< Yohana 8 >

1 Yesu hi ni gbunlu Zaitun.
ଜିସୁନ୍‌ ଜିତବୁରନ୍‌ ଜିରେନ୍‌ ।
2 Ni mbubele a ka ban ye ni hekeli, indji wawu'u ba kaban ye niwu, aye kuson na si tsoro ba.
ତି ଆବାର୍ତାନ୍‌ ଅଣ୍ଡ୍ରଙନ୍‌ ଡୋତାନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ଆରି ସରେବାସିଙନ୍‌ ୟର୍ରନାୟ୍‌, ଆରି ଅଡ଼୍‌କୋ ମନ୍‌ରାନ୍‌ ଆମଙନ୍‌ ଆଜିର୍ରାଞଞ୍ଜି, ଆନିନ୍‌ ତଙ୍କୁମ୍‌ଡାଲେ ଞନଙନ୍‌ ତିୟେନ୍‌ ।
3 Se bi nha ni Farisawa ba nji Iwa wandi ba vu asi tie ngyungyu, u ba yo ni tsutsu mba.
ଆରି ସାସ୍ତ୍ରିଞ୍ଜି ଡ ପାରୁସିଞ୍ଜି ଅବୟ୍‌ ଡାରିନେବଜନ୍‌ ଞମ୍‌ଲେ ପାଙ୍‌ଲେ ଅଡ଼୍‌କୋ ମନ୍‌ରାନ୍‌ ଆ ତେମଡ୍‌ଲୋଙ୍‌ ମଡ୍ଡିନ୍‌ ତବ୍‌ନଙ୍‌ଡାଲେ ଜିସୁନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି,
4 U ba tre niwu, Malan, Iwa yi ba vu ahe ni mi si ti ngyungyu.
“ଏ ଞନଙ୍‌ତିୟ୍‌ମର୍‌, କେନ୍‌ ଆଇବୟ୍‌ ଆଡ୍ରାରିଲନ୍‌ ଆଡିଡ୍‌ ଞନମନ୍‌ ଡେଲୋ ।
5 Ni du Musa, a tre ki ta bi indji bi ki, Iwu u tre nigen ni tuma?”
ଏନ୍ନେଗନ୍‌ ଆ ମନ୍‌ରାଜିଆଡଙ୍‌ ତିଡର୍‌ଡାଲେ ରନବ୍ବୁନ୍‌ ଆସନ୍‌ ମୋସାନ୍‌ ଇନ୍‌ଲେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବନାଁୟ୍‌ବର୍‌ଲୋଙନ୍‌ ବାଁୟ୍‌ଲଲେନ୍‌; ତିଆସନ୍‌ ଆମନ୍‌ ଇନି ଗାମ୍‌ତେ?”
6 U ba tre naki ni ndu sa tre ni ndu ba fe ni ikpe wa ani kpa ndema tie meme (Ko latre), u Yesu sontu grji na si nha ni menme ni vren wo.
ଏଙ୍ଗାଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଅନବ୍‌ଡୋସାନ୍‌ ଆସନ୍‌ ତଙରନ୍‌ ଞାଙ୍‌ଲେ ରପ୍ତିଏଜି, ତିଆସନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ମାଲ୍‌ଲେ କେନ୍‌ ଆ ବର୍ନେ ବରେଞ୍ଜି । ବନ୍‌ଡ ଜିସୁନ୍‌ ଜାୟ୍‌ତାନ୍‌ ବରୁମ୍‌ଡାଲେ ଆ ଅଣ୍ଡେର୍‌ସିନ୍‌ ବାତ୍ତେ ଲବଲୋଙନ୍‌ ଇଡିଡ୍‌ଲଲନ୍‌ ।
7 U ba kamba na kri ti tutu bubu miyen, wa lukri ni ndide na hla bawu, “Indji ri ni mi biwa ato ana latre na, ka guci ta.
ବନ୍‌ଡ ଆନିଞ୍ଜି ନମିନ୍‌ ନମିନ୍‌ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଆବର୍ରେଞ୍ଜି, ଜିସୁନ୍‌ ତେକ୍କେବବ୍‌ଲନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଲୋଙ୍‌ ଆନା ଏର୍‌ଡୋସା, ଆନିନ୍‌ ଆମ୍ମୁଙ୍‌ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ତିଡରେତୋ ।”
8 A la sontu grji na nha ni vren woma.
ଆରି ଆନିନ୍‌ ଜାୟ୍‌ତାନ୍‌ ବରୁମ୍‌ଡାଲେ ଲବଲୋଙନ୍‌ ଇଡିଡ୍‌ଲଲନ୍‌ ।
9 Ba wo naki na lu shan rju ni yi yir ri ni ninkon, na ka Yesu don ni grjima, mba Iwa wa ba na yo ni tsutsu mba.
ତିଆତେ ଅମ୍‌ଡଙ୍‌ଡାଲେ ଆନିଞ୍ଜି ସୋଡ଼ାମରଞ୍ଜି ସିଲଡ୍‌ ଉଲନ୍‌ ଅବୟ୍‌ନେ ଅବୟ୍‌ନେ ଡୁଙ୍‌ଲନ୍‌ ଜିରେଞ୍ଜି, ଆରି ଜିସୁନ୍‌ ଡ ମଡ୍ଡିନ୍‌ ଆତନଙନ୍‌ ଆଇବୟ୍‌ ତୁମ୍‌ ତେତ୍ତେ ଡକୋଏଞ୍ଜି ।
10 Yesu lu kir dinde na miyen, “Iwa, bi wa ba nha wu ba he ni tse? Idiori na nhau na?
ଆରି, ଜିସୁନ୍‌ ତେକ୍କେବବ୍‌ଲନ୍‌ ଆଗ୍ରିଜେନ୍‌ ଆନ୍ନିଙ୍‌ ତଡ୍‌, ତିଆସନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ତି ଆଇମରନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବରେନ୍‌, “ଏ ଆଇମର୍‌, ଆନିଞ୍ଜି ଅଡ଼େଙ୍ଗା? ଆମନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଅନବ୍‌ଡୋସାନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଆନ୍ନିଙ୍‌ ତଡ୍‌ ପଙ୍‌?”
11 Wa hla ba diori, (Ubangiji), “Yesu tre, imeme mina nhawu na, hi na la latre ganna.
ଆନିନ୍‌ ଜାଲଙେନ୍‌, “ଆନ୍ନିଙ୍‌ ତଡ୍‌, ପ୍ରବୁ ।” ସିଲତ୍ତେ ଜିସୁନ୍‌ ଗାମେନ୍‌, “ଞେନ୍‌ ନିୟ୍‌ ଆମନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଅଃନ୍ନବ୍‌ଡୋସାଅମ୍‌, ଜିରା ଲଙେ ସିଲଡ୍‌ ଆରି ଇର୍ସେନ୍‌ ଲୁମ୍‌ଡଙ୍‌ ।”
12 Yesu tre niba ganri, andi, “I hi me yi mi kpan u gbungbulu, Indji iwa a hume ana tre ni bwuh na ama ani he ni kpan u re (iviri).”
ଜିସୁନ୍‌ ଆରି ପାରୁସିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଞେନ୍‌ ପୁର୍ତିନ୍‌ ଆ ସନାଆର୍‌, ଆନା ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ସଣ୍ଡୋଙ୍‌ତିଁୟ୍‌, ଆନିନ୍‌ ଆଙ୍ଗିୟ୍‌ଜା ଲୋଙଡ୍‌ଲୋଙନ୍‌ ଅଃବ୍ବୁଲ୍ଲେଏ, ଆର୍ପାୟ୍‌ ଅନମେଙନ୍‌ ଆ ସନାଆର୍‌ ଞାଙ୍‌ତେ ।”
13 Farisawa ba tre niwu, “U zi tre nitu ikpe wa wuto'a nmitu tume, ana njanji na.
ସିଲତ୍ତେ ପାରୁସିଞ୍ଜି ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଆମନ୍‌ଡମ୍‌ ଆମନ୍‌ ଆସନ୍‌ ସାକିନ୍‌ ତିୟ୍‌ତେ, ସାକିନମ୍‌ ଆଜାଡ଼ିନ୍‌ ତଡ୍‌ ।”
14 Yesu sa nibawu na hla, mi ti sheda tu mu me, ahi njanji, mi to iwurji wa mi rji ni wa mi hi'a, biyi kuko bina to wurji wa mi rji'a na, bina to wurji wa mi hi'a na.
ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ଞେନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଞେନ୍‌ଡମ୍‌ ସାକିନ୍‌ ତିୟ୍‌ଲାୟ୍‌ ଜନଙ୍‌ଡେନ୍‌ ସାକିଞେନ୍‌ ଆଜାଡ଼ିନ୍‌, ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ଞେନ୍‌ ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଜିର୍ରାୟ୍‌ ଆରି ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍‌ ଜିର୍ତେ, ତିଆତେ ଞେନ୍‌ ଜନା । ବନ୍‌ଡ ଞେନ୍‌ ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଜିର୍ତାୟ୍‌ ଅଡ଼େ ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍‌ ଜିର୍ତେ, ତିଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଜନାଜି ତଡ୍‌ ।
15 Bi tron u son tu, ime na tron to ni diori na.
ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ମନ୍‌ରାଞ୍ଜି ଅନ୍ତମ୍‌ ଏପନ୍‌ସୁଆତିତେ, ଞେନ୍‌ ଆନ୍ନିଙ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଅଃନ୍ନବ୍‌ପନ୍‌ସୁଆତିଆୟ୍‌ ।
16 Ko mina tron ni diori me, itron mu mu'a a u njani nitu ana me kankrji mu na, ki he mbu Iti mu wa a ton me.
ବନ୍‌ଡ ଞେନ୍‌ ପନ୍‌ସୁଆତିଲାୟ୍‌ ଜନଙ୍‌ଡେନ୍‌, ପନ୍‌ସୁଆତିଞେନ୍‌ ଆଜାଡ଼ିନ୍‌, ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ଞେନ୍‌ ତିନ୍‌ସୟ୍‌ଞେନ୍‌ ତଡ୍‌, ବନ୍‌ଡ ଅନାପ୍ପାୟ୍‌ମର୍‌ଞେନ୍‌ ଆପେୟନ୍‌ ଞେନ୍‌ ସରିନ୍‌ ଡକୋ ।
17 Ee, Ana ki ni du wa ba nha mi tre bitsi, andi sheda indji hari a njanji.
ଆରି, ବାଗୁ ମନ୍‌ରା ଆ ସାକି ମାୟ୍‌ଲନ୍‌ ଡେନ୍‌, ଆନିଞ୍ଜି ଅଙ୍ଗାତେ ବର୍ତଞ୍ଜି ତିଆତେ ଆଜାଡ଼ିନ୍‌, କେନ୍‌ଆତେ ବନାଁୟ୍‌ବର୍‌ଲୋଙ୍‌ବେନ୍‌ ନିୟ୍‌ ଆଇଡିଡ୍‌ ।
18 Ahi me yi mi sheda itu mu, u Itimu iwa a ton me a sheda mu.”
ଞେନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଞେନ୍‌ଡମ୍‌ ସାକିନ୍‌ ତିୟ୍‌ତାୟ୍‌, ଆରି ଅନାପ୍ପାୟ୍‌ମର୍‌ଞେନ୍‌ ଆପେୟନ୍‌ ନିୟ୍‌ ଞେନ୍‌ ଆସନ୍‌ ସାକିନ୍‌ ତିୟ୍‌ତେ ।”
19 Ba miyen, “Iti me ahe ni tsen?” Yesu hla ni bawu bina tome na, me bika tre Itimu, bina to me, bina to Iti mu'a me.
ସିଲତ୍ତେ ଆନିଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଆପେୟ୍‌ନମ୍‌ ଅଡ଼େଙ୍ଗା?” ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଏଃଜ୍ଜନାଇଁୟ୍‌, ଆରି ଆପେୟ୍‌ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ନିୟ୍‌ ଏଃଜ୍ଜନାଏ; ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଏଜନାଲିଁୟ୍‌ ନଙ୍‌, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଆପେୟ୍‌ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ନିୟ୍‌ ଏଜନାତେ ବନ୍‌ ।”
20 A hla tre biyi whirewhir ni bubu wa ba zi kpi wa si tsoro ba tre Rji ni mi hekeli, idiori na vu na nitu iton ma na tsira rina.
ଜିସୁନ୍‌ ସରେବାସିଂଲୋଙନ୍‌ ଞନଙନ୍‌ ଆତ୍ରିୟେନ୍‌ ଆଡିଡ୍‌ ତନିୟ୍‌ତିୟ୍‌ କୁମ୍ପଡ଼ିଞ୍ଜି ଆଡ୍ରକ୍କୋତେଞ୍ଜି ଆସିଂଲୋଙ୍‌ କେନ୍‌ ଆ ବର୍ନେଜି ଅଡ଼୍‌କୋନ୍‌ ବର୍ରନେ, ବନ୍‌ଡ ଆନ୍ନିଙ୍‌ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଅଃଞମ୍‌ଲଜି, ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ତି ଆ ଡିନ୍ନା ଜାୟ୍‌ ଅୟମନ୍‌ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍‌ ଅଡ଼ୋଆୟ୍‌ ।
21 Na hla bawu bru, mi hi biwa bina to me na, bi kwu ni mi latre bi. bubu wa misi hi'a, bina ya hi na.
ଜିସୁନ୍‌ ଆରି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଞେନ୍‌ ଜିର୍ତେ, ଆରି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଏସାୟ୍‌ଡଙ୍‌ତିଁୟ୍‌, ଆରି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍‌ ରମ୍ମଙ୍‌ ଆ ଇର୍ସେଲୋଙ୍‌ ରବୁତବେନ୍‌, ଞେନ୍‌ ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍‌ ଜିର୍ତେ, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ତେତ୍ତେ ଇୟ୍‌ଲେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଏ ।”
22 Yahudawa ba tre, ani wutuma mu, na ni tre iwurji wa mi hi'a bina ya hi na?”
ତିଆସନ୍‌ ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ବର୍ରଞ୍ଜି, “ଆନିନ୍‌ ଗାମ୍‌ତେ ଞେନ୍‌ ଅଙ୍ଗାଲୋଙ୍‌ ଜିର୍ତେ, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ତେତ୍ତେ ଇୟ୍‌ଲେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଏ, କେନ୍‌ଆନିନ୍‌ ଇନି ଇୟ୍‌ତେ ରବ୍ବୁଡମ୍‌ନେ ପଙ୍‌?”
23 Yesu hla bawu biyi bi rji ni meme, u me mi rji ni shu. Bi he ni gbungbulu yi, ime mina rji ni yi ni gbungbulu yi na.
ସିଲତ୍ତେ ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଜାୟ୍‌ତାନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଏଡୁଙ୍‌ଲନାୟ୍‌, ବନ୍‌ଡ ଞେନ୍‌ ତୋଣ୍ଡୋନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଜିର୍ରାୟ୍‌; ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ପୁର୍ତିନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଏଡୁଙ୍‌ଲନାୟ୍‌, ବନ୍‌ଡ ଞେନ୍‌ ପୁର୍ତିନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ତଡ୍‌ ।
24 Iki sa mi hla niyu bi kwu ni mi latre bi. Bitana kpayemmen ni soron bi andi a hi me na, bi kwu ni mi latre bi.
ତିଆସନ୍‌ ଞେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବର୍ରବେନ୍‌, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ରମ୍ମଙ୍‌ ରମ୍ମଙ୍‌ ଆ ଇର୍ସେଲୋଙ୍‌ ରବୁତବେନ୍‌; ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ‘ଞେନ୍‌ ତିଆନିନ୍‌’ କେନ୍‌ଆତେ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଃଡ୍ଡର୍ରନ୍‌ ଡେନ୍‌ ରମ୍ମଙ୍‌ ରମ୍ମଙ୍‌ ଆ ଇର୍ସେଲୋଙ୍‌ ରବୁତବେନ୍‌ ।”
25 U ba tre niwu, awu nha? “Yesu hla ba wu, ikpe mi hla rji ni mumla.
ଆନିଞ୍ଜି ଗାମେଞ୍ଜି, “ଆମନ୍‌ ଆନା?” ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ତି ଆ ବର୍ନେ ଞେନ୍‌ ଆମ୍ମୁଙ୍‌ ମା ସିଲଡ୍‌ ବର୍ରନାୟ୍‌ ।
26 Mi he ni kpi gbugbuwu wa mi hla ni yiwu, ni gbi ton ni yiwu ni tuma. Naki me, indji wa a ton ndu, andi u njanji, ikpi wa mi wo niwu'a a baki mi si hla ni gbungbulu ba.”
ବର୍ନେଲୋଙ୍‌ବେନ୍‌ ବର୍ନେନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଆରି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଅନବ୍‌ଡୋସାନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଅମଙ୍‌ଞେନ୍‌ ଗୋଗୋୟ୍‌ ବର୍ନେନ୍‌ ଡକୋ । ବନ୍‌ଡ ଅନାପ୍ପାୟ୍‌ମର୍‌ଞେନ୍‌ ଆଜାଡ଼ିନ୍‌, ଆରି ଆମଙନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଞେନ୍‌ ଅଙ୍ଗାତେ ଅମ୍‌ଡଙ୍‌ଲାୟ୍‌, ତିଆତେ ମା ଞେନ୍‌ ପୁର୍ତିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଅବ୍‌ଜନାତାୟ୍‌ ।”
27 Bana tona ndi asi tre nitu Iti'a.
ଆପେୟନ୍‌ ଆ ବର୍ନେ ଜିସୁନ୍‌ ବର୍ରନେ ଗାମ୍‌ଲେ ଆନିଞ୍ଜି ଗନ୍‌ଲୁଡ୍‌ଲେ ଅଃର୍ରପ୍ତିଲଜି ।
28 Yesu tre, bita zu Vren Ndji hi ni shu ri bi to ndi a hi me, ndi mi ti kpi ri ni tumu na. Na wa Iti tsoro me, naki mi si ikpi ni yiwu.
ତିଆସନ୍‌ ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆଙ୍ଗା ମନ୍‌ରା ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ତୋଣ୍ଡୋନ୍‌ ଏଅମ୍‌ଡାୟ୍‌ତେ, ତିଆଡିଡ୍‌ ଗନ୍‌ଲୁଡ୍‌ତବେନ୍‌, ଆଜାଡ଼ିଡମ୍‌ ‘ଞେନ୍‌ ତି ଆ ମନ୍‌ରା ।’ ଆରି ଞେନ୍‌ ସନୋଡ଼ାଞେନ୍‌ ବାତ୍ତେ ଇନ୍ନିଙ୍‌ ଅଃଲ୍ଲୁମାୟ୍‌, ଆର୍ପାୟ୍‌ ଆପେୟନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଅଙ୍ଗାତେ ଞନଙନ୍‌ ଞାଙ୍‌ଲାୟ୍‌ ତିଆତେ ତୁମ୍‌ ଞେନ୍‌ ବର୍ତନାୟ୍‌, ଗାମ୍‌ଲେ ତିଆଡିଡ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଜନାତେ ।
29 Wawu wa a ton me ndu'a, ana ka me don kan grji mu na, ahe ni me nitu kpi wawu wa me ti'a ani kpa soron ma si.”
ଅନାପ୍ପାୟ୍‌ମର୍‌ଞେନ୍‌ ଞେନ୍‌ ସରିନ୍‌ ଡକୋ, ଆନିନ୍‌ ତିନ୍‌ସୟ୍‌ଞେନ୍‌ ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଅଃନ୍ନମ୍‌ରେଙ୍‌ଲିଁୟ୍‌, ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ଡିତାନ୍‌ ଞେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ଆର୍‌ଲଡୟ୍‌ତେନ୍‌ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ା ତୁମ୍‌ ଲୁମ୍‌ତାୟ୍‌ ।”
30 Wa Yesu si hla bi mba, indji gbugbu'u ba kpa yemme ni wu.
ଜିସୁନ୍‌ ଆ ବର୍ନେଜି କେନ୍‌ଆତେ ଅମ୍‌ଡଙ୍‌ଡାଲେ, ଜବ୍ର ମନ୍‌ରା ଆମଙନ୍‌ ଡର୍ରଞ୍ଜି ।
31 Yesu hla biyi ni Yahudawa biwa ba wo na kpayenmen niwu, “Bi ta kli ni mi tre mu ni njanji, bi almajere mu bi nanji.
ସିଲଡ୍‌ଲ୍ଲନ୍‌ ଅଙ୍ଗା ଜିଉଦିଜି ଜିସୁନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ଡର୍ରଞ୍ଜି ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଜିସୁନ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ବର୍ନେଞେନ୍‌ ଅନ୍ତମ୍‌ ଏଞଣ୍ଡ୍ରମ୍‌ଲନ୍‌ ଡେନ୍‌, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞଙ୍‌ନେମର୍‌ଞେଞ୍ଜି ।
32 Bi to njanji, u njanji ni kpayi chuwo.”
ଆରି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆଜାଡ଼ିନ୍‌ ଏଜନାତେ, ତି ଆଜାଡ଼ି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଉର୍‌ତବେନ୍‌ ।”
33 U ba sa niwu, “Ki mir bi grji ba Ibrahim wa kina ti bre hu diori kan na, iwa tre ni genri, ba kpatachuwo?”
ଆନିଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ଇନ୍‌ଲେଞ୍ଜି ଅବ୍ରାମନ୍‌ ଆ କେଜ୍ଜା, ଆରି ଆଙ୍ଗିୟ୍‌ ଆନ୍ନିଙ୍‌ ଆ କମ୍ୱାରି ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍‌ ଏଡକୋନାୟ୍‌, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅଡ଼ୁର୍‌ତବେନ୍‌ ଗାମ୍‌ଲେ ଆମନ୍‌ ଏଙ୍ଗାଲେ ବର୍ତନେ? କେନ୍‌ ଆଗ୍ରାମ୍‌ଗାମନ୍‌ ଇନି?”
34 Yesu hla bawu, “Njani, njanji, mi hla ni yiwu, indji wa ani latre, ahi gran latre.
ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ଆଜାଡ଼ିଡମ୍‌ ଞେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବର୍ତବେନ୍‌, ଆନା ଇର୍ସେନ୍‌ ଲୁମ୍‌ତେ, ଆନିନ୍‌ ଇର୍ସେନ୍‌ ଆ କମ୍ୱାରି ।
35 Igran, na son ni ko se ka se na, ata son se ka se. (aiōn g165)
କମ୍ୱାରିମରନ୍‌ ଆଏଡ଼ର୍‌ ଅସିଙନ୍‌ ଅଃଡ୍ଡକୋନେ, ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍‌ ଆଏଡ଼ର୍‌ ଡକୋତନେ । (aiōn g165)
36 Naki, ivren nita kpa yi chuwo, u bi nawo wawu.
ତିଆସନ୍‌, ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଉର୍ରବେନ୍‌ ଡେନ୍‌, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଆଜାଡ଼ିଡମ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅଡ଼ୁର୍‌ତବେନ୍‌ ।
37 Mi to bi, bi igrji Ibrahim, bi son bi wuma, nitu wa lan tre mu na he ni bubu son ni mi bina.
ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅବ୍ରାମନ୍‌ ଆ କେଜ୍ଜା, ତିଆତେ ଞେନ୍‌ ଜନା, ବନ୍‌ଡ ଞନଙ୍‌ଞେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଃଜ୍ଜାଏ, ତିଆସନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ରନବ୍ବୁନ୍‌ ଏସାୟ୍‌ତେ ।
38 Mi hla ikpe wa mi to ni Ti mu, biyi bi ti ikpe wa bi wo ni ba ti bi'a.
ଆପେୟ୍‌ଞେନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଅଙ୍ଗାତେ ଞେନ୍‌ ଗିୟ୍‌ଲାୟ୍‌, ତିଆତେ ଅଡ଼୍‌କୋନ୍‌ ବର୍ତନାୟ୍‌, ବନ୍‌ଡ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆପେୟ୍‌ବେନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଅଙ୍ଗାତେ ଏଅମ୍‌ଡଙେନ୍‌, ତି ଅଡ଼୍‌କୋନ୍‌ ଏଲୁମ୍‌ତେ ।”
39 U ba sa niwu, “Ibrahim mba a timbu, Yesu hla bawu, “Bina mir Ibrahim bina ti ikpe wa Ibrahim a ti'a.
ଆନିଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ଅବ୍ରାମନ୍‌ ଆପେୟ୍‌ଲେନ୍‌ ।” ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅବ୍ରାମନ୍‌ ଆ ଡାଙ୍ଗଡ଼ାଅନ୍‌ଜି ଡେନ୍‌, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଅବ୍ରାମନ୍‌ ଆର୍‌ଲୁମେନ୍‌ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ା ଲୁମ୍‌ବା ।
40 U, zizan bi son wume, indji wa a hla njani ni yiwu wa a wo rji ni Rji. Ibrahim na ti naki na.
ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଅରମ୍‌ଡଙ୍‌ଲାଞନ୍‌ ଅଡ଼୍‌କୋନ୍‌ ଆଜାଡ଼ିଜି ତୁମ୍‌ ଞେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ଅବ୍‌ଜନାତବେନ୍‌, ଡେଲୋଜନଙ୍‌ଡେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ରନବ୍ବୁନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଏଏର୍‌ତେ ଏଗୋୟ୍‌ତେ; ଅବ୍ରାମନ୍‌ କେନ୍‌ ଅନ୍ତମ୍‌ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ା ଅଃଲ୍ଲୁମ୍‌ଲୋ ।
41 Bi ti na Iti mbi, u ba hla niwu, “Bana grji ta ni mi gyugyu na, ki he ni Iti riri, Irji.”
ଆପେୟ୍‌ବେନ୍‌ ଆର୍‌ଲୁମେନ୍‌ ଆ କାବ୍ବାଡ଼ାଜି ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଲୁମ୍‌ତେ ।” ଆନିଞ୍ଜି ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ଇନ୍‌ଲେଞ୍ଜି ଡାରିନେଲୋଙନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଜନମ୍ମୁ ଅଃଡ୍ଡେଲଲେନ୍‌, ଇସ୍ୱରନ୍‌ ତୁମ୍‌ ଆବୟନ୍‌ ଆପେୟ୍‌ଲେନ୍‌ ।”
42 Yesu hla bawu, “Irji ana Iti bi bi na son me, u mi rji ni Irji i mi he ni yi zizan, ana ni tumu mi ye na, a wawu yi ton me.
ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆପେୟ୍‌ବେନ୍‌ ନଙ୍‌, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଏଡୁଙ୍‌ୟମ୍‌ତିଁୟ୍‌ ବନ୍‌; ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଞେନ୍‌ ତେନ୍ନେ ଇୟ୍‌ଲାୟ୍‌; ସନୋଡ଼ାଞେନ୍‌ ବାତ୍ତେ ଞେନ୍‌ ଅଃନ୍ନିୟ୍‌ଲାୟ୍‌, ବନ୍‌ଡ ଆନିନ୍‌ ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଆପ୍ପାୟ୍‌ଲିଁୟ୍‌ ।
43 Ahi genri sa bina ya to wo tre mu na? e bina wo tre mu na.
ଇନିବା ବର୍ନେଞେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅଃଗନ୍‌ଲୁଡ୍‌ବେନ୍‌? ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞନଙ୍‌ଞେନ୍‌ ଅମ୍‌ଡଙ୍‌ଲେ ସଏଲେ ଏଃର୍ରପ୍ତିଏ ।
44 Bi u Ti bi, Ibrji, bi son bi hu iza ma Iti bi, ani wu ndi rji ni mumla mu ana kri ni njanji na he ni wuna, anita ni hla ice, asi hla Iti ma (isoron ma) rji ni mu a indji u ce na Iti u ce ngari.
ଆପେୟ୍‌ବେନ୍‌ ସନୁମ୍‌, ଆମଙନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଏଡୁଙ୍‌ଲନାୟ୍‌, ଆପେୟ୍‌ବେନ୍‌ ଆ ଇସ୍ସୁମ୍‌ ବାତ୍ତେ ଲନୁମ୍‌ନେନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଲଡୟ୍‌ତବେନ୍‌ । ଆନିନ୍‌ ପୁର୍ବାନ୍‌ମା ସମ୍ୱବ୍‌ମର୍‌, ଆନିନ୍‌ ଆଙ୍ଗିୟ୍‌ଜା ଆଜାଡ଼ିନ୍‌ ଅଃଡ୍ଡନେଲୋ, ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ଆମଙନ୍‌ ଆଜାଡ଼ିନ୍‌ ଅବୟ୍‌ ତଡ୍‌ । ଆଙ୍ଗା ଆନିନ୍‌ ପାତ୍ୟାନ୍‌ ବର୍ତନେ, ଆନିନ୍‌ଡମ୍‌ ତିଆତେ ବର୍ତନେ; ଇନିଆସନ୍‌ଗାମେଣ୍ଡେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ପାତ୍ୟାମର୍‌, ଆରି ଆନିନ୍‌ ପାତ୍ୟାମରଞ୍ଜି ଆ ବାପା ।
45 Wa mi si hla njanji ni yiwu u bi na kpa yenme ni kpe wa mi si hla na.
ବନ୍‌ଡ ଞେନ୍‌ ଆଜାଡ଼ିନ୍‌ ବରର୍‌ତନାଞନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଏଃଡ୍ଡର୍ନେ ।
46 Ahi nha ni ri mbi a vu me ni latre? Mi ta hla njanji u bi ka na kpayemme na?
ଅମଙ୍‌ଞେନ୍‌ ଇର୍ସେନ୍‌ ଡକୋ ଗାମ୍‌ଲେ ଅମଙ୍‌ଲୋଙ୍‌ବେନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଆନା ସାକିନ୍‌ ତିୟ୍‌ଲେ ରପ୍ତିତେ? ଞେନ୍‌ ଆଜାଡ଼ିନ୍‌ ବର୍ରନାୟ୍‌ ଡେନ୍‌, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଇନିବା ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଏଃଡ୍ଡର୍ନେ?
47 Indji wa a u Rji ani wo tre Rji, biyi bina wo tre Irji na, nitu wa bina u Rji na.
ଆନା ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଡୁଙ୍‌ଲନାୟ୍‌, ଆନିନ୍‌ ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆ ବର୍ନେ ଅମ୍‌ଡଙ୍‌ତେ; ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଇସ୍ୱରନ୍‌ ଆମଙ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଏଃଡ୍ଡୁଙ୍‌ଲନାୟ୍‌, ତିଆସନ୍‌ ଏଃନ୍ନମ୍‌ଡଙେ ।”
48 Yahudawa ba sa niwu, natre, “Kina hla njanji na nitu wa ki hla andi u indji u Samariya ni he ni meme brji?”
ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଜାଲଙେଞ୍ଜି, “ଆମନ୍‌ ଅବୟ୍‌ ସମିରୋଣବାୟ୍‌ ଆରି ଆମନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବୁତନ୍‌ ଆସୁମ୍‌ସୁମ୍‌, ଇନ୍‌ଲେନ୍‌ କେନ୍‌ଆତେ ଆଜାଡ଼ିନ୍‌ ଏଃବ୍ବର୍ନାୟ୍‌ ପଙ୍‌?”
49 Yesu sa bawu, “ime mi na he ni Ibrji na, mi to ninkon u Timu, biyi bina to ninkon mu na.”
ଜିସୁନ୍‌ ଗାମେନ୍‌, “ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବୁତନ୍‌ ଆସୁମ୍‌ସୁମ୍‌ ତଡ୍‌, ଞେନ୍‌ ଆପେୟ୍‌ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ମାନ୍ନେତାୟ୍‌, ବନ୍‌ଡ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଏଃମ୍ମାନ୍ନେଇଁୟ୍‌ ।
50 Mina wa to tu mu ti kperi u tu mu na, Indji ri he wa ani wa na ni gbi ton.
ଞେନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଗନୁଗୁ ପନେମେଙନ୍‌ ଞେନ୍‌ ଅଃସାଜାୟ୍‌, ବନ୍‌ଡ ଆରି ଅବୟ୍‌ନେ ଡକୋ, ଆନିନ୍‌ କେନ୍‌ଆତେ ସାୟ୍‌ତେ, ଆରି ଡନେଲୋଙ୍‌ଞେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ ପନ୍‌ସୁଆତିତେ ।
51 Njanji, njanji, mi hla ni yiwu, indji wa a hu tre mu, ana to kwu na.” (aiōn g165)
ଆଜାଡ଼ିଡମ୍‌ ଞେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବର୍ତବେନ୍‌, ଆନା ଞନଙ୍‌ଞେନ୍‌ ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍‌ତନେ, ଆନିନ୍‌ ଆଙ୍ଗିୟ୍‌ଜା ଅଃର୍ରବୁଏ ।” (aiōn g165)
52 U Yahudawa ba tre, zizan yi ki to u he ni brji. Ibrahim ni ana bawa ba kwu, iwu u tre, indji wa a hu tre me ana to kwu na.' (aiōn g165)
ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ନମି ଇନ୍‌ଲେଞ୍ଜି ଏଜନାଲାୟ୍‌, ଆମନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବୁତନ୍‌ ସୁମ୍‌ଲମ୍‌, ଅବ୍ରାମନ୍‌ ଡ ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜି ରବୁଏଞ୍ଜି, ଆରି ଆମନ୍‌ ଗାମ୍‌ତେ, ଆନା ଞନଙ୍‌ଞେନ୍‌ ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍‌ତନେ, ଆନିନ୍‌ ଆଙ୍ଗିୟ୍‌ଜା ଅଃର୍ରବୁଏ । (aiōn g165)
53 Ee, u na zan Iti mbu Ibrahim ni ninkon na wa kwu, ka u zan? anabawa me ba kwu, u ban tu ndi u nha?”
ଆମନ୍‌ ଇନି ଆପେୟ୍‌ଲେନ୍‌ ଅବ୍ରାମନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ସୋଡ଼ା ପଙ୍‌? ଆନିନ୍‌ ତ ରବୁଏନ୍‌, ପୁର୍ବାଃତେ ବର୍ନେମରଞ୍ଜି ନିୟ୍‌ ରବୁଏଞ୍ଜି, ଆମନ୍‌ଡମ୍‌ ଆନା ଗାମ୍‌ଲେ ଅବ୍‌ଡିସୟ୍‌ତେ?”
54 Yesu sa, “Mita ban tumu ti kperi u tu mu, ani u migyen, ahi Iti mu mba ban ti kperi iwa bi tre ahi wawuyi a Irji bi.
ଜିସୁନ୍‌ ଗାମେନ୍‌, “ଞେନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଗନୁଗୁ ପନେମେଙନ୍‌ ଞେନ୍‌ଡମ୍‌ ସାୟ୍‌ଲାୟ୍‌ ଡେନ୍‌, ତିଆତେ ଇନ୍ନିଙ୍‌ ବରାଁୟ୍‌ବାଁୟ୍‌ ତଡ୍‌; ବନ୍‌ଡ ଆନାଆଡଙ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଇସ୍ୱରବେନ୍‌ ଏଗାମ୍‌ତେ, ଆନିନ୍‌ ଞେନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଅବ୍‌ଗୁଗୁତେ ଅବ୍‌ପେମେଙ୍‌ତେ, ଆନିନ୍‌ ଆପେୟ୍‌ଞେନ୍‌ ।
55 Bi mebina tou na, ime mi tou, mi ta tre mina tou na, ka mi kati iriri ni yi me, indji u ce, se me, mi to ni ni hu tre ma.
ଆରି, ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍‌ ଏଜନାଏ, ବନ୍‌ଡ ଞେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଜନା । ଆରି ଞେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଜନା ତଡ୍‌ ଗାମ୍‌ଲାଞନ୍‌ ଡେନ୍‌, ଏତ୍ତେଲ୍‌ଡେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜି ଅନ୍ତମ୍‌ ଞେନ୍‌ ପାତ୍ୟାମର୍‌ ଡେତିଁୟ୍‌, ବନ୍‌ଡ ଞେନ୍‌ ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଜନା, ଆରି ଆ ବର୍ନେନ୍‌ ଞେନ୍‌ ଞଣ୍ଡ୍ରମ୍‌ତନାୟ୍‌ ।
56 Iti bi Ibrahim a gir ni to ivi mu, a tou na gir.”
ଆପେୟ୍‌ବେନ୍‌ ଅବ୍ରାମନ୍‌ ଡିନ୍ନାଞେନ୍‌ ଗିୟ୍‌ଗିଜନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଆସାଡାଲନ୍‌ ମଅଁୟ୍‌ଲନେ, ଆରି ଆନିନ୍‌ ତିଆତେ ଗିୟ୍‌ଲେ ସର୍ଡାଲନେ ।”
57 Yahudawa ba hla niwu, “Una ti hamsi rina, una to Ibrahim?”
ସିଲତ୍ତେ ଜିଉଦିମରଞ୍ଜି ଆନିନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଆମନ୍‌ ତ ନମିନ୍ତାନ୍‌ ପଚାସ ବର୍ସେଙ୍‌ ନିୟ୍‌ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍‌ ଡେଅମ୍‌, ଆମନ୍‌ ଇନି ଅବ୍ରାମନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ଗିଜେନ୍‌ ପଙ୍‌?”
58 Yesu hla bawu, “Njanji, njanji, mi si hla ni yiwu, mi heri, ban grji Ibrahim.
ଜିସୁନ୍‌ ଆନିଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବରେଞ୍ଜି, “ଆଜାଡ଼ିଡମ୍‌ ଞେନ୍‌ ଆମ୍ୱେଞ୍ଜିଆଡଙ୍‌ ବର୍ତବେନ୍‌, ଅବ୍ରାମନ୍‌ ଅଣ୍ଡ୍ରଙ୍‌ କଡେଞ୍ଜି ଆ ଆମ୍ମୁଙ୍‌ ଞେନ୍‌ ଡକୋ ।”
59 U ba vu tita ndi ba tau, u Yesu ri tuma, na rju ni mi hekeli'a.
ସିଲତ୍ତେ ଆନିଞ୍ଜି ଜିସୁନ୍‌ଆଡଙ୍‌ ତନିଡନ୍‌ ଆସନ୍‌ ଅରେଙନ୍‌ ଞିଡବେଞ୍ଜି, ବନ୍‌ଡ ଜିସୁନ୍‌ ଏର୍‌ନବ୍‌ରାଙ୍‌ଡାନେନ୍‌ ସରେବାସିଙନ୍‌ ସିଲଡ୍‌ ଡୁଙ୍‌ଲନ୍‌ ଜିରେନ୍‌ ।

< Yohana 8 >