1 Samuel 15
1 Miingon si Samuel kang Saul, “Gipadala ako ni Yahweh aron sa pagdihog kanimo nga hari sa iyang katawhan sa Israel. Karon paminawa ang mga pulong ni Yahweh.
Samuel said to Saul, “Yahweh sent me to anoint you king over his people Israel. Now listen to the words of Yahweh.
2 Mao kini ang gisulti ni Yahweh nga makagagahom, 'Gitiman-an ko kung unsa ang gibuhat ni Amalek sa Israel sa pag-asdang niya kanila sa agianan, sa paggawas nila gikan sa Ehipto.
This is what Yahweh of hosts says, 'I have noted what Amalek did to Israel in opposing them on the way, when they came up from Egypt.
3 Karon adtoa ug gubata si Amalek ug laglaga ang tanan nga iyang gipanag-iyahan. Ayaw sila binli, patya ang mga lalaki ug mga babaye, mga bata ug mga masuso, mga baka ug mga karnero, mga kamelyo ug mga asno.”
Now go and attack Amalek and completely destroy all that they have. Do not spare them, but kill both man and woman, child and infant, ox and sheep, camel and donkey.'”
4 Gipatawag ni Saul ang katawhan ug giihap sila didto sa siyudad sa Telem: adunay mga 200, 000 ka mga tawo, ug 10, 000 ka tawo gikan sa Juda.
Saul summoned the people and numbered them at the city of Telaim—two hundred thousand men on foot, and ten thousand men of Judah.
5 Unya miabot si Saul sa siyudad ni Amalek ug nag-atang sa walog.
Then Saul came to the city of Amalek and waited in the valley.
6 Unya gisultihan ni Saul ang mga Kenihanon, “Lakaw, pahawa, pahilayo kamo gikan sa mga Amalekanhon, aron nga dili ko kamo laglagon uban kanila. Kay nagmaloloy-on kamo sa tibuok katawhan sa Israel, sa paggawas nila gikan sa Ehipto.” Busa mipahawa ang mga Kenihanon gikan sa mga Amalekanhon.
Then Saul said to the Kenites, “Go, depart, come out from among the Amalekites, so I do not destroy you along with them. For you showed kindness to all the people of Israel, when they came from Egypt.” So the Kenites moved away from the Amalekites.
7 Unya gigubat ni Saul ang mga Amalekanhon, sukad sa Havila hangtod sa Sur, nga mao ang sidlakang bahin sa Ehipto.
Then Saul attacked the Amalekites, from Havilah as far as Shur, which is east of Egypt.
8 Unya nadakpan niya nga buhi si Agag ang hari sa mga Amalekanhon; gipanglaglag niya sa hingpit ang tibuok katawhan pinaagi sa sulab sa espada.
Then he took Agag the king of the Amalekites alive; he completely destroyed all the people with the edge of the sword.
9 Apan wala niya patya si Agag, lakip na ang labing maayo nga mga karnero, mga baka ug mga tambok nga mga nating baka, ug ang mga nating karnero. Wala nila laglaga ang tanan nga mga maayo. Apan gilaglag nila sa hingpit ang tanang butang nga talamayon ug walay pulos.
But Saul and the people spared Agag, as well as the best of the sheep, oxen, fattened calves, and the lambs. Everything that was good, they did not destroy. But they completely destroyed anything that was despised and worthless.
10 Unya miabot ang pulong ni Yahweh kang Samuel nga nag-ingon,
Then the word of Yahweh came to Samuel, saying,
11 “Nakapaguol kini kanako nga gihimo kong hari si Saul, kay mitalikod na siya gikan sa pagsunod kanako ug wala na sunda ang akong mga sugo.” Nasuko pag-ayo si Samuel; mituaw siya kang Yahweh tibuok gabii.
“It grieves me that I have made Saul king, for he has turned back from following me and has not performed my commandments.” Samuel was angry; he cried out to Yahweh all night.
12 Misayo pagbangon si Samuel aron sa pagpakigkita kang Saul sa pagkabuntag. Adunay misulti kang Samuel, “Miadto si Saul sa Carmel ug nagpatindog ug usa ka monumento alang sa iyang kaugalingon, unya mibiya ug milugsong didto sa Gilgal.”
Samuel got up early to meet Saul in the morning. Samuel was told, “Saul came to Carmel and he set up a monument to himself, then turned and proceeded on down to Gilgal.”
13 Unya miadto si Samuel kang Saul, ug miingon si Saul kaniya, “Panalanginan ka pinaagi kang Yahweh! Natuman ko na ang gisugo ni Yahweh.”
Then Samuel came to Saul, and Saul said to him, “Blessed are you by Yahweh! I have fulfilled the command of Yahweh.”
14 Miingon si Samuel, “Unsa man kining mga pagbahihi sa mga karnero sa akong igdulongog, ug ang pag-inga sa mga baka nga akong nadungog?
Samuel said, “What then is this bleating of sheep in my ears, and the lowing of the oxen that I hear?”
15 Mitubag si Saul, “Gidala nila sila gikan sa mga Amalekanhon. Kay gipalingkawas sa katawhan ang labing maayo sa mga karnero ug sa mga baka, aron ikahalad kang Yahweh nga imong Dios. Ang nahibilin gihurot namo sa paglaglag.”
Saul replied, “They have brought them from the Amalekites. For the people spared the best of the sheep and oxen, to sacrifice to Yahweh your God. The rest we have completely destroyed.”
16 Unya miingon si Samuel kang Saul, “Hulat, ug suginlan ko ikaw sa gisulti ni Yahweh kanako karong gabhiona.” Miingon si Saul, “Sulti!”
Then Samuel said to Saul, “Wait, and I will tell you what Yahweh has said to me tonight.” Saul said to him, “Speak!”
17 Miingon si Samuel, “Bisan gamay ka sa imong kaugalingon nga paglantaw, dili ba gihimo ka man nga ulo sa mga banay sa Israel? Ug gidihogan ka ni Yahweh aron maghari sa Israel;
Samuel said, “Though you are little in your own sight, were you not made the head of the tribes of Israel? Then Yahweh anointed you king over Israel,
18 Gipalakaw ka ni Yahweh ug gisultihan, 'Lakaw ug hutda sa pagpamatay ang mga makasasala, ang mga Amalekanhon, ug pagpakig-away batok kanila hangtod nga malaglag sila.'
and Yahweh sent you on your way and said, 'Go and completely destroy the sinners, the Amalekites, and fight against them until they are destroyed.'
19 Nganong wala ka man motuman sa tingog ni Yahweh, apan hinoon gikuha nimo ang mga inilog ug gibuhat ang daotan sa panan-aw ni Yahweh?”
Why did you not obey the voice of Yahweh, but instead you seized the booty and did what was evil in the sight of Yahweh?”
20 Unya miingon si Saul kang Samuel, “Gituman ko gayod ang tingog ni Yahweh, ug nag-adto sa dalan nga gipaadtoan ni Yahweh kanako. Gibihag ko si Agag, ang hari sa Amalek, ug gihurot sa paglaglag ang mga Amalekanhon.
Then Saul said to Samuel, “I have indeed obeyed the voice of Yahweh, and have gone on the way that Yahweh sent me. I have captured Agag, the king of Amalek, and have completely destroyed the Amalekites.
21 Apan ang katawhan mikuha sa pipila ka mga inilog - mga karnero ug mga baka, ang labing maayong butang nga angayan laglagon, aron ihalad kang Yahweh nga imong Dios didto sa Gilgal.”
But the people took some of the booty—sheep and oxen, the best of the things devoted to destruction, to sacrifice to Yahweh your God in Gilgal.”
22 Mitubag si Samuel, “Mas malipay ba si Yahweh sa halad nga mga sinunog ug sa mga halad, kay sa pagtuman sa tingog ni Yahweh? Ang pagtuman mas labaw pa kay sa paghalad, ug ang pagpatalinghog mas maayo pa sa tambok nga mga karnero.
Samuel replied, “Has Yahweh as much delight in burnt offerings and sacrifices, as in obeying the voice of Yahweh? Obedience is better than sacrifice, and to listen is better than the fat of rams.
23 Kay ang pagsupak sama ra sa sala sa pagpanag-an, ug ang pagmagahi sama ra sa kadaotan ug kalapasan. Tungod kay gisalikway mo man ang pulong ni Yahweh, magsalikway usab siya kanimo gikan sa imong pagkahari.”
For rebellion is like the sin of divination, and stubbornness is like wickedness and iniquity. Because you have rejected the word of Yahweh, he has also rejected you from being king.”
24 Unya miingon si Saul kang Samuel, “Nakasala ako; kay nakalapas ako sa sugo ni Yahweh ug sa imong mga pulong, tungod kay nahadlok ako sa katawhan ug nagtuman sa ilang tingog.
Then Saul said to Samuel, “I have sinned; for I have broken Yahweh's commandment and your words, because I was afraid of the people and obeyed their voice.
25 Karon, pasayloa intawon ang akong sala, ug balik uban kanako aron makasimba ako kang Yahweh.”
Now, please pardon my sin, and return with me so that I may worship Yahweh.”
26 Miingon si Samuel kang Saul, “Dili na ako mobalik pa uban kanimo; kay imong gisalikway ang pulong ni Yahweh, ug gisalikway ka usab ni Yahweh sa imong pagkahari sa Israel.”
Samuel said to Saul, “I will not go back with you; for you have rejected the word of Yahweh, and Yahweh has rejected you from being king over Israel.”
27 Sa mitalikod na si Samuel aron mobiya, gigunitan ni Saul ang sidsid sa iyang kupo, ug nagisi kini.
As Samuel turned to leave, Saul took hold of the hem of his robe, and it tore.
28 Miingon si Samuel kaniya, “Gilangkat na ni Yahweh gikan kanimo karong adlawa ang gingharian sa Israel ug gihatag kini sa imong silingan, nga mas maayo pa kay kanimo.
Samuel said to him, “Yahweh has torn the kingdom of Israel from you today and has given it to a neighbor of yours, one who is better than you.
29 Usab, ang Kalig-on sa Israel dili mamakak ni mag-usab sa iyang hunahuna; kay dili man siya tawo, nga usbon niya ang iyang hunahuna.”
Also, the Strength of Israel will not lie nor change his mind; for he is not a man, that he should change his mind.”
30 Unya miingon si Saul, “Nakasala ako. Apan pasidunggi ako karon atubangan sa kadagkoan sa akong katawhan ug atubangan sa Israel. Pauli uban kanako, aron makasimba ako kang Yahweh nga imong Dios.”
Then Saul said, “I have sinned. But please honor me now before the elders of my people and before Israel. Turn again with me, that I may worship Yahweh your God.”
31 Busa mipauli si Samuel uban kang Saul, ug misimba si Saul kang Yahweh.
So Samuel turned again after Saul, and Saul worshiped Yahweh.
32 Unya miingon si Samuel, “Dad-a dinhi kanako si Agag ang hari sa mga Amalekanhon.” Miduol si Agag nga nakagapos ug miingon, “Sa pagkatinuod milabay na ang kapaitan sa kamatayon.”
Then Samuel said, “Bring Agag the king of the Amalekites here to me.” Agag came to him confined with chains and said, “Surely the bitterness of death has past.”
33 Mitubag si Samuel, “Ingon nga daghang inahan ang nawad-an ug mga anak pinaagi sa imong espada, busa kawad-an usab ug mga anak ang imong inahan taliwala sa mga kababayen-an.” Unya gitagodtagod ni Samuel si Agag sa atubangan ni Yahweh didto sa Gilgal.
Samuel replied, “As your sword has made women childless, so shall your mother be childless among women.” Then Samuel chopped Agag to pieces before Yahweh at Gilgal.
34 Mipauli si Samuel sa Rama ug mitungas usab si Saul sa iyang pinuy-anan didto sa Gabaa.
Samuel went to Ramah, and Saul went up to his house at Gibeah of Saul.
35 Ug wala na makigkita pa si Samuel kang Saul hangtod sa adlaw sa iyang kamatayon, kay nasubo siya alang kang Saul. Ug nagbasol si Yahweh nga gihimo niyang hari si Saul sa Israel.
Samuel did not see Saul until the day of his death, for he mourned for Saul. Yahweh was grieved that he had made Saul king over Israel.
