2 Cronicas 26
1 Ang tanang katawhan sa Juda mikuha kang Uzia, nga nagpangidaron ug 16 ka tuig, ug gihimo siya nga hari puli sa iyang amahan nga si Amazia.
All the people of Judah took Uzziah, who was sixteen years old, and made him king in place of his father Amaziah.
2 Siya mao ang nagtukod pag-usab sa Elat ug gibalik kini ngadto sa Juda. Human mipahulay ang hari uban siya sa iyang mga katigulangan.
Uzziah was the one who rebuilt Eloth and restored it to Judah after King Amaziah rested with his fathers.
3 Si Uzia nagpangidaron ug 16 ka tuig sa dihang naghari siya. Naghari siya sulod sa 52 ka tuig sa Jerusalem. Ang iyang inahan mao si Jecilia; nga gikan sa Jerusalem.
Uzziah was sixteen years old when he became king, and he reigned in Jerusalem fifty-two years. His mother’s name was Jecoliah; she was from Jerusalem.
4 Nagbuhat siya ug matarong sa mga mata ni Yahweh, nagsunod siya sa panag-ingnan sa iyang amahan, nga si Amazia, sa tanang mga butang.
And he did what was right in the eyes of the LORD, just as his father Amaziah had done.
5 Gipahimutang niya ang iyang kaugalingon sa pagpahimuot sa Dios sa mga adlaw ni Zacarias, nga maoy naghatag kaniya sa pahimangno alang sa pagtuman sa Dios. Samtang gipangita niya si Yahweh, gipalambo siya sa Dios.
He sought God throughout the days of Zechariah, who instructed him in the fear of God. And as long as he sought the LORD, God gave him success.
6 Miadto si Uzia ug nakig-away batok sa mga Filistihanon. Gilumpag niya ang mga paril sa siyudad sa Gat, Jabne, ug Asnod; nagtukod siya ug siyudad sa nasod sa Asdod ug taliwala sa mga Filistihanon.
Uzziah went out to wage war against the Philistines, and he tore down the walls of Gath, Jabneh, and Ashdod. Then he built cities near Ashdod and among the Philistines.
7 Mitabang ang Dios kaniya batok sa mga Filistihanon, batok sa Arabianhon nga nagpuyo sa Gurbaal, ug batok sa taga-Maon.
God helped him against the Philistines, against the Arabs living in Gur-baal, and against the Meunites.
8 Ang taga Amon nanumpa ngadto kang Uzia, ug ang iyang kabantog mikaylap, bisan sa ganghaan sa Ehipto, tungod kay nahimo siyang gamhanan kaayo.
The Ammonites brought tribute to Uzziah, and his fame spread as far as the border of Egypt, for he had become exceedingly powerful.
9 Dugang pa niana, gitukod ni Uzia ang mga tore sa Jerusalem diha sa Eskina sa Ganghaan, ug diha sa Ganghaan sa Walog, ug sa likounon nga paril, ug gilig-on kini.
Uzziah built towers in Jerusalem at the Corner Gate, the Valley Gate, and the angle in the wall, and he fortified them.
10 Gipatukod niya ang bantayanang mga tore didto sa kamingawan ug nagkalot sila ug daghang pundohanan ug tubig, kay daghan man kaayo siya ug kahayopan, ubos sa buntod ingon man usab sa mga kapatagan. Aduna siyay mga mag-uuma ug mga tigpatubo ug ubas sa bukid ug sa mga prutasan, kay gusto kaayo niya ang pagpanguma.
Since he had much livestock in the foothills and in the plain, he built towers in the desert and dug many cisterns. And since he was a lover of the soil, he had farmers and vinedressers in the hill country and in the fertile fields.
11 Dugang pa niana, adunay mga hanas nga kasundalohan si Uzia nga manggugubat nga miadto sa gubat nga gipundok nga gihan-ay sa ilang gidaghanon nga giihap ni Jeiel, ang escriba, ug si Maasea, ang opisyal, ubos sa pagmando ni Hanania, usa sa mga komandante sa hari.
Uzziah had an army ready for battle that went out to war by assigned divisions, as recorded by Jeiel the scribe and Maaseiah the officer under the direction of Hananiah, one of the royal officers.
12 Adunay 2, 600 nga gidaghanon sa tibuok pangulo sa katigulangan sa banay, ug mga hanas nga manggugubat.
The total number of family leaders of the mighty men of valor was 2,600.
13 Ubos sa ilang pagdumala ang kasundalohan nga 307, 500 ka mga kalalakin-an nga makiggubat nga may dakong gahom aron sa pagtabang sa hari batok sa ilang mga kaaway.
Under their authority was an army of 307,500 trained for war, a powerful force to support the king against his enemies.
14 Giandaman sila ni Uzia—ang tanan nga mga kasundalohan—ug mga taming, mga bangkaw, mga helmet, mga salipod sa dughan, mga pana, ug mga bato alang sa lambuyog.
Uzziah supplied the entire army with shields, spears, helmets, armor, bows, and slingstones.
15 Sa Jerusalem nagbuhat siya ug mga makina, nga gibuhat sa mga hanas nga tawo, aron ibutang sa mga tore ug sa panggubatan, uban sa pagpamana niini ug sa paglabay sa mga dagkong mga bato. Ang iyang kabantog mikaylap sa halayo nga kayutaan, gitabangan siya pag-ayo hangtod nga nahimo siyang gamhanan kaayo.
And in Jerusalem he made skillfully designed devices to shoot arrows and catapult large stones from the towers and corners. So his fame spread far and wide, for he was helped tremendously so that he became powerful.
16 Apan sa dihang si Uzia nahimong gamhanan, ang iyang kasingkasing nagmapagarbohon mao nga nahimo siya nga daotan; gisupak niya si Yahweh, ang iyang Dios, kay miadto siya sa balay ni Yahweh aron sa pagsunog ug insenso ngadto sa halaran sa mga insenso.
But when Uzziah grew powerful, his arrogance led to his own destruction. He was unfaithful to the LORD his God, for he entered the temple of the LORD to burn incense on the altar of incense.
17 Si Azaria, ang pari, misunod kaniya, ug kuyog niya ang 80 ka mga pari ni Yahweh, nga mga maisugon nga tawo.
Then Azariah the priest, along with eighty brave priests of the LORD, went in after him.
18 Gibadlong nila si Uzia, ang hari, ug miingon ngadto kaniya, “Dili ikaw, Uzia, ang magsunog sa insenso ngadto kang Yahweh, apan alang kini sa mga pari, ang mga anak nga lalaki ni Aaron, nga gibalaan aron magsunog sa insenso. Gawas sa balaan nga dapit, kay wala ka man nagmatinud-anon ug dili ka dawaton ni Yahweh nga Dios.”
They took their stand against King Uzziah and said, “Uzziah, you have no right to offer incense to the LORD. Only the priests, the descendants of Aaron, are consecrated to burn incense. Leave the sanctuary, for you have acted unfaithfully; you will not receive honor from the LORD God.”
19 Unya nasuko si Uzia. Nagbitbit siya ug panaksan aron sa pagsunog sa insenso. Samtang nasuko siya sa mga pari, ang sanla migula sa iyang agtang sa atubangan sa mga pari sa balay ni Yahweh, tapad sa halaran sa insenso.
Uzziah, with a censer in his hand to offer incense, was enraged. But while he raged against the priests in their presence in the house of the LORD before the altar of incense, leprosy broke out on his forehead.
20 Ang labaw nga pari nga si Azaria ug ang tanang mga pari mitutok kaniya, ug, tan-awa, adunay sanla mitubo sa iyang agtang. Gipadalidali nila siya ug pagawas didto. Hinuon, nagdali siya ug gawas, tungod kay gisilotan siya ni Yahweh.
When Azariah the chief priest and all the priests turned to him and saw his leprous forehead, they rushed him out. Indeed, he himself hurried to get out, because the LORD had afflicted him.
21 Si Uzia, ang hari, adunay sanla sa adlaw sa iyang kamatayon ug nagpuyo siya sa laing balay kay usa naman siya ka sanlahon, kay gipapahawa man siya sa balay ni Yahweh. Si Jotam, ang iyang anak nga lalaki, mipuli sa balay sa hari ug nagdumala sa mga tawo sa maong dapit.
So King Uzziah was a leper until the day of his death. He lived in isolation, leprous and cut off from the house of the LORD, while his son Jotham had charge of the royal palace to govern the people of the land.
22 Sa lain pang mga butang mahitungod kang Uzia, ang sinugdanan ug ang katapusan, diin mao ang gisulat ni Isaias ang anak nga lalaki ni Amoz, ang propeta.
As for the rest of the acts of Uzziah, from beginning to end, they are recorded by the prophet Isaiah son of Amoz.
23 Busa mipahulay si Uzia uban sa iyang mga katigulangan; gilubong nila siya uban sa iyang katigulangan sa lubnganan nga gipanag-iya sa mga hari, kay nag-ingon sila, “Sanlahon siya.” Ang iyang anak nga lalaki nga si Jotam, ang nahimong hari puli sa iyang dapit.
And Uzziah rested with his fathers and was buried near them in a field of burial that belonged to the kings; for the people said, “He was a leper.” And his son Jotham reigned in his place.
