Matiyu 22
1 Yesu a tre ni ba ngari ni misali a ndi,
A Jezus, odpowiadając, znowu mówił do nich w przypowieściach tymi słowy:
2 “Igbu u chu ngbungblu'a he na ichu ri wa si tie gran ni vren ma.
Królestwo niebieskie podobne jest do króla, który wyprawił wesele swemu synowi.
3 Atru ba gran ma ndu ba hi yo bi wa bana hla bawu ndu ba ye ni lo gran, u bana ye na.
I posłał swe sługi, aby wezwali zaproszonych na wesele, ale oni nie chcieli przyjść.
4 U chua ala ton gran ma bari nda tre, 'Hla ni biwa mi yo ba, Tomba, mi kle biri u gran ye. Mi han kiekle lando lilon, ni ba mri nze lando ni mbrukpi ba mi tie ba wawuu ye ni bubu gran.'
Ponownie posłał inne sługi, mówiąc: Powiedzcie zaproszonym: Oto przygotowałem moją ucztę, zabito moje woły i tuczne zwierzęta i wszystko jest gotowe. Chodźcie na wesele.
5 U ndi bi kima ba kana nyme ni yo'a na nda hi kpa mla Iri hi rju, u ri bubu u lema.
Lecz oni zlekceważyli to i odeszli, jeden na swoje pole, a inny do swego kupiectwa;
6 Imbru mba baka vu ba gran chu'a nno ba nkpon ya, nda wuu ba.'
A inni schwytali jego sługi, znieważyli [ich] i zabili.
7 U ichu'a ka tie nfu, nda ton ba soja ma hi ka suu tu biwa ba wuugran ba nda gon gbu mba.
Gdy król to usłyszał, rozgniewał się, a posławszy swoje wojska, wytracił tych morderców i spalił ich miasto.
8 Nikima, a hla ni ba gran ma ba, 'Ba kle ndu u gran a ye u bi wa bayo ba'a bana mlau ye na.
Potem powiedział swoim sługom: Wesele wprawdzie jest gotowe, lecz zaproszeni nie byli godni.
9 Nitu kimayi bika hi ni nyu nkon ndi yo gbugbu ndji wa bi toh a ndu ba ye ni gran'a.
Idźcie więc na rozstaje dróg i zaproście na wesele wszystkich, których spotkacie.
10 Igran ba baka hi ni nkon nda ka gbu ndji wa ba toh a ye, ni bi bima niwa bana bina. U tra u gran ka su pui me ni bi tsri.
Wtedy słudzy ci wyszli na drogi i zgromadzili wszystkich, których spotkali, złych i dobrych. I [sala] weselna napełniła się gośćmi.
11 U chu'a ye nda ni toh bi tsri ba, nda toh indji ri wa ana sru kpi u gran na.
A gdy król wszedł, aby zobaczyć gości, ujrzał tam człowieka, który nie był ubrany w strój weselny.
12 U chua mye, 'Ikpan mu, u tie ni he ndi ri ye wa hama ni kpi u gran?' Igua ka wa ikpye u trea hama.
I zapytał go: Przyjacielu, jak tu wszedłeś, nie mając stroju weselnego? A on zaniemówił.
13 U chua hla ni gran ma ba, 'Vu ghuyi lo' woni za, ndi kau taga ni mi bwu,' iwrji wa ani yi nda tan nyinyiere na.
Wtedy król powiedział sługom: Zwiążcie mu nogi i ręce, weźcie go i wrzućcie do ciemności zewnętrznych. Tam będzie płacz i zgrzytanie zębów.
14 Ahi ndi gbugbu wa ba yo, u fyi me yi ba chu ba.'”
Wielu jest bowiem wezwanych, lecz mało wybranych.
15 U Farisawa ba baka hi nda ka sron mu u nkon wa la vu ni tre ma'a.
Wtedy faryzeusze odeszli i naradzali się, jak by go usidlić w mowie.
16 Baka tru mri koh ba ni Hirudiyawa hi ni wu. Baka tre na Yesu, “Mala, kie toh wu u indji u hla tre njanji, ndi ni tsro nkon Bachi njanji me. U na ya kri ni tre ndi na ndji na tsro son tu ni ndji na.
I posłali do niego swoich uczniów [wraz] z herodianami, którzy powiedzieli: Nauczycielu, wiemy, że jesteś prawdziwy i drogi Bożej w prawdzie nauczasz, i nie zważasz na nikogo. Nie oglądasz się bowiem na osobę ludzką.
17 Hla tawu, ahi ngye hi mre me? A he tu nkon ndu ba han ban ni Kaisar ka a'an?”
Powiedz nam więc, jak ci się wydaje: Czy wolno płacić podatek cesarzowi, czy nie?
18 U Yesu a toh meme mba nda tre, “Anitu ngye mba bi tsra me, biyi bi tie brji?
Ale Jezus poznał ich niegodziwość i powiedział: Czemu wystawiacie mnie na próbę, obłudnicy?
19 Tsro me nklen u bana. “Niki yi baka nji dinari ri ye nno.
Pokażcie mi monetę podatkową. I podali mu grosz.
20 Yesu a tre ni ba, “Ahi yu nha ni nde nha mba he ni wayi?
A on ich zapytał: Czyj to wizerunek i napis?
21 U ba hla wu, “Ahi u Kaisar.” U Yesu ka hla bawu, “To kima, nno Kaisar ikpyi bi Kaisar, u ni Irji ikpi bi Irji.
Odpowiedzieli mu: Cesarza. Wtedy powiedział im: Oddajcie więc cesarzowi to, co należy do cesarza, a Bogu to, co należy do Boga.
22 Wa ba wo toyi, baka manji ma wakran. Ba donwu me nda hi kpa mba.
A gdy to usłyszeli, zdziwili się, zostawili go i odeszli.
23 Ni vi kima Sadukiyawa bari, wa ba hla ndi tash'me na he na, ba ye niwu. Ba mye wu,
Tego dnia przyszli do niego saduceusze, którzy mówią, że nie ma zmartwychwstania, i pytali go:
24 ndi, “Mala, Musa a hla, 'Indji wa a khwu nda na he ni mri naa, a gbigbi ndu vayi ma ndu gran wama nda ngrji mri ni vayi ma.
Nauczycielu, Mojżesz powiedział: Jeśli ktoś umrze, nie mając dzieci, to jego brat ma ożenić się z jego żoną i wzbudzić potomstwo swemu bratu.
25 Imri vayi bari tangban ba na he. U mumla a gran nda kwu. Nitu wa ana ka mri don na, a ka wama don ni vayi maa.
Było więc u nas siedmiu braci. Pierwszy ożenił się i umarł, a nie mając potomstwa, zostawił żonę swemu bratu.
26 U vayi ma u haa ngame ala tie tokima me, u'u traa me, hi niwu tangban a.
Podobnie drugi i trzeci, aż do siódmego.
27 Iwa ngame ye khwu hu ba tangban mbawu.
A w końcu po wszystkich umarła też ta kobieta.
28 U ni vi u tash'me, iwaa ni u nha nime tangban ba? Niwa wawu mbawu ba gran wu.
Żoną którego z tych siedmiu będzie więc przy zmartwychwstaniu? Gdyż wszyscy ją mieli [za żonę].
29 Yesu a saa nda hla bawu, “Bi kadu, niwa bi na toh embe ba na ni ngbengblen Irji na.
A Jezus im odpowiedział: Błądzicie, nie znając Pisma ani mocy Boga.
30 Ni tash'me a, bana gran na nda na nno gran na. Ana he tokima na, ba he tu Malaiku bi shulu.
Przy zmartwychwstaniu bowiem ani nie będą się żenić, ani za mąż wychodzić, ale będą jak aniołowie Boga w niebie.
31 U nitu tash'me bi khwu, bina kra kpye wa Rji hla yiwu, nda tre,
A co do zmartwychwstania umarłych, czy nie czytaliście, co wam zostało powiedziane przez Boga:
32 'Mi hi Rji u Ibrahim, ni Irji u Ishaku, u ni Irji u Yakubu?' Irji na Irji u wa ba khwu'a na, ahi wu wa ba he ni sisren.”
Ja jestem Bogiem Abrahama, Bogiem Izaaka i Bogiem Jakuba? Bóg nie jest Bogiem umarłych, ale żywych.
33 Wa jbu ndji ba ba wo wayi, baka manji tsro maa wakran.
A tłumy, słysząc to, zdumiewały się jego nauką.
34 U wa Farisawa ba wo ndi Yesu a kanyu Sadusiyawa ba, baka yo kpamba shu tie.
Lecz gdy faryzeusze usłyszeli, że zamknął usta saduceuszom, zeszli się razem.
35 Iri mba, wa a kpa ka ni duu a, a myewu, nda ni tsra wu -
I jeden z nich, znawca prawa, wystawiając go na próbę, spytał:
36 “Mala, ni mi duu'a a riame mba nna wawuu?”
Nauczycielu, które przykazanie w prawie jest największe?
37 Yesu a hla niwu, “'Son Bachi Irji me ni sron me wawuu, ni dri me wawuu, u ni mre me wawuu.'
A Jezus mu odpowiedział: Będziesz miłował Pana, swego Boga, całym swym sercem, całą swą duszą i całym swym umysłem.
38 I wayi hi kikle ni duu u mumla.
To jest pierwsze i największe przykazanie.
39 U uhamaa he to kima - 'Son mri vayi me na tume.'
A drugie jest do niego podobne: Będziesz miłował swego bliźniego jak samego siebie.
40 Nitu duu hari biyi mba, inkpyi duu a ni anebi baba nji wu.”
Na tych dwóch przykazaniach opiera się całe Prawo i Prorocy.
41 Niwa Farisawa ba ba kisi shu kpamba tiea, Yesu a nno mba mye ri.
A gdy faryzeusze byli zebrani, Jezus ich zapytał:
42 A tre ndi, “Ahi ngye ri hi mre mbi ni tu Kristi? A hi vren nha?” Ba hla wu, “Ivren Doda.”
Co sądzicie o Chrystusie? Czyim jest synem? Odpowiedzieli mu: Dawida.
43 Yesu a hla baawu, “U ni he ri Doda a yo wu ni mi brji'a ndi Bachi, nda tre,
I powiedział im: Jakże więc Dawid w Duchu nazywa go Panem, mówiąc:
44 'Bachi hla ni Bachimu, “Kuson ni wo korhi mu, se mi ka bi yowu ko shishi zi ni nda za me?'”
Powiedział Pan memu Panu: Siądź po mojej prawicy, aż położę twoich nieprzyjaciół jako podnóżek pod twoje stopy?
45 U Doda ani ta yo wawu wahi Kristi ndi 'Bachi,' u nihe ahi vren Doda?”
Jeśli więc Dawid nazywa go Panem, to jakże może być jego synem?
46 Indrjo ri ana he nyu u saa kpe ri ni wu na, u indrjo ri na la mye wu kpe ri rji ni vi kima ngana.
I nikt nie mógł mu odpowiedzieć ani słowa. Od tego też dnia nikt nie śmiał go więcej pytać.
