1 Hari 1
1 Sa dihang tigulang na si Haring David, gitabonan nila siya ug mga habol, apan dili gihapon siya mainitan.
Vua Đa-vít đã già, tuổi cao; mặc dù người ta đắp bao nhiêu lớp áo, vua vẫn không thấy ấm.
2 Busa miingon ang iyang mga sulugoon ngadto kaniya, “Mangita kami ug batan-ong ulay alang sa among agalon nga hari. Alagaran niya ang hari ug atimanon siya. Papahigdaon siya sa mga bukton sa atong agalon nga hari aron mainitan siya.”
Các cận thần vua tâu: “Xin cho phép chúng tôi đi tìm một trinh nữ để hầu hạ, săn sóc vua. Nàng sẽ nằm trong lòng vua làm cho vua ấm.”
3 Busa nangita sila ug maanyag nga babaye sa tanang utlanan sa Israel. Nahikaplagan nila si Abishag nga taga-Shunem ug gidala siya ngadto sa hari.
Vậy, người ta tìm khắp nước, và họ thấy A-bi-sác, ở Su-nem, là một trinh nữ trẻ đẹp, nên đem nàng về cho vua.
4 Maanyag kaayo ang babaye. Gialagaran niya ang hari ug giatiman niya kini apan wala nakigdulog ang hari kaniya.
Nàng rất đẹp, lo săn sóc, hầu hạ vua; nhưng vua không chăn gối với nàng.
5 Niadtong higayona, si Adonia ang anak nga lalaki ni Hagit mipasidungog sa iyang kaugalingon, nga nag-ingon, “Mamahimo akong hari”. Busa nag-andam siya ug mga karwahe sa iyang kaugalingon ug mga tigkabayo uban ang 50 ka kalalakin-an aron mag-una kaniya.
Lúc ấy, con của Đa-vít, Hoàng tử A-đô-ni-gia, mẹ là Hà-ghi, tuyên bố: “Ta sẽ làm vua,” rồi sắm xe ngựa và tuyển năm mươi người chạy trước mở đường.
6 Wala gayod siya gisamok sa iyang amahan nga miingon, “Nganong nabuhat mo man kini o kana?” Ambongan usab kaayo si Adonia, nga sunod ni Absalom.
Bấy giờ, cha người là Vua Đa-vít, chẳng trách cứ hoặc hỏi xem con mình muốn làm gì. A-đô-ni-gia, em kế Áp-sa-lôm, là người rất đẹp trai.
7 Nakigsabot siya kang Joab, ang anak nga lalaki ni Zeruya ug uban ang pari nga si Abiatar. Misunod sila kang Adonia ug mitabang kaniya.
A-đô-ni-gia thuyết phục Tướng Giô-áp con bà Xê-ru-gia, Thầy Tế lễ A-bia-tha, họ bằng lòng theo giúp ông.
8 Apan wala misunod si Zadok nga pari, si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, si Natan nga propeta, si Shimei, si Rei ug ang mga kusgan nga lalaki nga sakop ni David wala misunod kang Adonia.
Tuy nhiên, Thầy Tế lễ Xa-đốc, Bê-na-gia, con Giê-hô-gia-đa, Tiên tri Na-than, Si-mê-i, Rê-i, và các dũng tướng của Đa-vít không theo A-đô-ni-gia.
9 Naghalad si Adonia ug mga karnero, mga torong baka, ug pinatambok nga baka, ngadto sa bato sa Zohelet, nga tapad sa En Rogel. Giawhag niya ang tanan niyang mga igsoon nga lalaki, ang mga anak nga lalaki sa hari, ug ang tanan nga kalalakin-an sa Juda, ug ang mga sulugoon sa hari.
A-đô-ni-gia đi Ên-rô-ghên dâng chiên, bò, và thú vật béo tốt làm tế lễ trên Hòn đá Xô-hê-lết. Ông mời các anh em mình, là những con trai khác của Vua Đa-vít—và tất cả quan chức Giu-đa trong triều đình đến dự.
10 Apan wala niya awhaga si Natan nga propeta, si Benaya, ang mga kusgan nga mga lalaki, o iyang igsoon nga lalaki nga si Solomon.
Tuy nhiên, ông không mời Tiên tri Na-than, Bê-na-gia, các dũng tướng, và Hoàng tử Sa-lô-môn.
11 Unya nakigsulti si Natan ngadto kang Batsheba ang inahan ni Solomon, nga nag-ingon, “Wala ka ba makadungog nga si Adonia ang anak nga lalaki ni Hagit mamahimong hari, ug wala masayod ang atong agalon nga si David niini?
Khi ấy, Tiên tri Na-than đến nói với Bát-sê-ba, mẹ Sa-lô-môn: “Bà có nghe việc A-đô-ni-gia, con Hà-ghi, lên làm vua trong khi vua cha không biết gì không?
12 Karon hatagan ko ikaw ug tambag, aron maluwas nimo ang imong kaugalingong kinabuhi ug ang kinabuhi sa imong anak nga lalaki nga si Solomon.
Bây giờ, tôi xin hiến kế để cứu mạng bà và mạng Sa-lô-môn, con bà.
13 Adtoa si Haring David; ug sultihi siya 'Akong agalon nga hari, wala ka ba misaad sa imong sulugoon, nga nag-ingon, “Tinuod si Solomon nga imong anak nga lalaki maoy maghari sunod kanako, ug molingkod sa akong trono?” Ngano man nga si Adonia mao may maghari?'
Bà đi ngay vào cung tâu với Vua Đa-vít như sau: ‘Có phải vua đã thề với tôi rằng: “Sa-lô-môn, con bà, sẽ kế vị ta và sẽ ngồi trên ngôi ta” không? Thế sao bây giờ A-đô-ni-gia lại làm vua?’
14 Samtang makigsulti ka sa hari, mosunod ako kanimo ug pamatud-an ang imong mga pulong.”
Trong khi bà đang nói, tôi sẽ vào xác nhận với vua những lời bà nói là đúng.”
15 Busa miadto si Batsheba sa lawak sa hari. Tigulang na kaayo ang hari, ug si Abishag nga taga-Shunem maoy nag-alagad sa hari.
Bát-sê-ba vào phòng vua nằm. (Lúc ấy vua Đa-vít rất già yếu, và có A-bi-sác ở đó săn sóc vua.)
16 Miyukbo ug nangatahoran si Batsheba sa atubangan sa hari. Unya miingon ang hari, “Unsa bay imong gitingoha?
Bát-sê-ba cúi lạy vua. Vua hỏi: “Bà muốn gì?”
17 Miingon siya ngadto kaniya, “Akong agalon, misaad ka sa imong sulugoon pinaagi kang Yahweh nga imong Dios, nga nag-ingon, ''Tinuod gayod nga maghari si Solomon nga imong anak sunod kanako, ug maglingkod siya sa akong trono.'
Bà thưa: “Thưa vua, có phải vua thề trước Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của vua, rằng: ‘Sa-lô-môn, con bà, sẽ kế vị ta và ngồi trên ngôi ta’ không?
18 Karon tan-awa, hari na si Adonia, ug ikaw, akong agalon nga hari, wala masayod niini.
Thưa vua, bây giờ hóa ra A-đô-ni-gia làm vua, trong khi chúa tôi chẳng biết gì cả.
19 Naghalad siya ug mga torong baka, mga pinatambok nga nating baka, ug daghan kaayo nga mga karnero, ug giawhag ang tanan nga mga anak nga lalaki sa hari, si Abiatar nga pari, ug si Joab nga kapitan sa mga sundalo, apan wala niya awhaga si Solomon nga imong sulugoon.
A-đô-ni-gia tổ chức tế lễ, dâng bò, thú béo, và chiên vô số, đồng thời mời các hoàng tử, Thầy Tế lễ A-bia-tha, và Tướng Giô-áp đến dự, nhưng không mời Sa-lô-môn.
20 Apan alang kanimo, akong agalon nga hari, nagtan-aw ang mga mata sa tibuok Israel kanimo, naghulat nga isulti mo kanila kung kinsa ba ang molingkod sa trono sunod kanimo, akong agalon.
Bây giờ, toàn dân đang ngóng trông, xem vua chỉ định ai lên ngôi kế vị.
21 Kondili kini mahitabo, sa dihang magpahulay ang akong agalon nga hari uban sa iyang mga amahan, nga ako ug ang akong anak nga lalaki nga si Solomon ilhon nga sad-an.”
Còn nếu cứ để thế này, đến ngày vua an giấc với tổ tiên, con tôi là Sa-lô-môn và tôi sẽ bị đối xử như tội nhân.”
22 Samtang nagpadayon siya sa pakigsulti sa hari, misulod si Natan nga propeta.
Khi bà đang nói chuyện với vua thì Tiên tri Na-than đến.
23 Miingon ang mga sulugoon sa hari, “Ania si Natan nga propeta.” Sa dihang miabot siya atubangan sa hari, miyukbo siya atubangan sa hari nga iyang dagway naghapa sa yuta.
Cận thần của vua báo: “Tiên tri Na-than xin gặp vua.” Na-than vào, phủ phục cúi chào cung kính.
24 Miingon si Natan, “Akong agalon nga hari, miingon ba diay ikaw nga, 'si Adonia maoy magdumala sunod kanimo, ug maglingkod sa akong trono?'
Na-than nói: “Muôn tâu, có phải vua đã truyền ngôi cho A-đô-ni-gia không?
25 Kay milugsong siya karong adlawa ug naghalad ug mga torong baka, pinatambok nga mga baka, ug daghang mga karnero, ug giawhag ang tanang anak nga lalaki sa hari, mga kapitan sa kasundalohan ug si Abiatar nga pari. Nangaon ug nang-inom sila atubangan niya, ug miingon, 'Mabuhi ka sa dugay Haring Adonia!'
Vì hôm nay hoàng tử đã làm lễ đăng quang và dâng tế những thú vật béo tốt, cùng mời các hoàng tử, Tướng Giô-áp, và Thầy Tế lễ A-bia-tha đến dự. Hiện nay họ đang cùng nhau ăn uống với A-đô-ni-gia và tung hô: ‘Vua A-đô-ni-gia vạn tuế!’
26 Apan alang kanako, ang imong sulugoon, Zadok nga pari, Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug ang imong sulugoon nga si Solomon, wala kami niya awhaga.
Tuy nhiên, tôi cũng như Thầy Tế lễ Xa-đốc, Bê-na-gia, và Sa-lô-môn đều không được mời.
27 Mabuhat ba diay kini sa akong agalon nga hari nga dili moingon kanato, imong mga sulugoon, nga molingkod sa trono sunod kaniya?''
Có phải vua chủ trương việc này không? Vì không thấy vua cho chúng tôi biết ai là người kế vị và ngồi trên ngôi của vua cả.”
28 Unya mitubag si Haring David ug miingon, “Tawga si Batsheba ug pabalika dinhi kanako.” Miabot siya ngadto sa presensya sa hari ug nagtindog atubangan sa hari.
Vua Đa-vít bảo: “Gọi Bát-sê-ba cho ta.” Bà trở vào đứng trước mặt vua.
29 Naghimo ug pakigsaad ang hari ug miingon, “Ingon nga buhi si Yahweh, nga milukat kanako gikan sa tanan nga kagubot,
Vua thề: “Trước Chúa Hằng Hữu hằng sống, Đấng đã cứu ta khỏi mọi điều nguy hiểm,
30 ingon nga nanumpa ako kanimo pinaagi ni Yahweh, ang Dios sa Israel, nga nag-ingon, “Si Solomon nga imong anak nga lalaki maoy magdumala human kanako, ug molingkod siya puli sa akong trono, 'pagabuhaton ko kini karong adlawa.”
ta xác nhận có thề với bà, nhân danh Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên rằng: ‘Sa-lô-môn, con bà, sẽ kế vị ta, ngồi trên ngôi thay ta,’ và hôm nay ta thực hiện điều ấy.”
31 Unya miyukbo si Batsheba nga iyang dagway naghapa sa yuta ug naghatag ug katahoran atubangan sa hari ug miingon, “Hinaot nga mabuhi hangtod sa kahangtoran ang akong agalon nga si Haring David.”
Bát-sê-ba phủ phục, cúi mặt sát đất, và tung hô: “Đức Vua Đa-vít vạn tuế.”
32 Miingon si Haring David, Tawga nganhi kanako si Zadok nga pari, si Natan nga propeta, ug si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada. “Busa miabot sila atubangan sa hari.
Vua truyền: “Gọi Thầy Tế lễ Xa-đốc, Tiên tri Na-than, và Bê-na-gia con Giê-hô-gia-đa vào đây.” Khi họ vào,
33 Miingon ang hari ngadto kanila, “Dad-a uban kaninyo ang mga sulugoon sa inyong agalon, ug pasakya si Solomon sa akong kaugalingong mula ug dad-a siya ngadto sa Gihon.
vua ra lệnh: “Các ông dẫn Sa-lô-môn và các bầy tôi ta xuống Ghi-hôn. Sa-lô-môn sẽ cưỡi con la của ta mà đi.
34 Padihogi siya kang Zadok nga pari ug Natan nga propeta nga mahimong hari sa tibuok Israel ug patingoga ang budyong ug moingon, 'Mabuhi sa dugay si Haring Solomon!'
Tại đó, Thầy Tế lễ Xa-đốc và Tiên tri Na-than sẽ xức dầu cho Sa-lô-môn làm vua Ít-ra-ên; và thổi kèn tung hô:
35 Unya mosaka ikaw sunod kaniya, ug moduol siya ug molingkod sa akong trono; tungod kay mamahimo siyang hari puli sa akong dapit. Gipili ko siya nga maoy modumala sa tibuok Israel ug sa Juda,”
‘Vua Sa-lô-môn vạn tuế!’ Xong rồi, các ông sẽ theo Sa-lô-môn về đây. Sa-lô-môn sẽ lên ngồi trên ngôi ta, vì được ta chỉ định làm vua Ít-ra-ên và Giu-đa.”
36 Mitubag si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada ngadto sa hari, ug miingon, “Busa tugoti! Si Yahweh, ang Dios sa akong agalon nga hari, magpamatuod niini.
Bê-na-gia, con Giê-hô-gia-đa, đáp lời vua: “A-men! Cầu xin Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của chúa tôi cũng phán định như thế.
37 Ingon nga si Yahweh uban sa akong agalon nga hari, hinaot nga uban siya kang Solomon, ug himoon ang iyang trono nga labing bantogan kaysa trono sa akong agalon nga si Haring David.”
Cầu Chúa Hằng Hữu ở với Sa-lô-môn như đã ở với chúa tôi. Xin Ngài làm cho ngôi nước của Sa-lô-môn lớn hơn cả ngôi nước của Vua Đa-vít!”
38 Busa milugsong si Zadok nga pari, si Natan nga propeta, si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug ang mga Keretnon ug mga Pelethanon ug gipasakay si Solomon sa mula ni Haring David; ug gidala siya ngadto sa Gihon.
Vậy, Thầy Tế lễ Xa-đốc, Tiên tri Na-than, Bê-na-gia, những người Kê-rê-thít, và Phê-lết nâng Sa-lô-môn lên lưng con la của Vua Đa-vít và rước ông xuống Ghi-hôn.
39 Gikuha ni Zadok nga pari ang lana nga anaa sa sungay pagawas sa tolda ug gidihogan si Solomon. Unya gipatingog nila ang budyong, ug ang tanan nga katawhan miingon, “Mabuhi sa dugay si Haring Solomon!”
Tại đó, Xa-đốc cầm cái sừng đựng dầu lấy từ lều thánh, xức cho Sa-lô-môn. Họ thổi kèn và mọi người tung hô: “Vua Sa-lô-môn vạn tuế!”
40 Unya misaka ang tanan nga mga katawhan sunod kaniya, ug gipatugtog sa katawhan ang mga plawta ug nagsadya uban sa dakong kalipay, aron ang kalibotan mauyog sa ilang tingog.
Sau đó, mọi người theo Sa-lô-môn trở về. Họ thổi sáo, hân hoan reo hò vang dậy cả đất.
41 Nadungog kini ni Adonia ug sa tanang mga bisita nga uban kaniya pagkahuman nila ug kaon. Sa dihang nadungog ni Joab ang tingog sa budyong, miingon siya, “Nganong aduna may banha sa siyudad?”
A-đô-ni-gia và đoàn tân khách nghe tiếng hò reo khi vừa dự tiệc xong. Tướng Giô-áp nghe tiếng kèn liền hỏi: “Trong thành có gì xảy ra ồn ào như thế?”
42 Sa dihang nagsulti pa siya, miabot si Jonatan nga anak nga lalaki ni Abiatar nga pari. Miingon si Adonia, “Sulod, kay bililhon ka nga tawo ug nagdala ka ug maayong mga balita.”
Vừa lúc đó Giô-na-than, con Thầy Tế lễ A-bia-tha đến. A-đô-ni-gia liền bảo: “Vào ngay. Anh là một dũng sĩ chắc đem tin tốt đẹp.”
43 Mitubag si Jonatan ug miingon ngadto kang Adonia, “Gihimo sa among agalon nga si Haring David nga hari si Solomon,
Giô-na-than nói: “Vua Đa-vít đã truyền ngôi cho Sa-lô-môn!
44 ug gidala sa hari uban kaniya si Zadok nga pari, si Natan nga propeta, si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug ang mga Keretnon ug mga Pelethanon. Gipasakay nila si Solomon sa mula sa hari.
Chính vua đã bảo Thầy Tế lễ Xa-đốc, Tiên tri Na-than, Bê-na-gia, con Giê-hô-gia-đa, và Phê-lết đỡ Sa-lô-môn lên cưỡi con la của vua.
45 Gidihogan siya ni Zadok nga pari ug Natan nga propeta nga mahimong hari ngadto sa Gihon, ug mitungas gikan didto nga nanaghugyaw, aron ang siyudad mobanha. Mao kini ang kasaba nga imong nadungog.
Thầy Tế lễ Xa-đốc và Tiên tri Na-than đã xức dầu cho Sa-lô-môn làm vua tại Ghi-hôn. Sau đó, họ trở về ăn mừng, làm náo động cả thành. Đó là tiếng vang các ông đã nghe.
46 Milingkod usab si Solomon sa trono sa gingharian.
Sa-lô-môn lên ngồi trên ngôi,
47 Dugang pa niini, miabot ang mga sulugoon sa hari aron sa pagpanalangin sa atong agalon nga si Haring David, nga nag-ingon, 'Hinaot nga himoon sa inyong Dios ang ngalan ni Solomon nga mas maayo pa kaysa imong ngalan, ug himoon nga mas bantogan ang iyang trono kaysa imong trono.' Unya miyukbo ang hari sa iyang higdaanan.
còn các quần thần của vua đều đến mừng Vua Đa-vít rằng: ‘Cầu xin Đức Chúa Trời làm cho Sa-lô-môn nổi danh hơn cả vua, cho ngôi nước người lớn hơn ngôi nước vua.’ Vua vẫn ở trên giường đáp lễ:
48 Miingon usab ang hari, 'Bulahan si Yahweh, ang Dios sa Israel, nga naghatag ug tawo aron molingkod sa akong trono karong adlawa, ug kinahanglan makita sa akong mga mata.”
‘Ca ngợi Chúa Hằng Hữu, Đức Chúa Trời của Ít-ra-ên, vì ngày nay Ngài cho có một người ngồi trên ngôi ta, trong khi ta còn đây để được thấy tận mắt.’”
49 Unya nalisang ang tanan nga sulugoon ni Adonia. Mitindog sila ug milakaw ang matag-usa.
Bấy giờ, Các tân khách của A-đô-ni-gia đều sợ hãi và bỏ chạy.
50 Nahadlok si Adonia kang Solomon ug mitindog, milakaw, ug migunit sa sungay sa halaran.
A-đô-ni-gia vì sợ Sa-lô-môn giết, nên chạy vào nắm lấy sừng bàn thờ.
51 Unya miingon kini kang Solomon, nga nag-ingon, “Tan-awa nahadlok si Adonia kang Haring Solomon, tungod kay migunit siya sa mga sungay sa halaran, nga nag-ingon, 'Tugoti nga manumpa si Haring Solomon una kanako nga dili niya patyon ang iyang sulugoon pinaagi sa espada.”
Người ta báo cho Sa-lô-môn hay: “A-đô-ni-gia vì sợ Vua Sa-lô-môn nên đã chạy đến nắm sừng bàn thờ và cầu xin: ‘Hôm nay vua vui lòng thề sẽ không giết tôi bằng gươm.’”
52 Miingon si Solomon, “Kung ipakita niya sa iyang kaugalingon nga takos siya, wala gayoy buhok nga matagak ngadto sa yuta, apan kung makita kaniya ang pagkadaotan, mamatay gayod siya.”
Sa-lô-môn nói: “Nếu anh ta chứng tỏ là một người xứng đáng, một sợi tóc cũng không mất; nhưng nếu làm điều sai trái, anh ta sẽ chết.”
53 Busa nagpadala si Haring Solomon ug mga tawo, nga maoy nagdala kang Adonia gikan sa halaran. Miabot siya ug miyukbo ngadto kang Haring Solomon, ug si Haring Solomon miingon ngadto kaniya, “Pauli sa imong balay.”
Vua Sa-lô-môn sai người đem A-đô-ni-gia ra khỏi bàn thờ. Ông đến cúi lạy trước mặt Vua Sa-lô-môn rồi vua bảo: “Anh về nhà đi.”
