< 1 Hari 15 >
1 Sa ikapulo ug walo ka tuig sa paghari ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nagsugod si Abia sa paghari sa tibuok Juda.
Katika mwaka wa kumi na nane wa utawala wa Yeroboamu mwana wa Nebati, Abiya akawa mfalme wa Yuda,
2 Naghari siya sulod sa tulo ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Maaca. Anak siya nga babaye ni Absalom.
naye akatawala huko Yerusalemu miaka mitatu. Mama yake aliitwa Maaka binti Abishalomu.
3 Nagsubay siya sa tanang sala nga gibuhat sa iyang amahan nga nahiuna kaniya; wala nagmatinud-anon ang iyang kasingkasing kang Yahweh nga iyang Dios sama sa kasingkasing ni David, nga gibuhat sa iyang katigulangan.
Alitenda dhambi zote baba yake alizotenda kabla yake; moyo wake haukuwa mkamilifu kwa Bwana Mungu wake kama moyo wa Daudi baba yake ulivyokuwa.
4 Bisan pa niini, tungod kang David, si Yahweh nga iyang Dios naghatag kaniya ug anak nga lalaki aron maoy mopuli kaniya sa paghari didto sa Jerusalem aron lig-onon ang Jerusalem.
Pamoja na hayo, kwa ajili ya Daudi, Bwana Mungu wake akampa taa katika Yerusalemu kwa kumwinua mwana atawale badala yake na kwa kuifanya Yerusalemu kuwa imara.
5 Gibuhat kini sa Dios tungod kay gibuhat man ni David kung unsa ang matarong sa iyang mga mata; kay sa tibuok niyang kinabuhi, wala niya gisalikway ang tanang butang nga gisugo ni Yahweh kaniya, gawas lamang sa butang nga may kalabotan kang Uria nga Hitihanon.
Kwa kuwa Daudi alifanya yaliyo mema machoni pa Bwana na hakushindwa kushika maagizo yote ya Bwana siku zote za uhai wake, isipokuwa katika habari ya Uria, Mhiti.
6 Karon adunay gubat tali kang Rehoboam ug kang Jeroboam sa tibuok kinabuhi ni Abia.
Kulikuwa na vita kati ya Rehoboamu na Yeroboamu wakati wote wa maisha ya Abiya.
7 Ang ubang butang nga nabuhat ni Abia, ang tanan niyang gibuhat, wala ba nahisulat sa basahon sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? Adunay gubat tali kang Abia ug kang Jeroboam.
Kwa habari ya matukio mengine ya utawala wa Abiya na yote aliyofanya, je, hayakuandikwa katika kitabu cha kumbukumbu za wafalme wa Yuda? Kulikuwa na vita kati ya Abiya na Yeroboamu.
8 Mipahulay si Abia ug gilubong uban sa iyang mga katigulangan didto sa siyudad ni David. Si Asa nga iyang anak nga lalaki maoy naghari puli kaniya.
Naye Abiya akalala na baba zake akazikwa katika Mji wa Daudi. Asa mwanawe akawa mfalme baada yake.
9 Sa ika-20 ka tuig sa paghari ni Jeroboam sa Israel, nagsugod sa paghari si Asa sa Juda.
Katika mwaka wa ishirini wa utawala wa Yeroboamu mfalme wa Israeli, Asa akawa mfalme wa Yuda,
10 Naghari siya didto sa Jerusalem sulod sa 41 ka tuig. Ang iyang apohan nga babaye mao si Maaca, ang anak nga babaye ni Absalom.
naye akatawala katika Yerusalemu miaka arobaini na mmoja. Bibi yake aliitwa Maaka binti Abishalomu.
11 Gibuhat ni Asa kung unsa ang matarong sa mga mata ni Yahweh, sama sa gibuhat ni David, nga iyang katigulangan.
Asa akatenda yaliyo mema machoni mwa Bwana, kama alivyokuwa ametenda Daudi baba yake.
12 Gihinginlan niya ang mga nagbaligya ug dungog gikan sa yuta ug gikuha niya ang tanang mga diosdios nga gibuhat sa iyang mga katigulangan.
Akawafukuza mahanithi wa mahali pa kuabudia miungu kutoka nchi na kuondoa sanamu zote ambazo baba zake walikuwa wametengeneza.
13 Gipapahawa usab niya si Maaca, ang iyang apohan nga babaye, gikan sa iyang pagkarayna, tungod kay buhat man siya ug malaw-ay nga larawan alang sa usa ka Ashera. Gikuha ni Asa ang malaw-ay nga larawan ug gisunog didto sa walog sa Kidron.
Hata akamwondoa bibi yake Maaka kwenye wadhifa wake kama mama malkia, kwa sababu alikuwa ametengeneza nguzo ya Ashera ya kuchukiza. Asa akaikata hiyo nguzo na kuiteketeza kwa moto katika Bonde la Kidroni.
14 Apan wala kuhaa ang anaa sa hataas nga mga dapit. Bisan pa niana, matinud-anon gayod ang kasingkasing ni Asa kang Yahweh sa tibuok niyang kinabuhi.
Ijapokuwa hakuondoa mahali pa juu pa kuabudia miungu, moyo wa Asa ulikuwa umejiweka kwa Bwana kikamilifu maisha yake yote.
15 Gidala niya didto sa pinuy-anan ni Yahweh ang mga butang nga ihalad alang sa iyang amahan, ug ang iyang kaugalingong butang ingon man ang galamiton nga plata, ang bulawan ug ang mga sakayan.
Akaleta ndani ya Hekalu la Bwana fedha na dhahabu na vile vyombo ambavyo yeye na baba yake walikuwa wameviweka wakfu.
16 Kanunay ang gubat tali kang Asa ug kang Baasha ang hari sa Israel, sa tibuok nilang kinabuhi.
Kulikuwa na vita kati ya Asa na Baasha mfalme wa Israeli siku zote za utawala wao.
17 Si Baasha ang hari sa Israel, isog nga misulong sa Juda ug gikutaan ang Rama, aron dili makagawas ang bisan kinsa o mosulod ngadto sa yuta ni haring Asa sa Juda.
Mfalme Baasha wa Israeli akashambulia Yuda na kuweka ngome mji wa Rama ili kumzuia yeyote asitoke wala kuingia nchi ya Mfalme Asa wa Yuda.
18 Unya gikuha ni Asa ang tanang plata ug ang bulawan nga nahibilin sa panudlanan sa templo ni Yahweh, ug ang bahandi sa palasyo sa hari. Gihatag niya kini sa iyang mga sulugoon ug gipadala kini ngadto kang Ben Hadad ang anak nga lalaki ni Tabrimon ang anak nga lalaki ni Hezion, ang hari sa Aram, nga nagpuyo sa Damasco. Miingon siya,
Kisha Asa akachukua fedha yote na dhahabu iliyokuwa imeachwa katika hazina za Hekalu la Bwana na za jumba lake mwenyewe la kifalme. Akawakabidhi maafisa wake na kuwatuma kwa Ben-Hadadi mwana wa Tabrimoni, mwana wa Hezioni, mfalme wa Aramu, aliyekuwa akitawala Dameski.
19 “Maghimo kita ug kasabotan tali kanimo ug kanato, sama sa gibuhat sa atong amahan. Tan-awa, gipadad-an ko ikaw ug gasa nga plata ug bulawan. Isalikway ang imong kasabotan kang Baasha nga hari sa Israel, aron moundang na siya sa pagpakiggubat kanako.”
“Akasema na pawepo mkataba kati yangu na wewe, kama ulivyokuwepo kati ya baba yangu na baba yako. Tazama, nimekuletea zawadi ya fedha na dhahabu. Sasa vunja mkataba wako na Baasha mfalme wa Israeli ili aniondokee mimi.”
20 Miuyon si Ben Hadad kang Haring Asa ug gipasulong niya ang mga pangulo sa iyang kasundalohan, ug ilang gigubat ang mga siyudad sa Israel. Gigubat nila si Ahion, si Dan, si Abel sa Bet Maaca, ug ang tanang Chinneret, uban ang tibuok yuta sa Naftali.
Ben-Hadadi akakubaliana na Mfalme Asa na kutuma majemadari wa majeshi yake dhidi ya miji ya Israeli. Akaishinda miji ya Iyoni, Dani, Abel-Beth-Maaka na Kinerethi yote, pamoja na Naftali.
21 Sa dihang nabalitaan kini ni Baasha, giundangan niya pagtukod ang Rama ug mipauli sa Tirza.
Wakati Baasha aliposikia hili, akaacha kuijenga Rama na akaenda kuishi Tirsa.
22 Unya nagpahibalo si Haring Asa sa tibuok Juda. Walay bisan usa nga gawasnon. Gikuha nila ang mga bato ug mga troso gikan sa Rama diin gigamit ni Baasha sa patukod sa siyudad. Unya gigamit ni Haring Asa ang mga galamiton aron sa pagtukod sa Geba sa yuta sa Benjamin ug sa Mispa.
Kisha Mfalme Asa akatoa amri kwa Yuda yote, pasipo kumbagua hata mmoja, kubeba mawe na mbao kutoka Rama, ambazo Baasha alikuwa akitumia huko. Mfalme Asa akazitumia kujengea Geba iliyoko Benyamini na Mispa pia.
23 Ang ubang mga butang nga nabuhat ni Asa, ang hingpit niyang gahom, ang tanan niyang gibuhat, ug ang mga siyudad nga iyang gitukod, dili ba nahisulat man kini sa basahon sa panghitabo sa mga hari sa Juda? Apan sa iyang pagkatigulang aduna na siyay sakit sa tiil.
Kwa matukio yote ya utawala wa Asa, mafanikio yake yote, yote aliyofanya na miji aliyoijenga, je, hayakuandikwa katika kitabu cha kumbukumbu za wafalme wa Yuda? Katika uzee wake, hata hivyo, alipata ugonjwa wa miguu.
24 Unya mipahulay na si Asa ug gilubong tapad sa iyang katigulangan didto sa siyudad ni David nga iyang amahan. Si Josafat nga iyang anak nga lalaki maoy naghari puli kaniya.
Kisha Asa akalala pamoja na baba zake na kuzikwa pamoja nao katika mji wa Daudi baba yake. Naye Yehoshafati mwanawe akawa mfalme baada yake.
25 Si Nadab nga anak nga lalaki ni Jeroboam nagsugod paghari sa tibuok Israel sa ikaduhang tuig sa paghari ni Asa sa Juda; naghari siya sa Israel sulod sa duha ka tuig.
Nadabu mwana wa Yeroboamu akawa mfalme wa Israeli katika mwaka wa pili wa utawala wa Mfalme Asa wa Yuda, naye akatawala Israeli kwa miaka miwili.
26 Gibuhat niya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh ug nagsubay siya sama sa binuhatan sa iyang amahan, ug sa iyang kaugalingon nga sala, giangin niya ang Israel sa pagpakasala.
Akafanya maovu machoni pa Bwana, akienenda katika njia za baba yake na katika dhambi yake, ambayo alisababisha Israeli kuifanya.
27 Si Baasha ang anak nga lalaki ni Ahia, sa banay ni Isacar, naglaraw ug daotan batok kang Nadab; gipatay siya ni Baasha didto sa Gibeton, nga sakop sa mga Filistihanon, kay si Nadab ug ang tibuok Israel nagbutang ug paglikos sa Gibeton.
Baasha mwana wa Ahiya wa nyumba ya Isakari akafanya shauri baya dhidi yake, naye akamuua huko Gibethoni, mji wa Wafilisti, wakati Nadabu na Israeli yote walipokuwa wameuzingira.
28 Sa ikatulo ka tuig sa paghari ni haring Asa sa Juda, gipatay ni Baasha ni Nadab ug naghari siya puli kaniya.
Baasha akamuua Nadabu katika mwaka wa tatu wa utawala wa Asa mfalme wa Yuda, naye Baasha akaingia mahali pake kuwa mfalme.
29 Sa paghari na niya, gipatay ni Baasha ang tanang pamilya ni Jeroboam. Wala siyay gibilin nga buhi sa kaliwatan ni Jeroboam; niining paagiha gipatay niya ang tanan niyang sakop, sama sa gipamulong ni Yahweh pinaagi sa iyang sulugoon nga si Ahia nga Silonhon,
Mara tu alipoanza kutawala, aliua jamaa yote ya Yeroboamu. Hakumwachia Yeroboamu yeyote aliyekuwa hai, bali aliwaangamiza wote, kulingana na neno la Bwana lililotolewa kupitia kwa mtumishi wake Ahiya Mshiloni,
30 tungod sa mga sala nga nabuhat ni Jeroboam naangin niya ang Israel sa pagpakasala, tungod kay gihagit niya si Yahweh, ang Dios sa Israel, aron masuko.
kwa sababu ya dhambi alizokuwa amezitenda Yeroboamu na kusababisha Israeli kuzitenda, tena kwa sababu alimkasirisha Bwana, Mungu wa Israeli.
31 Ang ubang mga butang mahitungod kang Nadab, ang tanan niyang nabuhat, dili ba nahisulat man kini sa basahon sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel?
Kwa matukio mengine ya utawala wa Nadabu na yote aliyofanya, je hayakuandikwa katika kitabu cha kumbukumbu za wafalme wa Israeli?
32 Adunay gubat tali kang Asa ug kang Baasha ang hari sa Israel sa tibuok nilang kinabuhi.
Kulikuwa na vita kati ya Asa na Baasha mfalme wa Israeli wakati wote wa utawala wao.
33 Sa ikatulong tuig sa paghari ni Asa sa Juda, si Baasha nga anak ni Ahia nagsugod sa paghari sa tibuok Israel sa Tirza ug naghari siya sulod 24 ka tuig.
Katika mwaka wa tatu wa utawala wa Asa mfalme wa Yuda, Baasha mwana wa Ahiya akawa mfalme wa Israeli yote huko Tirsa, naye akatawala kwa miaka ishirini na minne.
34 Nagbuhat siya ug daotan sa panan-aw ni Yahweh ug nagbuhat siya sama sa binuhatan ni Jeroboam ug naangin niya ang Israel sa pagpakasala.
Akatenda maovu machoni pa Bwana, akienenda katika njia za Yeroboamu na dhambi yake, ambayo alikuwa amesababisha Israeli kuitenda.