1 Hari 8
1 Unya gitigom ni Solomon sa iyang atubangan ang mga kadagkoan sa Israel, ang tanang mga pangulo sa matag tribo, ang mga pangulo sa tagsatagsa ka mga banay sa katawhan sa Israel, didto sa Jerusalem, aron dad-on ang arka sa kasabotan ni Yahweh gikan sa siyudad ni David nga mao ang Zion.
那时，所罗门将以色列的长老和各支派的首领，并以色列的族长，招聚到耶路撒冷，要把耶和华的约柜从大卫城—就是锡安—运上来。
2 Nagtigom ang tibuok katawhan sa Israel didto sa atubangan ni Haring Solomon atol sa kasaulogan, sa bulan sa Etanim nga mao ang ikapitong bulan.
以他念月，就是七月，在节前，以色列人都聚集到所罗门王那里。
3 Miabot ang mga kadagkoan ug ang mga pari nga nagdayong sa arka sa kasabotan.
以色列长老来到，祭司便抬起约柜，
4 Gidala nila ang arka sa kasabotan ni Yahweh, ang tolda nga tagboanan, ug ang tanan nga mga balaang kasangkapan nga anaa sulod sa tolda. Gidala kining mga butanga sa mga pari ug sa mga levita.
祭司和利未人将耶和华的约柜运上来，又将会幕和会幕的一切圣器具都带上来。
5 Si Haring Solomon ug ang tibuok katilingban sa Israel nagtigom duol sa arka sa kasabotan, nga naghalad sa dili maihap nga mga karnero ug mga torong baka.
所罗门王和聚集到他那里的以色列全会众，一同在约柜前献牛羊为祭，多得不可胜数。
6 Gidayongan sa mga pari ang arka sa kasabotan ni Yahweh didtong dapita, ngadto sa kinasulorang lawak sa templo, sa labing balaang dapit, ilalom sa mga pako sa kerubin.
祭司将耶和华的约柜抬进内殿，就是至圣所，放在两个基路伯的翅膀底下。
7 Kay gibukhad sa kerubin ang ilang mga pako sa dapit sa arka sa kasabotan, ug gipandongan nila ang arka sa kasabotan ug ang mga dayonganan niini.
基路伯张着翅膀在约柜之上，遮掩约柜和抬柜的杠。
8 Tag-as kaayo ang mga dayonganan nga makita ang tumoy niini ngadto sa gawas sa pultahan sa labing balaang lawak, apan dili nila kini makita didto sa gawas. Atua kini didto hangtod niining adlawa.
这杠甚长，杠头在内殿前的圣所可以看见，在殿外却不能看见，直到如今还在那里。
9 Walay laing sulod sa arka sa kasabotan gawas lamang sa duha ka papan nga bato nga gibutang ni Moises didto sa Horeb, sa pagbuhat ni Yahweh sa kasabotan tali sa katawhan sa Israel sa dihang migawas sila gikan sa yuta sa Ehipto.
约柜里惟有两块石版，就是以色列人出埃及地后，耶和华与他们立约的时候摩西在何烈山所放的。除此以外，并无别物。
10 Nahitabo kini nga sa paggawas sa mga pari gikan sa balaang dapit, gilukop sa panganod ang templo ni Yahweh.
祭司从圣所出来的时候，有云充满耶和华的殿；
11 Dili na makapadayon pa sa pag-alagad ang mga pari tungod sa panganod, kay napuno sa himaya ni Yahweh ang templo.
甚至祭司不能站立供职，因为耶和华的荣光充满了殿。
12 Unya miingon si Solomon, “Miingon si Yahweh nga mopuyo siya sa bagang kangitngit,
那时所罗门说： 耶和华曾说， 他必住在幽暗之处。
13 Apan gitukod ko alang kanimo ang halangdong pinuy-anan, usa ka dapit nga kapuy-an mo hangtod sa kahangtoran.”
我已经建造殿宇作你的居所， 为你永远的住处。
14 Unya miatubang ang hari ug gipanalanginan ang tibuok katilingban sa Israel, samtang nanindog pa sila.
王转脸为以色列会众祝福，以色列会众就都站立。
15 Miingon siya, “Dalayegon si Yahweh ang Dios sa Israel, nga nakigsulti sa akong amahan nga si David, ug gituman kini pinaagi sa iyang kaugalingong mga kamot, nga nag-ingon,
所罗门说：“耶和华—以色列的 神是应当称颂的！因他亲口向我父大卫所应许的，也亲手成就了。
16 'Sukad sa adlaw sa akong pagpagawas sa akong katawhan sa Israel gikan sa Ehipto, wala ako magpili ug siyudad gikan sa tanang tribo sa Israel nga katukoran ug usa ka templo, aron maatua didto ang akong ngalan. Apan, gipili ko si David nga maoy maghari sa akong katawhan sa Israel.'
他说：‘自从我领我民以色列出埃及以来，我未曾在以色列各支派中选择一城建造殿宇—为我名的居所，但拣选大卫治理我民以色列。’”
17 Karon mao kini ang tinguha sa kasingkasing sa akong amahan nga David nga motukod ug usa ka templo alang sa ngalan ni Yahweh, ang Dios sa Israel.
所罗门说：“我父大卫曾立意，要为耶和华—以色列 神的名建殿。
18 Apan miingon si Yahweh sa akong amahan nga si David, 'Tungod kay diha sa imong kasingkasing ang pagtukod ug usa ka templo alang sa akong ngalan, maayo nga gibuhat mo kini sulod sa imong kasingkasing.
耶和华却对我父大卫说：‘你立意为我的名建殿，这意思甚好。
19 Bisan pa niini dili ikaw mao ang magtukod sa templo; kondili ang imong anak nga lalaki nga mahimugso gikan gayod kanimo, siya mao ang motukod sa templo alang sa akong ngalan.'
只是你不可建殿，惟你所生的儿子必为我名建殿。’
20 Gituman ni Yahweh ang mga pulong nga iyang gisulti, kay gituboy ako diha sa dapit sa akong amahan nga si David, ug nagalingkod ako sa trono sa Israel, ingon sa gisaad ni Yahweh. Gitukod ko ang templo alang sa ngalan ni Yahweh, ang Dios sa Israel.
现在耶和华成就了他所应许的话，使我接续我父大卫坐以色列的国位，又为耶和华—以色列 神的名建造了殿。
21 Gibuhat ko didto ang usa ka dapit alang sa arka sa kasabotan, nga mao ang gisaad ni Yahweh, nga gihimo niya uban sa atong mga amahan sa dihang gipagawas niya sila gikan yuta sa Ehipto.”
我也在其中为约柜预备一处。约柜内有耶和华的约，就是他领我们列祖出埃及地的时候，与他们所立的约。”
22 Mibarog si Solomon atubangan sa halaran ni Yahweh, atubangan sa tibuok katilingban sa Israel, ug gibayaw ang iyang mga kamot ngadto sa langit.
所罗门当着以色列会众，站在耶和华的坛前，向天举手说：
23 Miingon siya “O Yahweh, ang Dios sa Israel, wala gayoy Dios nga sama kanimo diha sa ibabaw sa kalangitan o dinhi sa ilalom sa yuta, nga nagtuman sa iyang matinud-anong kasabotan uban sa mga sulugoon nga naglakaw diha sa imong atubangan sa ilang bug-os nga kasingkasing;
“耶和华—以色列的 神啊，天上地下没有神可比你的！你向那尽心行在你面前的仆人守约施慈爱；
24 ikaw nga nagtuman sa imong gisaad ngadto sa imong sulogoon nga si David nga akong amahan. Oo, gisulti mo kini ug gituman pinaagi sa imong kamot, hangtod karong adlawa.
向你仆人—我父大卫所应许的话现在应验了。你亲口应许，亲手成就，正如今日一样。
25 Busa karon, O Yahweh, ang Dios sa Israel, tumana ang imong gipanaad sa imong sulugoon nga si David nga akong amahan, sa pagsulti mo nga, 'Dili ka makabsan ug tawo diha sa imong panan-aw nga molingkod sa trono sa Israel, kung magmatinumanon lamang kanako ang imong kaliwatan, ingon sa imong pagtuman kanako.'
耶和华—以色列的 神啊，你所应许你仆人—我父大卫的话说：‘你的子孙若谨慎自己的行为，在我面前行事像你所行的一样，就不断人坐以色列的国位。’现在求你应验这话。
26 Busa karon, O Dios sa Israel, nag-ampo ako nga matinuod ang saad nga imong gibuhat sa imong sulugoon nga si David nga akong amahan.
以色列的 神啊，求你成就向你仆人—我父大卫所应许的话。
27 Apan magpuyo ba gayod ang Dios dinhi sa yuta? Lantawa, bisan ang tibuok kawanangan dili man gani igo alang kanimo - unsa na lamang kaha kining akong gipatukod nga templo alang kanimo.
“神果真住在地上吗？看哪，天和天上的天尚且不足你居住的，何况我所建的这殿呢？
28 Apan tagda intawon kining pangaliyupo sa imong sulugoon ug ang iyang mga paghangyo, O Yahweh nga akong Dios; patalinghogi ang mga pagpangaliyupo ug mga pag-ampo nga gibungat sa imong sulugoon nganha kanimo karong adlawa.
惟求耶和华—我的 神垂顾仆人的祷告祈求，俯听仆人今日在你面前的祈祷呼吁。
29 Bantayan unta sa imong mga mata kini nga templo adlaw ug gabii, nganhi sa dapit nga imong gisulti, “Ang akong ngalan ug ang akong presensiya maanaa didto - aron patalinghogan ang mga pag-ampo nga ibungat sa imong mga sulugoon niining dapita.
愿你昼夜看顾这殿，就是你应许立为你名的居所；求你垂听仆人向此处祷告的话。
30 Busa patalinghogi ang pangaliyupo sa imong sulugoon ug sa imong katawhan sa Israel sa dihang mag-ampo kami niining dapita. Oo, patalinghogi gikan sa imong pinuy-anan nga mao ang kalangitan; ug sa dihang mopatalinghog ka, pagpasaylo.
你仆人和你民以色列向此处祈祷的时候，求你在天上你的居所垂听，垂听而赦免。
31 Kung may usa ka tawo nga makasala batok sa iyang isigkatawo, ug kung moanhi siya ug manumpa atubangan sa imong halaran nga ania niining balaya,
“人若得罪邻舍，有人叫他起誓，他来到这殿在你的坛前起誓，
32 nan mamati ka diha sa kalangitan ug buhata; hukmi ang imong mga sulugoon, siloti ang sad-an, ug ipadangat ang iyang binuhatan diha sa iyang kaugalingong ulo. Ug pakamatarunga ang walay sala, pinasikad sa iyang ganti alang sa iyang pagkamatarong.
求你在天上垂听，判断你的仆人：定恶人有罪，照他所行的报应在他头上；定义人有理，照他的义赏赐他。
33 Sa dihang mapukan sa ilang mga kaaway ang imong katawhan sa Israel tungod kay nakasala sila batok kanimo, kung mobalik sila pag-usab kanimo, magasugid sa imong ngalan, magaampo, ug magpakilooy sa kapasayloan gikan kanimo niini nga templo -
“你的民以色列若得罪你，败在仇敌面前，又归向你，承认你的名，在这殿里祈求祷告，
34 nan mamati ka diha sa kalangitan ug pasayloa ang sala sa imong katawhan sa Israel; dad-a sila pagbalik sa yuta nga imong gihatag sa ilang mga katigulangan.
求你在天上垂听，赦免你民以色列的罪，使他们归回你赐给他们列祖之地。
35 Sa dihang matakpan ang kalangitan ug walay ulan tungod kay nakasala batok kanimo ang katawhan - kung mag-ampo sila niining dapita, magasugid sa imong ngalan, ug mosalikway sa ilang mga sala sa dihang gisakit mo sila -
“你的民因得罪你，你惩罚他们，使天闭塞不下雨；他们若向此处祷告，承认你的名，离开他们的罪，
36 nan mamati ka diha sa kalangitan ug pasayloa ang sala sa imong mga sulugoon ug sa imong katawhan sa Israel, sa dihang tudloan mo sila sa maayong mga pamaagi nga angay nilang pagalaktan. Paulani ang imong yuta, nga imong gihatag sa imong katawhan ingon nga panulondon.
求你在天上垂听，赦免你仆人以色列民的罪，将当行的善道指教他们，且降雨在你的地，就是你赐给你民为业之地。
37 Kung pananglitan adunay kagutom sa yuta, o kung adunay kamatay, pagpangalaya o sakit sa mga tanom, mga dulon o mga ulod, o kung sulongon sa kaaway ang mga ganghaan sa siyudad sa ilang yuta, o kung may kamatay o balatian -
“国中若有饥荒、瘟疫、旱风、霉烂、蝗虫、蚂蚱，或有仇敌犯境围困城邑，无论遭遇什么灾祸疾病，
38 unya kung pananglitan buhaton ang mga pag-ampo ug pangamuyo pinaagi sa usa ka tawo o sa imong katawhan sa Israel - nga nasayod sa sala diha sa iyang kasingkasing, nga magabayaw sa ilang mga kamot dinhi niini nga templo.
你的民以色列，或是众人，或是一人，自觉有罪，向这殿举手，无论祈求什么，祷告什么，
39 Nan mamati ka diha sa langit, ang dapit nga imong gipuy-an, unya pasayloa sila ug pagpamuhat, ug gantihi ang matag tawo alang sa iyang tanan nga nabuhat; nasayod ka sa iyang kasingkasing, tungod kay ikaw lamang gayod ang nasayod sa kasingkasing sa tibuok katawhan.
求你在天上你的居所垂听赦免。你是知道人心的，要照各人所行的待他们（惟有你知道世人的心），
40 Buhata kini aron mahadlok sila kanimo sa tanang mga adlaw sa ilang pagpuyo sa yuta nga imong gihatag sa among mga katigulangan.
使他们在你赐给我们列祖之地上一生一世敬畏你。
41 Dugang pa niana, mahitungod sa mga langyaw nga walay apil sa imong katawhan sa Israel: sa dihang moabot siya gikan sa layong dapit tungod sa imong ngalan -
“论到不属你民以色列的外邦人，为你名从远方而来，
42 kay nadungog nila ang imong bantogang ngalan, ang imong gamhanang kamot, ug ang imong binayaw nga mga bukton - kung moanhi siya ug mag-ampo dinhi niining temploha,
（他们听人论说你的大名和大能的手，并伸出来的膀臂）向这殿祷告，
43 nan palihog mamati ka diha sa langit, ang dapit nga imong gipuy-an, ug buhata ang bisan unsang gipangayo sa langyaw diha kanimo. Buhata kini aron ang tanang pundok sa katawhan sa kalibotan makaila sa imong ngalan ug mahadlok kanimo, ingon sa gibuhat mo sa imong katawhan sa Israel. Buhata kini aron nga masayod sila nga kining balaya nga akong gitukod gitawag pinaagi sa imong ngalan.
求你在天上你的居所垂听，照着外邦人所祈求的而行，使天下万民都认识你的名，敬畏你像你的民以色列一样；又使他们知道我建造的这殿是称为你名下的。
44 Pananglitan kung ang imong katawhan moadto sa panggubatan batok sa ilang kaaway, sumala sa bisan unsang paagi nga palakwon mo sila, ug pananglitan kung mag-ampo sila kanimo, O Yahweh, ngadto sa siyudad nga imong gipili, ug ngadto sa templo nga akong gitukod alang sa imong ngalan.
“你的民若奉你的差遣，无论往何处去与仇敌争战，向耶和华所选择的城与我为你名所建造的殿祷告，
45 Nan mamati ka sa ilang mga pag-ampo diha sa kalangitan, sa ilang mga pangamuyo, ug tabangi sila.
求你在天上垂听他们的祷告祈求，使他们得胜。
46 Pananglitan kung makasala sila batok kanimo, sanglit wala man gayoy dili makasala, ug kung masuko ka kanila ug magtugyan kanila ngadto sa kaaway, aron bihagon sila sa ilang kaaway ngadto sa ilang yuta, bisan pa man kung halayo kini o anaa sa duol.
“你的民若得罪你（世上没有不犯罪的人），你向他们发怒，将他们交给仇敌掳到仇敌之地，或远或近，
47 Unya kung pananglitan makaamgo sila nianang yutaa kung asa sila mga binihag, ug kung maghinulsol sila ug magpakilooy kanimo gikan sa yuta sa mga nagbihag kanila. Kung mosulti sila, 'Nagmasupilon kami ug nakasala. Nagkinabuhi kami diha sa kadaotan.'
他们若在掳到之地想起罪来，回心转意，恳求你说：‘我们有罪了，我们悖逆了，我们作恶了’；
48 Pananglitan kung mobalik sila kanimo uban sa ilang bug-os nga kasingkasing ug sa ilang bug-os nga kalag sa yuta sa ilang mga kaaway nga nagbihag kanila, ug kung mag-ampo sila kanimo niining yutaa nga gihatag mo sa ilang mga katigulangan, ug nganhi sa siyudad nga imong gipilli, ug nganhi sa templo nga gitukod ko alang sa imong ngalan.
他们若在掳到之地尽心尽性归服你，又向自己的地，就是你赐给他们列祖之地和你所选择的城，并我为你名所建造的殿祷告，
49 Nan mamati ka sa ilang mga pag-ampo, sa ilang mga pangamuyo diha sa kalangitan ang dapit nga imong gipuy-an, ug tabangi sila.
求你在天上你的居所垂听他们的祷告祈求，为他们伸冤；
50 Pasayloa ang imong katawhan nga nakasala batok kanimo, ug ang ilang tanang mga kalapasan batok sa imong mga sugo. Kaloy-i sila atubangan sa ilang mga kaaway nga nagbihag kanila, aron nga ang ilang mga kaaway malooy usab sa imong katawhan.
饶恕得罪你的民，赦免他们的一切过犯，使他们在掳他们的人面前蒙怜恤。
51 Sila mao ang imong piniling katawhan nga imong giluwas gikan sa Ehipto nga daw gikan sa kinataliwad-an sa hudno kung asa gitunaw ang puthaw.
因为他们是你的子民，你的产业，是你从埃及领出来脱离铁炉的。
52 Nag-ampo ako nga makita sa imong mga mata ang mga pangamuyo sa imong sulugoon ug sa imong katawhan sa Israel, aron patalinghogan mo sila kung mosangpit sila kanimo.
愿你的眼目看顾仆人，听你民以色列的祈求，无论何时向你祈求，愿你垂听。
53 Kay gipili mo sila taliwala sa tanang katawhan sa kalibotan aron mahimo mong katawhan ug midawat sa imong mga saad, sumala sa imong gisulti pinaagi kang Moises nga imong sulugoon, sa pagpalingkawas mo sa among mga katigulangan gikan sa Ehipto, O Yahweh nga among Ginoo.”
主耶和华啊，你将他们从地上的万民中分别出来作你的产业，是照你领我们列祖出埃及的时候，借你仆人摩西所应许的话。”
54 Busa sa natapos na si Solomon sa pag-ampo niining tanang mga pag-ampo ug pangamuyo ngadto kang Yahweh, mibarog siya atubangan sa halaran ni Yahweh, gikan sa pagluhod nga binayaw ang iyang mga kamot ngadto sa kalangitan.
所罗门在耶和华的坛前屈膝跪着，向天举手，在耶和华面前祷告祈求已毕，就起来，
55 Mibarog siya ug gipanalanginan ang tibuok katilingban sa Israel sa makusog nga tingog nga nag-ingon,
站着，大声为以色列全会众祝福，说：
56 “Hinaot nga dayegon si Yahweh, nga naghatag ug kapahulayan sa iyang katawhan sa Israel, nga nagtuman sa tanan niyang mga saad. Wala gayoy napakyas sa maayong mga saad ni Yahweh nga iyang gibuhat uban kang Moises nga iyang sulugoon.
“耶和华是应当称颂的！因为他照着一切所应许的赐平安给他的民以色列人，凡借他仆人摩西应许赐福的话，一句都没有落空。
57 Hinaot nga mag-uban kanato si Yahweh nga atong Dios, ingon nga nag-uban siya sa atong mga katigulangan. Hinaot nga dili gayod kita niya biyaan o isalikway,
愿耶和华—我们的 神与我们同在，像与我们列祖同在一样，不撇下我们，不丢弃我们，
58 nga ipahiuyon gayod niya ang atong mga kasingkasing ngadto kaniya, aron magkinabuhi diha sa iyang mga pamaagi ug magtuman sa iyang mga sugo ug sa iyang mga lagda ug sa iyang mga balaod, nga iyang gisugo sa atong mga amahan.
使我们的心归向他，遵行他的道，谨守他吩咐我们列祖的诫命、律例、典章。
59 Ug hinaot unta nga kadtong mga pulong nga akong gisulti, pinaagi sa akong pagpangamuyo atubangan ni Yahweh, mahiduol kang Yahweh nga atong Dios adlaw ug gabii, aron matabangan niya ang iyang sulugoon ug ang iyang katawhan sa Israel, sumala sa gikinahanglan sa matag adlaw;
我在耶和华面前祈求的这些话，愿耶和华—我们的 神昼夜垂念，每日为他仆人与他民以色列伸冤，
60 nga ang tanang katawhan sa kalibotan masayod nga si Yahweh, mao gayod ang Dios, ug wala na gayoy laing Dios!
使地上的万民都知道惟独耶和华是 神，并无别神。
61 Busa hingpita ang inyong kasingkasing ngadto kang Yahweh nga atong Dios, ug magsubay diha sa iyang mga balaod ug magtuman sa iyang mga sugo, hangtod niining adlawa.”
所以你们当向耶和华—我们的 神存诚实的心，遵行他的律例，谨守他的诫命，至终如今日一样。”
62 Busa ang hari ug ang tibuok Israel nga atua uban kaniya naghalad sa mga halad ngadto kang Yahweh.
王和以色列众民一同在耶和华面前献祭。
63 Naghalad si Solomon sa usa ka halad sa panaghiusa nga iyang gibuhat alang kang Yahweh: 22, 000 ka torong baka ug 120, 000 ka mga karnero. Busa gihalad sa hari ug sa tibuok katawhan sa Israel ang templo ni Yahweh.
所罗门向耶和华献平安祭，用牛二万二千，羊十二万。这样，王和以色列众民为耶和华的殿行奉献之礼。
64 Niana usab nga adlaw gigahin sa hari ang tungatunga sa hawanan diha sa atubangan sa templo ni Yahweh, kay didto naghalad siya sa mga halad nga sunugon, ang mga trigo nga halad, ug ang tambok nga halad sa pakig-ambit, tungod kay ang bronse nga halaran nga atua sa atubangan ni Yahweh gamay ra kaayo aron kahalaran sa mga halad nga sunogon, sa mga trigo, sa tambok nga mga halad sa pagpakig-ambit.
当日，王因耶和华殿前的铜坛太小，容不下燔祭、素祭，和平安祭牲的脂油，便将耶和华殿前院子当中分别为圣，在那里献燔祭、素祭，和平安祭牲的脂油。
65 Busa nagpakombira si Solomon niadtong higayona, ug ang tibuok Israel nga uban kaniya, usa ka dakong katilingban sukad sa Lebo Hamat ngadto sa sapa sa Ehipto, sa atubangan ni Yahweh nga atong Dios sulod sa pito ka adlaw ug sa laing pito usab ka adlaw, nga miabot ug napulog upat ka adlaw.
那时，所罗门和以色列众人，就是从哈马口直到埃及小河所有的以色列人，都聚集成为大会，在耶和华—我们的 神面前守节七日又七日，共十四日。
66 Sa ikawalo ka adlaw gipapauli niya ang katawhan, gipanalanginan nila ang hari ug namauli sa ilang mga panimalay nga puno sa kasadya ug sa kalipay sa kasingkasing tungod sa tanang kaayohan nga gipakita ni Yahweh kang David, ang iyang sulugoon, ug sa iyang katawhan sa Israel.
第八日，王遣散众民；他们都为王祝福。因见耶和华向他仆人大卫和他民以色列所施的一切恩惠，就都心中喜乐，各归各家去了。
