1 Hari 21

1 Karon human niadtong mga panahona, adunay usa ka parasan si Nabot nga taga-Jezreel didto sa Jezreel, duol sa palasyo ni Ahab, nga hari sa Samaria.

King Ahab had a palace in Jezreel [city]. Near the palace was a vineyard owned by a man from that city whose name was Naboth.

2 Nakigsulti si Ahab ngadto kang Nabot, nga nag-ingon, “Ihatag kanako ang imong parasan, aron himoon ko kining usa ka gulayan, tungod kay duol kini sa akong balay. Isip baylo niini, hatagan ko ikaw ug usa ka mas maayo nga parasan, o kung buot ka, bayaran ko ikaw ug kwarta sa kantidad niini.''

One day, Ahab [went to] Naboth and said to him, “Your vineyard is close to my palace. I would like to buy it, so that I can plant some vegetables there. In exchange, I will give you a better vineyard [somewhere else], or if you prefer, I will pay you for your vineyard.”

3 Mitubag si Nabot ngadto kang Ahab, “Hinaot nga dili itugot ni Yahweh nga ihatag ko kanimo ang akong panulondon gikan sa akong mga katigulangan.''

But Naboth replied, “That land belonged to my ancestors, [so I want to keep it]. I hope that Yahweh will never allow me to give that land to you!”

4 Busa mipauli si Ahab ngadto sa iyang palasyo nga adunay kaligutgot ug kasuko tungod sa tubag nga gihatag kaniya ni Nabot nga taga-Jezreel sa dihang miingon siya nga, “Dili ko ihatag kanimo ang akong panulondon gikan sa akong mga katigulangan.'' Mihigda siya sa iyang higdaanan, gilingiw ang iyang nawong, ug nagdumili sa pagkaon sa bisan unsang pagkaon.

So Ahab became very sullen and angry because of what Naboth had said. He went home and lay down on his bed. He turned his face toward the wall, and he refused to eat anything.

5 Miadto kaniya si Jezebel nga iyang asawa, ug miingon kaniya, ''Nganong hilabihan man ang kasubo sa imong kasingkasing, hinungdan nga wala ka mikaon?''

His wife Jezebel came in and asked him, “Why are you so depressed? Why are you refusing to eat anything?”

6 Mitubag siya kaniya, ''Nakigsulti ako kang Nabot nga taga-Jezreel ug miingon kaniya, 'Ihatag kanako ang imong parasan baylo sa kwarta, o kung makalipay kini kanimo, hatagan ko ikaw sa laing parasan nga imong mapanag-iya.' Unya mitubag siya kanako, 'Dili ko ihatag kanimo ang akong parasan.'''

Ahab replied, “I talked to Naboth, that man from Jezreel. I told him that [I wanted] his vineyard. [I said, ] ‘I will buy it from you, or I will give you another vineyard for it.’ But he refused [to let me have it].”

7 Busa mitubag kaniya si Jezebel nga iyang asawa, ''Dili ba ikaw man ang nagdumala sa gingharian sa Israel? Bangon ug kaon; tugoti nga malipay ang imong kasingkasing. Kuhaon ko ang parasan ni Nabot nga taga-Jezreel alang kanimo.''

His wife replied, “You are [RHQ] the king of Israel, [so you can get whatever you want] Get up, and eat some food and do not worry [about what Naboth said]. I will get Naboth’s vineyard for you.”

8 Busa nagsulat si Jezebel gamit ang ngalan ni Ahab, giselyohan niya kini sa iyang selyo, ug gipadala kini sa mga kadagkoan ug sa mga adunahan nga naglingkod uban kaniya sa ilang mga panagtigom, ug nagpuyo duol kang Nabot.

Then Jezebel wrote some letters, and she signed Ahab’s name on them. She used his official seal to seal them. Then she sent them to the older leaders and other important men who lived in Naboth’s town.

9 Nagsulat siya, nga nag-ingon, “Imantala ang usa ka pagpuasa ug palingkora si Nabot labaw sa katawhan.

This is what she wrote in the letters: “Proclaim a day when all the people will [gather together and] (fast/abstain from eating food). Give to Naboth an important place to sit among them.

10 Pagbutang usab ug duha ka bakakon nga lalaki uban kaniya ug tugoti sila sa pagpamatuod batok kaniya, nga moingon, 'Gitunglo nimo ang Dios ug ang hari.''' Unya dad-a siya sa gawas ug batoha siya hangtod nga mamatay.

Then find two men who always cause trouble. Give them places to sit opposite/facing him. Tell these men to testify that they heard Naboth say things that criticized God and the king. Then take Naboth out of the city and kill him by throwing stones at him.”

11 Busa ang kalalakin-an sa iyang siyudad, ang mga kadagkoan, ug ang mga adunahan nga namuyo sa iyang siyudad, nagbuhat sumala sa gihulagway ni Jezebel ngadto kanila, sumala sa nahisulat sa mga sulat nga iyang gipadala ngadto kanila.

The leaders [received the letters and] did what Jezebel had written in the letters for them to do.

12 Nagmantala sila pagpuasa ug gipalingkod si Nabot labaw sa katawhan.

They declared a day on which the people would all (fast/abstain from food). And they gave Naboth a seat in a place where honored people sat, in front of the people.

13 Miabot ang duha ka bakakon nga mga lalaki ug milingkod sa atubangan ni Nabot; nagpamatuod sila batok kang Nabot atubangan sa katawhan, nga nag-ingon, ''Gitunglo ni Nabot ang Dios ug ang hari.'' Unya gidala nila siya pagawas sa siyudad ug gibato siya hangtod namatay.

Two men who always caused trouble sat opposite/facing Naboth. While everyone was listening, they stated that they had heard Naboth say things that criticized God and the king. So the people seized Naboth. They took him outside the city and killed him [by throwing] stones at him.

14 Unya nagpadala ang mga kadagkoan ug pulong ngadto kang Jezebel, nga nag-ingon, “Gibato si Nabot ug patay na.''

Then those leaders sent a message to Jezebel, saying “We have executed Naboth.”

15 Busa sa dihang nadungog ni Jezebel nga gibato si Nabot ug namatay, miingon siya ngadto kang Ahab, ''Bangon ug panag-iyahi ang parasan ni Nabot nga taga-Jezreel, nga nagdumili sa pagbaligya kanimo niini, tungod kay dili na buhi si Nabot, apan patay na.''

When Jezebel found out that Naboth had been killed, she told Ahab, “Naboth is dead. Now you can go and take possession of the vineyard that he refused to sell to you.”

16 Sa dihang nadunggan ni Ahab nga patay na si Nabot, mibangon siya aron sa pag-adto sa parasan ni Nabot nga taga-Jezreel ug gipanag-iyahan kini.

When Ahab heard that Naboth was dead, he got up and went to the vineyard to claim that he now owned it.

17 Unya miabot ang pulong ni Yahweh kang Elias nga taga-Tishbe, nga nag-ingon,

Then Yahweh spoke to Elijah the prophet. He said,

18 ''Bangon ug pakigkita kang Ahab nga hari sa Israel, nga nagpuyo sa Samaria. Anaa siya sa parasan ni Nabot, diin miadto siya aron sa pagpanag-iya niini.

“Go to Samaria and talk to Ahab, the king of Israel. He is in the vineyard of a man named Naboth. He has gone there to claim that he now owns it.

19 Kinahanglan nga makigsulti ka kaniya ug ingna nga miingon si Yahweh, 'Mipatay ka ug mipanag-iya usab?' Ug sultihan nimo siya nga miingon si Yahweh, 'Sa dapit diin gitilapan sa mga iro ang dugo ni Nabot, tilapan usab sa mga iro ang imong dugo, oo, ang imong dugo.'''

Tell Ahab that this is what I, Yahweh, say to him: ‘You have murdered Naboth and taken his land.’ So I am telling you this: ‘In the same place where [Naboth died and] dogs came and licked up Naboth’s blood, [you will die and] the dogs will lick up your blood, too!’”

20 Miingon si Ahab ngadto kang Eliseo, ''Nakit-an mo ba ako, akong kaaway?” Mitubag si Elias, ''Nakit-an ko ikaw, tungod kay gibaligya mo man ang imong kaugalingon aron sa pagbuhat ug daotan sa panan-aw ni Yahweh.

So when Elijah met with Ahab, Ahab said to him, “You, my enemy, have found me!” [RHQ] Elijah answered, “Yes, I have found you. You have never stopped doing the things that Yahweh says are wrong.

21 Miingon si Yahweh niini kanimo: 'Tan-awa, padad-an ko ikaw ug katalagman ug laglagon ko sa hingpit ug patyon gikan kanimo ang matag batang lalaki, ulipon ug gawasnon nga lalaki sa Israel.

So this is what Yahweh says to you: ‘I will soon get rid of you. I will kill you, and I will also kill every male in your household, including those who are slaves and those who are not slaves.

22 Himoon ko ang imong pamilya nga mahisama sa pamilya ni Jeroboam nga anak nga lalaki ni Nebat, ug sama sa pamilya ni Baasha nga anak nga lalaki ni Ahia, tungod kay gipalagot mo ako ug gipangulohan ang Israel sa pagpakasala.'

Your family will all be killed, just like the family of King Jeroboam and like the family of King Baasha were killed. I will get rid of you because you have caused me to become very angry, and you have also led the Israeli people to sin.’

23 Nagsulti usab si Yahweh mahitungod kang Jezebel, nga nag-ingon, 'Kaonon sa mga iro si Jezebel kilid sa paril sa Jezreel.'

Yahweh has also told me that [your wife] Jezebel [will be killed, and] dogs in Jezreel will eat her corpse.

24 Si bisan kinsa nga nahisakop kang Ahab ug kadtong mangamatay sa siyudad kaonon sa mga iro. Ug si bisan kinsa nga mangamatay sa uma kaonon sa mga langgam sa kalangitan.”

The [dead bodies of the] members of your family who die in this city [will not be buried, they] will be eaten by dogs, and [the corpses of] those who die in the fields will be eaten by vultures.”

25 Walay usa nga sama kang Ahab nga mibaligya sa iyang kaugalingon aron sa pagbuhat sa daotan sa panan-aw ni Yahweh, nga sinugyotan ni Jezebel nga iyang asawa sa pagpakasala.

There was no man no man like Ahab who always did things that Yahweh considered to be evil. His wife Jezebel incited/urged him to do [many of] those things.

26 Naghimo si Ahab ug ngil-ad nga mga buhat alang sa mga diosdios nga iyang ginasunod, sama sa gibuhat sa tanang Amorihanon, kadtong gipapahawa ni Yahweh sa atubangan sa katawhan sa Israel.

The most abominable/detestable thing that Ahab did was to worship idols, just like the Amor people-group had done. And that is why Yahweh took the Amor people’s land from them and gave it to the Israelis.

27 Sa pagkadungog ni Ahab niining mga pulonga, gigisi niya ang iyang bisti ug nagsul-ob siya ug bisti nga sako ug nagpuasa, ug naghigda siya nga nagbisti ug sako ug nagmasulob-on pag-ayo.

After Elijah finished talking to Ahab, Ahab tore his clothes [to show that he was sorry for all the sins that he had committed]. He put on rough clothes that were made from sacks, and he refused to eat anything. He even wore those rough clothes made from sacks when he slept, to show that he was sorry.

28 Unya miabot ang pulong ni Yahweh kang Elias nga taga-Tishbe, nga nag-ingon,

Then Yahweh said this to Elijah:

29 ''Nakita mo ba kung giunsa ni Ahab sa pagpaubos sa iyang kaugalingon nganhi kanako? Tungod kay iyang gipaubos ang iyang kaugalingon nganhi kanako, dili ko ipadala ang umaabot nga katalagman sa iyang mga adlaw. Sa panahon sa iyang anak nga lalaki padad-an ko ug katalagman ang iyang pamilya.

“I have seen [RHQ] that Ahab is now very sorry for all the evil things that he has done. So the things that I promised to do to his [family] will not happen while he is still alive. I will cause them to happen after his son becomes king. Then those things will happen to his family.” [MTY]