1 Hari 12
1 Miadto si Rehoboam sa Siquem, kay ang tibuok Israel moadto man aron himoon siyang hari.
羅波安往示劍去；因為以色列人都到了示劍要立他作王。
2 Nakadungog niini si Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat (kay anaa pa siya sa Ehipto, diin mikalagiw siya gikan kang haring Solomon), kay si Jeroboam didto nagpuyo sa Ehipto.
尼八的兒子耶羅波安先前躲避所羅門王，逃往埃及，住在那裏（他聽見這事。）
3 Busa gipasugoan ug gipatawag nila siya, ug si Jeroboam ug ang katawhan sa Israel miabot ug miingon kang Rehoboam,
以色列人打發人去請他來，他就和以色列會眾都來見羅波安，對他說：
4 “Gipabug-at sa imong amahan ang among yugo. Karon himoang sayon ang malisod nga buluhaton sa imong amahan ug himoang gaan ang bug-at nga yugo nga iyang gisangon kanamo, ug mag-alagad kami kanimo.”
「你父親使我們負重軛，做苦工，現在求你使我們做的苦工、負的重軛輕鬆些，我們就事奉你。」
5 Miingon si Rehoboam kanila, “Lakaw kamo sulod sa tulo ka adlaw, ug balik nganhi kanako.” Busa mibiya ang katawhan.
羅波安對他們說：「你們暫且去，第三日再來見我。」民就去了。
6 Nagpakisayod si haring Rehoboam sa mga tigulang nga kanhi nag-alagad sa iyang amahan nga si Solomon niadtong buhi pa siya, ug miingon siya, “Unsa man ang inyong ikatambag kanako nga angay itubag sa katawhan?”
羅波安之父所羅門在世的日子，有侍立在他面前的老年人，羅波安王和他們商議，說：「你們給我出個甚麼主意，我好回覆這民。」
7 Misulti sila kaniya ug miingon, “Kung ikaw mahimong sulugoon niining katawhan karong adlawa ug silbihan sila, ug tubagon sila pinaagi sa pagsulti sa mga maayong pulong, unya mahimo sila nga imong mga sulugoon sa kanunay.”
老年人對他說：「現在王若服事這民如僕人，用好話回答他們，他們就永遠作王的僕人。」
8 Apan wala gitagad ni Rehoboam ang tambag sa mga tigulang ug nagpakisayod hinuon siya sa mga batan-on nga midako uban kaniya ug mialagad kaniya.
王卻不用老年人給他出的主意，就和那些與他一同長大、在他面前侍立的少年人商議，
9 Miingon siya kanila, “Unsa man ang itambag ninyo kanako nga itubag nato sa katawhan nga misulti kanako ug miingon, 'Pagaana ang yugo nga gibutang sa imong amahan kanamo'?”
說：「這民對我說：『你父親使我們負重軛，求你使我們輕鬆些。』你們給我出個甚麼主意，我好回覆他們。」
10 Ang mga batan-on nga midako uban kang Rehoboam nagsulti kaniya, ug miingon, “Ingna ang katawhan nga nagsulti kanimo nga ang imong amahan nga si Solomon ang nagpabug-at sa ilang yugo ug kinahanglan nga himoon mo kining gaan. Kinahanglang sultihian mo sila, “Ang akong kumingking mas dako pa kay sa hawak sa akong amahan.
那同他長大的少年人說：「這民對王說：『你父親使我們負重軛，求你使我們輕鬆些。』王要對他們如此說：『我的小拇指頭比我父親的腰還粗。
11 Busa karon, bisan pa man ang akong amahan nagpabug-at sa inyong yugo, dugangan ko ang inyong yugo. Ang akong amahan nagsilot kaninyo gamit ang latigo, apan ako magsilot kaninyo gamit ang mga tanga.'”
我父親使你們負重軛，我必使你們負更重的軛！我父親用鞭子責打你們，我要用蠍子鞭責打你們！』」
12 Busa si Jeroboam ug ang katawhan miadto kang Rehoboam sa ikatulo ka adlaw, sumala sa gisugo sa hari sa dihang miingon siya, “Balik kanako sa ikatulo ka adlaw.”
耶羅波安和眾百姓遵着羅波安王所說「你們第三日再來見我」的那話，第三日他們果然來了。
13 Masuk-anong mitubag ang hari sa mga tawo ug gibaliwala ang tambag nga gihatag sa mga tigulang kaniya.
王用嚴厲的話回答百姓，不用老年人給他所出的主意，
14 Misulti siya kanila nga subay sa tambag sa mga batan-on; miingon siya, “Ang akong amahan nagpapas-an kaninyo ug bug-at nga yugo, apan pagadugangan ko ang inyong yugo. Ang akong amahan nagsilot kaninyo gamit ang latigo, apan silotan ko kamo gamit ang mga tanga.”
照着少年人所出的主意對民說：「我父親使你們負重軛，我必使你們負更重的軛！我父親用鞭子責打你們，我要用蠍子鞭責打你們！」
15 Busa wala naminaw ang hari sa katawhan, kay kini nga panghitabo kabubut-on ni Yawheh, aron mahitabo ang pulong nga iyang gisulti pinaagi kang Ahijah nga taga Silo ngadto kang Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat.
王不肯依從百姓，這事乃出於耶和華，為要應驗他藉示羅人亞希雅對尼八的兒子耶羅波安所說的話。
16 Sa pagkakita sa katawhan sa Israel nga wala sila gipaminaw sa hari, ang katawhan mitubag kaniya ug miingon, “Unsa man ang among bahin gikan kang David? Wala kami mapanunod diha sa anak ni Jesse! Adto kamo sa inyong mga tolda, Israel. Karon tan-awa ang inyong kaugalingong panimalay, nga si David.” Busa namalik ang katawhan sa Israel sa ilang mga tolda.
以色列眾民見王不依從他們，就對王說： 我們與大衛有甚麼分兒呢？ 與耶西的兒子並沒有關涉。 以色列人哪，各回各家去吧！ 大衛家啊，自己顧自己吧！ 於是，以色列人都回自己家裏去了，
17 Apan alang sa katawhan sa Israel nga anaa nagpuyo sa mga siyudad sa Juda, si Rehoboam ang nahimo nilang hari.
惟獨住猶大城邑的以色列人，羅波安仍作他們的王。
18 Unya gisugo ni Haring Rehoboam si Adoram, ang nagdumala sa mga napugos nga pagpatrabaho, apan gibato siya sa katawhan sa Israel hangtod nga namatay. Nagdali sa pagkalagiw si haring Rehoboam sakay sa iyang karwahe padulong sa Jerusalem.
羅波安王差遣掌管服苦之人的亞多蘭往以色列人那裏去，以色列人就用石頭打死他。羅波安王急忙上車，逃回耶路撒冷去了。
19 Busa ang Israel padayon nga misupak batok sa panimalay ni David sukad niadtong panahona.
這樣，以色列人背叛大衛家，直到今日。
20 Sa dihang nakadungog ang tibuok Israel nga nahibalik na si Jeroboam, gipatawag nila siya sa ilang panagtigom ug gihimo siyang hari sa tibuok Israel. Walay si bisan kinsa ang misunod sa panimalay ni David, gawas lamang sa tribo sa Juda.
以色列眾人聽見耶羅波安回來了，就打發人去請他到會眾面前，立他作以色列眾人的王。除了猶大支派以外，沒有順從大衛家的。
21 Sa pag-abot ni Rehoboam sa Jerusalem, gitigom niya ang tibuok panimalay sa Juda ug ang tribo sa Benjamin; adunay 180, 000 ka mga sundalo ang napili, aron makig-away batok sa panimalay sa Israel, aron mahibalik ang gingharian ngadto kang Rehoboam ang anak nga lalaki ni Solomon.
羅波安來到耶路撒冷，招聚猶大全家和便雅憫支派的人共十八萬，都是挑選的戰士，要與以色列家爭戰，好將國奪回，再歸所羅門的兒子羅波安。
22 Apan ang pulong sa Dios miabot kang Semaia, ang tawo sa Dios; nga miingon,
但上帝的話臨到神人示瑪雅，說：
23 “Pakigsulti kang Rehoboam ang anak nga lalaki ni Solomon, ang hari sa Juda, sa tibuok panimalay sa Juda ug sa Benjamin, ug sa tanang mga tawo; sultihi,
「你去告訴所羅門的兒子猶大王羅波安和猶大、便雅憫全家，並其餘的民說：
24 'Miingon si Yahweh niini: Kinahanglan dili kamo mosulong o makig-away batok sa inyong mga kadugo, ang katawhan sa Israel. Ang matag usa kinahanglan mopauli sa iyang balay, tungod kay gitugotan ko kini nga mahitabo.'” Busa mipatuo sila sa pulong ni Yahweh ug namauli ug nag-iyahay sa pagpanglakaw, ug gituman nila ang iyang pulong.
『耶和華如此說：你們不可上去與你們的弟兄以色列人爭戰。各歸各家去吧！因為這事出於我。』」眾人就聽從耶和華的話，遵着耶和華的命回去了。
25 Unya gitukod ni Jeroboam ang Sequim didto sa kaumahan sa Efraim, ug mipuyo siya didto. Mipahawa siya gikan didto ug gitukod ang Penuel.
耶羅波安在以法蓮山地建築示劍，就住在其中；又從示劍出去，建築毗努伊勒。
26 Naghunahuna si Jeroboam, “Karon mahiuli na gayod ang gingharian sa panimalay ni David.
耶羅波安心裏說：「恐怕這國仍歸大衛家；
27 Kung kini nga mga tawo motungas aron sa paghatag ug halad sa templo ni Yahweh sa Jerusalem, unya ang kasingkasing niining mga tawhana mobalik pag-usab sa ilang agalon, ngadto kang Rehoboam ang hari sa Juda. Patyon nila ako ug mobalik sila kang Rehoboam ang hari sa Juda.”
這民若上耶路撒冷去，在耶和華的殿裏獻祭，他們的心必歸向他們的主－猶大王羅波安，就把我殺了，仍歸猶大王羅波安。」
28 Unya nagpakisayod si Haring Jeroboam ug naghimo ug duha ka nating baka nga bulawan; miingon siya sa katawhan, “Hasol na kaayo alang kaninyo ang pagtungas ngadto sa Jerusalem. Tan-awa, mga Israelita, kini mao ang inyong mga dios, nga nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto.”
耶羅波安王就籌劃定妥，鑄造了兩個金牛犢，對眾民說：「以色列人哪，你們上耶路撒冷去實在是難；這就是領你們出埃及地的神。」
29 Gibutang niya ang usa sa Betel ug usa sa Dan.
他就把牛犢一隻安在伯特利，一隻安在但。
30 Busa kini nga buhat nahimong sala. Ang mga tawo moadto sa Betel ug ang uban sa Dan.
這事叫百姓陷在罪裏，因為他們往但去拜那牛犢。
31 Naghimo si Jeroboam ug mga balay sa hataas nga dapit ug nagpili ug mga pari gikan sa katawhan, nga dili kaliwat ni Levi.
耶羅波安在邱壇那裏建殿，將那不屬利未人的凡民立為祭司。
32 Naghimo si Jeroboam ug kasaulogan sa ikawalo nga bulan, sa ika 15 nga adlaw sa bulan, sama sa kasaulogan sa Juda, ug mitungas siya sa halaran. Nagbuhat usab siya ug sama niini sa Betel, naghalad sa mga nating baka nga iyang gibuhat, ug gibutang niya sa Betel ang mga pari nga iyang gipili sa hataas nga mga dapit nga iyang gihimo.
耶羅波安定八月十五日為節期，像在猶大的節期一樣，自己上壇獻祭。他在伯特利也這樣向他所鑄的牛犢獻祭，又將立為邱壇的祭司安置在伯特利。
33 Mitungas si Jeroboam ngadto sa halaran nga iyang gihimo didto sa Betel sa ika-15 nga adlaw sa ikawalo nga bulan, sa maong bulan nga gilaraw sa iyang hunahuna; naghimo siya ug kasaulogan alang sa katawhan sa Israel ug mitungas ngadto sa halaran aron magsunog ug insenso.
他在八月十五日，就是他私自所定的月日，為以色列人立作節期的日子，在伯特利上壇燒香。
