Притчи 19

1 По-добър е сиромахът, който ходи в непорочността си, Нежели оня, който е с извратени устни а при това безумен.

بهتر است انسان فقیر باشد و درستکار تا اینکه بدکار باشد و نادان.

2 Наистина ожидане без разсъдък не е добро, И който бърза с нозете си, обърква пътя си.

داشتن دل و جرأت بدون حکمت بی‌فایده است و عجله باعث اشتباه می‌شود.

3 Безумието на човека изкривява пътя му, И сърцето му негодува против Господа.

انسان با حماقتش زندگی خود را تباه می‌کند و بعد تقصیر را به گردن خداوند می‌اندازد.

4 Богатството притуря много приятели, А сиромахът бива оставен от приятеля си,

شخص ثروتمند دوستان بسیار پیدا می‌کند، اما وقتی کسی فقیر می‌شود هیچ دوستی برایش باقی نمی‌ماند.

5 Лъжливият свидетел няма да остане ненаказан, И който издиша лъжи няма да избегне.

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و کسی که دائم دروغ می‌بافد جان به در نخواهد برد.

6 Мнозина търсят благоволението на щедрия, И всеки е приятел на онзи, който дава подаръци.

مردم دوست دارند پیش بزرگان، خود شیرینی کنند و با کسانی دوست شوند که بذل و بخشش می‌کنند.

7 Всичките братя на сиромаха го мразят, - Колко повече отбягват от него приятелите му! - Той тича след тях с умолителни думи, но тях ги няма.

وقتی انسان فقیر شود حتی برادرانش او را ترک می‌کنند چه رسد به دوستانش، و تلاش او برای بازیافتن آنها به جایی نمی‌رسد.

8 Който придобива ум обича своята си душа; Който пази благоразумие ще намери добро.

هر که در پی حکمت است جانش را دوست دارد و آنکه برای حکمت ارزش قائل شود سعادتمند خواهد شد.

9 Лъжлив свидетел няма да остане ненаказан, И който издиша лъжи ще загине.

شاهد دروغگو بی‌سزا نمی‌ماند و هر که دائم دروغ می‌بافد هلاک خواهد شد.

10 Изнежеността не прилича на безумен, - Много по-малко на слуга да властвува над началници.

شایسته نیست که آدم نادان در ناز و نعمت زندگی کند و یا یک برده بر امیران حکومت راند.

11 Благоразумието на човека възпира гнева му, И слава е за него да се не взира в престъпление.

کسی که خشم خود را فرو می‌نشاند عاقل است و آنکه از تقصیرات دیگران چشم‌پوشی می‌کند سرافراز خواهد شد.

12 Гневът на царя е като реване на лъв, А благоволението му е като роса на тревата.

غضب پادشاه مانند غرش شیر است، اما خشنودی او مثل شبنمی است که بر سبزه می‌نشیند.

13 Безумен син е бедствие за баща си, И препирните на жена са непрестанно капене.

فرزند نادان بلای جان پدرش است و غرغرهای زن بهانه‌گیر مثل قطرات آبی است که دائم در حال چکیدن می‌باشد.

14 Къща и богатство се оставят наследство от бащите, Но благоразумна жена е от Господа.

خانه و ثروت از اجداد به ارث می‌رسد، اما زن عاقل بخشش خداوند است.

15 Леноста хвърля в дълбок сън, И бездейна душа ще гладува

کسی که تنبل است و زیاد می‌خوابد، گرسنه می‌ماند.

16 Който пази заповедта пази душата си, А който немари пътищата си ще загине.

احکام خدا را نگه دار تا زنده بمانی، زیرا هر که آنها را خوار بشمارد خواهد مرد.

17 Който показва милост към сиромаха заема Господу, И Той ще му въздаде за благодеянието му.

وقتی به فقیر کمک می‌کنی مثل این است که به خداوند قرض می‌دهی و خداوند است که قرض تو را پس خواهد داد.

18 Наказвай сина си докато има надежда, И не закоравявай сърцето си да го оставиш да загине.

فرزند خود را تا دیر نشده تربیت کن؛ اگر غفلت نمایی زندگی او را تباه خواهی کرد.

19 Яростен човек ще понесе наказание, Защото, ако и да го избавиш, трябва пак същото да направиш.

اگر کسی تندخویی می‌کند بگذار عواقبش را ببیند و مانع او نشو، چون در غیر این صورت او به تندخویی خود ادامه خواهد داد.

20 Слушай съвет и приемай поука, За да останеш мъдър в сетнините си.

اگر به پند و اندرز گوش دهی تا آخر عمرت از حکمت برخوردار خواهی بود.

21 Има много помисли в сърцето на човека, Но намерението Господно, то ще устои.

انسان نقشه‌های زیادی در سر می‌پروراند، اما نقشه‌هایی که مطابق با خواست خدا باشد اجرا خواهد شد.

22 Милосърдието на човека е чест нему, И сиромах човек е по-добър от този, който разорява.

آنچه مهم است محبت و وفاداری است. بهتر است شخص فقیر باشد تا اینکه با نادرستی زندگی کند.

23 Страхът от Господа спомага към живот; Който го има ще си ляга наситен и не ще срещне зло.

خداترسی به انسان حیات می‌بخشد و او را کامیاب گردانده از هر بلایی محفوظ می‌دارد.

24 Ленивият затопява ръката си в паницата И не ще нито в устата си да я повърне.

آدم تنبل دستش را به طرف بشقاب دراز می‌کند، ولی از فرط تنبلی لقمه را به دهان خود نمی‌گذارد.

25 Ако биеш присмивателя, простият ще стане внимателен; И ако изобличиш благоразумния, той ще придобие знание.

مسخره کننده را تنبیه کن تا مایهٔ عبرت جاهلان شود. اشتباهات شخص فهمیده را به او گوشزد نما تا فهمیده‌تر شود.

26 Който опропастява баща си и пропъжда майка си, Той е син, който причинява срам и нанася позор.

پسری که با پدرش بدرفتاری می‌کند و مادرش را از خانه بیرون می‌راند، مایه ننگ و رسوایی است.

27 Престани, сине мой, да слушаш съвети, Които те отклоняват от мъдростта.

پسرم، از گوش دادن به تعلیمی که تو را از حکمت دور می‌کند خودداری نما.

28 Лошият свидетел се присмива на правосъдието; И устата на нечестивите поглъщат беззаконие.

شاهد پست و فرومایه عدالت را به بازی می‌گیرد و از گناه کردن لذت می‌برد.

29 Присъди се приготвят за присмивателите, И бой за гърба на безумните.

مسخره‌کنندگان و احمقان، به شدت مجازات خواهند شد.