Притчи 23
1 Когато седнеш да ядеш с началник, Прегледай добре какво има пред тебе
Bila engkau makan bersama seorang pembesar, pertimbangkanlah baik-baik apa yang akan engkau makan.
2 Иначе ще туриш нож в гърлото си. Ако те обладава охота,
Kuasailah dirimu supaya tidak rakus, meskipun hidangan itu sangat menggugah selera. Jangan tergoda oleh sajiannya, sebab bisa jadi makanan itu adalah alat untuk mengujimu.
3 Не пожелавай вкусните му ястия, Защото те са примамливи гозби.
4 Не се старай да придобиеш богатство, Остави се от тая си мисъл.
Jangan bekerja mati-matian demi mendapat kekayaan. Bekerjalah dengan bijak, yakni tahu kapan engkau harus berhenti.
5 Хвърляш ли на него очите си, - то го няма! Защото наистина богатството си прави крила, Както орел ще лети към небето.
Untuk apa mengejar kekayaan yang fana? Karena kekayaan bisa lenyap dalam sekejap, bagai rajawali yang merentangkan sayapnya lalu terbang menghilang ke angkasa.
6 Не яж хляба на онзи, който има лошо око, Нито пожелавай вкусните му ястия,
Jangan memakan hidangan yang disediakan oleh orang kikir, dan jangan tergoda oleh sajiannya yang lezat.
7 Защото, каквито са мислите в душата му - такъв е и той. Каза ти: Яж и пий, Но сърцето му не е с тебе.
Memang dia berkata, “Silakan makan dan minum,” tetapi sesungguhnya hatinya tidak rela. Orang kikir selalu menghitung berapa banyak yang engkau makan.
8 Залъка, който си изял, ще избълваш, И ще изгубиш сладките си думи.
Sesudahnya justru engkau akan merasa mual karena makanan itu dan menyesal karena sudah memuji-muji hidangannya.
9 Не говори на ушите на безумния, Защото той ще презре разумността на думите ти.
Jangan berusaha mengajar orang bebal karena dia hanya akan meremehkan perkataanmu yang bijak.
10 Не премествай стари межди, Нито влизай в нивите на сирачетата,
Janganlah memindahkan batas tanah yang sudah ditetapkan sejak dulu, dan jangan merampas hak milik tanah anak-anak yatim.
11 Защото Изкупителят им е мощен; Той ще защити делото им против тебе.
Karena TUHAN Penebus dan Pembela mereka sangat berkuasa, dan Dia akan melawan engkau!
12 Предай сърцето си на поука И ушите си към думи на знание.
Bukalah hatimu dan pasanglah telingamu untuk mendengar didikan dan menerima pengetahuan.
13 Да не ти се свиди да наказваш детето, Защото, ако и да го биеш с пръчка, то няма да умре.
Jangan segan-segan mendidik anakmu. Sekalipun dia menangis kesakitan, dia tidak akan mati bila engkau memukulnya.
Justru bila engkau menghajar dia, engkau melindunginya agar tidak mati sia-sia. (Sheol h7585)
15 Сине мой, ако бъде сърцето ти мъдро, То и на моето сърце ще е драго.
Anakku, jika hatimu bijaksana, maka hatiku pun berbahagia.
16 Да! сърцето ми ще се радва, Когато устните ти изговарят правото
Dan aku akan bersukacita bila engkau menjadi orang jujur.
17 Сърцето ти да не завижда на грешните, Но да пребъдва в страх от Господа цял ден,
Anakku, jangan iri terhadap orang-orang berdosa, tetapi takutlah akan TUHAN sepanjang waktu.
18 Защото наистина има бъдеще, И надеждата ти няма да се отсече.
Bersabarlah, karena engkau masih muda, masa depanmu masih panjang, dan cita-citamu akan terwujud.
19 Ти, сине мой, слушай и бъди мъдър, И оправяй сърцето си в пътя,
Hai anakku, dengarkanlah aku supaya engkau menjadi bijaksana dan menjaga dirimu di jalan yang benar.
20 Не бъди между винопийци, Между невъздържани месоядци,
Janganlah berkumpul bersama para pemabuk dan orang-orang yang rakus akan daging.
21 Защото пияницата и чревоугодникът ще осиромашеят, И дремливостта ще облече човек в дрипи.
Karena kebiasaan mabuk dan rakus membuat mereka banyak tidur dan tidak bekerja, sehingga mereka jatuh miskin hingga pakaian mereka compang-camping.
22 Слушай баща си, който те е родил, И не презирай майка си, когато остарее.
Dengarkanlah perkataan ayahmu, karena dialah yang membuatmu ada, dan jangan meremehkan ibumu pada masa tuanya.
23 Купувай истината и не я продавай, Тоже и мъдростта, поуката и разума.
Semahal apa pun harganya, carilah ajaran yang benar serta didikan dan pemahaman yang bijak. Jangan pernah engkau melepaskannya.
24 Бащата на праведния ще се радва много, И който ражда мъдро чадо ще има радост от него.
Seorang ayah akan sangat bangga dan bersukacita bila anaknya bijaksana dan hidup dengan benar.
25 Прочее, нека се веселят твоят баща и твоята майка, И да се възхищава оная, която те е родила.
Jadi buatlah ayahmu bersukacita dan ibumu berbahagia.
26 Сине мой, дай сърцето си на мене, И очите ти нека внимават в моите пътища,
Anakku, berilah hatimu sepenuhnya untuk mengikuti teladanku dan bimbinganku.
27 Защото блудницата е дълбока яма, И чуждата жена е тесен ров.
Karena pelacur ibarat lubang perangkap yang dalam, dan berzina dengan istri orang sama seperti menjerumuskan diri ke sumur yang sempit.
28 Да! тя причаква като зла плячка, И умножава числото на неверните между човеците.
Perempuan nakal ibarat perampok yang mengintai dari tempat persembunyiannya, dan membuat semakin banyak lelaki tidak setia.
29 Кому горко? кому скръб? кому каране? Кому оплакване? кому удари без причина? Кому подпухнали очи?
Perhatikanlah orang-orang yang tersiksa oleh penderitaan ini: luka-luka memar di seluruh tubuh, mata merah, sering mengeluh, sering berkelahi, dan terpuruk dalam kesedihan.
30 На ония, които се бавят около виното, Които отиват да вкусят подправено вино.
Penyebabnya adalah minum-minum anggur sampai lewat tengah malam dan mabuk-mabukan dengan berbagai minuman keras.
31 Не гледай виното, че е червено, Че показва цвета си в чашата, Че се поглъща гладко,
Maka janganlah tergoda ketika melihat anggur! Anggur tampak menarik di dalam gelas dan terasa sedap saat diminum.
32 Защото после то хапе като змия, И жили като ехидна.
Namun sesudah engkau menelannya, sesungguhnya anggur itu akan merusak, seperti racun ular yang mematikanmu.
33 Очите ти ще гледат чужди жени, И сърцето ти ще изригва развратни неща;
Lalu pikiranmu menjadi kacau, matamu melihat hal-hal aneh. Engkau akan berbicara seperti orang gila,
34 Даже ще бъдеш като един, който би легнал всред море, Или като един, който би лежал на върха на мачта.
dan merasa pusing serta limbung seperti terombang-ambing di tengah ombak laut.
35 Удариха ме ще речеш, и не ме заболя; Биха ме, и не усетих. Кога ще се събудя за да го търся пак?
Kemudian engkau akan berkata, “Mereka memukul dan meninju aku, tetapi aku tidak merasakan apa-apa. Biarlah aku segera bangun dari tidur nyenyak ini, supaya aku mencari anggur lagi!”
