Jean 7
1 Goude an traoù-se, Jezuz a valee dre C'halilea, rak ne felle ket dezhañ chom e Judea, abalamour ma klaske ar Yuzevien e lazhañ.
After this, Jesus traveled about in Galilee, for he would not reside in Judea, because the Jews sought to kill him.
2 Met, gouel ar Yuzevien, galvet an Teltennoù, a dostae.
Now, the Jewish feast of tabernacles was near.
3 E vreudeur a lavaras dezhañ: Kae ac'han, ha kae e Judea, evit ma welo ivez da ziskibien an oberoù a rez.
His brothers, therefore, said to him, Leave this country, and go to Judea, that your disciples may also see the works which you do.
4 Rak den ne ra netra e-kuzh, pa glask bezañ anavezet. Mar rez an traoù-se, en em ziskouez da-unan d'ar bed.
For whoever courts renown, does nothing in secret: since you perform such things, show yourself to the world.
5 Rak e vreudeur memes ne gredent ket ennañ.
(For not even his brothers believed on him.)
6 Jezuz a lavaras dezho: Va amzer n'eo ket c'hoazh deuet; met hoc'h amzer-hu a zo atav deuet.
Jesus answered, My time is not yet come; any time will suit you.
7 Ar bed ne c'hell ket ho kasaat; met kasaat a ra ac'hanon, abalamour ma roan testeni anezhañ, penaos eo fall e oberoù.
The world can not hate you; but me it hates, because I disclose the wickedness of its actions.
8 Evidoc'h-c'hwi, pignit d'ar gouel-mañ; evidon-me, ne bignin ket c'hoazh dezhañ, rak va amzer n'eo ket c'hoazh deuet.
Go you to this festival: I go not thither, because it is not my time.
9 Hag o vezañ lavaret kement-se dezho, e chomas e Galilea.
Having said this, he remained in Galilee.
10 Met, pa voe aet e vreudeur, e pignas ivez d'ar gouel, neket a-wel d'an holl, met evel e-kuzh.
But when his brothers were gone, he also went to the festival; not publicly, but rather privately.
11 Ar Yuzevien eta a glaske anezhañ e-pad ar gouel, hag a lavare: Pelec'h emañ?
At the festival, the Jews inquired after him, and said, Where is he?
12 Hag e voe ur brud diwar e benn e-touez ar bobl. Darn a lavare: Un den mat eo; ha darn all a lavare: Nann, met touellañ a ra ar bobl.
And there was much whispering among the people concerning him. Some said, He is a good man. Others, No; he seduces the multitude.
13 Koulskoude, den ne gomze frank anezhañ, gant aon rak ar Yuzevien.
No person, however, spoke freely of him, for fear of the Jews.
14 War-dro hanter ar gouel, Jezuz a bignas en templ, hag a gelenne.
About the middle of the festival, Jesus went into the temple, and was teaching.
15 Ar Yuzevien a oa souezhet hag a lavare: Penaos ec'h anavez an den-mañ ar skriturioù, o vezañ n'en deus ket o desket?
And the Jews said with astonishment, Whence comes this man's learning, who was never taught?
16 Jezuz a respontas dezho: Va c'helennadurezh n'eo ket ac'hanon, met eus an hini en deus va c'haset.
Jesus made answer, My doctrine is not mine, but his who sent me.
17 Mar fell da unan bennak ober bolontez Doue, ec'h anavezo hag-eñ eo va c'helennadurezh eus Doue, pe ha me a gomz ac'hanon va-unan.
If any one will do his will, he shall discern whether my doctrine proceeds from God, or from myself.
18 An hini a gomz anezhañ e-unan, a glask e c'hloar e-unan; met an hini a glask gloar an hini en deus e gaset, a dle bezañ kredet, ha n'eus ket a zireizhder ennañ.
Whosoever teaches what proceeds from himself, seeks to promote his own glory: whosoever seeks to promote the glory of him who sent him, deserves credit, and is a stranger to deceit.
19 N'en deus ket Moizez roet al lezenn deoc'h? Hag hini ac'hanoc'h ne vir anezhi. Perak e klaskit va lazhañ?
Did not Moses give you the law? Yet none of you keeps the law. Why do you seek to kill me?
20 Ar bobl a respontas dezhañ: Un diaoul ac'h eus; piv eo an hini a glask da lazhañ?
The people answered, You are possessed. Who seeks to kill you.
21 Jezuz a respontas hag a lavaras dezho: Un oberenn am eus graet, hag oc'h holl souezhet a gement-se.
Jesus replied, I have performed one action, which surprises you all.
22 Moizez en deus gourc'hemennet deoc'h an amdroc'h (n'eo ket ma teu eus Moizez, met eus an Tadoù), ha c'hwi a amdroc'h un den deiz ar sabad.
Moses instituted circumcision among you, (not that it is from Moses, but from the patriarchs, ) and you circumcise on the Sabbath.
23 Mar bez amdroc'het un den deiz ar sabad, evit na vo ket torret lezenn Voizez, perak en em fulorit a-enep ac'hanon abalamour ma em eus yac'haet un den penn-da-benn deiz ar sabad?
If, on the Sabbath, a man receive circumcision, that the law of Moses may not be violated; are you incensed against me, because, on the Sabbath, I have cured a man, whose whole body was disabled?
24 Na varnit ket hervez an doare, met barnit hervez ar reizhder.
Judge not from personal regards, but judge according to justice.
25 Hag ur re bennak eus Jeruzalem a lavare: n'eo ket an hini a glasker da lakaat da vervel?
Then some inhabitants of Jerusalem, said, Is not this he whom they seek to kill?
26 Ha setu aze e komz frank, ha ne lavarer netra dezhañ. Ar mestroù, hag anavezet o defe ez eo e gwirionez ar C'hrist?
Lo! he speaks boldly, and they say nothing to him. Do the rulers, indeed, acknowledge that this is the Messiah?
27 Koulskoude, ni a oar a-belec'h eo hemañ; e-lec'h pa zeuio ar C'hrist, den n'anavezo a-belec'h eo.
But we know whence this man is; whereas, when the Messiah shall come, no person will know whence he is.
28 Ha Jezuz a grie en templ eta, o kelenn, hag o lavarout: C'hwi a anavez ac'hanon, hag ec'h ouzoc'h a-belec'h on. N'on ket deuet ac'hanon va-unan, met an hini en deus va c'haset a zo gwirion, ha c'hwi n'anavezit ket anezhañ.
Jesus, who was then teaching in the temple, cried, Do you know both who, and whence I am? I came not of myself. But he is true, who sent me, whom you know not.
29 Me a anavez anezhañ, rak dont a ran eus e berzh, hag eñ eo en deus va c'haset.
As for me, I know him, because I came from him, and am commissioned by him.
30 Klask a raent kregiñ ennañ; met den ne grede lakaat e zorn warnañ, abalamour e eur ne oa ket c'hoazh deuet.
Then they sought to apprehend him, but none laid hands on him; for his hour was not yet come.
31 Koulskoude, kalz eus ar bobl a gredas ennañ, hag a lavare: Pa zeuio ar C'hrist, hag ober a raio brasoc'h mirakloù eget ma ra hemañ?
Many of the people, however, believed on him, and said, When the Messiah shall come, will he do more miracles than this man does?
32 Ar farizianed, o vezañ klevet ar pezh a lavare ar bobl anezhañ e-kuzh, a gasas, a-unvan gant ar veleien vras, serjanted evit kregiñ ennañ.
When the Pharisees heard that the people muttered such things concerning him, they and the chief priests dispatched officers to seize him.
33 Setu perak Jezuz a lavaras dezho: Me a zo ganeoc'h c'hoazh evit un nebeut amzer, ha mont a ran da gavout an hini en deus va c'haset;
Jesus, therefore, said, Yet a little while I remain with you; then I go to him who sent me.
34 klask a reot ac'hanon, ha ne'm c'havot ket; ha c'hwi, ne c'hellit ket dont e-lec'h ma'z on.
You shall seek me, but shall not find me; nor be able to come where I am.
35 Ar Yuzevien eta a lavare etrezo: Pelec'h ez aio, na c'hellimp ket kavout anezhañ? Mont a raio etrezek ar re a zo strewet e-touez ar C'hresianed, ha kelenn a raio ar C'hresianed?
The Jews said, among themselves, Whither will he go, that we shall not find him? Will he go to the dispersed Greeks, and teach the Greeks?
36 Petra eo ar pezh en deus lavaret: C'hwi am c'hlasko, ha ne'm c'havot ket; ha c'hwi ne c'hellit ket dont e-lec'h ma'z on?
What does he mean, by saying, You shall seek me, but shall not find me, nor be able to get thither, where I shall be.
37 An deiz diwezhañ ha brasañ eus ar gouel, Jezuz en em gave eno, hag a grie: Mar en deus unan bennak sec'hed, ra zeuio da'm c'havout, ha ra evo.
On the last, and greatest day of the festival, Jesus stood and cried, saying, If any man thirst, let him come to me, and drink.
38 An hini a gred ennon, stêrioù dour a vuhez a redo eus e askre, evel ma lavar ar Skritur.
He who believes on me, as the scripture says, shall be like a cistern, whence rivers of living waters shall flow.
39 Met eñ a lavare kement-se eus ar Spered a dlee resev ar re a gredje ennañ; rak ar Spered-Santel ne oa ket bet c'hoazh roet, abalamour na oa ket bet c'hoazh roet da Jezuz e c'hloar.
This he spoke of the Spirit, which they who believed on him were to receive; for the Holy Spirit was not yet given, because Jesus was not yet glorified.
40 Kalz eus ar bobl, o vezañ klevet ar gerioù-se, a lavare: Hemañ eo e gwirionez ar profed.
Many of the people having heard what was spoken, said, This is certainly the prophet.
41 Reoù all a lavare: Ar C'hrist eo. Ha reoù all a lavare: Met ar C'hrist, ha dont a ra eus Galilea?
Some said, This is the Messiah. Others, does the Messiah come from Galilee?
42 Ar Skritur, ha ne lavar ket e teuio ar C'hrist eus lignez David hag eus bourc'h Betlehem, a-belec'h e oa David?
Does not the scripture say, that the Messiah will be of the posterity of David, and come from Bethlehem, the village whence David was?
43 Ar bobl eta a oa lodennet diwar e benn.
Thus the people were divided concerning him;
44 Hag ur re bennak anezho a c'hoantae kregiñ ennañ, met den ne lakaas e zaouarn warnañ.
and some of them would have seized him, but no person laid hands upon him.
45 Ar serjanted eta a zistroas etrezek ar veleien vras hag ar farizianed; ar re-mañ a lavaras dezho: Perak n'hoc'h eus ket e zegaset?
Then the officers returned to the chief priests and Pharisees, who asked them, Wherefore have you not brought him?
46 Ar serjanted a respontas: Biskoazh den n'en deus komzet evel an den-se.
The officers answered, Never man spoke like this man.
47 Ar farizianed a lavaras dezho: Bet oc'h-hu ivez touellet?
The Pharisees replied, Are you also seduced?
48 Ha bez' ez eus unan bennak eus ar mestroù pe eus ar farizianed hag en defe kredet ennañ?
Has any of the rulers, or of the Pharisees, believed on him?
49 Met ar bobl villiget-mañ n'anavez ket al lezenn.
But this populace, which knows not the law, is accursed.
50 Nikodem, an hini a oa deuet en noz da gavout Jezuz hag a oa unan anezho, a lavaras dezho:
Nicodemus, one of themselves, (he who came to Jesus by night, )
51 Ha barn a ra hol lezenn un den hep bezañ e glevet hag hep anavezout ar pezh en deus graet?
said to them, Does our law permit us to condemn a man, without hearing him, and knowing what he has done?
52 Int a respontas dezhañ: Bez' out ivez Galileat? Evesha ha gwel: profed ebet a zo deuet eus Galilea.
They answered him, Are you also a Galilean? Search, and you will find that prophets arise not out of Galilee.
53 Ha pep hini en em dennas en e di.
Then every man went to his own house;
