< 1 Samuel 4 >
1 Ang pulong ni Samuel miabot sa tibuok Israel. Karon ang taga-Israel nakiggubat batok sa mga Filistihanon. Nagkampo sila didto sa Ebenezer, ug ang mga Filistihanon nagkampo usab didto sa Apek.
And Samuel told to all the people of Israel the messages that God gave him. At that time the Israeli army went to fight against the army of the Philistine people. The Israeli army set up their tents at Ebenezer, and the Philistine army set up their tents at Aphek.
2 Naglinya ang mga Filistihanon alang sa pagpakiggubat batok sa Israel. Sa dihang nakigsangka na sila, nabuntog sa mga Filistihanon ang Israel, ug napatay nila ang kapin 4, 000 ka mga lalaki didto sa gubat.
The Philistine army attacked the Israeli army, and as the battle continued, the Philistines defeated the Israelis and killed about 4,000 of their soldiers.
3 Sa dihang mibalik ang mga katawhan sa kampo, miingon ang mga pangulo sa Israel, “Nganong gibuntog man kita ni Yahweh karon batok sa mga Filistihanon? Atong dad-on ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh gikan sa Silo, aron mag-uban siya kanato, aron maluwas kita gikan sa mga kamot sa atong mga kaaway.”
When the remaining Israeli soldiers returned to their camp, the Israeli elders/leaders said, “Why did Yahweh allow the Philistine army to defeat us today? We should bring the chest that contains the Ten Commandments here from Shiloh, in order that Yahweh will go with us [when we go to the battle again, and] in order that our enemies will not defeat us again!”
4 Busa nagpadala ang katawhan ug mga lalaki paingon sa Silo; ug gikan didto ilang gidala ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh nga makagagahom, nga naglingkod ibabaw sa kerubim. Ang duha ka anak nga lalaki ni Eli, nga si Hopni ug si Pinehas, anaa didto kauban sa sudlanan sa kasabotan sa Dios.
So the soldiers did that. They sent some men to Shiloh, and those men brought back the chest that contained the Ten Commandments. [They thought that if they did that, Yahweh would help them. They believed that] Yahweh sat on a throne between the statues of winged creatures [that were on top of] the chest that Yahweh Almighty [had given them]. The two sons of Eli, Hophni and Phinehas, went with them.
5 Sa dihang naabot na ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh sa ilang kampo, ang tanang katawhan sa Israel naghatag ug makusog nga pagsinggit, ug milanog ang tibuok kayutaan.
When the Israeli people saw [the men bringing] the box into their camp, they were so happy that they shouted loudly. They shouted so loudly that they made the ground shake!
6 Sa dihang nadungog sa mga Filistihanon ang maong saba sa pagsinggit, miingon sila, “Unsa may buot pasabot sa mga pagsinggit didto sa kampo sa mga Hebreohanon?” Ug ilang nahibaloan nga ang sudlanan sa kasabotan ni Yahweh miabot na ngadto sa ilang kampo.
The Philistines asked, “What are the people in the Hebrew camp shouting about?” Someone told them that they were shouting because the chest that contained the Ten Commandments of Yahweh had been brought to them.
7 Nangahadlok ang mga Filistihanon; miingon sila, “Miabot ang dios sa ilang kampo.” Miingon sila, “Kaalaot nato! Wala pay nahitabo nga sama niini sukadsukad!
Then the Philistines became very afraid. They said, “One of the Israelis’ gods has come into their camp [to help them] We are in big trouble now! Nothing like this has happened to us before!
8 Kaalaot nato! Kinsa may maka panalipod kanato gikan sa kusog niining gamhanan nga mga dios? Mao kini ang mga dios nga nag-sulong sa mga Ehiptohanon ug nagdala ug bisan unsang katalagman didto sa kamingawan.
(Who can/Can anyone) save us from their powerful gods [RHQ]? They are the gods who struck the people of Egypt with many plagues [before the Israelis left Egypt and traveled] through the desert.
9 Pagmaisogon, ug pagpakalalaki, kamong mga Filistihanon, kondili mahimo kamong mga ulipon sa mga Hebreohanon, sama nga sila inyong mga ulipon kaniadto. Pagpakalalaki, ug pakig-away.”
You Philistine men, be courageous! Fight very hard! If you do not do that, [they will defeat us, and then] you will become their slaves, just like they have been our slaves previously!”
10 Nakig-away ang mga Filistihanon, ug nabuntog ang Israel. Ang matag lalaki nanago sa ilang mga balay, ug daghan kaayo ang nangamatay; kay adunay 30, 000 ka mga sundalo ang nangamatay gikan sa Israel.
So the Philistine men fought very hard, and they defeated the Israelis. They killed 30,000 Israeli soldiers, and the other Israeli soldiers fled and ran away to their tents.
11 Nailog ang sudlanan sa kasabotan sa Dios, ug nangamatay ang duha ka anak nga lalaki ni Eli, nga si Hopni ug si Pinehas.
The Philistines captured the sacred chest, and they killed Eli’s two sons, Hophni and Phinehas.
12 Midagan ang usa ka tawo nga taga-Benjamin ug miabot sa Silo sa sama nga adlaw, miabot siya nga gisi ang iyang bisti ug gibutangan niya ug yuta ang iyang ulo.
On that same day, one man of the tribe [descended from] Benjamin tore his clothes and threw dirt on his head [to show that he was very sad]. He ran from the place where the armies were fighting, and he arrived at Shiloh late [that afternoon].
13 Sa dihang miabot siya, naglingkod si Eli sa iyang lingkoranan ug nagtan-aw didto sa kadalanan kay nagkurog ang iyang kasingkasing uban ang kabalaka mahitungod sa sudlanan sa kasabotan sa Dios. Sa dihang nakasulod na ang maong tawo sa siyudad ug gibalita ang nahitabo, nanghilak ang tibuok siyudad.
Eli was waiting beside the road. [He wanted to hear news about the battle, and] he was also very anxious to know if anything bad had happened to God’s sacred chest. When the messenger arrived and told people what had happened, everyone in the town started to cry loudly.
14 Sa dihang nadungog ni Eli ang paghilak sa siyudad, miingon siya, “Unsay buot pasabot sa kasaba?” Dali dayon nga nakaabot ang tawo ug gisultihan si Eli.
Eli asked, “Why are they making all that noise?” The messenger ran over to Eli and told him the news.
15 Karon si Eli 98 na ang panuigon; dili na makaklaro ang iyang mata, ug dili na siya makakita.
At that time, Eli was 98 years old, and he was blind.
16 Miingon ang tawo kang Eli, “Gikan ako sa gubat. Mikalagiw ako gikan sa gubat karon.” Ug nangutana siya, “Unsay nahitabo, akong anak?”
The messenger said to Eli, “I have just come from where the armies were fighting. I left there earlier today.” Eli asked, “What happened?”
17 Mitubag ang tawo nga nagdala sa balita ug miingon, “Mikalagiw ang mga Israelita gikan sa mga Filistihanon. Ug usab, adunay dakong kapildihan ang nahitabo sa katawhan. Ug usab, nangamatay ang imong duha ka anak nga lalaki, nga si Hopni ug si Pinehas, ug nailog ang sudlanan sa kasabotan sa Dios.”
The man replied, “The Philistines defeated our Israeli army. They killed thousands of our soldiers, and the others ran away. The Philistines killed your two sons, Hophni and Phinehas. They also captured God’s sacred chest.”
18 Sa dihang nahisgotan niya ang sudlanan sa kasabotan sa Dios, nahayang si Eli gikan sa iyang lingkoranan kilid sa ganghaan. Tungod sa iyang katigulangon ug kabug-aton, nabali ang iyang liog, ug namatay siya. Nahimo siyang maghuhukom sa Israel sulod sa 40 ka tuig.
Eli was very old, and he was very fat; and when he heard what had happened to the sacred chest, he fell backward from his chair beside the town gate. His neck was broken and he died. He had led the Israeli people for 40 years before he died.
19 Karon ang iyang umagad nga babaye, ang asawa ni Pinehas, buntis ug manganakay na. Sa dihang nadungog niya ang balita nga nailog ang sudlanan sa kasabotan sa Dios ug namatay ang iyang ugangan ug ang iyang bana, miluhod siya ug nakaanak, apan ang iyang pagbati maoy nakapalisod kaniya.
The wife/widow of Eli’s son Phinehas was pregnant, and it was almost time for her to give birth to her baby. When she heard that God’s sacred chest had been captured and that her husband and her father-in-law were dead, her labor pains suddenly began. She quickly gave birth to a boy.
20 Sa panahon nga hapit na ang iyang kamatayon miingon ang babaye nga nanabang kaniya, “Ayaw kahadlok, kay gipakatawo mo ang usa ka batang lalaki.” Apan wala siya mitubag o manumbaling sa pagdasig nga ilang gisulti.
The women who were helping her tried to encourage her by saying to her, “You have given birth to a son!” But she did not pay any attention [DOU] to what they said.
21 Ginganlan niya ug Ikabod ang maong bata, nga nag-ingon, “Nawala na gayod ang himaya nga anaa sa Israel!” tungod kay nailog man ang sudlanan sa kasabotan sa Dios, ug tungod sa iyang ugangang lalaki ug sa iyang bana.
She named the boy Ichabod, which means ‘no glory’, because she said, “[God’s] glory has departed from Israel.” She said that because God’s sacred chest had been captured and because her husband and her father-in-law had died.
22 Ug miingon siya, “Nawala na gayod ang himaya gikan sa Israel, tungod kay nailog man ang sudlanan sa kasabotan sa Dios.”
She said, “[God’s] glory has left Israel, because God’s sacred chest has been captured!” And then she died.