1 Hari 2

1 Samtang hapit na ang adlaw sa kamatayon ni David, gimandoan niya ang iyang anak nga lalaki nga si Solomon, nga nag-ingon,

E aproximaram-se os dias da morte de David: e deu ele ordem a Salomão, seu filho, dizendo:

2 “Moadto na ako sa dalan sa tibuok kalibotan. Pagmakusganon, ug ipakita ang imong pagkalalaki.

Eu vou pelo caminho de toda a terra: esforça-te pois e sê homem.

3 Tipigi ang mga mando ni Yahweh nga imong Dios aron paglakaw sa iyang mga dalan, aron pagtuman sa iyang mga balaod, iyang mga mando, iyang mga paghukom, ug iyang mga kasugoan, pagmatngon ka sa pagbuhat kung unsa ang nahisulat sa balaod ni Moises, aron magmalamposon ka sa tanan nimong pagabuhaton, bisan asa ka moadto,

E guarda a observância do Senhor teu Deus, para andares nos seus caminhos, e para guardares os seus estatutos, e os seus mandamentos, e os seus juízos, e os seus testemunhos, como está escrito na lei de Moisés: para que prosperes em tudo quanto fizeres, e para onde quer que te voltares.

4 aron matuman ni Yahweh ang iyang mga pulong nga iyang gisulti mahitungod kanako, nga nag-ingon, 'Kung ang imong mga anak magmabinantayon sa ilang mga lihok, nga matinud-anong maglakaw sa akong atubangan uban sa ilang tibuok nga kasingkasing ug tibuok nilang kalag, dili gayod mahutdan ug tawo sa trono sa Israel.'

Para que o Senhor confirme a palavra, que falou de mim, dizendo: Se teus filhos guardarem o seu caminho, para andarem perante a minha face fielmente, com todo o seu coração e com toda a sua alma, nunca, disse, te faltará sucessor ao trono de Israel.

5 Nasayod ka usab kung unsa ang gibuhat ni Joab nga anak nga lalaki ni Zeruya nganhi kanako, ug sa iyang gibuhat sa duha ka mga pangulo sa kasundalohan sa Israel, kang Abner nga anak nga lalaki ni Ner, ug kang Amasa nga anak nga lalaki ni Jeter, nga iyang gipatay. Giula niya ang dugo sa pagpakiggubat diha sa kalinaw ug nabutang ang dugo sa pagpakiggubat sa bakos palibot sa iyang hawak ug sa iyang sandalyas.

E também tu sabes o que me fez Joab, filho de Zeruia, e o que fez aos dois chefes do exército de Israel, a Abner, filho de Ner, e a Amasa, filho de Jether, os quais matou, e em paz derramou o sangue de guerra, e pôs o sangue de guerra no seu cinto que tinha nos lombos, e nos seus sapatos que trazia nos pés.

6 Pakigsabot ngadto kang Joab uban sa kaalam nga imong natun-an, apan ayaw tugoti nga magmalinawon ang iyang ubanon nga ulo sa lubnganan. (Sheol h7585)

Faze pois segundo a tua sabedoria, e não permitas que suas cãs desçam à sepultura em paz (Sheol h7585)

7 Apan, ipakita ang imong kaayo ngadto sa mga anak nga lalaki ni Barzilai nga taga-Gilead, ug tugoti nga uban sila nga mokaon sa imong lamesa tungod kay miadto sila kanako sa dihang mikalagiw ako gikan kang Absalom nga imong igsoon nga lalaki.

Porém com os filhos de Barzillai, o gileadita, usarás de beneficência, e estarão entre os que comem à tua mesa, porque assim se chegaram eles a mim, quando eu fugia por causa de teu irmão Absalão.

8 Tan-awa, anaa uban kanimo si Shimei nga anak nga lalaki ni Gera, nga ang Benjaminhon nga taga-Bahurim, nga nagtunglo kanako sa bug-at nga pagtunglo sa adlaw nga miadto ako sa Mahanaim. Milugsong si Shimei aron pagtagbo kanako sa Jordan, ug nagsaad ako ngadto kaniya pinaagi kang Yahweh, nga nag-ingon, 'Dili ko ikaw pagapatyon pinaagi sa espada.'

E eis que também contigo está Simei, filho de Gera, filho de Benjamin, de Bahurim, que me maldisse com maldição atróz, no dia em que ia a Mahanaim; porém ele saiu a encontrar-se comigo junto ao Jordão, e eu pelo Senhor lhe jurei, dizendo que o não mataria à espada

9 Karon ayaw itugot nga dili siya masilotan. Maalamon ikaw, ug nasayod ka unsay angay nimong buhaton ngadto kaniya. Dad-on nimo ang ubanon niya nga ulo ngadto sa lubnganan nga adunay dugo.” (Sheol h7585)

Mas agora o não tenhas por inculpável, pois és homem sábio, e bem saberás o que lhe as de fazer para que faças com que as suas cãs desçam à sepultura com sangue (Sheol h7585)

10 Unya namatay si David ug gilubong siya uban sa iyang mga katigulangan ngadto sa siyudad ni David.

E David dormiu com seus pais, e foi sepultado na cidade de David.

11 Sa adlaw nga naghari si David sa Israel sulod sa 40 ka tuig. Naghari siya sa Hebron ug pito ka tuig ug 33 ka tuig sa Jerusalem.

E foram os dias que David reinou sobre Israel quarenta anos: sete anos reinou em Hebron, e em Jerusalém reinou trinta e três anos.

12 Unya milingkod si Solomon sa trono sa iyang amahan nga si David, ug lig-on kaayo ang iyang gingharian.

E Salomão se assentou no trono de David, seu pai, e o seu reino se fortificou sobremaneira.

13 Unya miadto si Adonia nga anak nga lalaki ni Hagit ngadto kang Batsheba nga inahan ni Solomon. Miingon siya, “Mianhi ka ba sa kalinaw?” Mitubag siya, “Sa kalinaw.”

Então veio Adonias, filho de Haggith, a Bath-seba, mãe de Salomão; e disse ela: De paz é a tua vinda? E ele disse: É de paz.

14 Unya miingon siya, “Anaa akoy buot isulti nganha kanimo.” Busa mitubag siya, “Pagsulti.”

Então disse ele: Uma palavra tenho que dizer-te. E ela disse: fala.

15 Miingon si Adonia, Nasayod ka nga ang gingharian akoa, ug ang tibuok Israel naglaom nga mamahimo akong hari. Apan nausab ang tanan, ug ang gingharian gihatag ngadto sa akong igsoon nga lalaki nga si Solomon tungod kay iya man kini gikan kang Yahweh.

Disse pois ele: Bem sabes que o reino era meu, e todo o Israel tinha posto a vista em mim para que eu viesse a reinar, ainda que o reino se transferiu e veio a ser de meu irmão, porque foi feito seu pelo Senhor.

16 Karon aduna akoy usa ka hangyo diha kanimo, ug ayaw ako balibari.” Miingon si Batsheba ngadto kaniya, “Pagsulti.”

Assim que agora uma só petição te faço; não ma rejeites. E ela lhe disse: fala.

17 Miingon siya, “Palihog pakigsulti kang Solomon nga hari, tungod kay dili gayod ka niya balibaran, nga ihatag niya si Abishag nga taga-Shunem nga mamahimo kong asawa.”

E ele disse: Peço-te que fales ao rei Salomão (porque ele to não rejeitará) que me dê por mulher a Abisag, a sunamita.

18 Miingon si Batsheba, “Maayo, makigsulti ako sa hari.”

E disse Bath-seba: Bem, eu falarei por ti ao rei.

19 Busa miadto si Batsheba ngadto kang Haring Solomon aron sa pagpakigsulti alang kang Adonia. Mitindog ang hari aron pagtagbo kaniya ug miyukbo kaniya. Unya milingkod siya sa iyang trono ug nagpadala ug usa ka trono alang sa inahan sa hari. Milingkod siya sa tuong kamot nga bahin dapit sa hari.

Assim veio Bath-seba ao rei Salomão, a falar-lhe por Adonias: e o rei se levantou a encontrar-se com ela, e se inclinou diante dela; então se assentou no seu trono, e fez pôr uma cadeira para a mãe do rei, e ela se assentou à sua mão direita.

20 Unya miingon siya, “Aduna akoy hangyo nganha kanimo, kay dili mo ako pagabalibaran.” Mitubag ang hari kaniya, “Pangayo, akong inahan, kay dili ko gayod ikaw pagabalibaran.”

Então disse ela: Só uma pequena petição te faço; não ma rejeites. E o rei lhe disse: Pede, minha mãe, porque te não farei virar o rosto

21 Miingon siya, “Tugoti nga ihatag si Abishag nga taga-Shunem ngadto kang Adonia nga imong igsoon nga lalaki nga mamahimo niyang asawa.”

E ela disse: Dê-se Abisag, a sunamita, a Adonias, teu irmão, por mulher.

22 Mitubag si Haring Solomon ug miingon sa iyang inahan, “Nganong gipangayo mo man si Abishag, nga taga-Shunem para kang Adonia? Nganong dili mo man usab pangayoon ang gingharian alang kaniya, tungod kay ako man siyang magulang—alang kaniya, alang kang Abiatar nga pari, ug alang kang Joab nga anak nga lalaki ni Zeruya?'

Então respondeu o rei Salomão, e disse a sua mãe: E porque pedes a Abisag, a sunamita, para Adonias? pede também para ele o reino (porque é meu irmão maior), para ele, digo, e também para Abiathar, sacerdote, e para Joab, filho de Zeruia.

23 Unya nanumpa si Haring Solomon pinaagi kang Yahweh, nga nag-ingon, “Hinaot nga pagabuhaton sa Dios kanako, ug labaw pa usab, kung wala nagsulti si Adonia niini nga pulong batok sa iyang kaugalingong kinabuhi.

E jurou o rei Salomão pelo Senhor, dizendo: Assim Deus me faça, e outro tanto, se não falou Adonias esta palavra contra a sua vida.

24 Ug karon sama nga si Yahweh buhi, nga kinsay nagpahiluna kanako sa trono ni David nga akong amahan, ug naghimo kanako ug panimalay nga iyang gisaad, tinuod mamatay gayod si Adonia karong adlawa.”

Agora, pois, vive o Senhor, que me confirmou, e me fez assentar no trono de David, meu pai, e que me tem feito casa, como tinha dito, que hoje morrerá Adonias.

25 Busa gipadala ni Haring Solomon si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug nakaplagan gayod ni Benaya si Adonia ug gipatay siya.

E enviou o rei Salomão pela mão de Benaia, filho de Joiada, o qual deu sobre ele, e morreu.

26 Unya miingon ang hari ngadto kang Abiatar nga pari, “Lakaw ngadto sa Anatot, sa imong kaumahan. Angayan ka nga mamatay, apan dili ko usa ikaw pagapatyon karon tungod kay nagdala ka sa kasabotan ni Yahweh atubangan ni David nga akong amahan ug nag-antos sama nga nag-antos ang akong amahan.”

E a Abiathar, o sacerdote, disse o rei; Para Anathoth vai, para os teus campos, porque és homem digno de morte: porém hoje te não matarei, porquanto levaste a arca do Senhor Deus diante de David, meu pai, e porquanto foste aflito em tudo quanto meu pai foi aflito.

27 Busa gipapahawa ni Solomon si Abiatar sa iyang pagkapari ngadto kang Yahweh, aron iyang tumanon ang pulong ni Yahweh nga iyang gipamulong sa balay ni Eli didto sa Shilo.

Lançou pois Salomão fora a Abiathar, para que não fosse sacerdote do Senhor, para cumprir a palavra do Senhor, que tinha dito sobre a casa de Eli em Silo.

28 Miabot ang balita ngadto kang Joab, tungod kay gisuportahan man niya si Adonia, bisan wala niya suportahi si Absalom. Busa mikalagiw si Joab ngadto sa tolda ni Yahweh ug migunit sa mga sungay sa halaran.

E veio a fama até Joab (porque Joab se tinha desviado seguindo a Adonias, ainda que se não tinha desviado seguindo a Absalão), e Joab fugiu para o tabernáculo do Senhor, e pegou dos cornos do altar.

29 Gisugilon kang Haring Solomon nga si Joab mikalagiw ngadto sa tolda ni Yahweh ug anaa na tupad sa halaran. Unya gipadala ni Solomon si Benaya nga anak ni Jehoyada, nga nag-ingon, “Lakaw, Patya siya.”

E disseram ao rei Salomão que Joab tinha fugido para o tabernáculo do Senhor; e eis que está junto ao altar: então enviou Salomão Benaia, filho de Joiada, dizendo: vai, dá sobre ele

30 Busa miabot si Benaya sa tolda ni Yahweh, ug miingon ngadto kaniya. “Miingon ang hari, 'Gawas diha.” Mitubag si Joab, “Dili, mamatay ako dinhi.” Busa mibalik si Benaya ngadto sa hari, nga nag-ingon, “Miingon si Joab nga buot siyang mamatay didto sa halaran.”

E veio Benaia ao tabernáculo do Senhor, e lhe disse: Assim diz o rei: sai daí. E disse ele: Não, porém aqui morrerei. E Benaia tornou com a resposta ao rei, dizendo: Assim falou Joab, e assim me respondeu.

31 Miingon ang hari ngadto kaniya, “Buhata sumala sa iyang gisulti. Patya siya ug ilubong siya aron makuha gikan kanako ug sa balay sa akong amahan ang dugo nga gipaagas ni Joab nga walay hinungdan.

E disse-lhe o rei: Faze como ele disse, e dá sobre ele, e sepulta-o, para que tires de mim e da casa de meu pai o sangue que Joab sem causa derramou.

32 Balosan unta ni Yahweh sa dugo sa iyang ulo, tungod kay iyang gisulong ang duha ka mga labing matarong ug maayo nga mga tawo kaysa iyang kaugalingon ug gipatay sila gamit ang espada, si Abner nga anak nga lalaki ni Ner, ang mga kapitan sa kasundalohan sa Israel, ug si Amasa nga anak nga lalaki ni Jeter, ang kapitan sa kasundalohan sa Juda, nga wala man gani nasayran sa akong amahan nga si David.

Assim o Senhor fará recair o sangue dele sobre a sua cabeça, porque deu sobre dois homens mais justos e melhores do que ele, e os matou à espada, sem que meu pai David o soubesse, a saber: a Abner, filho de Ner, chefe do exército de Israel, e a Amasa, filho de Jether, chefe do exército de Judá.

33 Busa balikan unta sa ilang dugo ang ulo ni Joab ug ang ulo sa iyang mga kaliwatan hangtod sa kahangtoran. Apan aduna untay kalinaw hangtod sa kahangtoran ngadto kang David, ug sa iyang mga kaliwatan, ug sa iyang panimalay, ug sa iyang trono nga gikan kang Yahweh.”

Assim recairá o sangue destes sobre a cabeça de Joab e sobre a cabeça da sua semente para sempre; mas a David, e à sua semente, e à sua casa, e ao seu trono, dará o Senhor paz para todo o sempre.

34 Unya misaka si Benaya nga anak ni Jehoyada, ug misulong ug gipatay si Joab. Gilubong siya sa iyang panimalay sa kamingawan.

E subiu Benaia, filho de Joiada, e deu sobre ele, e o matou: e foi sepultado em sua casa, no deserto.

35 Gibutang sa hari si Benaya nga anak ni Jehoyada nga puli kang Joab ngadto sa mga kasundalohan, ug gibutang niya si Zadok nga pari sa puli kang Abiatar.

E o rei pôs a Benaia, filho de Joiada, em seu lugar sobre o exército, e a Zadok, o sacerdote, pôs o rei em lugar de Abiathar.

36 Unya nagpaadto ang hari ug gipatawag si Shimei, ug miingon kaniya, “Pagtukod ug puy-anan alang kanimo didto sa Jerusalem ug magpuyo ka didto, ug ayaw gayod paggawas didto padulong sa laing dapit.

Depois enviou o rei, e chamou a Simei, e disse-lhe: Edifica-te uma casa em Jerusalém, e habita ai, e daí não saias, nem para uma nem para outra parte.

37 Tungod kay sa adlaw nga mogawas ka, ug motabok sa walog sa Kidron, mamatay ka gayod. Ang imong dugo maanaa sa imong kamot.

Porque há de ser que no dia em que saires e passares o ribeiro de Cedron, saibas de certo que certamente morrerás: o teu sangue será sobre a tua cabeça.

38 Busa miingon si Shimei ngadto sa hari, “Maayo imong gisulti. Ingon nga gisulti sa akong agalon nga hari, buhaton kana sa imong sulugoon.” Busa nagpuyo si Shimei sa Jerusalem sa daghan nga mga adlaw.

E Simei disse ao rei: Boa é essa palavra; como tem dito o rei meu senhor, assim fará o teu servo. E Simei habitou em Jerusalém muitos dias.

39 Apan sa kataposan sa tulo ka tuig, duha sa mga sulugoon ni Shimei mikalagiw ngadto kang Akis nga anak nga lalaki ni Maaca, nga hari sa Gat. Busa giingnan nila si Shimei, nga nag-ingon, “Tan-awa, ang imong sulugoon anaa sa Gat.”

Sucedeu porém que, ao cabo de três anos, dois servos de Simei fugiram para Achis, filho de Maaca, rei de Gath: e deram parte a Simei, dizendo: Eis que teus servos estão em Gath.

40 Unya mibangon si Shimei, ug gihampiloan ang iyang asno ug miadto kang Akis sa Gat aron pangitaon ang iyang mga sulugoon. Miadto siya ug gidala pagbalik ang iyang mga sulugoon gikan sa Gat.

Então Simei se levantou, e albardou o seu jumento, e foi a Gath, para Achis, a buscar a seus servos: assim foi Simei, e trouxe os seus servos de Gath.

41 Sa dihang giingnan si Solomon nga si Shimei milakaw gikan sa Jerusalem ug miadto sa Gat ug nibalik,

E disseram a Salomão como Simei de Jerusalém fôra a Gath, e tinha já voltado.

42 nagpadala ang hari ug tawo ug gipatawag si Shimei ug miingon kaniya, “Di ba gipapanumpa ko na ikaw pinaagi kang Yahweh ug nagpamatuod ngadto kanimo, nga nag-ingon, 'Sa panahon nga mogawas ka ug moadto sa ubang dapit, mamatay gayod ikaw'? Unya miingon ka nganhi kanako, 'Maayo ang imong gisulti.'

Então enviou o rei, e chamou a Simei, e disse-lhe: Não te conjurei eu pelo Senhor, e protestei contra ti, dizendo: No dia em que saires para uma ou outra parte, sabe de certo que certamente morrerás? E tu me disseste: Boa é essa palavra que ouvi.

43 Nganong wala mo man tipigi ang imong pakigsaad ngadto kang Yahweh ug ang sugo nga gihatag ko kanimo?”

Porque pois não guardaste o juramento do Senhor, nem o mandado que te mandei?

44 Miingon usab ang hari ngadto kang Shimei, “Nasayod ka sa imong kasingkasing sa tanang pagkadaotan nga imong gihimo ngadto sa akong amahan nga si David. Busa ibalik ni Yahweh ang imong pagkadaotan sa imong kamot.

Disse mais o rei a Simei: Bem sabes tu toda a maldade que o teu coração reconhece, que fizeste a David, meu pai; pelo que o Senhor fez recair a tua maldade sobre a tua cabeça.

45 Apan mapanalanginan si Haring Solomon ug matukod ang trono ni David sa atubangan ni Yahweh hangtod sa kahangtoran.”

Mas o rei Salomão será abençoado, e o trono de David será confirmado perante o Senhor para sempre.

46 Unya naghatag ang Hari ug sugo ngadto kang Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada. Milakaw siya ug gipatay si Shimei. Busa nagmalig-on ang pagdumala sa kamot ni Solomon.

E o rei mandou a Benaia, filho de Joiada, o qual saiu, e deu sobre ele, e morreu: assim foi confirmado o reino na mão de Salomão.