1 Hari 4
1 Si haring Solomon ang hari sa tibuok Israel.
Salomo telah menjadi raja atas seluruh negeri Israel.
2 Mao kini ang iyang mga opisyal: Azaria nga anak nga lalaki ni Zadok mao ang pari.
Inilah pejabat-pejabat tinggi yang diangkat oleh Salomo: Imam-imam: Zadok, Azarya anak Zadok, Abyatar. Sekretaris negara: Elihoref dan Ahia, yaitu anak-anak Sisia. Bendahara negara: Yosafat anak Ahilud. Panglima angkatan bersenjata: Benaya, anak Yoyada. Pengawas para bupati: Azarya, anak Natan. Penasehat raja: Imam Zabud, anak Natan. Kepala rumah tangga istana: Ahisar. Kepala pekerja rodi: Adoniram, anak Abda.
3 Si Elihoref ug si Ahia nga mga anak nga lalaki ni Shisha ang mga sekretaryo. Si Jehoshafat nga anak nga lalaki ni Ahilud mao ang tiglista.
4 Si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada ang nagdumala sa kasundalohan. Si Zadok ug si Abiatar mao ang mga pari.
5 Azaria nga anak nga lalaki ni Natan ang nagdumala sa mga opisyal. Si Zabud nga anak nga lalaki ni Natan mao ang pari ug ang higala sa hari.
6 Si Ahishar mao ang nagdumala sa panimalay. Si Adoniram nga anak ni Abda mao ang nagdumala sa mga lalaki nga gipili aron pugson sa pagtrabaho.
7 Adunay dose ka mga opisyal si Solomon sa tibuok Israel, nga nagahatag ug pagkaon alang sa hari ug sa iyang panimalay. Ang matag-usa kanila mohatod ug pagkaon sulod sa usa kabulan sa matag tuig.
Salomo mengangkat dua belas bupati di seluruh negeri Israel. Tugas mereka ialah mengumpulkan dari wilayah mereka bahan makanan untuk raja dan seisi istananya. Setiap bupati secara bergilir bertanggung jawab atas hal itu selama satu bulan setiap tahun.
8 Mao kini ang ilang ngalan: Ben Hur, sa bungtod sa Efraim;
Kedua belas bupati itu dikepalai oleh seorang gubernur. Inilah nama para bupati itu dan wilayah kekuasaan mereka: Ben-Hur: daerah pegunungan Efraim. Ben-Deker: kota Makas, Saalbim, Bet-Semes, Elon, Bet-Hanan. Ben-Hesed: kota Arubot, Sokho, dan seluruh daerah Hefer. Ben-Abinadab, suami Tafat putri Salomo: seluruh daerah Dor. Baana anak Ahilud: kota Taanakh, Megido, dan seluruh daerah dekat Bet-Sean, dekat kota Sartan di sebelah selatan kota Yizreel sampai sejauh kota Abel-Mehola dan kota Yokmeam. Ben-Geber: kota Ramot di Gilead, kampung-kampung di Gilead milik kaum Yair keturunan Manasye, daerah Argob di Basan; seluruhnya 60 kota besar yang diperkuat dengan benteng dan palang-palang perunggu pada gerbang-gerbangnya. Ahinadab anak Ido: daerah Mahanaim. Ahimaas, suami Basmat putri Salomo: daerah Naftali. Baana anak Husai: daerah Asyer, kota Alot. Yosafat anak Paruah: daerah Isakhar. Simei anak Ela: daerah Benyamin. Geber anak Uri: daerah Gilead, yang dahulu dikuasai Sihon raja Amori, dan Og raja Basan.
9 Ben Deker sa Makaz, sa Shaalbim, sa Bet Shemes, ug sa Elonbet Hanan;
10 Ben Hesed, sa Arubot ( kaniya nasakop ang Soco ug ang tibuok yuta sa Hefer);
11 Si Ben Abinadab, sa tibuok distrito sa Dor (asawa niya si Tafat nga anak nga babaye ni Solomon);
12 si Baana nga anak sa Ahilud sa Taanac ug sa Megido, ug tanang Bet Shan nga mao tapad sa Zaretan ubos sa Jezreel, gikan sa Bet Shan ngadto sa Abel Mehola hangtod sa tabok sa Jokmeam;
13 si Ben Geber sa Ramot Gilead (kaniya nahisakop ang mga lungsod sa Jair nga anak nga lalaki ni Manases, nga anaa sa Gilead, ug ang rehiyon sa Argob nahisakop kaniya nga anaa sa Bashan, 60 ka mga dagkong siyudad nga adunay mga pader ug babag nga tumbaga sa ganghaan);
14 si Ahinadab nga anak nga lalaki ni Ido, sa Mahanaim;
15 si Ahimaaz sa Neftali, (gipangasawa usab niya si Basemat nga anak nga babaye ni Solomon);
16 si Baana nga anak ni Hushai, sa Asher ug sa Alot;
17 si Jehoshafat nga anak ni Parua, sa Isacar;
18 Shimei ang anak nga lalaki ni Ela, sa Benjamin;
19 ug sa Geber nga anak nga lalaki ni Uri, sa yuta sa Gilead, ang lungsod sa Sihon nga hari sa mga Amorihanon ug sa Og nga hari sa Bashan, ug siya lamang ang opisyal nga anaa sa maong yuta.
20 Ang Juda ug ang Israel labihan ang kadaghan sama sa balas sa dagat. Nangaon sila ug nanggiinom ug nagmalipayon.
Rakyat Yehuda dan Israel banyaknya seperti pasir di tepi laut. Mereka mempunyai cukup makanan dan minuman serta hidup senang.
21 Gidumalaan ni Solomon ang tibuok gingharian gikan sa Suba sa yuta sa mga Filistihanon ug paingon sa utlanan sa Ehipto. Nagdala sila sa pahinungod ug nangalagad kang Solomon sa tibuok niyang kinabuhi.
Setiap keluarga mempunyai kebun anggur dan kebun ara. Seumur hidup Salomo rakyat di seluruh Yehuda dan Israel dari Dan sampai ke Bersyeba hidup aman dan tentram. Sebab, semua raja di sebelah barat Efrat takluk kepadanya, dan semua bangsa dari negara-negara di sekitar kerajaannya bersahabat dengan dia. Tanah di sebelah barat Sungai Efrat dari Tifsah di tepi Sungai Efrat terus ke barat ke kota Gaza di Filistin sampai ke perbatasan Mesir, seluruhnya dikuasai oleh Salomo. Bangsa-bangsa di negeri itu takluk kepadanya dan membayar upeti. Bahan-bahan makanan yang diperlukan oleh Salomo setiap hari adalah 5.000 liter tepung halus, 10.000 liter tepung kasar, 10 sapi kandang, 20 sapi padang, dan 100 domba. Selain itu, juga rusa, kijang, menjangan dan unggas.
22 Ang ginahatag kang Solomon alang sa usa ka adlaw mao ang 30 ka cor nga maayong harina ug 60 ka cor nga kalan-on,
23 napulo ka tambok nga baka, 20 ka baka gikan sa sibsibanan, ug 100 ka karnero, wala pay labot ang binaw, mga osa, mga lagsaw, ug gipatambok nga langgam.
24 Kay iyang gimandoan ang tibuok rehiyon sa kasikbit sa Suba, gikan sa Tifsa hangtod sa Gaza. lakip ang tanang mga hari sa kasikbit niining Suba, ug aduna siyay pakigdait sa tanang nakapalibot kaniya.
25 Nagpuyo ang Juda ug ang Israel sa kalinaw, ang matag tawo nailalom sa iyang parasan ug ilalom sa iyang igera nga kahoy, gikan sa Dan paingon sa Beersheba, sa tanang mga adlaw ni Solomon.
26 Si Solomon adunay 40, 000 ka mga kuwadra sa mga kabayo alang sa iyang mga karwahe ug 12, 000 ka mga mangangabayo.
Salomo mempunyai 12.000 tentara berkuda dan 40.000 kandang untuk kuda-kuda yang menarik kereta-keretanya.
27 Kadtong mga opisyal ang nagahatag ug pagkaon alang kang Haring Solomon ug alang sa tanan nga anaa sa lamisa ni Haring Solomon, ang matag tawo sa iyang binulan. Dili nila tugotan nga makulang.
Secara bergilir, selama sebulan, setiap bupati menyerahkan bahan makanan untuk Raja Salomo dan untuk semua orang yang mendapat makanan dari istana, sehingga mereka tidak kekurangan sesuatu pun.
28 Nagdala usab sila ug maayong sebada ug kumpay alang sa ilang mga kabayo nga gamiton sa karwahe ug ang ginasakyan nga mga kabayo, ang matag-usa nagadala kung unsa ang iyang makaya.
Setiap bupati itu memberikan juga gandum dan jerami untuk semua kuda Salomo, baik kuda tunggangan maupun kuda kereta. Makanan hewan itu dibawa ke kandang-kandang kuda sebanyak yang dibutuhkan.
29 Gihatagan sa Dios si Solomon ug dakong kaalam ug pagpanabot, ug ang kalapad sa iyang panabot sama sa balas sa baybayon.
Allah memberikan kepada Salomo hikmat, dan pengetahuan yang luar biasa, serta pengertian yang amat dalam.
30 Ang kaalam ni Solomon milabaw sa tanang kaalam sa mga tawo sa taga-sidlakan ug sa tanang kaalam sa Ehipto.
Di negeri-negeri timur dan di Mesir tak ada orang yang lebih pandai dari dia.
31 Mas maalamon pa siya sa tanang tawo—kaysa kang Etan ang kaliwat ni Esdras, kang Heman, kang Calcol, ug kang Darda ang anak nga mga lalaki ni Mahol—ug ang iyang kabantogan miabot sa tanang nakapalibot nga mga nasod.
Ia benar-benar terpandai dari semua orang. Ia melebihi Etan orang Ezrahi, Heman, Kalkol dan Darda anak-anak Mahol. Nama Salomo terkenal di mana-mana di negeri-negeri sekeliling kerajaannya.
32 Nakasulti siya sa 3, 000 ka mga panultihon ug ang iyang mga awit 2, 005 ka daghan.
Ada 3.000 pepatah dan lebih dari seribu nyanyian yang dikarangnya.
33 Mahulagway niya ang mga pananom, gikan sa sidro nga anaa sa Lebanon paingon sa hisopo nga mitubo sa pader. Makasaysay usab siya mahitungod sa mga mananap, mga langgam, mga nagakamang nga mananap, ug sa mga isda.
Ia sanggup berbicara tentang pohon-pohon dan tanaman-tanaman--dari pohon cemara Libanon sampai kepada rerumput hisop yang tumbuh pada dinding-dinding batu. Ia berbicara juga mengenai binatang-binatang, seperti misalnya unggas, binatang melata dan ikan.
34 Nangadto ang katawhan nga gikan sa tanang kanasoran aron mamati sa kaalam ni Solomon. Naggikan silang tanan sa tanang mga hari sa kalibotan nga nakadungog sa iyang kaalam.
Raja-raja di seluruh dunia mendengar tentang kepandaian Salomo sehingga mereka mengutus orang kepadanya untuk mendengarkan dia.
