Матей 5

1 А Исус като видя множествата, възкачи се на хълма; и когато седна, учениците Му дойдоха при Него.

۱ خوشابحالها و گروهی بسیار دیده، بر فراز کوه آمد و وقتی که او بنشست شاگردانش نزد اوحاضر شدند.

2 И като отвори устата Си поучаваше ги казвайки:

۲ آنگاه دهان خود را گشوده، ایشان را تعلیم داد و گفت:

3 Блажени нищите по дух, защото е тяхно небесното царство.

۳ «خوشابحال مسکینان در روح، زیرا ملکوت آسمان از آن ایشان است.

4 Блажени скърбящите, защото те ще се утешат.

۴ خوشابحال ماتمیان، زیرا ایشان تسلی خواهند یافت.

5 Блажени кротките, защото те ще наследят земята.

۵ خوشابحال حلیمان، زیرا ایشان وارث زمین خواهند شد.

6 Блажени които гладуват и жадуват за правдата, защото те ще се наситят.

۶ خوشابحال گرسنگان و تشنگان عدالت، زیراایشان سیر خواهندشد.

7 Блажени милостивите, защото на тях ще се показва милост.

۷ خوشابحال رحم کنندگان، زیرا بر ایشان رحم کرده خواهدشد.

8 Блажени чистите по сърце, защото те ще видят Бога.

۸ خوشابحال پاک دلان، زیرا ایشان خدا راخواهند دید.

9 Блажени миротворците, защото те ще се нарекат Божии чада.

۹ خوشابحال صلح کنندگان، زیراایشان پسران خدا خوانده خواهند شد.

10 Блажени гонените заради правдата, защото е тяхно небесното царство.

۱۰ خوشابحال زحمت کشان برای عدالت، زیراملکوت آسمان از آن ایشان است.

11 Блажени сте, когато ви хулят и ви гонят, и говорят против вас лъжливо, всякакво зло заради Мене;

۱۱ خوشحال باشید چون شما را فحش گویند و جفا رسانند، وبخاطر من هر سخن بدی بر شما کاذبانه گویند.

12 радвайте се и веселете се, защото голяма е наградата ви на небесата, понеже така гониха пророците, които бяха преди вас.

۱۲ خوش باشید و شادی عظیم نمایید، زیرا اجر شما در آسمان عظیم است زیرا که به همینطور بر انبیای قبل از شما جفامی رسانیدند.

13 Вие сте солта на земята. Но ако солта обезсолее, с какво ще се осоли? Тя вече за нищо не струва, освен да се изхвърли вън и да се тъпче от хората.

۱۳ «شما نمک جهانید! لیکن اگر نمک فاسدگردد، به کدام چیز باز نمکین شود؟ دیگر مصرفی ندارد جز آنکه بیرون افکنده، پایمال مردم شود.

14 Вие сте виделината на света. Град поставен на хълм не може да се укрие.

۱۴ شما نور عالمید. شهری که بر کوهی بنا شود، نتوان پنهان کرد.

15 И когато запалят светило, не го турят под шиника, а на светилника, и то свети на всички, които са вкъщи.

۱۵ و چراغ را نمی افروزند تا آن را زیر پیمانه نهند، بلکه تا بر چراغدان گذارند؛ آنگاه به همه کسانی که در خانه باشند، روشنایی می‌بخشد.

16 Също така нека свети вашата виделина пред човеците, за да виждат добрите ви дела, и да прославят вашия Отец, Който е на небесата.

۱۶ همچنین بگذارید نور شما بر مردم بتابد تا اعمال نیکوی شما را دیده، پدر شما را که در آسمان است تمجید نمایند.

17 Да не мислите, че съм дошъл да разруша закона или пророците; не съм дошъл да разруша, но да изпълня.

۱۷ «گمان مبرید که آمده‌ام تا تورات یا صحف انبیا را باطل سازم. نیامده‌ام تا باطل نمایم بلکه تاتمام کنم.

18 Защото истина ви казвам: Докле премине небето и земята, ни една йота, ни една точка от закона няма да премине, докато всичко не се сбъдне.

۱۸ زیرا هر آینه به شما می‌گویم، تاآسمان و زمین زایل نشود، همزه یا نقطه‌ای ازتورات هرگز زایل نخواهد شد تا همه واقع شود.

19 И тъй, който наруши една от тия най-малки заповеди, и научи така човеците, най-малък ще се нарече в небесното царство; а който ги изпълни и научи така човеците, той ще се нарече велик в небесното царство.

۱۹ پس هر‌که یکی از این احکام کوچکترین رابشکند و به مردم چنین تعلیم دهد، در ملکوت آسمان کمترین شمرده شود. اما هر‌که بعمل آورد و تعلیم نماید، او در ملکوت آسمان بزرگ خوانده خواهد شد.

20 Защото казвам ви, че ако вашата правда не надмине правдата на книжниците и фарисеите, никак няма да влезете в небесното царство.

۲۰ زیرا به شما می‌گویم، تاعدالت شما بر عدالت کاتبان و فریسیان افزون نشود، به ملکوت آسمان هرگز داخل نخواهیدشد.

21 Чули сте, че е било казано на старовременните: “Не убивай; и който убие излага се на съд”.

۲۱ «شنیده‌اید که به اولین گفته شده است “قتل مکن و هر‌که قتل کند سزاوار حکم شود.”

22 А пък Аз ви казвам, че всеки, който се гневи на брата си [без причина], излага се на съд; и който рече на брата си Рака(Безделниче), излага се на Синедриона; а който му рече: Бунтовни безумецо, излага се на огнения пъкъл. (Geenna g1067)

۲۲ لیکن من به شما می‌گویم، هر‌که به برادر خود بی‌سبب خشم گیرد، مستوجب حکم باشد و هر‌که برادرخود را راقا گوید، مستوجب قصاص باشد و هرکه احمق گوید، مستحق آتش جهنم بود. (Geenna g1067)

23 И тъй, като принасяш дара си на олтара, ако там си спомниш, че брат ти има нещо против тебе,

۲۳ پس هرگاه هدیه خود را به قربانگاه ببری و آنجا به‌خاطرت آید که برادرت بر تو حقی دارد،

24 Остави дара си там пред олтара, и иди, първо се помири с брата си, тогава дойди и принеси дара си.

۲۴ هدیه خود را پیش قربانگاه واگذار و رفته، اول با برادرخویش صلح نما و بعد آمده، هدیه خود رابگذران.

25 Спогаждай се с противника си по-скоро, докато си на пътя с него към съдилището, да не би противникът ти да те предаде на съдията, а съдията те предаде на служителя, и да бъдеш хвърлен в тъмница.

۲۵ با مدعی خود مادامی که با وی در راه هستی صلح کن، مبادا مدعی، تو را به قاضی سپارد و قاضی، تو را به داروغه تسلیم کند و در زندان افکنده شوی.

26 Истина ти казвам: Никак няма да излезеш оттам докле не изплатиш и последния кодрант.

۲۶ هرآینه به تو می‌گویم، که تا فلس آخر را ادا نکنی، هرگز از آنجا بیرون نخواهی آمد.

27 Чули сте, че е било казано: “Не прелюбодействувай”.

۲۷ «شنیده‌اید که به اولین گفته شده است “زنامکن.”

28 Но Аз ви казвам, че всеки, който гледа жена, за да я пожелае, вече е прелюбодействувал с нея в сърцето си.

۲۸ لیکن من به شما می‌گویم، هر کس به زنی نظر شهوت اندازد، همان دم در دل خود با او زناکرده است.

29 Ако дясното ти око те съблазнява, извади го и хвърли го; защото по-добре е за тебе да погине една от телесните ти части, а не цялото ти тяло да бъде хвърлено в пъкъла. (Geenna g1067)

۲۹ پس اگر چشم راستت تو رابلغزاند، قلعش کن و از خود دور انداز زیرا تو رابهتر آن است که عضوی از اعضایت تباه گردد، ازآنکه تمام بدنت در جهنم افکنده شود. (Geenna g1067)

30 И ако дясната ти ръка те съблазнява, отсечи я и хвърли я: защото по-добре е за тебе да погине една от телесните ти части, а не цялото ти тяло да отиде в пъкъла. (Geenna g1067)

۳۰ و اگردست راستت تو را بلغزاند، قطعش کن و از خوددور انداز، زیرا تو را مفیدتر آن است که عضوی ازاعضای تو نابود شود، از آنکه کل جسدت دردوزخ افکنده شود. (Geenna g1067)

31 Още било казано: “Който си напусне жената, нека й даде разводно писмо”.

۳۱ «و گفته شده است هر‌که از زن خودمفارقت جوید، طلاق نامه‌ای بدو بدهد.

32 А пък Аз ви казвам, че всеки, който напусне жена си, освен по причина на прелюбодейство, прави я да прелюбодействува; и който се ожени за нея, когато бъде напусната, той прелюбодействува.

۳۲ لیکن من به شما می‌گویم، هر کس بغیر علت زنا، زن خود را از خود جدا کند باعث زنا کردن اومی باشد، و هر‌که زن مطلقه را نکاح کند، زنا کرده باشد.

33 Чули сте още, че е било казано на старовременните: “Не си престъпвай клетвата, но изпълнявай пред Господа клетвите си”.

۳۳ «باز شنیده‌اید که به اولین گفته شده است که “قسم دروغ مخور، بلکه قسم های خود را به خداوند وفا کن.”

34 Но Аз ви казвам: Никак да се не кълнете; нито в небето, защото то е престол на Бога;

۳۴ لیکن من به شما می‌گویم، هرگز قسم مخورید، نه به آسمان زیرا که عرش خداست،

35 нито в земята, защото е подножието Му; нито в Ерусалим, защото е град на великия Цар.

۳۵ و نه به زمین زیرا که پای انداز اواست، و نه به ارشلیم زیرا که شهر پادشاه عظیم است،

36 Нито в главата си да се не кълнеш, защото не можеш направи ни един косъм бял или черен.

۳۶ و نه به‌سر خود قسم یاد کن، زیرا که مویی را سفید یا سیاه نمی توانی کرد.

37 Но говорът ви да бъде: Да, да; Не, не; а каквото е повече от това, е от лукавия.

۳۷ بلکه سخن شما بلی بلی و نی نی باشد زیرا که زیاده براین از شریر است.

38 Чули сте, че е било казано: “Око за око, зъб за зъб”.

۳۸ «شنیده‌اید که گفته شده است.”چشمی به چشمی و دندانی به دندانی “

39 А пък Аз ви казвам: Не се противете на злия човек; но, ако те плесне някой по дясната буза, обърни му и другата.

۳۹ لیکن من به شمامی گویم، با شریر مقاومت مکنید بلکه هر‌که بررخساره راست تو طپانچه زند، دیگری را نیز به سوی او بگردان،

40 На тогова, който би поискал да се съди с тебе и да ти вземе ризата, остави му и горната дреха.

۴۰ و اگر کسی خواهد با تو دعواکند و قبای تو را بگیرد، عبای خود را نیز بدوواگذار،

41 Който те принуди да вървиш с него една миля, иди с него две.

۴۱ و هرگاه کسی تو را برای یک میل مجبور سازد، دو میل همراه او برو.

42 Дай на оногова, който проси от тебе; и не се отвръщай от оногова, който ти иска на заем.

۴۲ هر کس ازتو سوال کند، بدو ببخش و از کسی‌که قرض از توخواهد، روی خود را مگردان.»

43 Чули сте, че е било казано: “Обичай ближния си, а мрази неприятеля си”.

۴۳ «شنیده‌اید که گفته شده است “همسایه خورا محبت نما و با دشمن خود عداوت کن.”

44 Но Аз ви казвам: Обичайте неприятелите си и молете се за тия, които ви гонят;

۴۴ امامن به شما می‌گویم که دشمنان خود را محبت نمایید و برای لعن کنندگان خود برکت بطلبید و به آنانی که از شما نفرت کنند، احسان کنید و به هرکه به شما فحش دهد و جفا رساند، دعای خیرکنید،

45 за да бъдете чада на вашия Отец, Който е на небесата; защото Той прави слънцето Си да изгрява на злите и на добрите, и дава дъжд на праведните и на неправедните.

۴۵ تا پدر خود را که در آسمان است پسران شوید، زیرا که آفتاب خود را بر بدان و نیکان طالع می‌سازد و باران بر عادلان و ظالمان می‌باراند.

46 Защото, ако обичате само ония, които обичат вас, каква награда ви се пада? Не правят ли това и бирниците?

۴۶ زیرا هرگاه آنانی را محبت نمایید که شما رامحبت می‌نمایند، چه اجر دارید؟ آیا باجگیران چنین نمی کنند؟

47 И ако поздравявате само братята си, какво особено правите? Не правят ли това и езичниците?

۴۷ و هرگاه برادران خود را فقطسلام گویید چه فضیلت دارید؟ آیا باجگیران چنین نمی کنند؟

48 И тъй бъдете съвършени и вие, както е съвършен вашият небесен Отец.

۴۸ پس شما کامل باشید چنانکه پدر شما که در آسمان است کامل است.

The Sermon on the Mount