2 Cronicas 25

1 Nagpangidaron si Amazia ug 25 sa dihang nagsugod siya sa paghari; naghari siya sulod sa 29 ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Jehoadan, nga taga-Jerusalem.

Quando divenne re, Amazia aveva venticinque anni; regnò ventinove anni in Gerusalemme. Sua madre, di Gerusalemme, si chiamava Ioaddan.

2 Gibuhat niya kung unsa ang maayo sa mga mata ni Yahweh, apan dili hingpit nga kinasingkasing.

Egli fece ciò che è retto agli occhi del Signore, ma non con cuore perfetto.

3 Miabot ang higayon nga maayo ang iyang pagdumala, gipamatay niya ang mga sulugoon nga mipatay sa iyang amahan, nga hari.

Quando il regno si fu rafforzato nelle sue mani, egli uccise gli ufficiali che avevano assassinato il re suo padre.

4 Apan wala niya patya ang mga anak sa mipatay sa iyang amahan. Apan gituman niya kung unsa ang nahisulat sa balaod, sa basahon ni Moises, sumala sa gimando ni Yahweh nga, “Dili kinahanglan mamatay ang mga amahan alang sa mga anak, ni ang mga anak mamatay alang sa mga amahan. Hinuon, ang matag-usa kinahanglan mamatay alang sa iyang kaugalingong sala.”

Ma non uccise i loro figli, perché sta scritto nel libro della legge di Mosè il comando del Signore: «I padri non moriranno per i figli, né i figli per i padri, ma ognuno morirà per il suo peccato».

5 Dugang pa niana, gitigom ni Amazia ang tanan nga taga-Juda, ug gilista sila sumala sa ilang mga banay sa katigulangan, ilalom sa liboan ka mga komandante ug gatosan ka mga komandante—sa tibuok Juda ug Benjamin. Giihap niya sila gikan sa 20 ang pangidaron pataas, ug nalista nila ang 300, 000 ka mga pinili nga mga kalalakin-an, nga makahimo pag-adto sa gubat, nga kahibalo mogamit ug bangkaw ug mga taming.

Amazia riunì quelli di Giuda e li distribuì, secondo i casati, sotto capi di migliaia e sotto capi di centinaia, per tutto Giuda e Beniamino. Fece un censimento di tutti gli abitanti dai vent'anni in su e trovò che c'erano trecentomila uomini atti alla guerra, armati di lancia e di scudo.

6 Nagsuhol usab siya ug laing 100, 000 ka mga kalalakin-an nga manggugubat gikan sa Israel sa kantidad nga 100 ka talent nga plata.

Egli assoldò da Israele centomila uomini valorosi per cento talenti d'argento.

7 Apan miabot ang usa ka tawo sa Dios ug miingon ngadto kaniya, “Among hari, ayaw tugoti ang kasundalohan sa Israel nga mokuyog kanimo, tungod kay dili magauban si Yahweh sa Israel— dili usab sa katawhan sa Efraim.

Gli si presentò un uomo di Dio che gli disse: «O re, non si unisca a te l'esercito di Israele, perché il Signore non è con Israele, né con alcuno dei figli di Efraim.

8 Apan bisan kung moadto ka pa ug magmaisugon ug magmakusganon sa gubat, itugyan ka gayod sa Dios ngadto sa imong mga kaaway, tungod kay may gahom ang Dios sa pagtabang, ug gahom sa pagpapukan.”

Ma se tu vuoi marciare con loro, fà pure. Raffòrzati pure per la battaglia; Dio ti farà stramazzare davanti al nemico, poiché Dio ha la forza per aiutare e per abbattere».

9 Miingon si Amazia ngadto sa tawo sa Dios, “Apan unsa man ang among buhaton sa 100 ka talent nga gihatag nako ngadto sa kasundalohan sa Israel?” Mitubag ang tawo sa Dios, “Makahimo si Yahweh sa paghatag ug mas labaw pa niana.”

Amazia rispose all'uomo di Dio: «Che ne sarà dei cento talenti che ho dato per la schiera di Israele?». L'uomo di Dio rispose: «Il Signore può darti molto più di questo».

10 Busa gilain ni Amazia ang kasundalohan nga gikan sa Efraim nga mikuyog kaniya; gipapauli pabalik sa ilang panimalay. Busa hilabihan ang ilang kasuko batok sa Juda, ug mibalik sila sa ilang panimalay sa labihang kapungot.

Amazia congedò la schiera venuta a lui da Efraim perché se ne tornasse a casa; ma la loro ira divampò contro Giuda; tornarono a casa loro pieni di sdegno.

11 Nagmaisugon si Amazia ug gipangulohan ang iyang mga katawhan nga moadto ngadto sa Walog sa Asin; didto gibuntog niya ang 10, 000 ka mga kalalakin-an sa Seir.

Amazia, fattosi animo, andò a capo del suo esercito nella Valle del sale, ove sconfisse diecimila figli di Seir.

12 Gidala usab sa kasundalohan sa Juda ang laing buhi nga mga 10, 000. Gidala sila ngadto sa tumoy sa pangpang ug gipanghulog sila didto, mao nga nangadugmok silang tanan.

Quelli di Giuda ne catturarono diecimila vivi e, condottili sulla cima della Roccia, li precipitarono giù; tutti si sfracellarono.

13 Apan ang mga kasundalohan nga gipapauli pabalik ni Amazia, aron dili sila makakuyog kaniya sa maong gubat, nagsulong sa mga siyudad sa Juda gikan sa Samaria paingon sa Bethhoron. Gipukan nila ang 3, 000 ka mga katawhan ug gipanguha ang mga daghang mga butang.

I componenti della schiera, che Amazia aveva congedato perché non andassero con lui, assalirono le città di Giuda, da Samaria a Bet-Coròn, uccidendo in esse tremila persone e facendo un immenso bottino.

14 Karon miabot ang higayon, human nga nahibalik si Amazia gikan sa pagpatay sa mga taga-Edom, gidala niya ang diosdios sa katawhan sa Seir, ug gipahimutang sila aron himuon nga iyang kaugalingon nga diosdios. Miyukbo siya ug nagsunog ug insenso sa atubangan kanila.

Tornato dalla vittoria sugli Idumei, Amazia fece portare le divinità dei figli di Seir e le costituì suoi dei e si prostrò davanti a loro e offrì loro incenso.

15 Busa misilaob ang kasuko ni Yahweh batok kang Amazia. Nagpadala siya ug propeta ngadto kaniya, nga nag-ingon, “Nganong nangita ka man sa mga diosdios sa katawhan nga dili gani makaluwas sa ilang kaugalingong katawhan gikan sa imong kamot?”

Perciò l'ira del Signore divampò contro Amazia; gli mandò un profeta che gli disse: «Perché ti sei rivolto a dei che non sono stati capace di liberare il loro popolo dalla tua mano?».

16 Nianang higayona samtang nakigsulti pa ang propeta kaniya, miingon ang hari ngadto kaniya, “Gihimo ba diay ka namo nga magtatambag ngadto sa hari? Hilom! Kung dili ka gusto mamatay?” Unya mihilom ang propeta ug miingon, “Nasayod ako nga nakahukom na ang Dios sa pagpukan kanimo tungod kay gibuhat mo man kini ug wala ka maminaw sa akong tambag.”

Mentre costui lo apostrofava, il re lo interruppe: «Forse ti abbiamo costituito consigliere del re? Smettila! Perché vuoi farti uccidere?». Il profeta cessò, ma disse: «Vedo che Dio ha deciso di distruggerti, perché hai fatto una cosa simile e non hai dato retta al mio consiglio».

17 Unya nakisayod si Amazia ang hari sa Juda sa mga magtatambag ug nagpadala ug mga mensahero ngadto kang Jehoas ang anak nga lalaki ni Jehoahaz nga apo ni Jehu, ang hari sa Israel, nga nag-ingon, “Dali, mag-atubangay kita sa gubat.”

Consigliatosi, Amazia re di Giuda mandò a dire a Ioas figlio di Ioacaz, figlio di Ieu, re di Israele: «Su, misuriamoci in guerra!».

18 Apan gipabalik ni Jehoas ang hari sa Israel ang mga mensahero ngadto kang Amazia ang hari sa Juda, nga nag-ingon, “Nagpadala ug mensahe ang sampinit nga anaa sa Lebanon ngadto sa sedro sa Lebanon, nga nag-ingon, 'Ihatag ang imong anak nga babaye ngadto sa akong anak nga lalaki aron mahimo niyang asawa,' apan milabay ang ihalas nga mananap sa Lebanon ug gitunobtunoban ang sampinit.

Ioas re di Israele fece rispondere ad Amazia re di Giuda: «Il cardo del Libano mandò a dire al cedro del Libano: Dà in moglie tua figlia a mio figlio. Ma una bestia selvatica del Libano passò e calpestò il cardo.

19 Miingon ka, 'Tan-awa, gipukan ko ang Edom,' ug mibukad dayon ang imong atay. Ipasigarbo ang imong kadaogan, apan pagpuyo diha sa imong panimalay, kay nganong ibutang mo man ang imong kaugalingon sa kaalaotan ug kalaglagan, lakip ka ug ang Juda uban kanimo?”

Tu ripeti: Ecco ho sconfitto Edom! E il tuo cuore si è inorgoglito esaltandosi. Ma stattene a casa! Perché provocare una calamità e precipitare tu e Giuda con te?».

20 Apan wala nagpatalinghog si Amazia tungod kay gikan man kini sa Dios, busa iyang gitugyan ang katawhan sa Juda ngadto sa kamot sa ilang mga kaaway, tungod kay nangita man sila ug tambag gikan sa mga diosdios sa Edom.

Ma Amazia non diede ascolto. Era volontà di Dio che fossero consegnati nelle mani del nemico, perché si erano rivolti agli dei di Edom.

21 Busa gisulong ni Jehoas ang hari sa Israel, siya ug si Amazia nga hari sa Juda nagtagboay sa Bet Shemes, nga sakop sa Juda.

Allora si mosse Ioas re di Israele; si sfidarono a battaglia, lui e Amazia re di Giuda, in Bet-Sèmes che appartiene a Giuda.

22 Napukan sa Israel ang Juda, ug mipauli sa panimalay ang matag tawo.

Giuda fu sconfitto di fronte a Israele e ognuno fuggì nella sua tenda.

23 Nadakpan sa hari sa Israel nga si Jehoas ang hari sa Juda nga si Amazia ang anak nga lalaki ni Jehoas ang anak nga lalaki ni Ahazia, didto sa Bet Shemes. Gidala ni Jehoas si Amazia ngadto sa Jerusalem ug gilumpag ang paril sa Jerusalem gikan sa Ganghaan sa Efraim paingon sa Eskinang Ganghaan, mga 400 ka cubit ang gilay-on.

Ioas re di Israele in Bet-Sèmes fece prigioniero Amazia re di Giuda, figlio di Ioas, figlio di Ioacaz. Condottolo in Gerusalemme, demolì una parte delle mura cittadine, dalla porta di Efraim fino alla porta dell'Angolo, per quattrocento cubiti.

24 Gipakuha niya ang tanang bulawan ug plata, ang tanang mga kabtangan nga makit-an sa puluy-an sa Dios nga anaa kang Obed Edom, ug ang bililhong mga butang sa puluy-an sa hari, uban usab ang mga bihag ug mibalik ngadto sa Samaria.

Prese tutto l'oro, l'argento e tutti gli oggetti trovati nel tempio di Dio, che erano affidati a Obed-Edom, i tesori della reggia e alcuni ostaggi e poi tornò a Samaria.

25 Nabuhi ug 15 ka tuig si Amazia ang anak nga lalaki ni Joas, ang hari sa Juda human sa kamatayon ni Jehoas, ang anak nga lalaki ni Jehoahaz, nga hari sa Israel.

Amazia figlio di Ioas, re di Giuda, visse ancora quindici anni dopo la morte di Ioas figlio di Ioacaz, re di Israele.

26 Ang uban pang mga butang mahitungod kang Amazia, sa sinugdanan ug sa kataposan, tan-awa, wala ba mahisulat sa basahon sa mga hari sa Juda ug sa Israel?

Le altre gesta di Amazia, le prime come le ultime, sono descritte nel libro dei re di Giuda e di Israele.

27 Karon miabot ang higayon nga mitalikod si Amazia sa pagsunod kang Yahweh, nagsugod sila sa paghimo ug daotang laraw batok kaniya sa Jerusalem. Mikalagiw siya ngadto sa Lakis, apan gipasundan nila siya ug mga kalalakin-an didto sa Lakis ug gipatay siya didto.

Dopo che Amazia si fu allontanato dal Signore, fu ordita una congiura contro di lui in Gerusalemme. Egli fuggì in Lachis, ma lo fecero inseguire fino a Lachis e là l'uccisero.

28 Gidala nila siya pagbalik sakay sa mga kabayo ug gilubong siya uban sa iyang mga katigulangan sa siyudad sa Juda.

Lo caricarono su cavalli e lo seppellirono con i suoi padri nella città di Davide.