1 Hari 12
1 Miadto si Rehoboam sa Siquem, kay ang tibuok Israel moadto man aron himoon siyang hari.
[分裂近因]勒哈貝罕去了舍根，因為全以色列集合在舍根，要立他為王。
2 Nakadungog niini si Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat (kay anaa pa siya sa Ehipto, diin mikalagiw siya gikan kang haring Solomon), kay si Jeroboam didto nagpuyo sa Ehipto.
乃巴特的兒子雅洛貝罕，為躲避撒羅滿王，曾逃往埃及，現在聽說撒羅滿已死，便從挨家埃及回來了。
3 Busa gipasugoan ug gipatawag nila siya, ug si Jeroboam ug ang katawhan sa Israel miabot ug miingon kang Rehoboam,
有人派人請了他回來，他便和以色列全會眾前來，對勒哈貝罕說：「
4 “Gipabug-at sa imong amahan ang among yugo. Karon himoang sayon ang malisod nga buluhaton sa imong amahan ug himoang gaan ang bug-at nga yugo nga iyang gisangon kanamo, ug mag-alagad kami kanimo.”
你的父親使我們的負擔繁重，現在，你得減輕你父親加給我們的苦役和重軛，我們纔肯服事你。」
5 Miingon si Rehoboam kanila, “Lakaw kamo sulod sa tulo ka adlaw, ug balik nganhi kanako.” Busa mibiya ang katawhan.
他回答他們說：「你們暫時回去，三天以後再來見我。」人民就都走了。
6 Nagpakisayod si haring Rehoboam sa mga tigulang nga kanhi nag-alagad sa iyang amahan nga si Solomon niadtong buhi pa siya, ug miingon siya, “Unsa man ang inyong ikatambag kanako nga angay itubag sa katawhan?”
勒哈貝罕便同那些在他父親撒羅滿生時，作臣僕的老年人商議說：「依你們的意見，我該怎樣答覆這些民眾﹖」
7 Misulti sila kaniya ug miingon, “Kung ikaw mahimong sulugoon niining katawhan karong adlawa ug silbihan sila, ug tubagon sila pinaagi sa pagsulti sa mga maayong pulong, unya mahimo sila nga imong mga sulugoon sa kanunay.”
他們回答說：「如果你今天願意作這民眾的僕人，服事他們，答應他們，對他們說好話，他們必會常常服事你。」
8 Apan wala gitagad ni Rehoboam ang tambag sa mga tigulang ug nagpakisayod hinuon siya sa mga batan-on nga midako uban kaniya ug mialagad kaniya.
但是，君王竟拒絕了老年人給他出的主意，反去同那些與他一起長大，侍立在他面前的少年商議，
9 Miingon siya kanila, “Unsa man ang itambag ninyo kanako nga itubag nato sa katawhan nga misulti kanako ug miingon, 'Pagaana ang yugo nga gibutang sa imong amahan kanamo'?”
問他們說：「這些人民對我說：請你將你父親加於我們的重軛減輕些。依你們的意見我該怎樣答覆他們﹖」
10 Ang mga batan-on nga midako uban kang Rehoboam nagsulti kaniya, ug miingon, “Ingna ang katawhan nga nagsulti kanimo nga ang imong amahan nga si Solomon ang nagpabug-at sa ilang yugo ug kinahanglan nga himoon mo kining gaan. Kinahanglang sultihian mo sila, “Ang akong kumingking mas dako pa kay sa hawak sa akong amahan.
這些與他一起長大的少年人答說：「這些人民對你說：你父親使我們負擔繁重，請你給我們減輕些! 你要回答他們，對他們這樣說：我的小指比我父親的腰還粗!
11 Busa karon, bisan pa man ang akong amahan nagpabug-at sa inyong yugo, dugangan ko ang inyong yugo. Ang akong amahan nagsilot kaninyo gamit ang latigo, apan ako magsilot kaninyo gamit ang mga tanga.'”
我父親曾加重了你們的重擔，我更要加重你們的重擔；我父親用皮鞭責打你們，我卻要用鐵刺鞭責打你們! 」
12 Busa si Jeroboam ug ang katawhan miadto kang Rehoboam sa ikatulo ka adlaw, sumala sa gisugo sa hari sa dihang miingon siya, “Balik kanako sa ikatulo ka adlaw.”
雅洛貝罕和全體人民照君王所說：「你們第三天再來見我」的話，第三天就來見勒哈貝罕。
13 Masuk-anong mitubag ang hari sa mga tawo ug gibaliwala ang tambag nga gihatag sa mga tigulang kaniya.
君王嚴厲答覆了人民，拋棄了老年人給他出的主意，
14 Misulti siya kanila nga subay sa tambag sa mga batan-on; miingon siya, “Ang akong amahan nagpapas-an kaninyo ug bug-at nga yugo, apan pagadugangan ko ang inyong yugo. Ang akong amahan nagsilot kaninyo gamit ang latigo, apan silotan ko kamo gamit ang mga tanga.”
卻依照少年人的主張，對民眾說：「我的父親加重了你們的重擔，我更要加重，我父親用皮鞭責打你們，我反要用鐵刺鞭責打你們。」
15 Busa wala naminaw ang hari sa katawhan, kay kini nga panghitabo kabubut-on ni Yawheh, aron mahitabo ang pulong nga iyang gisulti pinaagi kang Ahijah nga taga Silo ngadto kang Jeroboam ang anak nga lalaki ni Nebat.
君王始終不肯聽從民眾。這一轉變原是出於上主，為實現他自己的話，就是上主藉史羅人阿希雅對乃巴特的兒子雅洛貝罕所說的話。政治分裂
16 Sa pagkakita sa katawhan sa Israel nga wala sila gipaminaw sa hari, ang katawhan mitubag kaniya ug miingon, “Unsa man ang among bahin gikan kang David? Wala kami mapanunod diha sa anak ni Jesse! Adto kamo sa inyong mga tolda, Israel. Karon tan-awa ang inyong kaugalingong panimalay, nga si David.” Busa namalik ang katawhan sa Israel sa ilang mga tolda.
全以色列人見君王不肯依他們，便回覆君王說﹕「我們與達味有什麼分子﹖我們與葉瑟的兒子毫無關係! 以色列! 回到你的帳幕去啊! 達味啊! 現在你只顧你的本家罷! 」以色列人於是都回了自己的帳幕，
17 Apan alang sa katawhan sa Israel nga anaa nagpuyo sa mga siyudad sa Juda, si Rehoboam ang nahimo nilang hari.
只有那些住在猶大城市的以色列子民，仍屬勒哈貝罕統治。
18 Unya gisugo ni Haring Rehoboam si Adoram, ang nagdumala sa mga napugos nga pagpatrabaho, apan gibato siya sa katawhan sa Israel hangtod nga namatay. Nagdali sa pagkalagiw si haring Rehoboam sakay sa iyang karwahe padulong sa Jerusalem.
勒哈貝罕王派遣監管勞役的阿多蘭，去見以色列，以色列人卻用石頭將它砸死，勒哈貝罕急忙上車，逃回了耶路撒冷。
19 Busa ang Israel padayon nga misupak batok sa panimalay ni David sukad niadtong panahona.
這樣，以色列便與達味家分離了，直到現在。
20 Sa dihang nakadungog ang tibuok Israel nga nahibalik na si Jeroboam, gipatawag nila siya sa ilang panagtigom ug gihimo siyang hari sa tibuok Israel. Walay si bisan kinsa ang misunod sa panimalay ni David, gawas lamang sa tribo sa Juda.
那時，全以色列人聽說雅洛貝罕已經回來，便派人邀請它前來赴會，立他為王，統治全以色列；從此跟隨達味家的，只有猷大支派。
21 Sa pag-abot ni Rehoboam sa Jerusalem, gitigom niya ang tibuok panimalay sa Juda ug ang tribo sa Benjamin; adunay 180, 000 ka mga sundalo ang napili, aron makig-away batok sa panimalay sa Israel, aron mahibalik ang gingharian ngadto kang Rehoboam ang anak nga lalaki ni Solomon.
勒哈貝罕一回到耶路撒冷，即刻召集猶大全家和本雅明支派所有十八萬善戰的精兵，要去攻打以色列家，想把王國奪回，再歸屬撒羅滿的兒子勒哈貝罕；
22 Apan ang pulong sa Dios miabot kang Semaia, ang tawo sa Dios; nga miingon,
但是，天主有話傳於天主的人舍瑪雅說﹕「
23 “Pakigsulti kang Rehoboam ang anak nga lalaki ni Solomon, ang hari sa Juda, sa tibuok panimalay sa Juda ug sa Benjamin, ug sa tanang mga tawo; sultihi,
你去告訴撒羅滿的兒子，猶大王勒哈貝罕，猶大全家和本雅明以及其餘的人民說﹕
24 'Miingon si Yahweh niini: Kinahanglan dili kamo mosulong o makig-away batok sa inyong mga kadugo, ang katawhan sa Israel. Ang matag usa kinahanglan mopauli sa iyang balay, tungod kay gitugotan ko kini nga mahitabo.'” Busa mipatuo sila sa pulong ni Yahweh ug namauli ug nag-iyahay sa pagpanglakaw, ug gituman nila ang iyang pulong.
上主這樣說﹕你們不要前去，攻打你們的兄弟以色列人，你們各自回家去罷! 因為這事原出於我。」他們便聽從了上主的話，依照上主的話回去了。宗教分裂
25 Unya gitukod ni Jeroboam ang Sequim didto sa kaumahan sa Efraim, ug mipuyo siya didto. Mipahawa siya gikan didto ug gitukod ang Penuel.
雅洛貝罕在厄弗辣因山地修築了舍根，住在那裏；又從那裏出來，修築了培奴耳。
26 Naghunahuna si Jeroboam, “Karon mahiuli na gayod ang gingharian sa panimalay ni David.
雅洛貝罕心中思量﹕「這王國遲早要歸於達味王室；
27 Kung kini nga mga tawo motungas aron sa paghatag ug halad sa templo ni Yahweh sa Jerusalem, unya ang kasingkasing niining mga tawhana mobalik pag-usab sa ilang agalon, ngadto kang Rehoboam ang hari sa Juda. Patyon nila ako ug mobalik sila kang Rehoboam ang hari sa Juda.”
如果這人民上耶路撒冷，在上主殿內獻祭，他們的心難免不歸向他們的主上猶大勒哈貝罕，把我打死，再歸屬於猶大王勒哈貝罕。」
28 Unya nagpakisayod si Haring Jeroboam ug naghimo ug duha ka nating baka nga bulawan; miingon siya sa katawhan, “Hasol na kaayo alang kaninyo ang pagtungas ngadto sa Jerusalem. Tan-awa, mga Israelita, kini mao ang inyong mga dios, nga nagpagawas kaninyo gikan sa yuta sa Ehipto.”
因此，雅洛貝罕王拿定了主意，製造了兩隻金牛犢，對人民說﹕，「你們不需要再上耶路撒冷去了；以色列! 看，這就是領你們由埃及地上來的天主! 」
29 Gibutang niya ang usa sa Betel ug usa sa Dan.
他將一隻供在貝特耳，一隻供在丹。
30 Busa kini nga buhat nahimong sala. Ang mga tawo moadto sa Betel ug ang uban sa Dan.
這使以色列陷於罪惡，因為民眾竟遠至丹去敬拜另一隻。
31 Naghimo si Jeroboam ug mga balay sa hataas nga dapit ug nagpili ug mga pari gikan sa katawhan, nga dili kaliwat ni Levi.
雅貝洛罕又在高丘建立了神殿，將不屬於肋末子孫的平民立為司祭；
32 Naghimo si Jeroboam ug kasaulogan sa ikawalo nga bulan, sa ika 15 nga adlaw sa bulan, sama sa kasaulogan sa Juda, ug mitungas siya sa halaran. Nagbuhat usab siya ug sama niini sa Betel, naghalad sa mga nating baka nga iyang gibuhat, ug gibutang niya sa Betel ang mga pari nga iyang gipili sa hataas nga mga dapit nga iyang gihimo.
規定八月十五日舉行慶節，像在猶大所舉行的慶節一樣，親自上壇獻祭。他也如此在貝特耳向他所製造的牛犢獻了祭，並在貝特耳為他建造的高丘神壇，委派了司祭。
33 Mitungas si Jeroboam ngadto sa halaran nga iyang gihimo didto sa Betel sa ika-15 nga adlaw sa ikawalo nga bulan, sa maong bulan nga gilaraw sa iyang hunahuna; naghimo siya ug kasaulogan alang sa katawhan sa Israel ug mitungas ngadto sa halaran aron magsunog ug insenso.
在他隨意選定的八月十五日，他親自上了他在貝特耳所築的祭壇，為以色列子民舉行慶節，上壇焚香獻祭。
