Yohana 6
1 Ni kogon biyi, Yesu rugran ba-ne Galili iwa ba yo ndji mba-ne Tibaniya.
在这之后，耶稣离开这里，去往加利利海（又名提比里亚海）的另外一边。
2 Gbirjubu ndji gbugbuu ba lu ni hu ni kpe wa asi tie'a ni bi lilo ba.
由于目睹了他治愈病患的神迹，一大群人跟随他而行。
3 Yesu lu hon hi ka son ni tu ngbulu ba-ba almajeran ma.
耶稣走到山上，与门徒们坐在那里。
4 (Gan ri igan idin u za gran igan Yahudawa a te whir).
此刻即将迎来犹太人的逾越节。
5 Yesu zun tu hon na toh gbugbu ndji ba gyen klan si ye niwu na hla ni filibu, “ni tsen ki fe bredi, wa ki no indji biyi?”
耶稣环顾四周，看到大群人向他走来。于是他问腓力：“我们该到哪里买饼分给这些人？”
6 (A tre naki na tsar to ni tu iwa wawu me a toh ikpe iwa ani tie.)
耶稣这样说只是想看看腓力的反应，其实他早知道该怎样做。
7 Filibu ka ha sa niwu “bredi dena rii deri hari me ana zrani ndji fie fie me na.”
腓力回答：“就算花二百银币买饼，也不够给每人分一小块。”
8 Iri ni mi Almajere ma Andarawus, vayi siman Bitrus, hla ni Yesu,
有个门徒是西门（彼得）的弟弟安得烈，他对耶稣说：
9 Ige Ivren ri a nji igbele ton u shai'ir ni lambe hari. a geri iwa yi ni tie ni gbugbu indji bi yi?”
“这里有个男孩，带着五块大麦饼和几条鱼。但这么多人，要怎么分才好呢？”
10 Yesu tre ndu indji kuson.” (Bubu'a me a tie gega.) U lilon ba ba kusun, tsra indji dubu ton.
耶稣说：“让大家坐下吧。”这里的地上长着很多草，众人全部坐下，其中大约有五千名男子。
11 U Yesu a ban bredi ni kogon wa, a gira na ga bi wa ba kusun meme na la ga lambe naki, na wa ba ba son.
耶稣拿起饼，感谢上帝后开始分给席地而坐的人群，然后以同样的方式分鱼，让所有人都获得了足够的食物。
12 Niwa indji ba-ba whurji wa hla ni almajere ma, “ni ndu ba vu gburugbuma iwa a don ba shutie, ni ndu na tie meme na (asara na).”
大家吃饱了之后，耶稣对门徒说：“把剩下的零碎收拾起来，免得浪费。”
13 U ba vu shu ni sisen wulon don hari gburugbu bredi u sisen iton wa ba don mbru ma, ni kogon wa bari whrji.
门徒们开始收拾，五个大麦饼剩下的残渣，装满了十二个篮子。
14 U indji ba toh gban iwa a tie, u ba tre, “A njanji iwa yi ahi anabin iwa ani ye ni gbungbunluyi.”
众人看见耶稣显现的神迹，就说：“这的确就是将要来到世上的先知。”
15 U Yesu toh ndi ba lu ni ye ban wuni gbengbenle na nye-wu tie Ichu, na lu k'ban hi ni tu gbulu kima.
耶稣意识到群众想要推举他为王，于是便离开众人，独自退回山中。
16 U yalu tie almajere ma ba lu grji hi ni teku.
夜晚降临，他的门徒们下山到了海边，
17 Na ri ni mi ghu, na rugran hi ni Kafarnahum, (ni ton wa ibwu tie ye, Yesu na ye ni ba rina.)
然后上了船准备渡海去往迦百农。天色已黑，但耶稣并未来到他们身边。
18 Gyugyu ri u gbengbenle ma u njanji ni rhi, teku ni lu ni kinkir.
忽然海上刮起狂风，巨浪翻滚。
19 Nikogon wa ba dran ghu hi na mil ashiri don ton ko talatin, u ba kushi ni Yesu a zren nitu teku siye na te whiwhir ni jirgi'a, u ba ti sisir.
门徒们摇桨前行了大概六公里，看到耶稣在海面上行走，朝着船的方向走来。这情景让他们十分害怕。
20 Iwa hla ni ba wu, ahi me, na tisisir na.”
耶稣对他们说：“别怕！是我。”
21 Niki u ba kpayenmen na kpa ni jirgi'a, hihari me jirgi ka ri ni gacci (bubu u jundi zi'a).
他们立刻高兴起来，把他接上船，众人立刻抵达目的地的海滩。
22 Ni ivi u ha ibrun klan ndi wa ba krhi ni gran teku ni korima ba tra andi jirgi ri na la don gan na niki se iri, iwa ndi Yesu na ri hu almajeran ma na u ba luhi ni grji ba.
第二天，站在海另一边的人群看到只有一只小船停在那里，意识到耶稣并没有和门徒一同上船，门徒离开的时候，耶稣并未同行。
23 Se jirgi bari wa ba rji ni Tibariya whiewhir ni bubu wa indi ba son na tan gurasa ni kogon wa Yesu a ngiri'a.
但就在主之前为众人分饼的地方，附近停着几只从提比里亚来的船。
24 Niwa indji ba ye toh andi Yesu ni almajaren ma ba he ni ba niki na, ni tie tu mba ba lu ri ni mi jirgi ba na hi ni Kafarnahum ni wa Yesu.
民众现在知道耶稣和门徒都不在那里，于是就上船去迦百农找耶稣。
25 Na ka toh ni gran teku'a, na miyen “Mallam, anitan mba u ye ni wayi?”
他们在对岸找到了耶稣，就问他：“拉比，你什么时候到这里来的？”
26 Yesu a sa ni bawu andi, “Njanji, bi si wame yi, ana ni tu wa bi toh igban ikpe wa mi tie'a ni ye na, a nitu wa bi tan gurasar ni wherji.
耶稣回答：“告诉你实话，你们找我，不是因为看见了神迹，而是因为你们吃到了足够的饼。
27 Ban chuwo ni tie kpabi ya ni bubu wa biri wa ani tie meme na, se bi ka wa biri iwa ani son kubon na nji yi hi ni viri (re) u tunturu iwa vren ndi ni no yin'a. (aiōnios g166)
食物必会腐烂，不要为此忧心忡忡，要关心人子赐给你们的永恒食物，它会带来永续生命，因为他已获得天父的批准。” (aiōnios g166)
28 Bika miyen, “ahi geri ki tie iwa ani hu son u Rji'a?
众人问他：“那我们该做什么才算是遵从上帝旨意呢？”
29 Yesu sa ni bawu, “iwa yi a hi ndu Rji, ni ndu yi kpayenmen ni indi iwa a ton'a.
耶稣回答：“上帝想让你们做的，就是相信他派来之人。”
30 U ba miyen, “ahi nkpan geri u tie, ni ndu ta toh, u ni kpayenmen ni wu'a?
众人又问：“为了让我们信你，你要为我们显现什么神迹呢？你能做什么？
31 Ahi geri u tie? Ba tietie-mbu ba tan manna ni miji nawa ba nhan, “Iwa no ba gurasar rji ni shu ni ndu ba tan.'”
我们的祖先在荒野中吃过吗哪，正如经上所记：‘他把来自天堂的食物赐给他们。’”
32 Yesu hla ni bawu, “Njanji, mi si hla ni yiwu, ana Musa yi noyi gurasar rji ni shuna ahi Itie mu mba a no yi gurasar u njanji rji ni shulu.
耶稣回答道：“告诉你们实话，带给你们天堂食物之人并非摩西，而是我父，是他把真正的天堂食物赐给你们。
33 Gurasar u Rji ani krji rji ni shu na no iviri ni gbungbulu'a.”
因为上帝的食物就是来自那天堂、为世人赋予生命之人。”
34 U ba hla niwu, “mallam, ta nota gurasar bi kima ko ni ton rime.”
众人说：“主啊，求你始终赐给我们这样的食物。”
35 Yesu hla ni bawu, ahi meyi mi gurasar iwa ani ano iviri (re) indji wa a ye ni me iyon na tiwu na, indji wa a kpa yenmen ni me hlan ma nala tie wu gana.
耶稣说：“我就是生命的食物，到我这里来就不会再感到饥饿。信我之人，永远不会口渴。
36 Ndi mi hla ni yiwu, njanji bi toh me, naki me bina kpayenmen na.
但就像我之前所说，你们虽然见了我，但还仍然不信我。
37 Indji wa Itie a ne niwu'a ani ye nime, iwa a ye nimea mina zu menmelen mu na.
天父赐给我之人必会走向我，我决不拒绝任何一人。
38 Mina grji rji ni shu ye, nitu mi tie ikpe iwa me son ki mu na, se de ikpe u son Indji iwa a ton Me.
因为我从天国而降，并非来达成自己之愿，而是遵循派我前来之人的旨意。
39 A hi wa yiyi ikpe u son indji wa a ton me, ni ndu mina wa kperi hanma ni mi biyina niwa ani se mika taba shimen ni vi u klakla'a.
他赐予我的人，我一个也不丢失，在末日要将他们复活。这就是他的旨意。
40 Ahi wayi, i ahi son Itiemu, ndi indji iwa a toh vren na kpayenmen wu ani fe viri u son kuk'bon. Ime ni tashimen ni vi u klakla'a. (aiōnios g166)
我父的旨意，就是让所有看到并相信人子之人实现永生，然后让我在末日之时鼓舞他们。” (aiōnios g166)
41 Yahudawa balu ni chaba gburgbu ni tuma, nitu iwa atra, “Ahi meyi mi Gurasar iwa grji ni shu'a.
因为耶稣说“我就是来自天堂的食物”，犹太人对此深感不满，于是议论纷纷。
42 Ba tre ana wayi, i ahi Yesu Ivren Yusufu, iwa Itima ni Iyima wa ki toh ba na? A ni he ri zizan ani tre andi mi grji rji ni shu?
他们说：“这不是约瑟的儿子耶稣吗？我们认识他父母。现在他怎么能说‘我来自天堂’呢？”
43 Yesu hla ni bawu, “Ba chuwo ni chaba mlama ni kpabi.
耶稣说：“不必再议论了。
44 Ba iri iwa ani ya ye ni me, se Iti mu wa a ton me ye a njiwu ye, mit tawu shimechachu u kekle.
如果不是派我前来的天父吸引了众人，根本不会有人能到我这里，我会在末日之时鼓舞他们。
45 Ba nha nyi nha zi ni mi littatafe ana bawa andi, wawu mbawu Irji Bachi ni tsoro ba, u indji wa a wo ni tie, ani ye ni me.
先知书上记着：‘众人都必受上帝的教导。’聆听天父、遵其教诲的人，必会到我这里来。
46 Niwa idiori ti bre to ni tie'ana, se wawu iwa a rji ni Bachi - a to Bachi.
从未有任何人见过天父，只有来自上帝的那个人才见过。
告诉你们实话，信上帝，得永生。 (aiōnios g166)
48 Ihe me nyi mi bredi u viri.
我就是生命的食物，
49 Ba ti bi ba ri mana ni miji, na kwu.
你们的祖先在旷野吃过吗哪，但仍然会死去。
50 I wa nyi ahi bredi u wa a grji rji ni shu ndi indji wa a ri ngbala ma wa ka na kwu na.
但这是从天上而降的食物，吃下它就不会死。
51 Ime nyi mi gurasa u re (iviri) wa a grji rji ni shu. Indji iwa a ri ni mi gurasa, ani son hi tuntru gurasa yi wa mi no ahi kpamu nitu kpa gbungbulu chu wo.” (aiōn g165)
我就是来自天堂、赋予生命的食物，吃下这食物就能获得永生。这食物即我的身体，为了让世人获得生命而赐。” (aiōn g165)
52 Yahudawa ba tifu nimi mba na ni sen nyu ni kpamba'a andi ani he iguyi ani ya nota inan ma kpama ki tan?
随后犹太人开始进行激烈的争论。他们不解的是：“这个人怎会把他的肉身给我们吃？”
53 U Yesu hla bawu, “Njanji, njanji, bita na tan inanma kpa ivren indji na ni nan so iyin mana, bi na fe iviri ni mi bina.
耶稣告诉他们：“说实话，除非吃人子的肉、喝人子的血，否则就无法获得真正的生命。
54 Indji iwa a tan nanma mu na so inyi mu ani Iviri tuntru, mila zun lude ni ivi u kekle. (aiōnios g166)
食我肉、饮我血才能永生，我会在末日让他们复活。 (aiōnios g166)
55 A hla bawu, “Ikisa mi nhla ni yiwu. Nitu inanma mu ahi biri u njanji, iyi mu me ahi ikpe u so u njanji.
因为我的肉是真正的食物，我的血是真正的饮品。
56 Indji iwa a tan nanma mu, na so iyi mu a son ni mi mu, imeme mi son niwu.
只有食我肉、饮我血之人，我才能与他们彼此同在。
57 Na wa itimbu u iviri a ton me, naki mi zren na ti'a, ana ki indji iwa a tan nmma mu, ani son nitu mu.
正如赐予生命的天父派我前来，我也因天父而活，食我肉身者即可因我而活。
58 Iwa yi ahi gurasa iwa a grji rji ni shulu, ana iri u ba tibi wa ba tan na kwu na, indji iwa a tan gurasa ani son tuntru.” (aiōn g165)
这就是来自天堂的食物，你们祖先吃下吗哪后仍然死了，但吃下天堂的食物必会永生。” (aiōn g165)
59 Yesu hla kpi biyi ni mi ma, njamiya niwa a si tsoro ba ni Kafarnahum.
这番话，就是耶稣在迦百农会堂中对众人的教导。
60 Ni wo naki, gbugbuwu ni mi almajaranma ba tre, itre yi a hi ni krifi, i he nha ani ya wo wu?”
他的很多门徒听完这番话后说：“这番话难以接受！谁会真正遵循它？”
61 Yesu ato ni mi soron ma andi almajereanma, basi chabangbu ru ngbu kima, na miyen ba, “Iwa yi kati lahtre?
耶稣看到门徒对这番话的不解，于是便问：“这话让你们感觉受到冒犯吗？
62 Ani he nihe bi ti to ivren indji ni hon ni hi ni bubuma u sen na?
如果你们能目睹人子升入他原本所在的地方，又怎样呢？
63 Ruhu ni iviri, ikpa na ti kperi na. Ahi tre wa mi tre ni yiwu hi Ruhu, u ba ivri.
是灵魂赋予人生命，绝非肉体。我对你们所说的就是灵，是生命！
64 Ni naki bari mbi ni wayi bana kpa nyime na.” U Yesu toh rji ni mumla'a wawu biwa bana kpa nyime na nda toh ndji wa ani ka'u no dun ba wu'u.
但你们中却有人不信。”（耶稣从最开始就知道谁不信他，谁会背叛他）。
65 A hla ndi, “A nitu kii mba mi hla ni yiwu ndi ndrjo ri na ye nime na se to Bachi mu no'u nkon dun ye nime.”
耶稣补充道：“所以我要说的是，是他让这成为可能，否则没有人能到我这里来。”
66 Ni kogon kima, gbugbuu ba k'ban hi ni kogon nimi almajanre ma, bati bre hla zren ni wu ngana.
此后，他的门徒中有许多人都放弃了，不再追随于他。
67 Yesu minye wulon don hari ba, biyi bi na son hi na, ka nan nakina?
于是耶稣对十二门徒说：“你们呢？你们也想离去吗？”
68 Bitrus a sa niwu, iwu timbu, ni nha ki hi niwu? Iwu nyi u he ni itre re (ivir) son hi tuntru. (aiōnios g166)
西门（彼得）回答：“主啊，我们还能追随谁呢？你才是讲述永生之道的那个人。 (aiōnios g166)
69 Kita ki to ni kpanyeme iwu yi u tsatsra ichu u Rji.”
我们相信你，我们确信你就是上帝的圣者。”
70 Yesu hla bawu, “Ana me mi chu yi na, biyi wulon don hari na, iri ni mi bi ani ahi ibirji?”
耶稣说：“我不是选出你们十二个人吗？但你们中间有一个是魔鬼。”
71 Asi tre ni Yahuda vivren Siman Iskariyoti, a hi ri ni mi wulon don hari ba, iwa ani ka yesu noba'a.
（耶稣所指为加略人西门的儿子犹大。虽然他是十二门徒之一，但后来背叛了耶稣。）
