< Luc 24 >
1 Deiz kentañ ar sizhun, e teujont mintin mat d'ar bez, o tegas ganto al louzoù a c'hwez-vat o devoa fichet; [hag ur re bennak o heulie].
But very early on the first day of the week they went to the tomb, taking with them the spices that they had prepared.
2 Hag e kavjont e oa bet ruilhet ar maen a-zirak ar bez.
They found that the stone had been rolled away from the tomb;
3 O vezañ aet ennañ, ne gavjont ket korf an Aotrou Jezuz.
and, on going into it, they could not find the body [of the Lord Jesus].
4 Evel na ouient petra da soñjal war gement-se, setu, daou zen en em ziskouezas dezho, gwisket gant dilhad lugernus.
While they were at a loss to account for this, all at once two men stood beside them, in dazzling clothing.
5 Evel ma oant spontet, ha ma plegent o fenn war-zu an douar, e lavarjont dezho: Perak e klaskit e-touez ar re varv an hini a zo bev?
But, when in their fear the women bowed their faces to the ground, the men said to them: “Why are you looking among the dead for him who is living?
6 N'emañ ket amañ, adsavet eo a varv. Ho pet soñj penaos en devoa komzet ouzhoc'h, pa oa c'hoazh e Galilea,
[He is not here; but he has risen.] Remember how he spoke to you before he left Galilee —
7 o lavarout: Ret eo da Vab an den bezañ lakaet etre daouarn ar bec'herien, ha bezañ kroazstaget, hag adsevel a varv an trede deiz.
How he said that the Son of Man must be betrayed into the hands of wicked men, and be crucified, and rise again on the third day.”
8 Hag e teuas soñj dezho eus e gomzoù.
Then they remembered the words of Jesus,
9 O vezañ distroet eus ar bez, e tisklêrjont an holl draoù-se d'an unnek, ha d'an holl re all.
and, on returning from the tomb, they told all this to the Eleven and to all the rest.
10 Mari a Vagdala, Janed, Mari mamm Jakez hag ar re all a oa ganto, a oa ar re a lavaras an traoù-mañ d'an ebestel.
There were Mary of Magdala, and Joanna, and Mary, the mother of James. The other women, too, spoke about this to the Apostles.
11 Met e kemerent ar pezh a lavarent dezho evel ur sorc'henn.
What they said seemed to the Apostles mere nonsense, and they did not believe them.
12 Koulskoude, Pêr a savas hag a redas d'ar bez; o vezañ pleget, ne welas nemet al lienennoù war an douar; mont a reas kuit, souezhet ennañ e-unan eus ar pezh a oa c'hoarvezet.
[But Peter got up and ran to the tomb. Stooping down he saw nothing but the linen wrappings, and he went away, wondering to himself at what had taken place.]
13 An deiz-se memes, daou anezho a yae d'ur vourc'h anvet Emmaüz, war hed tri-ugent stadenn diouzh Jeruzalem;
It happened that very day that two of the disciples were going to a village called Emmaus, which was about seven miles from Jerusalem,
14 int a gomze etrezo diwar-benn ar pezh a oa c'hoarvezet.
talking together, as they went, about all that had just taken place.
15 Evel ma komzent, ha ma poellataent, Jezuz e-unan, o vezañ tostaet, en em lakaas da vale ganto.
While they were talking about these things and discussing them, Jesus himself came up and went on their way with them;
16 Met o daoulagad a oa dalc'het, en hevelep doare ma n'anavezjont ket anezhañ.
but their eyes were blinded so that they could not recognise him.
17 Eñ a lavaras dezho: Petra eo ar c'homzoù-se a lavarit etrezoc'h, en ur vont en hent, ha perak oc'h ken trist?
“What is this that you are saying to each other as you walk along?” Jesus asked. They stopped, with sad looks on their faces,
18 Unan anezho, anvet Kleopaz, a respontas dezhañ: Te eo an diavaeziad hepken, e Jeruzalem, ha ne oar ket an traoù c'hoarvezet enni en deizioù-mañ?
and then one of them, whose name was Cleopas, said to Jesus: “Are you staying by yourself at Jerusalem, that you have not heard of the things that have happened there within the last few days?”
19 Eñ a lavaras dezho: Ha petra? Int a respontas dezhañ: Ar pezh a zo erruet gant Jezuz a Nazared, ur profed bras, galloudek en oberoù hag e komzoù dirak Doue ha dirak an holl bobl,
“What things do you mean?” asked Jesus. “Why, about Jesus of Nazareth,” they answered, “who, in the eyes of God and all the people, was a Prophet, whose power was felt in both his words and actions;
20 ha penaos ar veleien vras ha mistri hor bro o deus e varnet d'ar marv, hag e staget ouzh ar groaz.
and how the Chief Priests and our leading men gave him up to be sentenced to death, and afterwards crucified him.
21 Ni a espere e oa hennezh an hini a saveteje Israel, ha koulskoude, setu an trede deiz ma'z eo c'hoarvezet an traoù-se.
But we were hoping that he was the Destined Deliverer of Israel; yes, and besides all this, it is now three days since these things occurred.
22 Gwir eo penaos gwragez bennak, eus hon touez, o deus hor gwall souezhet; rak o vezañ bet aet d'ar bez a-raok an deiz,
And what is more, some of the women among us have greatly astonished us. They went to the tomb at daybreak
23 n'o deus ket kavet e gorf, hag ez int deuet o lavarout penaos aeled a zo en em ziskouezet dezho, ha lavaret e oa bev.
And, not finding the body of Jesus there, came and told us that they had seen a vision of angels who told them that he was alive.
24 Hiniennoù ac'hanomp a zo aet d'ar bez, hag o deus kavet an traoù evel m'o deus ar gwragez lavaret dezho, met eñ, n'o deus ket e welet.
So some of our number went to the tomb and found everything just as the women had said; but they did not see Jesus.”
25 Neuze e lavaras dezho: O tud hep skiant ha tud a galon gorrek da grediñ kement en deus lavaret ar brofeded!
Then Jesus said to them: “O foolish men, slow to accept all that the Prophets have said!
26 Ha ne oa ket ret d'ar C'hrist gouzañv an traoù-se, ha mont en e c'hloar?
Was not the Christ bound to undergo this suffering before entering upon his Glory?”
27 Neuze e tisplegas dezho an holl Skriturioù a gomze outañ adalek Moizez betek an holl brofeded.
Then, beginning with Moses and all the Prophets, he explained to them all through the Scriptures the passages that referred to himself.
28 Evel-se e tostaent ouzh ar vourc'h e-lec'h ma'z aent, met Jezuz a rae van da vont pelloc'h.
When they got near the village to which they were walking, Jesus appeared to be going further;
29 Int a reas dezhañ chom ganto, o lavarout dezhañ: Chom ganeomp, rak an noz a zeu hag an deiz a zo war e ziskenn. Antreal a reas evit chom ganto.
but they pressed him not to do so. “Stay with us,” they said, “for it is getting towards evening, and the sun in already low.” So Jesus went in to stay with them.
30 Evel ma oa ouzh taol ganto, e kemeras bara hag e trugarekaas; hag o vezañ e dorret, e roas anezhañ dezho.
After he had taken his place at table with them, he took the bread and said the blessing, and broke it, and gave it to them.
31 Neuze o daoulagad a zigoras hag ec'h anavezjont anezhañ; met eñ a dec'has a-zirak o daoulagad.
Then their eyes were opened and they recognised him; but he disappeared from their sight.
32 Neuze e lavarjont an eil d'egile: Hor c'halon ha ne domme ket ennomp, pa gomze ouzhimp en hent, ha pa zisklêrie deomp ar Skriturioù?
“How our hearts glowed,” the disciples said to each other, “while he was talking to us on the road, and when he explained the Scriptures to us!”
33 O sevel en eur-se memes, e tistrojont da Jeruzalem, hag e kavjont an unnek hag ar re a oa ganto dastumet asambles,
Then they immediately got up and returned to Jerusalem, where they found the Eleven and their companions all together,
34 o lavarout: An Aotrou e gwirionez a zo adsavet a varv, hag eo en em ziskouezet da Simon.
who told them that the Master had really risen, and had appeared to Simon.
35 D'o zro, e lavarjont ivez ar pezh a oa erruet ganto en hent, ha penaos o devoa e anavezet p'en devoa torret ar bara.
So they also related what had happened during their walk, and how they had recognised Jesus at the Breaking of the Bread.
36 Evel ma komzent evel-se, Jezuz e-unan en em ziskouezas en o c'hreiz, hag a lavaras dezho: Ar peoc'h ra vo ganeoc'h!
While they were still talking about these things, Jesus himself stood among them, [and said “Peace be with you.” ]
37 Met int, spontet ha spouronet, a grede gwelout ur spered.
In their terror and alarm they thought they saw a spirit,
38 Eñ a lavaras dezho: Perak oc'h trubuilhet, ha perak e sav kement a soñjoù en ho kalonoù?
but Jesus said to them: “Why are you so startled? And why do doubts arise in your minds?
39 Sellit ouzh va daouarn hag ouzh va zreid, rak me va-unan eo. Stokit ennon, ha sellit ouzhin; rak ur spered n'en deus na kig na eskern evel ma welit em eus.
Look at my hands and my feet, and you will know that it is I. Feel me, and look at me, for a spirit has not flesh and bones, as you see that I have.”
40 O lavarout kement-se, e tiskouezas dezho e zaouarn hag e dreid.
[After saying this he showed them his hands and his feet.]
41 Met evel, en o levenez, ne gredent ket c'hoazh, ha ma oant souezhet, e lavaras dezho: Bez' hoc'h eus un dra bennak da zebriñ?
While they were still unable to believe it all for very joy, and were wondering if it were true, Jesus said to them: “Have you anything here to eat?”
42 Hag e rojont dezhañ un tamm pesk rostet hag un derenn vel.
They handed him a piece of broiled fish,
43 O vezañ o kemeret, e tebras dirazo.
and he took it and ate it before their eyes.
44 Neuze e lavaras dezho: Setu ar pezh a lavaren deoc'h pa oan c'hoazh ganeoc'h, e oa ret ma vije peurc'hraet kement a zo bet skrivet diwar va fenn e lezenn Moizez, er Brofeded hag er Salmoù.
“This is what I told you,” he said, “when I was still with you — that everything that had been written about me in the Law of Moses, the Prophets, and the Psalms, must be fulfilled.”
45 Neuze e tigoras dezho o spered, evit ma komprenjent ar Skriturioù.
Then he enabled them to understand the meaning of the Scriptures, saying to them:
46 Hag e lavaras dezho: Evel-se eo skrivet, [hag evel-se e oa ret, ] e c'houzañvje ar C'hrist, hag e savje a varv d'an trede deiz,
“Scripture says that the Christ should suffer, and that he should rise again from the dead on the third day,
47 ha ma vije prezeget en e anv ar geuzidigezh ha pardon ar pec'hedoù, e-touez an holl bobloù, o vont da gentañ dre Jeruzalem.
and that repentance for forgiveness of sins should be proclaimed on his authority to all the nations — beginning at Jerusalem.
48 C'hwi eo an testoù eus an traoù-se,
You yourselves are to be witnesses to all this.
49 ha setu, ez an da gas deoc'h ar pezh en deus va Zad prometet. Evidoc'h-hu, chomit e kêr Jeruzalem, ken na viot gwisket gant ar galloud eus an nec'h.
And now I am myself about to send upon you that which my Father has promised. But you must remain in the city until you have been invested with power from above.”
50 Neuze e tegasas anezho er-maez betek Betania, hag, o vezañ savet e zaouarn, e vennigas anezho.
After this, Jesus led them out as far as Bethany, and there raised his hands and blessed them.
51 Hag e c'hoarvezas evel ma vennige anezho, e pellaas diouto, hag e voe savet en neñv.
As he was in the act of blessing them, he left them [and was carried up into Heaven.]
52 Int, o vezañ e azeulet, a zistroas da Jeruzalem gant levenez vras.
They [bowed to the ground before him and] returned to Jerusalem full of joy;
53 Hag e oant dalc'hmat en templ, o veuliñ hag o vennigañ Doue. [Amen.]
and they were constantly in the Temple Courts, blessing God.