Притчи 24

1 Не завиждай на злите хора, Нито пожелавай да си с тях,

Huwag kang mananaghili sa mga masamang tao, ni magnasa ka man na masama sa kanila:

2 Защото сърцето им размишлява насилие, И устните им говорят за пакост

Sapagka't ang kanilang puso ay nagaaral ng pagpighati, at ang kanilang mga labi ay nagsasalita ng kalikuan.

3 С мъдрост се гради къща, И с разум се утвърждава,

Sa karunungan ay natatayo ang bahay; at sa pamamagitan ng unawa ay natatatag.

4 И чрез знание стаите се напълват С всякакви скъпоценни и приятни богатства.

At sa pamamagitan ng kaalaman ay napupuno ang mga silid, ng lahat na mahalaga at maligayang mga kayamanan.

5 Мъдрият човек е силен, И човек със знание се укрепява в сила,

Ang pantas na tao ay malakas; Oo, ang taong maalam ay lumalago ang kapangyarihan.

6 Защото с мъдър съвет ще водиш войната си, И чрез множеството съветници бива избавление.

Sapagka't sa pamamagitan ng pantas na pamamatnubay ay makikipagdigma ka: at sa karamihan ng mga tagapayo ay may kaligtasan.

7 Мъдростта е непостижима за безумния, Той не отваря устата си в портата.

Karunungan ay totoong mataas sa ganang mangmang: hindi niya ibinubuka ang kaniyang bibig sa pintuang-bayan.

8 Който намисля да прави зло, Ще се нарече пакостен човек;

Siyang kumakatha ng paggawa ng kasamaan, tatawagin siya ng mga tao na masamang tao.

9 Помислянето на такова безумие е грях, И присмивателят е мерзост на човеците.

Ang pagiisip ng kamangmangan ay kasalanan: at ang mangduduwahagi ay karumaldumal sa mga tao.

10 Ако покажеш малодушие в усилно време, Силата ти е малка.

Kung ikaw ay manglupaypay sa kaarawan ng kasakunaan, ang iyong kalakasan ay munti.

11 Избавяй ония, които се влачат на смърт, И гледай да задържиш ония, които политат към клане.

Iligtas mo silang nangadala sa kamatayan, at ang mga handang papatayin, ay tingnan mo na iyong ibalik.

12 Ако речеш: Ето, ние не знаехме това! То Оня, Който претегля сърцата, не разбира ли? Оня, Който пази душата ти, на знае ли, И не ще ли въздаде на всеки според делата му?

Kung iyong sinasabi, narito, hindi kami nakakaalam nito: hindi ba niya binubulay na tumitimbang ng mga puso? At siyang nagiingat ng iyong kaluluwa, hindi ba niya nalalaman? At hindi ba niya gagantihin ang bawa't tao ayon sa gawa niya?

13 Сине мой, яж мед, защото е добър, И медена пита, защото е сладка на вкуса ти.

Anak ko, kumain ka ng pulot, sapagka't mabuti; at ng pulot-pukyutan na matamis sa iyong lasa:

14 И ще знаеш, че такава е мъдростта за душата ти, Ако си я намерил; и има бъдеще, И надеждата ти няма да се отсече.

Sa gayo'y matututo ka ng karunungan na malalagay sa iyong kaluluwa: kung iyong nasumpungan ito, sa gayo'y magkakaroon ka nga ng kagantihan, at ang iyong pagasa ay hindi mahihiwalay.

15 Не поставяй засада, о нечестиви човече, против жилището на праведния, Не разваляй мястото му за почивка.

Huwag kang bumakay, Oh masamang tao, sa tahanan ng matuwid; huwag mong sirain ang kaniyang dakong pahingahan:

16 Защото праведният ако седем пъти пада, пак става, Докато нечестивите се препъват в злото.

Sapagka't ang matuwid ay nabubuwal na makapito, at bumabangon uli: nguni't ang masama ay nabubuwal sa kasakunaan.

17 Не се радвай когато падне неприятелят ти, И да се не весели сърцето ти, когато се подхлъзне той.

Huwag kang magalak pagka ang iyong kaaway ay nabubuwal, at huwag matuwa ang iyong puso pagka siya'y nabubuwal:

18 Да не би да съгледа Господ, и това да Му се види зло, И Той да оттегли гнева Си от него.

Baka makita ng Panginoon, at ipagdamdam ng loob siya, at kaniyang ihiwalay ang poot niya sa kaniya.

19 Не се раздразвай, поради злодейците, Нито завиждай на нечестивите,

Huwag kang mabalisa dahil sa mga manggagawa ng masama; ni maging mapanaghiliin ka man sa masama:

20 Защото злите не ще имат бъдеще; Светилникът на нечестивите ще изгасне.

Sapagka't hindi magkakaroon ng kagantihan sa masamang tao; ang ilawan ng masama ay papatayin.

21 Сине мой, бой се от Господа и от царя, И не се сношавай с непостоянните,

Anak ko, matakot ka sa Panginoon at sa hari: at huwag kang makisalamuha sa kanila na mapagbago:

22 Защото бедствие ще се издигне против тях внезапно, И кой знае какво наказание ще им се наложи и от двамата?

Sapagka't ang kanilang kasakunaan ay darating na bigla; at sinong nakakaalam ng kasiraan nila kapuwa?

23 И тия са изречения на мъдрите: - Лицеприятие в съд не е добро.

Ang mga ito man ay sabi rin ng pantas. Magkaroon ng pagtangi ng mga pagkatao sa kahatulan, ay hindi mabuti.

24 Който казва на нечестивия: Праведен си, Него народи ще кълнат, него племена ще мразят;

Siyang nagsasabi sa masama, Ikaw ay matuwid; susumpain siya ng mga bayan, kayayamutan siya ng mga bansa:

25 Но който го изобличават, към тях ще се показва благоволение, И върху тях ще дойде добро благословение.

Nguni't silang nagsisisaway sa kaniya ay magkakaroon ng kaluguran, at ang mabuting pagpapala ay darating sa kanila.

26 Който дава прав отговор, Той целува в устни.

Siya'y humahalik sa mga labi niyaong nagbibigay ng matuwid na sagot.

27 Нареди си работата навън, И приготви си я на нивата, И после съгради къщата си.

Ihanda mo ang iyong gawa sa labas, at ihanda mo sa iyo sa parang; at pagkatapos ay itayo mo ang iyong bahay.

28 Не бивай свидетел против ближния си без причина, Нито мами с устните си.

Huwag kang sumaksi laban sa iyong kapuwa ng walang kadahilanan; at huwag kang magdaya ng iyong mga labi.

29 Не казвай: Както ми направи той, така ще му направя и аз, Ще въздам на човека според делата му.

Huwag mong sabihin, gagawin kong gayon sa kaniya na gaya ng ginawa niya sa akin: aking ibibigay sa tao ang ayon sa kaniyang gawa.

30 Минах край нивата на ленивия И край лозето на нехайния човек,

Ako'y nagdaan sa tabi ng bukid ng tamad, at sa tabi ng ubasan ng taong salat sa unawa;

31 И всичко бе обрасло с тръни, Коприва беше покрила повърхността му, И каменната му ограда беше съборена

At, narito, tinubuang lahat ng mga tinik, ang ibabaw niyaon ay natakpan ng mga dawag, at ang bakod na bato ay nabagsak.

32 Тогава, като прегледах, размислих в сърцето си, Видях и взех поука.

Ako nga'y tumingin, at aking binulay na mabuti: aking nakita, at tumanggap ako ng turo.

33 Още малко спане, малко дрямка, Малко сгъване на ръце за сън,

Kaunti pang tulog, kaunti pang idlip, kaunti pang paghahalukipkip ng mga kamay upang matulog:

34 И сиромашията ще дойде върху тебе, като крадец И немотията - като въоръжен мъж,

Gayon darating ang iyong karalitaan na parang magnanakaw; at ang iyong kasalatan na parang nasasandatahang tao.