1 Hari 1
1 Sa dihang tigulang na si Haring David, gitabonan nila siya ug mga habol, apan dili gihapon siya mainitan.
१दाऊद राजा बूढ़ा और उसकी आयु बहुत बढ़ गई थी; और यद्यपि उसको कपड़े ओढ़ाए जाते थे, तो भी वह गर्म न होता था।
2 Busa miingon ang iyang mga sulugoon ngadto kaniya, “Mangita kami ug batan-ong ulay alang sa among agalon nga hari. Alagaran niya ang hari ug atimanon siya. Papahigdaon siya sa mga bukton sa atong agalon nga hari aron mainitan siya.”
२उसके कर्मचारियों ने उससे कहा, “हमारे प्रभु राजा के लिये कोई जवान कुँवारी ढूँढ़ी जाए, जो राजा के सम्मुख रहकर उसकी सेवा किया करे और तेरे पास लेटा करे, कि हमारे प्रभु राजा को गर्मी पहुँचे।”
3 Busa nangita sila ug maanyag nga babaye sa tanang utlanan sa Israel. Nahikaplagan nila si Abishag nga taga-Shunem ug gidala siya ngadto sa hari.
३तब उन्होंने समस्त इस्राएली देश में सुन्दर कुँवारी ढूँढ़ते-ढूँढ़ते अबीशग नामक एक शूनेमिन कन्या को पाया, और राजा के पास ले आए।
4 Maanyag kaayo ang babaye. Gialagaran niya ang hari ug giatiman niya kini apan wala nakigdulog ang hari kaniya.
४वह कन्या बहुत ही सुन्दर थी; और वह राजा की दासी होकर उसकी सेवा करती रही; परन्तु राजा का उससे सहवास न हुआ।
5 Niadtong higayona, si Adonia ang anak nga lalaki ni Hagit mipasidungog sa iyang kaugalingon, nga nag-ingon, “Mamahimo akong hari”. Busa nag-andam siya ug mga karwahe sa iyang kaugalingon ug mga tigkabayo uban ang 50 ka kalalakin-an aron mag-una kaniya.
५तब हग्गीत का पुत्र अदोनिय्याह सिर ऊँचा करके कहने लगा, “मैं राजा बनूँगा।” सो उसने रथ और सवार और अपने आगे-आगे दौड़ने को पचास अंगरक्षकों को रख लिए।
6 Wala gayod siya gisamok sa iyang amahan nga miingon, “Nganong nabuhat mo man kini o kana?” Ambongan usab kaayo si Adonia, nga sunod ni Absalom.
६उसके पिता ने तो जन्म से लेकर उसे कभी यह कहकर उदास न किया था, “तूने ऐसा क्यों किया।” वह बहुत रूपवान था, और अबशालोम के बाद उसका जन्म हुआ था।
7 Nakigsabot siya kang Joab, ang anak nga lalaki ni Zeruya ug uban ang pari nga si Abiatar. Misunod sila kang Adonia ug mitabang kaniya.
७उसने सरूयाह के पुत्र योआब से और एब्यातार याजक से बातचीत की, और उन्होंने उसके पीछे होकर उसकी सहायता की।
8 Apan wala misunod si Zadok nga pari, si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, si Natan nga propeta, si Shimei, si Rei ug ang mga kusgan nga lalaki nga sakop ni David wala misunod kang Adonia.
८परन्तु सादोक याजक यहोयादा का पुत्र बनायाह, नातान नबी, शिमी, रेई, और दाऊद के शूरवीरों ने अदोनिय्याह का साथ न दिया।
9 Naghalad si Adonia ug mga karnero, mga torong baka, ug pinatambok nga baka, ngadto sa bato sa Zohelet, nga tapad sa En Rogel. Giawhag niya ang tanan niyang mga igsoon nga lalaki, ang mga anak nga lalaki sa hari, ug ang tanan nga kalalakin-an sa Juda, ug ang mga sulugoon sa hari.
९अदोनिय्याह ने जोहेलेत नामक पत्थर के पास जो एनरोगेल के निकट है, भेड़-बैल और तैयार किए हुए पशुबलि किए, और अपने सब भाइयों, राजकुमारों और राजा के सब यहूदी कर्मचारियों को बुला लिया।
10 Apan wala niya awhaga si Natan nga propeta, si Benaya, ang mga kusgan nga mga lalaki, o iyang igsoon nga lalaki nga si Solomon.
१०परन्तु नातान नबी, और बनायाह और शूरवीरों को और अपने भाई सुलैमान को उसने न बुलाया।
11 Unya nakigsulti si Natan ngadto kang Batsheba ang inahan ni Solomon, nga nag-ingon, “Wala ka ba makadungog nga si Adonia ang anak nga lalaki ni Hagit mamahimong hari, ug wala masayod ang atong agalon nga si David niini?
११तब नातान ने सुलैमान की माता बतशेबा से कहा, “क्या तूने सुना है कि हग्गीत का पुत्र अदोनिय्याह राजा बन बैठा है और हमारा प्रभु दाऊद इसे नहीं जानता?
12 Karon hatagan ko ikaw ug tambag, aron maluwas nimo ang imong kaugalingong kinabuhi ug ang kinabuhi sa imong anak nga lalaki nga si Solomon.
१२इसलिए अब आ, मैं तुझे ऐसी सम्मति देता हूँ, जिससे तू अपना और अपने पुत्र सुलैमान का प्राण बचाए।
13 Adtoa si Haring David; ug sultihi siya 'Akong agalon nga hari, wala ka ba misaad sa imong sulugoon, nga nag-ingon, “Tinuod si Solomon nga imong anak nga lalaki maoy maghari sunod kanako, ug molingkod sa akong trono?” Ngano man nga si Adonia mao may maghari?'
१३तू दाऊद राजा के पास जाकर, उससे यह पूछ, ‘हे मेरे प्रभु! हे राजा! क्या तूने शपथ खाकर अपनी दासी से नहीं कहा, कि तेरा पुत्र सुलैमान मेरे बाद राजा होगा, और वह मेरी राजगद्दी पर विराजेगा? फिर अदोनिय्याह क्यों राजा बन बैठा है?’
14 Samtang makigsulti ka sa hari, mosunod ako kanimo ug pamatud-an ang imong mga pulong.”
१४और जब तू वहाँ राजा से ऐसी बातें करती रहेगी, तब मैं तेरे पीछे आकर, तेरी बातों की पुष्टि करूँगा।”
15 Busa miadto si Batsheba sa lawak sa hari. Tigulang na kaayo ang hari, ug si Abishag nga taga-Shunem maoy nag-alagad sa hari.
१५तब बतशेबा राजा के पास कोठरी में गई; राजा तो बहुत बूढ़ा था, और उसकी सेवा टहल शूनेमिन अबीशग करती थी।
16 Miyukbo ug nangatahoran si Batsheba sa atubangan sa hari. Unya miingon ang hari, “Unsa bay imong gitingoha?
१६बतशेबा ने झुककर राजा को दण्डवत् किया, और राजा ने पूछा, “तू क्या चाहती है?”
17 Miingon siya ngadto kaniya, “Akong agalon, misaad ka sa imong sulugoon pinaagi kang Yahweh nga imong Dios, nga nag-ingon, ''Tinuod gayod nga maghari si Solomon nga imong anak sunod kanako, ug maglingkod siya sa akong trono.'
१७उसने उत्तर दिया, “हे मेरे प्रभु, तूने तो अपने परमेश्वर यहोवा की शपथ खाकर अपनी दासी से कहा था, ‘तेरा पुत्र सुलैमान मेरे बाद राजा होगा और वह मेरी गद्दी पर विराजेगा।’
18 Karon tan-awa, hari na si Adonia, ug ikaw, akong agalon nga hari, wala masayod niini.
१८अब देख अदोनिय्याह राजा बन बैठा है, और अब तक मेरा प्रभु राजा इसे नहीं जानता।
19 Naghalad siya ug mga torong baka, mga pinatambok nga nating baka, ug daghan kaayo nga mga karnero, ug giawhag ang tanan nga mga anak nga lalaki sa hari, si Abiatar nga pari, ug si Joab nga kapitan sa mga sundalo, apan wala niya awhaga si Solomon nga imong sulugoon.
१९उसने बहुत से बैल तैयार किए, पशु और भेड़ें बलि की, और सब राजकुमारों को और एब्यातार याजक और योआब सेनापति को बुलाया है, परन्तु तेरे दास सुलैमान को नहीं बुलाया।
20 Apan alang kanimo, akong agalon nga hari, nagtan-aw ang mga mata sa tibuok Israel kanimo, naghulat nga isulti mo kanila kung kinsa ba ang molingkod sa trono sunod kanimo, akong agalon.
२०और हे मेरे प्रभु! हे राजा! सब इस्राएली तुझे ताक रहे हैं कि तू उनसे कहे, कि हमारे प्रभु राजा की गद्दी पर उसके बाद कौन बैठेगा।
21 Kondili kini mahitabo, sa dihang magpahulay ang akong agalon nga hari uban sa iyang mga amahan, nga ako ug ang akong anak nga lalaki nga si Solomon ilhon nga sad-an.”
२१नहीं तो जब हमारा प्रभु राजा, अपने पुरखाओं के संग सोएगा, तब मैं और मेरा पुत्र सुलैमान दोनों अपराधी गिने जाएँगे।”
22 Samtang nagpadayon siya sa pakigsulti sa hari, misulod si Natan nga propeta.
२२जब बतशेबा राजा से बातें कर ही रही थी, कि नातान नबी भी आ गया।
23 Miingon ang mga sulugoon sa hari, “Ania si Natan nga propeta.” Sa dihang miabot siya atubangan sa hari, miyukbo siya atubangan sa hari nga iyang dagway naghapa sa yuta.
२३और राजा से कहा गया, “नातान नबी हाजिर है;” तब वह राजा के सम्मुख आया, और मुँह के बल गिरकर राजा को दण्डवत् की।
24 Miingon si Natan, “Akong agalon nga hari, miingon ba diay ikaw nga, 'si Adonia maoy magdumala sunod kanimo, ug maglingkod sa akong trono?'
२४तब नातान कहने लगा, “हे मेरे प्रभु, हे राजा! क्या तूने कहा है, ‘अदोनिय्याह मेरे बाद राजा होगा और वह मेरी गद्दी पर विराजेगा?’
25 Kay milugsong siya karong adlawa ug naghalad ug mga torong baka, pinatambok nga mga baka, ug daghang mga karnero, ug giawhag ang tanang anak nga lalaki sa hari, mga kapitan sa kasundalohan ug si Abiatar nga pari. Nangaon ug nang-inom sila atubangan niya, ug miingon, 'Mabuhi ka sa dugay Haring Adonia!'
२५देख उसने आज नीचे जाकर बहुत से बैल, तैयार किए हुए पशु और भेड़ें बलि की हैं, और सब राजकुमारों और सेनापतियों को और एब्यातार याजक को भी बुला लिया है; और वे उसके सम्मुख खाते पीते हुए कह रहे हैं, ‘अदोनिय्याह राजा जीवित रहे।’
26 Apan alang kanako, ang imong sulugoon, Zadok nga pari, Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug ang imong sulugoon nga si Solomon, wala kami niya awhaga.
२६परन्तु मुझ तेरे दास को, और सादोक याजक और यहोयादा के पुत्र बनायाह, और तेरे दास सुलैमान को उसने नहीं बुलाया।
27 Mabuhat ba diay kini sa akong agalon nga hari nga dili moingon kanato, imong mga sulugoon, nga molingkod sa trono sunod kaniya?''
२७क्या यह मेरे प्रभु राजा की ओर से हुआ? तूने तो अपने दास को यह नहीं जताया है, कि प्रभु राजा की गद्दी पर कौन उसके बाद विराजेगा।”
28 Unya mitubag si Haring David ug miingon, “Tawga si Batsheba ug pabalika dinhi kanako.” Miabot siya ngadto sa presensya sa hari ug nagtindog atubangan sa hari.
२८दाऊद राजा ने कहा, “बतशेबा को मेरे पास बुला लाओ।” तब वह राजा के पास आकर उसके सामने खड़ी हुई।
29 Naghimo ug pakigsaad ang hari ug miingon, “Ingon nga buhi si Yahweh, nga milukat kanako gikan sa tanan nga kagubot,
२९राजा ने शपथ खाकर कहा, “यहोवा जो मेरा प्राण सब जोखिमों से बचाता आया है,
30 ingon nga nanumpa ako kanimo pinaagi ni Yahweh, ang Dios sa Israel, nga nag-ingon, “Si Solomon nga imong anak nga lalaki maoy magdumala human kanako, ug molingkod siya puli sa akong trono, 'pagabuhaton ko kini karong adlawa.”
३०उसके जीवन की शपथ, जैसा मैंने तुझ से इस्राएल के परमेश्वर यहोवा की शपथ खाकर कहा था, ‘तेरा पुत्र सुलैमान मेरे बाद राजा होगा, और वह मेरे बदले मेरी गद्दी पर विराजेगा,’ वैसा ही मैं निश्चय आज के दिन करूँगा।”
31 Unya miyukbo si Batsheba nga iyang dagway naghapa sa yuta ug naghatag ug katahoran atubangan sa hari ug miingon, “Hinaot nga mabuhi hangtod sa kahangtoran ang akong agalon nga si Haring David.”
३१तब बतशेबा ने भूमि पर मुँह के बल गिर राजा को दण्डवत् करके कहा, “मेरा प्रभु राजा दाऊद सदा तक जीवित रहे!”
32 Miingon si Haring David, Tawga nganhi kanako si Zadok nga pari, si Natan nga propeta, ug si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada. “Busa miabot sila atubangan sa hari.
३२तब दाऊद राजा ने कहा, “मेरे पास सादोक याजक, नातान नबी, यहोयादा के पुत्र बनायाह को बुला लाओ।” अतः वे राजा के सामने आए।
33 Miingon ang hari ngadto kanila, “Dad-a uban kaninyo ang mga sulugoon sa inyong agalon, ug pasakya si Solomon sa akong kaugalingong mula ug dad-a siya ngadto sa Gihon.
३३राजा ने उनसे कहा, “अपने प्रभु के कर्मचारियों को साथ लेकर मेरे पुत्र सुलैमान को मेरे निज खच्चर पर चढ़ाओ; और गीहोन को ले जाओ;
34 Padihogi siya kang Zadok nga pari ug Natan nga propeta nga mahimong hari sa tibuok Israel ug patingoga ang budyong ug moingon, 'Mabuhi sa dugay si Haring Solomon!'
३४और वहाँ सादोक याजक और नातान नबी इस्राएल का राजा होने को उसका अभिषेक करें; तब तुम सब नरसिंगा फूँककर कहना, ‘राजा सुलैमान जीवित रहे।’
35 Unya mosaka ikaw sunod kaniya, ug moduol siya ug molingkod sa akong trono; tungod kay mamahimo siyang hari puli sa akong dapit. Gipili ko siya nga maoy modumala sa tibuok Israel ug sa Juda,”
३५और तुम उसके पीछे-पीछे इधर आना, और वह आकर मेरे सिंहासन पर विराजे, क्योंकि मेरे बदले में वही राजा होगा; और उसी को मैंने इस्राएल और यहूदा का प्रधान होने को ठहराया है।”
36 Mitubag si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada ngadto sa hari, ug miingon, “Busa tugoti! Si Yahweh, ang Dios sa akong agalon nga hari, magpamatuod niini.
३६तब यहोयादा के पुत्र बनायाह ने कहा, “आमीन! मेरे प्रभु राजा का परमेश्वर यहोवा भी ऐसा ही कहे।
37 Ingon nga si Yahweh uban sa akong agalon nga hari, hinaot nga uban siya kang Solomon, ug himoon ang iyang trono nga labing bantogan kaysa trono sa akong agalon nga si Haring David.”
३७जिस रीति यहोवा मेरे प्रभु राजा के संग रहा, उसी रीति वह सुलैमान के भी संग रहे, और उसका राज्य मेरे प्रभु दाऊद राजा के राज्य से भी अधिक बढ़ाए।”
38 Busa milugsong si Zadok nga pari, si Natan nga propeta, si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug ang mga Keretnon ug mga Pelethanon ug gipasakay si Solomon sa mula ni Haring David; ug gidala siya ngadto sa Gihon.
३८तब सादोक याजक और नातान नबी और यहोयादा का पुत्र बनायाह और करेतियों और पलेतियों को संग लिए हुए नीचे गए, और सुलैमान को राजा दाऊद के खच्चर पर चढ़ाकर गीहोन को ले चले।
39 Gikuha ni Zadok nga pari ang lana nga anaa sa sungay pagawas sa tolda ug gidihogan si Solomon. Unya gipatingog nila ang budyong, ug ang tanan nga katawhan miingon, “Mabuhi sa dugay si Haring Solomon!”
३९तब सादोक याजक ने यहोवा के तम्बू में से तेल भरा हुआ सींग निकाला, और सुलैमान का राज्याभिषेक किया। और वे नरसिंगे फूँकने लगे; और सब लोग बोल उठे, “राजा सुलैमान जीवित रहे।”
40 Unya misaka ang tanan nga mga katawhan sunod kaniya, ug gipatugtog sa katawhan ang mga plawta ug nagsadya uban sa dakong kalipay, aron ang kalibotan mauyog sa ilang tingog.
४०तब सब लोग उसके पीछे-पीछे बाँसुरी बजाते और इतना बड़ा आनन्द करते हुए ऊपर गए, कि उनकी ध्वनि से पृथ्वी डोल उठी।
41 Nadungog kini ni Adonia ug sa tanang mga bisita nga uban kaniya pagkahuman nila ug kaon. Sa dihang nadungog ni Joab ang tingog sa budyong, miingon siya, “Nganong aduna may banha sa siyudad?”
४१जब अदोनिय्याह और उसके सब अतिथि खा चुके थे, तब यह ध्वनि उनको सुनाई पड़ी। योआब ने नरसिंगे का शब्द सुनकर पूछा, “नगर में हलचल और चिल्लाहट का शब्द क्यों हो रहा है?”
42 Sa dihang nagsulti pa siya, miabot si Jonatan nga anak nga lalaki ni Abiatar nga pari. Miingon si Adonia, “Sulod, kay bililhon ka nga tawo ug nagdala ka ug maayong mga balita.”
४२वह यह कहता ही था, कि एब्यातार याजक का पुत्र योनातान आया और अदोनिय्याह ने उससे कहा, “भीतर आ; तू तो भला मनुष्य है, और भला समाचार भी लाया होगा।”
43 Mitubag si Jonatan ug miingon ngadto kang Adonia, “Gihimo sa among agalon nga si Haring David nga hari si Solomon,
४३योनातान ने अदोनिय्याह से कहा, “सचमुच हमारे प्रभु राजा दाऊद ने सुलैमान को राजा बना दिया।
44 ug gidala sa hari uban kaniya si Zadok nga pari, si Natan nga propeta, si Benaya nga anak nga lalaki ni Jehoyada, ug ang mga Keretnon ug mga Pelethanon. Gipasakay nila si Solomon sa mula sa hari.
४४और राजा ने सादोक याजक, नातान नबी और यहोयादा के पुत्र बनायाह और करेतियों और पलेतियों को उसके संग भेज दिया, और उन्होंने उसको राजा के खच्चर पर चढ़ाया है।
45 Gidihogan siya ni Zadok nga pari ug Natan nga propeta nga mahimong hari ngadto sa Gihon, ug mitungas gikan didto nga nanaghugyaw, aron ang siyudad mobanha. Mao kini ang kasaba nga imong nadungog.
४५और सादोक याजक, और नातान नबी ने गीहोन में उसका राज्याभिषेक किया है; और वे वहाँ से ऐसा आनन्द करते हुए ऊपर गए हैं कि नगर में हलचल मच गई, और जो शब्द तुम को सुनाई पड़ रहा है वही है।
46 Milingkod usab si Solomon sa trono sa gingharian.
४६सुलैमान राजगद्दी पर विराज भी रहा है।
47 Dugang pa niini, miabot ang mga sulugoon sa hari aron sa pagpanalangin sa atong agalon nga si Haring David, nga nag-ingon, 'Hinaot nga himoon sa inyong Dios ang ngalan ni Solomon nga mas maayo pa kaysa imong ngalan, ug himoon nga mas bantogan ang iyang trono kaysa imong trono.' Unya miyukbo ang hari sa iyang higdaanan.
४७फिर राजा के कर्मचारी हमारे प्रभु दाऊद राजा को यह कहकर धन्य कहने आए, ‘तेरा परमेश्वर, सुलैमान का नाम, तेरे नाम से भी महान करे, और उसका राज्य तेरे राज्य से भी अधिक बढ़ाए;’ और राजा ने अपने पलंग पर दण्डवत् की।
48 Miingon usab ang hari, 'Bulahan si Yahweh, ang Dios sa Israel, nga naghatag ug tawo aron molingkod sa akong trono karong adlawa, ug kinahanglan makita sa akong mga mata.”
४८फिर राजा ने यह भी कहा, ‘इस्राएल का परमेश्वर यहोवा धन्य है, जिसने आज मेरे देखते एक को मेरी गद्दी पर विराजमान किया है।’”
49 Unya nalisang ang tanan nga sulugoon ni Adonia. Mitindog sila ug milakaw ang matag-usa.
४९तब जितने अतिथि अदोनिय्याह के संग थे वे सब थरथरा उठे, और उठकर अपना-अपना मार्ग लिया।
50 Nahadlok si Adonia kang Solomon ug mitindog, milakaw, ug migunit sa sungay sa halaran.
५०और अदोनिय्याह सुलैमान से डरकर उठा, और जाकर वेदी के सींगों को पकड़ लिया।
51 Unya miingon kini kang Solomon, nga nag-ingon, “Tan-awa nahadlok si Adonia kang Haring Solomon, tungod kay migunit siya sa mga sungay sa halaran, nga nag-ingon, 'Tugoti nga manumpa si Haring Solomon una kanako nga dili niya patyon ang iyang sulugoon pinaagi sa espada.”
५१तब सुलैमान को यह समाचार मिला, “अदोनिय्याह सुलैमान राजा से ऐसा डर गया है कि उसने वेदी के सींगों को यह कहकर पकड़ लिया है, ‘आज राजा सुलैमान शपथ खाए कि अपने दास को तलवार से न मार डालेगा।’”
52 Miingon si Solomon, “Kung ipakita niya sa iyang kaugalingon nga takos siya, wala gayoy buhok nga matagak ngadto sa yuta, apan kung makita kaniya ang pagkadaotan, mamatay gayod siya.”
५२सुलैमान ने कहा, “यदि वह भलमनसी दिखाए तो उसका एक बाल भी भूमि पर गिरने न पाएगा, परन्तु यदि उसमें दुष्टता पाई जाए, तो वह मारा जाएगा।”
53 Busa nagpadala si Haring Solomon ug mga tawo, nga maoy nagdala kang Adonia gikan sa halaran. Miabot siya ug miyukbo ngadto kang Haring Solomon, ug si Haring Solomon miingon ngadto kaniya, “Pauli sa imong balay.”
५३तब राजा सुलैमान ने लोगों को भेज दिया जो उसको वेदी के पास से उतार ले आए तब उसने आकर राजा सुलैमान को दण्डवत् की और सुलैमान ने उससे कहा, “अपने घर चला जा।”
