1 Samuel 20
1 Unya mibiya si David gikan sa Naiot sa Rama ug miadto kang Jonatan ug miingon, “Unsa bay akong nabuhat? Unsa bay akong kasaypanan? Unsa bay akong sala sa imong amahan, nga nagpangita man siya sa pagkuha sa akong kinabuhi?”
And David fled from Naioth by Ramah, and came and said before Jonathan, What have I done? what is mine iniquity, and what is my sin before thy father, that he seeks my life?
2 Miingon si Jonatan kang David, “Dili kana tinuod, dili ka mamatay. Walay buhaton ang akong amahan bisan dako man o gamay nga dili ipahibalo kanako. Nganong itago man kanako sa akong amahan kining butanga? Dili kana tinuod.”
And he said to him, God forbid; thou shalt not die: behold, my father will do nothing either great or small, and not apprise me; and why should my father hide this thing from me? it is not so.
3 Bisan pa man niana miyukbo pag-usab si David ug miingon, “Nasayod gayod ang imong amahan nga gikahimut-an mo ako. Ug siya miingon, 'Ayaw gayod pahibaloa si Jonatan niini, tingali unya magsubo siya.' Apan sa pagkatinuod ingon nga buhi si Yahweh, ug ingon nga buhi ka, aduna na lamay usa ka lakang tali kanako ug sa kamatayon.”
And David swore again and again, and said, Thy father certainly knows that I have found favour in thy sight: and he has thought, Jonathan shall not know this, lest he be grieved; but truly [as] Jehovah liveth, and [as] thy soul liveth, there is but a step between me and death.
4 Unya miingon si Jonatan kang David, “Bisan unsa ang imong isulti, buhaton ko alang kanimo.”
And Jonathan said to David, What thy soul may say, I will even do it for thee.
5 Miingon si David kang Jonatan, “Ugma mao ang bag-ong bulan, ug kinahanglan ko nga molingkod aron makigsalo sa hari. Apan palakta ako, aron magtago ako diha sa uma hangtod sa kagabhion sa ikatulong adlaw.
And David said to Jonathan, Behold, to-morrow is new moon, and I should not fail to sit with the king at meat; but let me go, that I may hide myself in the field until the third evening.
6 Kung mangita ang imong amahan kanako, nan ingna, 'Kinasingkasing nga mihangyo si David kanako nga makaadto siya sa Bethlehem sa iyang siyudad; tungod kay mao kini ang tinuig nga paghalad didto alang sa tibuok pamilya.'
If thy father should actually miss me, then say, David earnestly asked leave of me that he might run to Bethlehem his city; for there is a yearly sacrifice there for all the family.
7 Kung moingon siya, 'Maayo kini,' ang imong sulugoon makabaton ug kalinaw. Apan kung masuko gayod siya, nagpasabot kana nga may gitinguha siya nga daotan.
If he say thus, It is well, — thy servant shall have peace; but if he be very wroth, be sure that evil is determined by him.
8 Busa pagpakamaayo sa imong sulugoon. Kay gidala mo ang imong sulugoon ngadto sa kasabotan ni Yahweh uban kanimo. Apan kung nakasala ako, patya ako; kay nganong kinahanglan pa man nimo akong dad-on sa imong amahan?”
Deal kindly then with thy servant; for thou hast brought thy servant into a covenant of Jehovah with thee; but if there be in me iniquity, slay me thyself; for why shouldest thou bring me to thy father?
9 Miingon si Jonatan, “Ipalayo kana kanimo! Kung masayran ko nga adunay kadaot ang ipadangat sa akong amahan kanimo, dili ko ba kini isulti kanimo?”
And Jonathan said, Far be it from thee; for, if I knew with certainty that evil were determined by my father to come upon thee, would I not tell it thee?
10 Unya miingon si David kang Jonatan, “Kinsa man ang mosulti kanako kung pananglitan pinasingka ang pagtubag sa imong amahan kanimo?”
Then said David to Jonathan, Who shall tell me? or what if thy father answer thee roughly?
11 Miingon si Jonatan kang David, “Dali, mangadto kita sa uma.” Ug nangadto silang duha sa uma.
And Jonathan said to David, Come and let us go out into the field. And they went out both of them into the field.
12 Miingon si Jonatan kang David, “Hinaot nga si Yahweh, ang Dios sa Israel, mahimong saksi. Kung mapangutana ko na ang akong amahan ugma sa ingon niini nga takna, o sa ikatulo ba nga adlaw, tan-awa, kung adunay kaayohan kang David, dili ba ibalita ko man kanimo ug ipahibalo kini kanimo?
And Jonathan said to David, Jehovah, God of Israel, when I sound my father about this time to-morrow, [or] the next day, and behold, there be good toward David, and I then send not to thee, and apprise thee of it,
13 Kung ikalipay sa akong amahan ang pagsakit kanimo, hinaot nga buhaton ni Yahweh kang Jonatan ug ang labaw pa kung dili ko kini itug-an kanimo ug magpalakaw kanimo, aron nga molakaw ka nga adunay kalinaw. Hinaot nga si Yahweh magauban kanimo, ingon nga siya nagauban sa akong amahan.
Jehovah do so and much more to Jonathan. Should it please my father [to do] thee evil, then I will apprise thee of it, and send thee away, that thou mayest go in peace; and Jehovah be with thee, as he has been with my father.
14 Kung buhi pa ako, dili mo ba ipakita kanako ang matinud-anong kasabotan ni Yahweh, nga dili ako mamatay?
And thou shalt not only while yet I live shew me the kindness of Jehovah, that I die not,
15 Ug ayaw putla ang imong matinud-anong kasabotan gikan sa akong panimalay sa kanunay, sa dihang pagapuohon na ni Yahweh ang tagsatagsa sa mga kaaway ni David gikan sa ibabaw sa yuta.”
but thou shalt not cut off thy kindness from my house for ever, no, not when Jehovah cuts off the enemies of David, every one from the face of the earth.
16 Busa nagbuhat sa usa ka kasabotan si Jonatan uban sa panimalay ni David ug miingon, “Hinaot nga maningil si Yahweh gikan sa kamot sa mga kaaway ni David.”
And Jonathan made [a covenant] with the house of David, [saying, ] Let Jehovah even require [it] at the hand of David's enemies!
17 Gipapanumpa usab ni Jonatan si David tungod sa iyang gugma alang kaniya, tungod kay gihigugma niya siya sama sa paghigugma niya sa iyang kaugalingong kalag.
And Jonathan caused David to swear again, by the love he had for him, for he loved him as he loved his own soul.
18 Unya miingon si Jonatan kaniya, “Ugma mao ang bag-ong pagsubang sa bulan. Pangitaon ka gayod tungod kay bakante ang imong lingkoranan.
And Jonathan said to him, To-morrow is the new moon; and thou wilt be missed, for thy seat will be empty;
19 Sa dihang makapuyo naka ug tulo ka adlaw, lugsong dayon ug adto sa dapit kung asa ka magtago sa dihang ang buluhaton dili pa mahuman, ug pabilin didto sa bato sa Ezel.
but on the third day thou shalt go down quickly, and come to the place where thou didst hide thyself on the day of the business, and abide by the stone Ezel.
20 Ipana ko ang tulo ka udyong sa kilid niini, ingon nga nagpana ako sa ig-anan.
And I will shoot three arrows on the side of it, as though I shot at a mark.
21 Ug ipakuha ko sa batang lalaki ug sultihan siya, 'Lakaw pangitaa ang mga udyong.' Kung sultihan ko ang batang lalaki, 'Tan-awa, kuhaa ang mga udyong nga anaa sa imong kilid,” nan gawas; kay luwas ka ug walay kasakit, ingon nga si Yahweh buhi.
And behold, I will send the lad, [saying, ] Go, find the arrows. If I expressly say to the lad, Behold, the arrows are on this side of thee, take them; then come, for there is peace for thee, and it is nothing; [as] Jehovah liveth.
22 Apan kung moingon ako sa batang lalaki, 'Tan-awa, ang mga udyong anaa sa imong unahan,' nan kalagiw sa imong dalan, kay si Yahweh nagpalakaw kanimo.
But if I say thus to the youth: Behold, the arrows are beyond thee, — go thy way; for Jehovah sends thee away.
23 Alang sa kasabotan nga atong gihisgotan, tan-awa, si Yahweh mao ang magpataliwala kanimo ug kanako sa walay kataposan.'”
And as to the matter which thou and I have spoken of, behold, Jehovah is between me and thee for ever.
24 Busa mitago si David sa uma. Sa pag-abot na sa bag-ong subang sa bulan, milingkod na ang hari aron mokaon.
And David hid himself in the field; and it was the new moon, and the king sat at table to eat.
25 Milingkod ang hari sa iyang lingkoranan, sa naandan, didto sa lingkoranan duol sa bungbong. Mitindog si Jonatan, ug milingkod si Abner sa kilid ni Saul. Apan ang dapit ni David walay naglingkod.
And the king sat on his seat, as at other times, on the seat by the wall; and Jonathan arose, and Abner sat by Saul's side, and David's place was empty.
26 Bisan pa man niana nagpakahilom si Saul niadtong adlawa, tungod kay naghunahuna siya, “Adunay nahitabo kaniya. Dili siya hinlo; sigurado nga dili siya hinlo.”
And Saul said nothing that day; for he thought, Something has befallen [him], that he is not clean: surely he is not clean.
27 Apan sa ikaduhang adlaw, ang adlaw nga miagi sa bag-ong subang sa bulan, wala gihapoy naglingkod sa dapit ni David. Giingnan ni Saul si Jonatan ang iyang anak nga lalaki, “Nganong wala man makigsalo sa pagkaon ang anak nga lalaki ni Jesse bisan gahapon o karon?”
And it came to pass the next day after the new moon, the second [day of the month], as David's place was empty, that Saul said to Jonathan his son, Why has not the son of Jesse come to table, neither yesterday nor to-day?
28 Gitubag ni Jonatan si Saul, “Matinud-anon nga nananghid si David kanako nga moadto sa Bethlehem.
And Jonathan answered Saul, David earnestly asked leave of me [to go] to Bethlehem,
29 Miingon siya, 'Palakta intawon ako. Kay ang among panimalay adunay paghalad didto sa siyudad, ug ang akong igsoong lalaki nagsugo nga moadto ako didto. Karon, kung nakapahimuot ako sa imong mga mata, palakta intawon ako ug makigkita sa akong mga igsoong lalaki.' Mao kini ang hinungdan nga wala siya makatambong sa lamesa sa hari.”
and said, Let me go, I pray thee; for we have a family sacrifice in the city; and my brother himself has commanded me [to be there]; and now, if I have found favour in thy sight, let me go away, I pray thee, and see my brethren. He has therefore not come to the king's table.
30 Unya misilaob ang kasuko ni Saul batok kang Jonatan, ug miingon siya ngadto kaniya, “Ikaw anak sa usa ka daotan, masupilong babaye! Gipakaingon mo ba nga wala ako masayod nga imong pinalabi ang anak nga lalaki ni Jesse sa imong kaugalingong kaulawan, ug ngadto sa kaulawan sa pagkahubo sa imong inahan?
And Saul's anger was kindled against Jonathan, and he said to him, Son of the perverse rebellious woman, do not I know that thou hast chosen the son of Jesse to thine own shame and to the shame of thy mother's nakedness?
31 Kay samtang buhi ang anak nga lalaki ni Jesse sa kalibotan, dili ikaw ni ang imong gingharian matukod. Unya karon, ipakuha siya ug dad-a nganhi kanako, kay angay siyang patyon.”
For as long as the son of Jesse lives upon earth, thou shalt not be established, nor thy kingdom. And now send and fetch him to me, for he must die.
32 Mitubag si Jonatan kang Saul nga iyang amahan, “Kay unsa man ang hinungdan nga pagapatyon siya? Unsa man ang iyang nabuhat?”
And Jonathan answered Saul his father, and said to him, Why should he be put to death? what has he done?
33 Busa gibangkaw siya ni Saul aron sa pagpatay kaniya. Busa nasayod si Jonatan nga gitinguha sa iyang amahan ang pagpatay kang David.
Then Saul cast the spear at him to smite him; and Jonathan knew that it was determined by his father to put David to death.
34 Mitindog si Jonatan gikan sa kan-anan nga hilabihang sukoa ug wala mokaon sa ikaduhang adlaw sa bulan, kay nasubo siya kang David, tungod kay ang iyang amahan nagpakaulaw man kaniya.
And Jonathan arose from the table in fierce anger, and ate no meat the second day of the new moon; for he was grieved for David, because his father had done him shame.
35 Sa pagkabuntag, miadto si Jonatan sa uma aron sa pagpakigkita kang David, ug uban kaniya ang usa ka batang lalaki.
And it came to pass in the morning that Jonathan went out into the field, to the place agreed on with David, and a little lad with him.
36 Gisultihan niya ang batang lalaki, “Dagan ug pangitaa ang udyong nga akong ipana.” Ug sa pagdagan sa batang lalaki, gipana niya ang usa ka udyong ngadto sa iyang unahan.
And he said to his lad, Run, find now the arrows which I shoot. The lad ran, and he shot the arrow beyond him.
37 Sa pag-abot sa batang lalaki sa dapit nga gipatugpahan sa udyong nga gipana ni Jonatan, gitawag ni Jonatan ang batang lalaki, ug miingon, “Dili ba ang udyong atua man sa imong unahan?”
And when the lad came to the place of the arrow which Jonathan had shot, Jonathan cried after the lad and said, Is not the arrow away beyond thee?
38 Ug gisinggitan ni Jonatan ang batang lalaki, “Pagdali, pagdali, ayaw pagdugay!” Busa gitigom sa batang lalaki ang udyong ug miduol sa iyang agalon.
And Jonathan cried after the lad, Make speed, haste, stay not! And Jonathan's lad gathered up the arrows, and came to his master.
39 Apan walay kalibotan ang batang lalaki sa tanan. Si Jonatan ug si David lamang ang nasayod sa maong butang.
And the lad knew nothing: only Jonathan and David knew the matter.
40 Gihatag ni Jonatan ang iyang hinagiban sa batang lalaki ug miingon kaniya, “Lakaw, dad-a kini ngadto sa siyudad.”
And Jonathan gave his weapons to his lad, and said to him, Go, carry them to the city.
41 Sa pagkawala na sa batang lalaki, mitindog si David gikan sa luyo sa tinapok, mihapa sa yuta ug miyukbo sa iyang kaugalingon sa makatulo ka higayon. Naghinagkanay sila sa usag-usa ug naghinilakay, ug hilabihan ang paghilak ni David.
The lad went, and David arose from the side of the south, and fell on his face to the ground, and bowed himself three times; and they kissed one another, and wept one with another, until David exceeded.
42 Miingon si Jonatan kang David, “Lakaw nga malinawon, tungod kay kitang duha nakapanumpa na sa ngalan ni Yahweh ug miingon, 'Hinaot nga si Yahweh magapataliwala kanatong duha, ug magapataliwala sa akong mga kaliwat ug sa imong mga kaliwat, sa walay kataposan.”” Unya mitindog si David ug milakaw, ug si Jonatan mibalik sa siyudad.
And Jonathan said to David, Go in peace, forasmuch as we have both of us sworn in the name of Jehovah, saying, Jehovah be between me and thee, and between my seed and thy seed for ever! And he arose and departed; and Jonathan went into the city.
