1 Hari 15

1 Sa ikapulo ug walo ka tuig sa paghari ni Jeroboam nga anak ni Nebat, nagsugod si Abia sa paghari sa tibuok Juda.

After Jeroboam had been the king of Israel for almost 18 years, Abijah became the king of Judah.

2 Naghari siya sulod sa tulo ka tuig sa Jerusalem. Ang ngalan sa iyang inahan mao si Maaca. Anak siya nga babaye ni Absalom.

He ruled for three years in Jerusalem. His mother’s name was Maacah, the granddaughter of [David’s son] Absalom.

3 Nagsubay siya sa tanang sala nga gibuhat sa iyang amahan nga nahiuna kaniya; wala nagmatinud-anon ang iyang kasingkasing kang Yahweh nga iyang Dios sama sa kasingkasing ni David, nga gibuhat sa iyang katigulangan.

Abijah committed the same kind of sins that his father had committed. He was not fully dedicated/committed to Yahweh his God, as his grandfather David had been.

4 Bisan pa niini, tungod kang David, si Yahweh nga iyang Dios naghatag kaniya ug anak nga lalaki aron maoy mopuli kaniya sa paghari didto sa Jerusalem aron lig-onon ang Jerusalem.

But, because of [what Yahweh his God had promised to] David, Yahweh gave Abijah a son [MET] to rule in Jerusalem after him, and in order to protect Jerusalem [from their enemies].

5 Gibuhat kini sa Dios tungod kay gibuhat man ni David kung unsa ang matarong sa iyang mga mata; kay sa tibuok niyang kinabuhi, wala niya gisalikway ang tanang butang nga gisugo ni Yahweh kaniya, gawas lamang sa butang nga may kalabotan kang Uria nga Hitihanon.

Yahweh did that because David had always done what pleased Yahweh and because David had always obeyed Yahweh. The only time when he disobeyed Yahweh was when he caused Uriah [to be killed].

6 Karon adunay gubat tali kang Rehoboam ug kang Jeroboam sa tibuok kinabuhi ni Abia.

There were wars between [the armies of] Rehoboam and Jeroboam all during the time that Abijah ruled.

7 Ang ubang butang nga nabuhat ni Abia, ang tanan niyang gibuhat, wala ba nahisulat sa basahon sa mga panghitabo sa mga hari sa Juda? Adunay gubat tali kang Abia ug kang Jeroboam.

Everything else that Abijah did is written [RHQ] in the scroll called ‘The History of the Kings of Judah’.

8 Mipahulay si Abia ug gilubong uban sa iyang mga katigulangan didto sa siyudad ni David. Si Asa nga iyang anak nga lalaki maoy naghari puli kaniya.

Abijah died [EUP] and was buried in [the part of Jerusalem called] ‘The City of David’, and his son Asa became king.

9 Sa ika-20 ka tuig sa paghari ni Jeroboam sa Israel, nagsugod sa paghari si Asa sa Juda.

After Jeroboam had been the king of Israel for almost 20 years, Asa started to rule Judah.

10 Naghari siya didto sa Jerusalem sulod sa 41 ka tuig. Ang iyang apohan nga babaye mao si Maaca, ang anak nga babaye ni Absalom.

He ruled in Jerusalem for 41 years. His grandmother was Maacah, the granddaughter of Absalom.

11 Gibuhat ni Asa kung unsa ang matarong sa mga mata ni Yahweh, sama sa gibuhat ni David, nga iyang katigulangan.

Asa did what was pleasing to Yahweh, as his ancestor David had done.

12 Gihinginlan niya ang mga nagbaligya ug dungog gikan sa yuta ug gikuha niya ang tanang mga diosdios nga gibuhat sa iyang mga katigulangan.

He got rid of the male prostitutes that were at the places where the people worshiped idols, and he also got rid of all the idols that his ancestors had made.

13 Gipapahawa usab niya si Maaca, ang iyang apohan nga babaye, gikan sa iyang pagkarayna, tungod kay buhat man siya ug malaw-ay nga larawan alang sa usa ka Ashera. Gikuha ni Asa ang malaw-ay nga larawan ug gisunog didto sa walog sa Kidron.

He also removed his grandmother Maacah so that she no longer had influence in the government [because of] being the mother of a previous king. He did that because she had made a disgusting [wooden] statue of the goddess Asherah. Asa [told his workers to] cut down the statue and burned it in the Kidron Valley.

14 Apan wala kuhaa ang anaa sa hataas nga mga dapit. Bisan pa niana, matinud-anon gayod ang kasingkasing ni Asa kang Yahweh sa tibuok niyang kinabuhi.

He was not able to destroy all the places where the people worshiped [idols] on the high hills, but he continued to be dedicated/committed to Yahweh his entIre life.

15 Gidala niya didto sa pinuy-anan ni Yahweh ang mga butang nga ihalad alang sa iyang amahan, ug ang iyang kaugalingong butang ingon man ang galamiton nga plata, ang bulawan ug ang mga sakayan.

He [told his workers to] place in the temple all the items that his father had dedicated to God, and all the gold and silver things that he had dedicated to God.

16 Kanunay ang gubat tali kang Asa ug kang Baasha ang hari sa Israel, sa tibuok nilang kinabuhi.

There were wars between [the armies of] Asa and Baasha, the king of Israel, all during the time that they ruled.

17 Si Baasha ang hari sa Israel, isog nga misulong sa Juda ug gikutaan ang Rama, aron dili makagawas ang bisan kinsa o mosulod ngadto sa yuta ni haring Asa sa Juda.

Baasha’s army invaded Judah. They captured Ramah [town north of Jerusalem]. Then they started to build a wall around it in order to prevent people from entering or leaving the area in Judah that was ruled by King Asa.

18 Unya gikuha ni Asa ang tanang plata ug ang bulawan nga nahibilin sa panudlanan sa templo ni Yahweh, ug ang bahandi sa palasyo sa hari. Gihatag niya kini sa iyang mga sulugoon ug gipadala kini ngadto kang Ben Hadad ang anak nga lalaki ni Tabrimon ang anak nga lalaki ni Hezion, ang hari sa Aram, nga nagpuyo sa Damasco. Miingon siya,

So Asa [told] his workers [to] take all the silver and gold that was still in the storerooms in the temple and in the palace. He told them to take it to Damascus and give it to King Ben-Hadad who ruled Syria. Ben-Hadad was the son of Tabrimmon and grandson of Hezion. He told the workers to say this to Ben-Hadad:

19 “Maghimo kita ug kasabotan tali kanimo ug kanato, sama sa gibuhat sa atong amahan. Tan-awa, gipadad-an ko ikaw ug gasa nga plata ug bulawan. Isalikway ang imong kasabotan kang Baasha nga hari sa Israel, aron moundang na siya sa pagpakiggubat kanako.”

“I want there to be a peace treaty between you and me, like there was between your father and my father. For that reason, I am giving you this silver and gold. So now please cancel the treaty that you made with Baasha, the king of Israel, in order that he will take his soldiers away from attacking mine, [because he will be afraid of your army].”

20 Miuyon si Ben Hadad kang Haring Asa ug gipasulong niya ang mga pangulo sa iyang kasundalohan, ug ilang gigubat ang mga siyudad sa Israel. Gigubat nila si Ahion, si Dan, si Abel sa Bet Maaca, ug ang tanang Chinneret, uban ang tibuok yuta sa Naftali.

[So the workers went and gave the message to] Ben-Hadad, [and he] did what Asa suggested. He sent his army commanders [and their soldiers] to attack some of the towns in Israel. They captured Ijon, Dan, Abel-Beth-Maacah, the area near Galilee Lake, and all the land of [the tribe of] Naphtali.

21 Sa dihang nabalitaan kini ni Baasha, giundangan niya pagtukod ang Rama ug mipauli sa Tirza.

When Baasha heard about that, he [told his soldiers to] stop working at Ramah. He [and his soldiers returned to] Tirzah [and] stayed there.

22 Unya nagpahibalo si Haring Asa sa tibuok Juda. Walay bisan usa nga gawasnon. Gikuha nila ang mga bato ug mga troso gikan sa Rama diin gigamit ni Baasha sa patukod sa siyudad. Unya gigamit ni Haring Asa ang mga galamiton aron sa pagtukod sa Geba sa yuta sa Benjamin ug sa Mispa.

Then King Asa sent a message to all the [people in the] towns in Judah, stating that they all were required to go to Ramah and carry away the stones and timber that Baasha’s soldiers had been using to build a wall around the city. With those stones and timber they fortified Mizpah [city north of Jerusalem], and Geba, [a town] in the territory of the tribe of Benjamin.

23 Ang ubang mga butang nga nabuhat ni Asa, ang hingpit niyang gahom, ang tanan niyang gibuhat, ug ang mga siyudad nga iyang gitukod, dili ba nahisulat man kini sa basahon sa panghitabo sa mga hari sa Juda? Apan sa iyang pagkatigulang aduna na siyay sakit sa tiil.

Everything else that Asa did, the armies that his soldiers defeated, and the names of the cities that he caused to be fortified, are [RHQ] written in the scroll called ‘The History of the Kings of Judah’. But when Asa became old, he got a disease in his feet.

24 Unya mipahulay na si Asa ug gilubong tapad sa iyang katigulangan didto sa siyudad ni David nga iyang amahan. Si Josafat nga iyang anak nga lalaki maoy naghari puli kaniya.

He died [EUP] and was buried where his ancestors were buried in [the part of Jerusalem called] ‘The City of David’. Then his son Jehoshaphat became king.

25 Si Nadab nga anak nga lalaki ni Jeroboam nagsugod paghari sa tibuok Israel sa ikaduhang tuig sa paghari ni Asa sa Juda; naghari siya sa Israel sulod sa duha ka tuig.

After Asa had been the king of Judah for almost two years, King Jeroboam’s son Nadab started to rule Israel. He ruled for two years.

26 Gibuhat niya kung unsa ang daotan sa panan-aw ni Yahweh ug nagsubay siya sama sa binuhatan sa iyang amahan, ug sa iyang kaugalingon nga sala, giangin niya ang Israel sa pagpakasala.

He did things that Yahweh considered to be evil. His behavior was sinful like his father’s behavior had been, and what he did led the people of Israel to sin.

27 Si Baasha ang anak nga lalaki ni Ahia, sa banay ni Isacar, naglaraw ug daotan batok kang Nadab; gipatay siya ni Baasha didto sa Gibeton, nga sakop sa mga Filistihanon, kay si Nadab ug ang tibuok Israel nagbutang ug paglikos sa Gibeton.

[A man named] Baasha, from the tribe of Issachar, planned to harm him. He killed Nadab when Nadab and his army had surrounded Gibbethon [city] in the Philistia area.

28 Sa ikatulo ka tuig sa paghari ni haring Asa sa Juda, gipatay ni Baasha ni Nadab ug naghari siya puli kaniya.

That [DOU] was when Asa had been [the king ruling] Judah for almost three years. Then Baasha became the king of Israel.

29 Sa paghari na niya, gipatay ni Baasha ang tanang pamilya ni Jeroboam. Wala siyay gibilin nga buhi sa kaliwatan ni Jeroboam; niining paagiha gipatay niya ang tanan niyang sakop, sama sa gipamulong ni Yahweh pinaagi sa iyang sulugoon nga si Ahia nga Silonhon,

As soon as Baasha became king, [he commanded his soldiers to] kill all of Jeroboam’s family. Doing what Yahweh had told the prophet Ahijah from Shiloh would happen, they killed all of Jeroboam’s family. None of them (was left/remained alive).

30 tungod sa mga sala nga nabuhat ni Jeroboam naangin niya ang Israel sa pagpakasala, tungod kay gihagit niya si Yahweh, ang Dios sa Israel, aron masuko.

That happened because Yahweh had become very angry with Jeroboam because of all the sins that Jeroboam had committed, and because of the sins that he had persuaded the people of Israel to commit.

31 Ang ubang mga butang mahitungod kang Nadab, ang tanan niyang nabuhat, dili ba nahisulat man kini sa basahon sa mga panghitabo sa mga hari sa Israel?

Everything else that Nadab did is written [RHQ] in the scroll called ‘The History of the Kings of Israel’.

32 Adunay gubat tali kang Asa ug kang Baasha ang hari sa Israel sa tibuok nilang kinabuhi.

There were wars between [the armies of] King Asa and King Baasha all the time that they ruled.

33 Sa ikatulong tuig sa paghari ni Asa sa Juda, si Baasha nga anak ni Ahia nagsugod sa paghari sa tibuok Israel sa Tirza ug naghari siya sulod 24 ka tuig.

After Asa had been the king of Judah for almost three years, Baasha, the son of Ahijah, started to rule Israel at Tirzah [city]. He ruled for 24 years.

34 Nagbuhat siya ug daotan sa panan-aw ni Yahweh ug nagbuhat siya sama sa binuhatan ni Jeroboam ug naangin niya ang Israel sa pagpakasala.

He did things that Yahweh considered to be evil, and his behavior was sinful like his father’s had been, and he led the people of Israel to sin.