< Luke 12 >
1 Ni nton kima, indji dubu gbugbuwu ba rju ye shubi nitu bran mba ba hon ta chan kpamba. Alu kri tre ni guchi ni mri ko ma ndi, “Mla ya yist wu Farisawa, wandi ahi gyuru ndji nitu zren mba
Ngalesosikhathi sekubuthene ixuku lezinkulungwane zabantu, sebenyathelana, uJesu waqala ukukhuluma kubafundi bakhe esithi, “Qaphelani imvubelo yabaFarisi, iyikuzenzisa.
2 Ba kpe wa ba kawu wandi ana rju kri ndende ni ra na, ba kpe wa ba kari wandi bana toh na.
Kakukho okufihliweyo okungayi kuvezwa obala, lokufihliweyo okungayikwaziwa.
3 Nitu kima, ikpi wa wu tre ni bwu ba wo ni kpan, i wuta tre kpe ni riri ni ton, nimi tra, ba dbu hla ni tu nkan.
Lokho okukhulume emnyameni kuzazwakala emini lithe bha, lalokho obukunyenyezela endlebeni ezindlini zangaphakathi kuzamenyezelwa phezu kophahla lwezindlu.
4 Mi hla ni yiwu, kpukpanmu, na tie sissri bi wa ba wu ikpa megyen, dana he ni kpe wa ba la tie na.
Ngiyalitshela bangane, lingabesabi labo ababulala umzimba kungabikhona okunye abangakwenza ngemva kwalokho.
5 Ama, mi gbron ton mbi nitu wa be klu'u klu wandi anita wu, a he ni gbengble wu ta u yo ni lu shetan. Ee, Mi hla ni yiwu, klu'u. (Geenna )
Kodwa ngizalitshengisa lowo okumele limesabe: Mesabeni lowo, othi esebulele umzimba, abe lamandla okuwuphosela esihogweni. Yebo, ngithi mesabeni. (Geenna )
6 Bana leni chinche sparo ton nitu wlo bubo tra na? Ni kima me, Irji na kparisu ni iri mba na.
Intaka ezinhlanu kazithengiswa ngendibilitshi ezimbili na? Kodwa kayikho lanye yazo uNkulunkulu ayilibalayo.
7 Infutu wu tume me a bla ba pempe. Natie sissri na. Wu he ni ndu zan chinchen sparo gbugbuwu.
Ngempela, inwele zekhanda lakho zibaliwe. Lingesabi; lina liligugu ukwedlula intaka ezinengi.
8 Mi hla ni yiwu ndji wa a kri nda tre ni tu mu ni shishi ndji, Vren Ndji ngame ni tre ni tuma ni shishi Maleku Irji,
Ngiyalitshela, lowo ongivuma phambi kwabantu, iNdodana yoMuntu layo izamvuma phambi kwezingilosi zikaNkulunkulu.
9 Anita kama ni me ni shishi ndji, ba kama niwu ni shishi Maleku Irji.
Kodwa lowo ongiphikayo phambi kwabantu uzaphikwa phambi kwezingilosi zikaNkulunkulu.
10 Ko nha wa a tre lan tre meme nitu Vren Ndji, bakpa wru hle niwu, ama wuta tra valala wu gbron gbrongrji, nitu Ruhu Tsatsra, bana wru hle niwu na.
Njalo wonke umuntu okhuluma okubi ngeNdodana yoMuntu uzathethelelwa kodwa lowo ohlambaza uMoya oNgcwele akayikuthethelelwa.
11 Bati ngrji wu ye ni shishi kikle bi mitra Sinagog, bi tie chu baba bi ninkon gbu, na du suron mbi rjoku nitu kpe wandi bi tre wa ani kpauyi chuwo na.
Nxa limiswa phambi kwamasinagogu, phambi kwababusi labaphathi, lingazihluphi ngokuthi lizazivikela lisithini kumbe ukuthi lizakuthini,
12 Ruhu Tsatsra ni tsro yi ni nton kima, ikpe wa bi tre'a.
ngoba uMoya oNgcwele uzalifundisa ngalesosikhathi lokho elifanele likutsho.”
13 Ndji rinimi ikpan ndji ba a tre niwu ndi, Ticha, hla ni vayi mu ni du ga gado mbu ni me.
Omunye emphakathini wathi kuye, “Mfundisi, tshela umfowethu ukuthi angabele ilifa lami.”
14 Yesu a hla wu ndi Ndji, anha yo me mi ga tre koh du mi ri nimi tre mbi?
UJesu waphendula wathi, “Ndoda, ngibekwe ngubani ukuba ngumahluleli kumbe umlamuli wenu?”
15 A tre ni ba andi, mla toh ni na du son tu do honyi na, nitu mlason ndji ni vrhi ana nitu kri ni gbugbu ikpi wa a he ni wuna.
Wasesithi kubo, “Qaphelani! Limukani inhlobo zonke zobuhaga; isiqokoqela sempilo yomuntu kasikho ebunengini benotho yakhe.”
16 Nikima, Yesu a tre parabul ni bawu ndi, “Irju ndji wu wo ri nu birhi gbugbuwu.
Wasebatshela umzekeliso wathi, “Insimu yenye indoda eyayinothile yaba lenala eyesabekayo.
17 A son nda mla ya ni kpama nda tre ndi, 'Mi tie ni he, nitu mina he ni bubu wa mi zi biri wu wru mu na?'
Yasinakana yathi, ‘Kambe ngenzeni? Angilandawo yokubeka amabele ami.’
18 A tre ndi, ngye kpe wa mi ti a yi. Mi zi ba wronmu ni mme bi rigrama, nike mi zi biri wu wrhu mu mba mbru ikpi mu wawu.
Yasisithi, ‘Nanku engizakwenza. Ngizazidiliza iziphala zami ngakhe ezinkulu kulalezi, besengithela khona wonke amabele ami kanye lezinye impahla zami.
19 Mi hla ni suron mu, “Suron, wu he ni kpi gbugbuwu wa wu mla zi wu ise gbugbu ni ko shishi. Kuson si rhi ni so, son piyame.'”
Ngizazitshela ngithi, “Usulezinto ezinengi ezinhle njalo ezizakwanela iminyaka eminengi. Kholisa impilo, udle, unathe uthokoze.”’
20 Ee, Irji hla wu ndi, 'Ruhu ndji, ni chu wu luwa, ba kpa vrhi suron meluwa, i ikpi ba wu mla zi ba, wu don ni nha?'
Kodwa uNkulunkulu wathi kuye, ‘Wena siwula ndini! Ngalobubusuku impilo yakho izathathwa. Pho ngubani ozazuza lokhu obusuzilungisele khona na?’
21 Kima he na bibi ndji bari, ba vu kpi si mla zi ni tu mba, nda k'ma tie bi kpla ni Irji.
Yikho lokhu okuzakwenzeka kulowo ozibekela inotho kodwa enganothanga kuNkulunkulu.”
22 Yesu a hla ni mri koh ma ndi, Mi hla yiwu, na dame ni tu me na, ikpe wa wuri, ko ni kpame, ikpe wa wu sru.
UJesu wasesithi kubafundi bakhe: “Ngakho ngilitshela ukuthi lingakhathazeki ngokuphila kwenu, ukuthi lizakudlani kumbe ngomzimba wenu, ukuthi lizagqokani.
23 Vri son a zan biri i kpa zan nklon wu sru.
Impilo iyakudlula ukudla, lomzimba uyazedlula izembatho.
24 Ya kikle chinche ravins, bana chu ndana han na. Ba na he ni tra wu zi kpi ko wron na, ama Irji ni nuba irhi-mba. Wu na zan chinche ba ni anfani ni shishi Irji na?
Khumbulani amawabayi, kawahlanyeli, kawavuni, kawalaso isiphala kodwa uNkulunkulu uyawapha ukudla. Manje lina liqakatheke okwedlula izinyoni!
25 Inha nimi-mbi, nitu son rhimre nitu kpe, ani du vi wu vri ma hon zan cubit?
Ngubani kini othi ngokukhathazeka angezelele ihola elilodwa empilweni yakhe na?
26 Wuta na toh tie mri kpi toh wayi na, nitu ngye wu du suron me du na kuson si na?
Njengoba lingeke liyenze linto encinyane kangaka, lizihluphelani na ngokunengi?
27 Ya mri vunvu bi kpan mbi ni shishi to lilies, ni lu gbron mbu, bana tiya na, bana k'ma ya bubu na, ee, Solomon me ni nzu hon ma ana sru ikpi wu bi toh iri-mba na.
Ake libone ukuthi amaluba eganga akhula njani. Kawasebenzi njalo aweluki. Kodwa ngilitshela ukuthi laye uSolomoni ekucwebezeleni kwakhe kazange acece njengawo.
28 Irji nita nu ghiga wu wrhu, wandi luwa ahe, i mble ba kau taga ni lu, ani tie he ndana nu nklon wu sru na? Wu ndji wu kpanyime ni wu fime.
Nxa uNkulunkulu ececisa kanjalo utshani beganga, obukhona namuhla, kusasa sebuphoselwa emlilweni, kambe uzalicecisa kanganani na, lina bokukholwa okuncinyane!
29 Na yo shishi ni kpe wa wu rhi ndi sona, na du suron me hamma ni kukru na.
Lingazihluphi ezinhliziyweni zenu ngokuthi lizakudlani kumbe lizanathani; lingakhathazeki ngalokho.
30 Gbungblu wawu ba yo suron wa ikpi biki, i Timbi toh wu son kpi baki ngame
Ngoba umhlaba wabezizwe uxotshana lezinto ezinjalo, ikanti uYihlo uyazi ukuthi liyazidinga.
31 Wuka yo suron meni iko mulki Irji guchi, i ba vu kpibiyi nha niwu tuma.
Kodwa funani umbuso wakhe, zonke lezizinto lizaziphiwa lazo.
32 Na tie sissri na, ikran mri nitu Iti-mbu toh a bi ni du nuta ri ko mulki ma.
Lingesabi, mhlambi omncane, ngoba uYihlo uthandile ukulipha umbuso.
33 Le ni ikpi me ni nu sadaka. Wran ngomble ni kpa-mbi wa ana y'ba na - ikpe ndindi ni shulu wandi ana kle na, i ndji wu y'bi na ye whiewhiere na, i imra na kpa timeme na.
Thengisani impahla yenu liphe abampofu. Zidingeleni izikhwama ezingagugiyo, inotho ezulwini engayikuphela, lapho okungasondeli khona isela loba impehlane engabhubhisi khona.
34 Bubu wa ikpe ndindi me he'a, suron me ni he ngame.
Ngoba lapho okulenotho yakho khona, inhliziyo yakho layo ilapho.”
35 Lo kpa mla tie ni rjirji ni nchi, ni du ilu me si kpan,
“Gqokani lilindele inkonzo lezibane zenu zihlale zibhebha
36 nna ndji biwa basi gben ti-kohmba du k'ma rjini ko gran, anita ye wrunko, baka bwu niwu gbagbla.
njengamadoda elindele inkosi yawo ukuba ibuye edilini lomthimba ukuze kuthi nxa ifika iqoqoda aphange ayivulele umnyango.
37 Lulu he ni tu igran biwa tikomba niye to ba si gben yemma. Njanji, mi hla yiwu, ani mla kpama tie wu tindu nda du ba son nitu tabur, wa a ni lu tindu bawu.
Kuzakuba kuhle kulezozinceku inkosi yazo ezazifica zilindile nxa ifika. Ngilitshela iqiniso ukuthi yona izagqokela ukubaphakela, bona bahlale etafuleni, yona ibaphakele.
38 Tikoh anita ye ni nh'ma wu ha ko nh'ma wu tra nda ye toh bi ki ni sisren si gben i lulu ni tu igran baki.
Kuzakuba kuhle kulezozinceku inkosi yazo ezazifica zilindile loba ingabe ifika ngomlindo wesibili loba owesithathu ebusuku.
39 Ama bika toh, tikoh nita toh nton wa ndji wu y'bi ni ye'a, ana du rhi ni ko'a na.
Kodwa zwisisani lokhu: Aluba umninindlu ubesazi ukuthi isela lizafika ngasiphi isikhathi ubengasoze ayekele indlu yakhe igqekezwe.
40 Son ni sro, wuna toh nton wa vren ndji ni yena.
Lani hlalani lilindile ngoba iNdodana yoMuntu izafika ngesikhathi elingayilindelanga ngaso.”
41 Bitrus a tre, “Bachi wusi hla tre yi ni tawu megyen ka ni konha?”
UPhethro wabuza wathi, “Nkosi, umzekeliso lo uwuqondise kithi kumbe ebantwini bonke na?”
42 Bachi a sa ndi, “A hi nha ndji ndindi wa tikoma ni nu ndu ya mbru igran ma, ani mla ta nuba biri mba ni ntonma?
INkosi yaphendula yathi, “Ngubani kambe ongumphathi othembekileyo, ohlakaniphileyo, othi inkosi yakhe imbeke ukukhangela izisebenzi zayo ukuba aziphe isabelo sazo sokudla ngesikhathi esifaneleyo?
43 Lulu he ni tu igran wa tikoh niye toh si ti ndu wa bana nu anita k'ma ye.
Kuzakuba kuhle kuleyo nceku inkosi ezayifica isenza njalo ekuphendukeni kwayo.
44 Njanji mi hla yiwu, ani yo ni tu ikpi koh ma wau.
Ngilitshela iqiniso, izakumbeka ukuthi aphathe yonke impahla yayo.
45 Igran a nita tre ni suron ma ndi, “Bachi mu ani ti grji ni ye, nda lu si tsi igran lilon baba mba biwa ba he ni wo ma, nda rhi nda so nda wha,
Kodwa cabanga nxa inceku ingazitshela ithi, ‘Inkosi yami isiphuzile ukubuya,’ ibisiqalisa ukutshaya ezinye izisebenzi zesilisa lezesifazane, ibisisidla, inatha idakwe.
46 Bachi igran niye ni ivi wa ana tie mre na mba nton wa ana to na, anic'ba tie tsitsa nda ban yo ni bubu bi ka toti ndindi.
Inkosi yaleyonceku izabuya ngosuku engacatshangelwa khona langesikhathi inceku engasaziyo. Izayiqumaquma iyiphe indawo phakathi kwabangakholwayo.
47 Igran kima, nitu ana toh suron bachima ye, ama dana mla son nda tie kpi wa ani son na, ba tsiwu branbran.
Leyonceku ethi ikwazi okufunwa yinkosi yayo kodwa ingalindi kumbe ingalungisi lokho inkosi yayo ekufunayo izatshaywa okuzwayo.
48 I waa ana toh na ama nda tie ikpe wa du ba tsiwu a, ba tsiwu ifimeyi. Ndi wa banu ikpi bran bran, ni wo ma, ba kpa branbran. Wandi ba zi kpi gbugbuwu ni woma, ba mye ikpi wa azan kima.
Kodwa lowo ongaziyo njalo owenza izinto eziholela ekubhujisweni uzatshaywa mbijana. Kulowo ophiwe okunengi, kuzafuneka okunengi kuye; lakulowo ogciniswe okunengi, kuzafuneka okunengi kulalokho.”
49 Mi ye nitu ye yo lu ni gbungblu mem, i mi son ndi ilu anina nu ye.
“Ngilande ukuzalumathisa umlilo emhlabeni, ngize ngifise ukuthi ngabe uvele usungunguma!
50 Ama mi he ni baptisma wa batie nimu'a, suron mu ni lo nitu du ba kle kima.
Kodwa ngiseselobhaphathizo okusamele ngilungene, kodwa ngikhathazekile kakhulu kuze kugcwaliseke lokho!
51 Bi ya mi ye nji isi ye ni gbungblu meme? Ana toki na, mi hla yiwu, ahi iga.
Licabanga ukuthi ngalanda ukuletha ukuthula emhlabeni na? Hatshi, zwanini, ngalanda ukuzehlukanisa.
52 Rji ni zizan, hini shishi, ndi ton ba he niko, iga ni ri, ndi tra nitu ndi ha, i iha nitu tra.
Kusukela manje bazakuthi bebahlanu emulini behlukane, abathathu bexabana lababili, lababili bexabana labathathu.
53 Baga ni kpamba, iti mba vren wa ni ihi ma. Ihi wa vren ma mba iwa vren ma, i wa vren ni ihi lonma.
Bazakwehlukana, uyise axabane lendodana, indodana ixabane loyise, unina lendodakazi, indodakazi ixabane lonina, uninazala axabane lomalukazana, umalukazana loninazala.”
54 Yesu asia hla ni kpa ndi ba, ngame ndi, “Bita toh kpa lu ni lunde rhi ni yalu, bika gbla tre ndji, tenlu ni ye wa ani he toki.
Wathi exukwini labantu: “Lithi lingabona iyezi liqhamuka entshonalanga liphange lithi, ‘Izulu lizakuna,’ lakanye line.
55 Gyungwu nita ni fu ni rji ni kogbo, bi tre ndi, gbaji wu hwuma ni ye, wa ani ye toki.
Kuthi kungavunguza umoya weningizimu lithi, ‘Kuzatshisa,’ lakanye kube njalo.
56 Bi gyru tu-mbi, bi to sran, tsro kpa ikpi nimemembani shulu, i ti tie nihe nina toh sran ikpi wa si zren zizan na.
Bazenzisi! Liyakwazi ukuchaza izibonakaliso zomhlaba lezomkhathi. Kungani pho lingakwazi ukuchaza isikhathi lesi esikuso na?
57 Bi ti he mu nina gatre ni kpame na?
Kungani kanti lingaziboneli lina ngokwenu okuyikho okulungileyo na?
58 Wuta hi niwandia no son na, ni shishi ndji wu ga tre, bita rhi he ni nko, bika mla ti ni kpambi, nitu du na njiwu hi lo, ni du ndji wu ga tre kana vu nuwa ani, njiwu hi tro na.
Nxa uhamba lalowo okumangalelayo lisiya kumahluleli, zama ngamandla ukuthi liqedelane lisesendleleni, funa akudonsele kumahluleli, lomahluleli abesekudlulisela enxuseni lona inxusa likuthele entolongweni.
59 Mi hla niwu, wuna to wru na, se wu han kubu wa ba han pempyeme
Ngiyakutshela, kawusoze uphume uze uhlawule kanye lohlamvana lokucina lwemali.”