Притчи 1
1 Притчи на Давидовия син Соломон, Израилев цар,
| امثال سلیمان، پادشاه اسرائیل، که پسر داوود بود: |
2 Записани за да познае някой мъдрост и поука, За да разбере благоразумни думи,
| این امثال به شما کمک خواهند کرد تا حکمت و ادب بیاموزید و بتوانید سخنان پرمغز را درک کنید. |
3 За да приеме поука за мъдро постъпване, В правда, съдба и справедливост,
| آنها به شما یاد خواهند داد چگونه رفتار عاقلانه داشته باشید و با صداقت و عدالت و انصاف عمل کنید. |
4 За да се даде остроумие на простите, знание и разсъждение на младежа,
| این امثال به جاهلان حکمت می‌بخشند و به جوانان فهم و بصیرت. |
5 За да слуша мъдрият и да стане по-мъдър И за да достигне разумният здрави начала,
| با شنیدن و درک این امثال، حتی دانایان داناتر می‌شوند و دانشمندان چاره اندیشی کسب می‌کنند تا بتوانند معانی گفتار پیچیدهٔ حکیمان را بفهمند. |
6 За да се разбират притча и иносказание, Изреченията на мъдрите и гатанките им.
7 Страх от Господа е начало на мъдростта; Но безумният презира мъдростта и поуката.
| ترس خداوند سرآغاز دانش است. کسی که حکمت و ادب را خوار می‌شمارد، جاهل است. |
8 Сине мой, слушай поуката на баща си, И не отхвърляй наставлението на Майка си,
| ای جوان، نصیحت پدرت را بشنو و از تعلیم مادرت رویگردان نشو، |
9 Защото те ще бъдат благодатен венец за главата ти, И огърлица около шията ти.
| زیرا سخنان ایشان مانند تاج و جواهر، سیرت تو را زیبا خواهند ساخت. |
10 Сине мой, ако грешните те прилъгват, Да се не съгласиш.
| وقتی گناهکاران تو را وسوسه می‌کنند، تسلیم نشو. |
11 Ако рекат: Ела с нас, Нека поставим засада за кръвопролитие. Нека причакаме без причина невинния,
| اگر آنها به تو بگویند: «بیا در کمین مردم بنشینیم و آنها را بکشیم |
| و مانند قبر، آنها را ببلعیم و از هستی ساقط کنیم؛ (Sheol h7585) |
13 Ще намерим всякакъв скъпоценен имот, Ще напълним къщите си с користи,
| از این راه ما اشیاء قیمتی فراوان به چنگ خواهیم آورد و خانه‌های خود را از این غنایم پر خواهیم ساخت؛ |
14 Ще хвърлим жребието си като един от нас, Една кесия ще имаме всички;
| هر چه به دست بیاوریم به تساوی بین خود تقسیم خواهیم کرد؛ پس بیا و با ما همدست شو!» |
15 Сине мой, не ходи на пътя с тях, Въздържай ногата си от пътеката им,
| پسرم تو با آنها نرو و خود را از چنین افرادی دور نگه دار؛ |
16 Защото техните нозе тичат към злото, И бързат да проливат кръв.
| زیرا آنها همیشه در پی گناه و قتل هستند. |
17 Защото напразно се простира мрежа Пред очите на каква да било птица.
| یک پرنده وقتی می‌بیند برایش دام گذاشته‌اند، از آن دوری می‌کند. |
18 И тия поставят засада против своята си кръв, Причакват собствения си живот.
| ولی این افراد چنین نیستند. آنها خودشان را به دام می‌اندازند و با دست خود گور خود را می‌کنند. |
19 Такива са пътищата на всеки сребролюбец: Сребролюбието отнема живота на завладените от него.
| این است سرنوشت تمام کسانی که در پی سود نامشروع هستند. چنین اشخاص خود را نابود می‌کنند. |
20 Превъзходната мъдрост възгласява по улиците, Издига гласа си по площадите,
| حکمت در کوچه‌ها ندا می‌دهد. |
21 Вика по главните места на пазарите, При входовете на портите, възвестява из града думите си:
| مردم را که در سر چهارراه‌ها و نزد دروازهٔ شهر جمع شده‌اند صدا کرده، می‌گوید: |
22 Глупави, до кога ще обичате глупостта? Присмивачите до кога ще се наслаждавате на присмивките си, И безумните ще мразят знанието?
| «ای نادانان! تا کی می‌خواهید نادان بمانید؟ تا کی می‌خواهید دانایی را مسخره کنید و از آن متنفر باشید؟ |
23 Обърнете се при изобличението ми. Ето, аз ще излея духа си на вас, Ще ви направя да разберете словата ми.
| بیایید و مشورت مرا بپذیرید، و من روح خود را بر شما نازل خواهم کرد و شما را دانا خواهم ساخت. |
24 Понеже аз виках, а вие отказахте да слушате, Понеже простирах ръката си, а никой не внимаваше,
| «بارها شما را صدا کردم ولی توجه نکردید، التماس نمودم اما اعتنا ننمودید. |
25 Но отхвърлихте съвета ми, И не приехте изобличението ми,
| شما نصیحت و نکوهش مرا نپذیرفتید. |
26 То аз ще се смея на вашето бедствие, Ще се присмея, когато ви нападне страхът,
| من نیز به مصیبت شما خواهم خندید، و هنگامی که بلا دامنگیرتان شود شما را مسخره خواهم کرد، |
27 Когато ви нападне страхът, като опустошителна буря, И бедствието ви се устреми като вихрушка, Когато скръб и мъки ви нападнат,
| آری، وقتی بلا مانند طوفان شما را فرا گیرد و مصیبت مثل گردباد شما را احاطه کند، و سختی و بدبختی شما را از پای درآورد. |
28 Тогава те ще призоват, но аз няма да отговоря, Ревностно ще ме търсят, но няма да ме намерят.
| «هنگامی که آنها فریاد برآورند، به دادشان نخواهم رسید، و اگرچه با اشتیاق به دنبالم بگردند، مرا نخواهند یافت؛ |
29 Понеже намразиха знанието, И не разбраха страха от Господа,
| زیرا از دانایی متنفر بوده‌اند و از خداوند اطاعت نکرده‌اند. |
30 Не приеха съвета ми, И презряха всичкото ми изобличение,
| نصیحت مرا گوش نگرفته‌اند و نکوهش مرا نپذیرفته‌اند. |
31 Затова, ще ядат от плодовете на своя си път, И ще се наситят от своите си измислици.
| بنابراین ثمرهٔ راهی را که در پیش گرفته‌اند خواهند دید. |
32 Защото глупавите ще бъдат умъртвени от своето си отстъпване, И безумните ще бъдат погубени от своето си безгрижие,
| زیرا سرکشی احمقان، ایشان را خواهد کشت و بی‌خیالی نادانان آنها را از پای در خواهد آورد. |
33 Но всеки, който ме слуша, ще живее в безопасност, И ще бъде спокоен без да се бои от зло.
| ولی همهٔ کسانی که به من گوش دهند، از هیچ بلایی نخواهند ترسید و در امنیت زندگی خواهند کرد.» |
