1 Hari 3
1 Nakig-uyon si Solomon kang Paraon nga hari sa Ehipto pinaagi sa pagpakigminyo. Gikuha niya ang anak nga babaye ni Paraon ug gidala niya kini ngadto sa siyudad ni David hangtod nga nahuman niya pagtukod ang iyang kaugalingong balay, ang balay ni Yahweh, ug ang pader palibot sa Jerusalem.
and be related Solomon with Pharaoh king Egypt and to take: marry [obj] daughter Pharaoh and to come (in): bring her to(wards) city David till to end: finish he to/for to build [obj] house: home his and [obj] house: temple LORD and [obj] wall Jerusalem around
2 Naghalad ang mga tawo sa taas nga mga dapit, tungod kay wala pa man natukod ang balay alang sa ngalan ni Yahweh
except [the] people to sacrifice in/on/with high place for not to build house: home to/for name LORD till [the] day [the] they(masc.)
3 Gipakita ni Solomon ang iyang gugma alang kang Yahweh pinaagi sa pagtuman sa mga balaod sa iyang amahan nga si David, gawas lamang nga naghalad siya ug sinunog nga insenso ngadto sa hataas nga mga dapit.
and to love: lover Solomon [obj] LORD to/for to go: walk in/on/with statute David father his except in/on/with high place he/she/it to sacrifice and to offer: offer
4 Miadto ang hari ngadto sa Gibeon aron sa paghalad didto, kay atoa didto ang bantogan nga hataas nga dapit. Naghalad si Solomon ug libohan ka mga halad sinunog sa maong halaran.
and to go: went [the] king Gibeon [to] to/for to sacrifice there for he/she/it [the] high place [the] great: large thousand burnt offering to ascend: offer up Solomon upon [the] altar [the] he/she/it
5 Nagpakita si Yahweh sa kang Solomon didto sa Gibeon pinaagi sa usa ka damgo sa kagabhion; miingon siya, “Pangayo! Unsa ang kinahanglan nga akong ihatag kanimo?”
in/on/with Gibeon to see: see LORD to(wards) Solomon in/on/with dream [the] night and to say God to ask what? to give: give to/for you
6 Busa miingon si Solomon, “Nagpakita ka ug dakong matinud-anon nga pagpakigsaad sa imong alagad, sa akong amahan nga si David, tungod kay naglakaw siya diha sa imong atubangan sa pagkamasaligan, sa pagkamatarong, ug sa matul-id nga kasingkasing. Nagtipig ka alang kaniya niining dako nga matinud-anon nga pakigsaad ug naghatag kaniya ug usa ka anak nga lalaki aron molingkod sa iyang trono karong adlawa.
and to say Solomon you(m. s.) to make: do with servant/slave your David father my kindness great: large like/as as which to go: walk to/for face: before your in/on/with truth: faithful and in/on/with righteousness and in/on/with uprightness heart with you and to keep: obey to/for him [obj] [the] kindness [the] great: large [the] this and to give: give to/for him son: child to dwell upon throne his like/as day: today [the] this
7 Karon Yahweh nga akong Dios, gihimo nimo ang imong alagad nga hari puli sa akong amahan nga si David, bisan tuod ako usa lamang ka bata. Wala ako masayod kung unsaon paggawas o pagsulod.
and now LORD God my you(m. s.) to reign [obj] servant/slave your underneath: instead David father my and I youth small not to know to come out: come and to come (in): come
8 Ang imong alagad anaa sa taliwala sa katawhan nga imong pinili, usa ka dakong katawhan, hilabihan kadaghan o dili na maihap.
and servant/slave your in/on/with midst people your which to choose people many which not to count and not to recount from abundance
9 Busa hatagi ang imong alagad ug usa ka masinabtanong kasingkasing aron sa paghukom sa imong katawhan, aron akong mahibalo-an ang maayo ug daotan. Kay si kinsa man ang makahimo sa paghukom niining imong dakong katawhan?”
and to give: give to/for servant/slave your heart to hear: understand to/for to judge [obj] people your to/for to understand between good to/for bad: evil for who? be able to/for to judge [obj] people your [the] heavy [the] this
10 Kini nga gipangayo ni Solomon nakapahimoot sa Ginoo.
and be good [the] word: thing in/on/with eye: appearance Lord for to ask Solomon [obj] [the] word: thing [the] this
11 Busa miingon ang Dios kaniya, “Tungod kay nangayo ka niining butanga ug wala ka nangayo alang sa imong kaugalingon ug taas nga kinabuhi o mga bahandi o kinabuhi sa imong mga kaaway, apan nangayo ka alang sa imong kaugalingon sa salabotan, ug aron pag-ila sa hustisya.
and to say God to(wards) him because which to ask [obj] [the] word: thing [the] this and not to ask to/for you day many and not to ask to/for you riches and not to ask soul: life enemy your and to ask to/for you to understand to/for to hear: judge justice
12 Tan-awa, karon buhaton ko ang tanan nimong pangayoon kanako sa dihang mangayo ka kanako. Pagahatagan ko ikaw ug kaalam ug usa ka masinabtanong kasingkasing, aron walay mahisama kanimo sa wala pa ikaw, ug walay mahisama kanimo nga moabot human kanimo.
behold to make: do like/as word your behold to give: give to/for you heart wise and to understand which like you not to be to/for face: before your and after you not to arise: rise like you
13 Hatagan ko usab ikaw sa wala nimo gipangayo, mga bahandi ug kadungganan, aron walay mahisama kanimo sa bisan kinsang mga hari sa tanan nimong mga adlaw.
and also which not to ask to give: give to/for you also riches also glory which not to be like you man: anyone in/on/with king all day your
14 Kung magalakaw ka sa akong mga dalan aron pagtipig sa akong mga balaod ug sa akong mga sugo, sama sa paglakaw sa imong amahan nga si David, pagalugwayan ko ang imong mga adlaw.''
and if to go: walk in/on/with way: conduct my to/for to keep: obey statute: decree my and commandment my like/as as which to go: walk David father your and to prolong [obj] day your
15 Unya nahigmata si Solomon, ug tan-awa, usa kadto ka damgo. Miadto siya ngadto sa Jerusalem ug mibarog atubangan sa sudlanan sa kasabotan sa Ginoo. Naghalad siya ug mga halad sinunog, ug mga halad pakigdait, ug nagkombira alang sa tanan niyang mga sulugoon.
and to awake Solomon and behold dream and to come (in): come Jerusalem and to stand: stand to/for face: before ark covenant Lord and to ascend: offer up burnt offering and to make: offer peace offering and to make feast to/for all servant/slave his
16 Unya miabot ang duha ka babaye nga gabaligya sa ilang dungog ngadto sa hari ug mibarog sa iyang atubangan.
then to come (in): come two woman to fornicate to(wards) [the] king and to stand: stand to/for face: before his
17 Miingon ang usa ka babaye, “O, akong agalon, ako ug kining bayhana nagpuyo sa samang panimalay, ug gipakatawo ko ang usa ka bata uban kaniya sa balay.
and to say [the] woman [the] one please lord my I and [the] woman [the] this to dwell in/on/with house: home one and to beget with her in/on/with house: home
18 Nahitabo kini sa ikatulong adlaw human ako manganak sa akong anak ug nanganak usab kining bayhana. Nag-uban kami. Walay nay lain tawo uban kanamo diha sa balay, gawas namong duha.
and to be in/on/with day [the] third to/for to beget me and to beget also [the] woman [the] this and we together nothing be a stranger with us in/on/with house: home exception two we in/on/with house: home
19 Unya namatay ang anak nga lalaki aning bayhana sa gabii, tungod kay nahigdaan niya kini.
and to die son: child [the] woman [the] this night which to lie down: lay down upon him
20 Busa mibangon siya sa tungang gabii ug gikuha ang akong anak nga lalaki sa akong kiliran, sa dihang nahinanok pagtulog ang imong sulugoon, ug gibutang niya sa iyang dughan, ug gibutang usab niya ang patay niya nga anak nga lalaki sa akong dughan.
and to arise: rise in/on/with midst [the] night and to take: take [obj] son: child my from beside me and maidservant your sleeping and to lie down: lay down him in/on/with bosom: embrace her and [obj] son: child her [the] to die to lie down: lay down in/on/with bosom: embrace my
21 Sa pagbangon nako sa kabuntagon aron pagpasuso sa akong anak, patay na siya. Apan sa dihang ako siyang gitan-aw pag-ayo sa buntag, dili siya ang akong anak nga lalaki, nga akong gipakatawo.”
and to arise: rise in/on/with morning to/for to suckle [obj] son: child my and behold to die and to understand to(wards) him in/on/with morning and behold not to be son: child my which to beget
22 Unya miingon ang laing babaye, “Dili, ang usa nga buhi mao ang akong anak nga lalaki, ug ang usa nga patay mao ang imong anak.” Miingon ang unang babaye, “Dili, ang patay mao ang imong anak nga lalaki, ug ang buhi mao ang akong anak.” Ingon niini ang ilang gisulti atubangan sa hari.
and to say [the] woman [the] another not for son: child my [the] alive and son: child your [the] to die and this to say not for son: child your [the] to die and son: child my [the] alive and to speak: speak to/for face: before [the] king
23 Unya miingon ang hari, “Miingon ang usa kaninyo, ' Kini mao ang akong anak nga lalaki, ug ang imong anak nga lalaki kay namatay na; ug miingon usab ang usa, 'Dili, ang imong anak nga lalaki mao ang namatay ug ang buhi mao ang akong anak.”'
and to say [the] king this to say this son: child my [the] alive and son: child your [the] to die and this to say not for son: child your [the] to die and son: child my [the] alive
24 Miingon ang hari, “Dad-i ako ug espada.” Busa nagdala sila ug espada ngadto sa hari.
and to say [the] king to take: bring to/for me sword and to come (in): bring [the] sword to/for face: before [the] king
25 Unya miingon ang hari, “Bahina sa duha kining buhing bata, ug ihatag ang katunga niini sa babaye ug ang katunga sa isa.”
and to say [the] king to cut [obj] [the] youth [the] alive to/for two and to give: give [obj] [the] half to/for one and [obj] [the] half to/for one
26 Unya ang babaye nga buhi ang iyang anak miingon ngadto sa hari, kay ang iyang kasingkasing puno sa kaluoy alang sa iyang anak, ug miingon siya, “O, akong agalon, ihatag kaniya ang buhi nga bata, ug walay hinungdan nga siya patyon.” Apan miingon ang laing babaye, “Dili na gayod siya maako o maimo. Tungaa siya.”
and to say [the] woman which son: child her [the] alive to(wards) [the] king for to grow warm compassion her upon son: child her and to say please lord my to give: give to/for her [obj] [the] to beget [the] alive and to die not to die him and this to say also to/for me also to/for you not to be to cut
27 Unya mitubag ang hari ug miingon, “Ihatag sa unang babaye ang buhi nga bata, ug ayaw siya patya. Siya mao ang iyang inahan.”
and to answer [the] king and to say to give: give to/for her [obj] [the] to beget [the] alive and to die not to die him he/she/it mother his
28 Sa dihang nadungog sa tibuok Israel ang maong paghukom, nga gihimo sa hari, nahadlok sila sa hari, tungod kay nakita nila ang kaalam sa Dios nga anaa kaniya alang sa paghatag ug mga hukom.
and to hear: hear all Israel [obj] [the] justice: judgement which to judge [the] king and to fear: revere from face of [the] king for to see: examine for wisdom God in/on/with entrails: among his to/for to make: do justice
