Ndu Manzaniba 15
1 Indji bari ba grji rji ni Judiya ye ni Antioch nda ye bla tsro ni mri vayi ba ndi, “Bi tina duba han mbru ni yiwu hu njo tre Musa na, bina kpa chuchuwo na.
有几个来自犹太的人开始教授信徒。他们对信徒们说：“你们若不按照摩西定下的规矩行受割礼，就无法获得救赎。”
2 Kpeyi a vu tu Bulus mba Barnaba zon ti nkan nda duba kri senyu ni ba. Niki, Bulus mba Barnaba, baba bari ni mi mba, ba chuba ndi duba hon hi ni Urushelima nda yi son ni ba manzani baba bi ninkon ba nitu duba tu tre'a.
保罗和巴拿巴与他们进行了激烈的辩论，于是众人指派他们和其他几个人去耶路撒冷，向信徒和长老们讲述这个问题。
3 Nitu ki, niwa ekklisiya a ton ba'a, ba zren zu ni Phoenicia mba Samaria, nda si bwu bla sran sron wa bi kora'a ba kpa'a. Ba nji ngyiri kpukpome ye ni mri vayi ba.
教会为他们送行后，他们便上路了。途径腓尼基和撒玛利亚，讲述异教徒如何改变信仰，这让所有信徒都很高兴。
4 Niwa ba ye rini Urushelima, ekklisiya mba manzaniba baba bi ninkon ba ba kpaba ni wo ha, i baka vu kpi wa Irji a ti bawu'a bla ni bawu.
来到耶路撒冷后，教会、信徒和长老们接待了他们，他们也报告了上帝通过他们所行的一切。
5 Ama ndji bari, ni mi biwa ba kpanyeme'a, wa bahe ni mi grji bi Pharisee, ba lu kri nda tre ndi, “Ani kpe wuti ni duba vu ba han mbru nda yo tre gbangban ni bawu duba hu tre doka Musa.”
但有几名法利赛派的信徒却提出了反对意见，他们说：“这些归信上帝的异教徒必须行割礼，教导他们遵守摩西的律法。”
6 Niki manzaniba baba bi ninkon ba ba zontu ki nitu duba mla kpeyi yato.
使徒和长老聚集在一起商讨此事。
7 Hu gon sen nyu ni kpamba, Bitrus a lu kri nda tre niba ndi, mri vayi, bito ndi, ni nton ndindi wa aka hi ye'a, Irji a chu ni mi mbi, nitu ni nyu mu, Bi kora ba duba wo lantre wu tre ndindi'a, nda kpanyeme.
在进行了大量辩论后，彼得站起来对他们说：“兄弟们，你们知道过去上帝在你们中间选择了我，就是为了让异教徒可以听到福音之道，相信耶稣。
8 Irji, wa ato dri'a a mla bla ni bawu niwa a nuba Ruhu Tsatsra, toh waa ati nitawu;
那洞察我们思想的上帝也表明接受他们，就像对待我们一样向他们赐以圣灵。
9 ndana chuta ti nkan ni ba na, niwa a vu sron mba se ni toh kri gbangban.
上帝绝不会将我们和他们区别对待。因为他们相信上帝，所以上帝洁净了他们的思想。
10 Zizan nitu ki, ahi ngye duyi ni tsra Irji, niwa bi klo ilo wu ya nitu nkanto wu bi hu'a wa ba timbu, ni kita kina mla to ba nji na'a?
现在你们为什么要反对上帝，把我们祖先和我们都无法承受的重负，放在这些信徒的身上？
11 Ama ki kpanyeme ndi ki kpachuwo nitu ya ndindi wu Bachi Yesu, na baba me.”
我们确信承蒙主耶稣的恩典获得救赎，与他们有着同样的方式。”
12 Kpaandji ba wawu ba ki ni gbangbi niwa ba si sren ton ni ndu wu bwu ya mba wu kanyu yo ni w'ho wa Barnaba mba Bulus ba vu si bla nitu wa Irji a ti ndu ni mi Bi kora'a, zuni wo mba.
巴拿巴和保罗述说了上帝通过他们在异教徒中所行的神迹奇事，所有人都专心聆听。
13 Hu gon wa ba tre kle'a, Yakubu a saa nda ni tre ndi, “Mri vayi, yo ton ndi wome.
他们讲述完后，雅各说：“兄弟们，请听我说！
14 Siman a hla yiwu niwa Irji ni ya ndindi ma ni mumla azo bi kora'a nitu du ban rhi ni ba, ndji wu ndema.
刚才西门讲述了上帝如何显示他对异教徒的关心，从他们中间挑选一名鉴定信仰上帝之人。
15 Lantre ba anabawa a kpanyme ni kii, na wa ba nha'a.
这符合了众先知所写下的问题，正如经上所记：
16 Hu gon kpi biyi, mi k'ma ye, mba miye mme ngari, ko wu zontu ni Irji wu Dauda, wa a zilhe ye; Mi nzu sazi, ni du wron meme ma du k'ma ye to ana he,
‘未来我要回归，重建大卫崩塌的宅邸，在废墟上将其重建，让它重新站立起来，
17 ni du mbru ndji wa ba don'a, duba wato Bachi, baba wawu bi kora wa ba yo ba ni ndemu.'
我这样做，是为了让剩下的人可以追随主，包括所有呼唤我名的异教徒。
18 Ikpe yi yi Bachi a tre ndi, A nhati kpi biyi wa bato rhi ni sen'a? / Nk'ma vunvu wu Greek bi sen wa ba he ni tu tre wandi a nkan / Ikpe yiyi wa Bachi a tre, ni tuma yi, ba toh wawu kpi wa ba ti nisen. (aiōn g165)
这就是主的真言，他很久以前就昭示了这一切。’ (aiōn g165)
19 Nitu kima, mi ban zi ndi kina ti ba ya na, baba bi kora wa ba k'ma ye ni Irji.
所以我认为，不应该为难那些归信上帝的异教徒。
20 Ama ki nhahi ni bawu ndi a tre wa s tsra, duba chukpa mba ti nkan ni kpa ti meme gunki, wrhuni hu mba mba ni nn'ma wa ba wuu ba ndwuto, mba rhini iyi.
我们应该给他们写信，告诉他们不吃祭祀偶像的食物、不要淫乱、要避开勒死的牲畜和血。
21 Nitu Musa, ba d'buhla ni gbu nkankan, rhini k'ba bi sen, a ye ni zizan wa basi bla nimi Synagogue chachu ni vi Sabbath.”
因为很久很久以来，各地都在教导摩西所写律法，每逢安息日，都会有人在会堂中诵读。”
22 Niki a bi ya ni manzaniba baba bi ninkon ba, mba ekklisiya wawu, duba chu Juda wa ba yo ndi Barsabbas, mba Sila, wa bana bi ninkon wu bi vayi ba, nda ton ba hi ni Antioch baba Bulus mba BArnaba.
使徒、长老和教会所有人都认可这个方法，于是他们决定选出几名代表，派他们和保罗、巴拿巴一同到安提阿去。最终选择的人是犹大（巴撒巴）和西拉，他们是信徒中的领袖。
23 Nha zuni wo mba, “Rhini manzani baba bi ninkon ba, mri vayi mbi, hini mri vayi bi kora nimi Antioch, Syria mba Cilicia ki chi yi!
他们被派出去送信。信上说： “安提阿、叙利亚和基利家的非犹太异族兄弟们，这里是来自使徒、长老和信徒们的问候。
24 Nitu ki wo ndi ndji bari ba rhunita hama ni kpanyime mbu, nda ka si chonyi ni lan tre wa a kpa sron mbi ti meme'a.
听说我们中有些人在向你们讲道时，让你们感到困扰和不安，其实我们并没有吩咐他们这样做。
25 A bi ya nitawu, wa ki k'ma sron mbu yo ni bubu riri, ndi chu ndji biyi wa ki tonba ye ni yi baba mri vayi bi mlason mbu, Barnaba mba Bulus,
因此，我们一致同意选出几名代表，与我们挚爱的巴拿巴和保罗一起派去见你们，
26 ndji biwa ba ban tu yo ni nkon qu nitu nde wu Bachi Yesu Kristi.
这两个人曾为了主耶稣基督之名，置个人生死于不顾。
27 Nitu ki, ki ton Juda mba Sila, Wa ba vu bla ni yiwu, kpi biyi ngame ni lantre mba.
我们派犹大和西拉同行，他们会亲口确认我们所说的一切。
28 Nitu a ya bi ni Ruhu Tsatsra mba ni tawu, du kina la ban ndu ya sa nha nitu mbi zan wa a he toki ye:
圣灵和我们都认为，除了以下重要的要求，最好不要让你们承担更多重负。
29 ndi du yi chuwo rjuni kpi wa ba ton ni brji, ni iyi, kpi wa ba wuu ni ndwu to, mba rhini latre wamba ko lilon. Bita chu kpambi wru ni kpi biyi, zren ni bi yiwu. gbuchu.
你们应该避免的是：不吃祭祀偶像的食物，要避开勒死的牲畜和血，不要淫乱。只要遵守这些要求就好了。上帝保佑你们！”
30 Niki, niwa ba kle nda yo ba ninkon, ba zren grji hi ni Antioch, hu gon wa ba vu gbu ndji ba zontu zi bubu riri, ba ka vunvu wa ba nha bawu nuba.
还有人被派到安提阿，在那里召集众人，交上这封书信。
31 Niwa ba bwu bla, ba ta kpe nitu nron tre wa ba kpa'a.
众人读罢，因信上的劝勉之语而感到欣慰。
32 Juda mba Sila, wa bana anabawa ngame, nronba mri vayi ba ni lan tre gbugbuwu nda zoba kri gbangban.
犹大和西拉也是先知，他们说了许多鼓励兄弟们的话，让他们获得了更大的力量。
33 Hu gon wa ba fon ki niki, ba tru ba hi ni si sran rhini mri vayi ba hi ni biwa bana ton ba'a.
住了一段时间后，他们打道回府，带走了众人向耶路撒冷信徒送去的祝福。
34 Vunvu wu bi zan, bi son bana he ni nklan 34 na (Ya Ndu Man.15:40). Ama a toh bi du Sila du k'ma son niki.
35 Ama Bulus mba Barnaba ba kii ni Antioch ndani tsro nda ni bla (baba gbugbu bari) lan tre wu Bachi.
但保罗和巴拿巴却住在安提阿，与众人一起进行教导，传播主之道。
36 Hu gon vi bari, Bulus a hla ni Barnaba, “Ki k'ma hi zizan ni ki hi tsri ni mri vayi bi gbu wa kina ka d'bu hla lantre Bachi, niki toh ka ba heni ha.”
过了一段时间，保罗对巴拿巴说：“我们回到曾经传道的那些城邦去吧，看看那里的信徒们现在如何了。”
37 Barnaba a son ban Yohana wa ba yondi Markus, nji nha.
巴拿巴打算带上约翰马可一同去，
38 Ama Bulus a rhimren ndi ana bi du ba ban Markus na, waa ana kaa ba don ni Pamphylia nda na la huba ni ndu'a na.
但保罗认为带上他不合适，因为他当年在旁非利亚时曾经离开过他们，没有继续与他们一起完成自己的使命。
39 Niki, kikle sen nyu a gaaba nda du ba hu nkon nkankan ni kpamba, i Barnaba a ban Markus hu ni kpama, nda dran rju hi ni Cyprus.
两人为此大吵一架，于是分道扬镳。巴拿巴带上马可，乘船去塞浦路斯。
40 Ama Bulus a chu Sila nda rju kunkon hi, hu wa mri vayi ba ba vu ba sru ni nji ndindi wu Bachi.
保罗则选了西拉，当他们离开时，信徒们将他们交托给主的恩典。
41 Mle a zren zu ni Syria mba Cilicia ndani gbre kri gbangban ni ekklisiya ba.
保罗走遍了叙利亚和基利家，鼓舞那里的教会。
