< मत्ती 5 >

1 यीशु भिड़ा जो दिखीकरी, पाहड़े पर थोड़ा उपर चली गिया, कने उना जो शिक्षा देणे तांई ओथु बेई गिया तां उदे चेले उदे बाल आये।
Yesu bu kamona nkangu wu batu wukuma va mbata mongo, wuvuanda. Minlonguki miandi mikutakana va kaba.
2 कने उना जो शिक्षा देणी शुरू किती:
Bosi wutona kuba longa. Wutuba:
3 “धन्य न सै लोक, जड़े मने दे दीन न जिना जो परमेश्वर दी जरुरतां दा ऐहसास है, क्योंकि स्वर्गे दा राज्य उना दा ही है।
Khini kuidi minsukami mu Pheve, bila bawu bavuidi Kipfumu ki Diyilu.
4 धन्य न सै लोक, जड़े शोक करदे न, क्योंकि परमेश्वरे उना जो शांती देणी।
Khini kuidi bawu bandila bila bela bombo.
5 धन्य न सै लोक, जड़े नम्र न, क्योंकि धरती उना दी होणी है।
Khini kuidi bawu badi mintima milembama, bila bawu bela vinginina ntoto.
6 धन्य न सै लोक, जड़े धार्मिकता ने जिन्दगी जिणे दी सच्ची भूख प्यास रखदे न, क्योंकि परमेश्वरे उना जो रजांणा है।
Khini kuidi bawu beta monanga tsatu ayi phuila yi mambu masonga, bila bela yukutusu.
7 धन्य न सै लोक जड़े दयालु न, क्योंकि परमेश्वरे उना पर दया करणी।
Khini kuidi bawu badi mintima mi kiadi, bila bela kuba mona kiadi.
8 धन्य न सै लोक, जिना दे मन साफ न, क्योंकि उना परमेश्वरे जो दिखणा।
Khini kuidi bawu badi mintima mivedila, bila bela mona Nzambi.
9 धन्य न सै लोक, जड़े इकी दुज्जे दा मेल कराणे बाले न, क्योंकि उना जो परमेश्वरे दा पुत्र बोलया जाणा।
Khini kuidi bawu beti tula ndembama, bila bela tedolo bana ba Nzambi.
10 धन्य न सै लोक, जड़े धर्मे दे कम्म करणे दिया बजा ने सताऐ जांदे न, क्योंकि स्वर्गे दा राज्य उना दा ही है।
Khini kuidi bawu beta yamusu mu diambu di busonga, bila bawu bavuidi Kipfumu ki Diyilu.
11 धन्य न तुसां, जालू माणुऐ मेरिया बजा ने तुहाड़ी निन्दा करणी कने तुसां जो सताणा क्योंकि तुसां मेरे चेले न कने झूठ बोली-बोली करी तुहाड़े खिलाफ हर तरां दियां बुरियाँ गल्लां बोलगे।
Khini kuidi beno enati bakulufinganga, enati bakulu yamisanga ayi enati bakuluvuninanga mambu mambimbi ma phila mu phila mu diambu diama.
12 तालू तुसां खुश कने मगन होनयो क्योंकि तुहाड़े तांई स्वर्गे च बडा इनाम है। इस तांई कि जड़े बड़े बकते पहले परमेश्वरे दा संदेश देणेबाले थे उना जो भी इयां ही सताया था।
Lumona kueno khini, lusakadala bila mfutu wunneni wukuluvingila ku Diyilu. Luzaba mboti ti mimbikudi mi lutuamina mamvawu bobo bayamusulu.
13 तुसां धरतिया पर लोकां तांई लूँणे सांई न; पर अगर लूँणे दा स्वाद बिगड़ी जा, तां फिरी सै कुसा चिजा ने लूँणका करणा? फिरी सै कुसी कम्मे दा नी है, सिर्फ इसी तांई कि इसयो बार सुटी दिया ताकि माणुआं दे पैरा हेठ ओए।
—Beno luidi tsalu yi ntoto. Enati tsalu yizimbisidi lueki luandi, mu mbi balenda diaka vutudila lueki beni? Kadi mfunu yisiedi ko, bafueti kuyiloza ku nganda ayi batu bafueti yidiata.
14 तुसां पुरे संसारे तांई ज्योति न। जड़ा शेहर पाहड़े पर बस्या है, सै कदी छुपी नी सकदा।
Beno luidi muinda wu nza, divula diodi didi va yilu mongo, dilendi suama ko.
15 कने लोक दिय्या बाली करी टोकरुऐ हेठ नी रखदे न, पर उसयो उपर धारिया पर रखदे न, ताकि घरे दे सारे लोकां जो लौ होऐ।
Enati balemisini muinda, bawu tulanga ku tsi katini ko, vayi va yilu meza muingi wumonisa kiezila kuidi batu boso badi mu nzo.
16 तियां ही तुहाड़ी लौ भी माणुआं सामणे चमके तां सै तुहाड़े भले कम्मा जो दिखीकरी तुहाड़े पिता दी बड़ाई करन, जड़ा स्वर्गे च है।
Diawu bika kiezila kieno kilezimina bobo vadi batu muingi bamona mavanga meno mamboti ayi muingi bakembisa Dise dieno didi ku Diyilu.
17 ऐ मत समझा कि, मैं मूसा दी व्यवस्था या परमेश्वरे दा संदेश देणेबालयां दिया गल्लां जो खत्म करणा आया है, मैं उना जो खत्म करणा नी, पर उना जो पूरा करणा आया है।
—Lubika yindula ti ndiyiza mu diambu di vonda Mina voti mu diambu di vonda malongi ma mimbikudi. Ndisia kuiza ku vonda ko vayi ndiyiza mu diambu di dukisa miawu.
18 क्योंकि मैं तुसां ने सच्च बोलदा है, कि अम्बर कने धरती खत्म होई जांगे, पर परमेश्वरे दिया व्यवस्था ला कुछ भी, ऐथू दीकर इक बिंदु या मात्रा भी पूरा होयो बिना नी टलनी है। व्यवस्था दियां सारियां भविष्यवाणियाँ पुरियां होणियां न।
Bila bukiedika ndikulukamba: sumbu Diyilu ayi ntoto bikidi zingi buna kadi kima kimosi kilendi botolo ko mu Mina; ka diambu ko sono kimosi kifioti. Vayi nate mamoso mela vangama.
19 इस तांई जड़ा कोई छोटे ला छोटे हुकम चे कुसकी इकी जो भी नी मनगा, कने तियां ही लोकां जो सिखांगा, तां उसयो स्वर्गे दे राज्य च सारयां ला छोटा बोलणा, पर जड़ा कोई उना दा पालन करगा कने उना जो सिखांगा, सिर्फ उसयो ही स्वर्गे च महान बोलणा है।
Diawu woso mutu weta bundula muina wawu wumosi wufioti ayi wela longa batu bavanga buawu, wela monika mutu wukhioki mu Kipfumu ki Diyilu. Vayi woso mutu wunlonganga Mina mi Nzambi ayi weta misadila, wela monika mutu wunneni mu Kipfumu ki Diyilu.
20 मैं तुसां ने बोलदा है, कि अगर तुसां चे कोई स्वर्ग दे राज्य च जाणा चांदा है, तां तुसां जो व्यवस्था जो सिखाणे बाले कने फरीसियां ला बदीकरी परमेश्वरे दी व्यवस्था दा पालन करणा चाईदा।
Bila ndikulukamba enati busonga bueno bukadi viatuka bobo bu Bafalisi ayi bu Minsoniki mi Mina, buna lulendi kota ko mu Kipfumu ki Diyilu.
21 तुसां सुणया होंणा, व्यवस्था जो सिखाणे बालयां साड़े पूर्वजां जो दसया कि ‘हत्या मत करदे’, कने जड़ा कोई हत्या करगा उसयो यहूदी सभा च सजा मिलणी है।
—Luwa ti bakamba kuidi bakulu beto ti: kadi vonda mutu bila woso wela vonda mutu wela samba va ntuala mazuzi.
22 पर मैं तुसां जो ऐ बोलदा है, कि जड़ा कोई अपणे भाईऐ पर गुस्सा करगा, उसयो यहूदी सभा च सजा मिलणी: कने जड़ा कोई अपणे भाईऐ जो नकम्मा बोलगा उसयो महासभा च परमेश्वरे सजा देणी; जड़ा कोई अपणे भाईऐ जो निकम्मा कने मुर्ख बोले; उसयो नरके दी अग्गी दी सजा मिलणी। (Geenna g1067)
Vayi minu ndikulukamba: woso mutu wumfuemina ndiandi wela samba va ntuala mazuzi. Woso mutu wumfinga ndiandi ti: “vungisi”, wela samba na ntuala lukutukunu lu bapfumu banganga Nzambi, ayi woso mutu wunfinga ndiandi ti widi “dilawu” mboti mu kunloza ku mbazu yi bulungi. (Geenna g1067)
23 इस तांई अगर तू अपणी भेंट चढ़ाणे तांई मंदरे जो लोऐ, कने ओथु तिजो याद ओऐ, कि मेरे भाईऐ दे मने च मेरे तांई कोई शिकायत है,
Enati telimini ku kuma mu vana makaba, ayi tebukidi moyo ti diambu khombꞌaku kabeki,
24 तां अपणी भेंट ओथु ही मंदरे दे सामणे छडी दे, कने पेहले जाई करी अपणे भाईये ने मेल मिलाप कर, तां फिरी आई करी अपणी भेंट चढ़ा।
bika makaba maku vana ntuala, kuma, yenda teka dedikisa ayi khombꞌaku bosi yiza vani makaba maku kuidi Nzambi.
25 कचेरी जांदे बकते रस्ते च ही तू अपणे बिरोधी ने राजीनामा करी ले, ताकि तेरा बिरोधी तिजो न्याय करणे बाले दे हथे ना देई दे, कने न्याय करणे बाला तिजो जेला च पाई दे।
Enati mutu wubeki mambu vika wizana ayi niandi bu lukidi mu nzila bila niandi kufunda kuidi zuzi, zuzi maka tuma masodi muingi matula mu nloko.
26 मैं तुसां ने सच्च बोलदा है जालू दीकर तू इक-इक पैसा नी भरी दिंगा तालू दीकर तू जेलखाने ला नी छुटी सकदा है।”
Bukiedika ndikukamba ti mawu kala kaka muna nloko nate wumana futa zimbongo zioso.
27 तुसां सुणी बैठयो न कि परमेश्वरे हुकम दितया था, कि व्यभिचार मत करदे।
—Luwa ti ditubu: kadi vanga kitsuza.
28 पर मैं तुसां ने ऐ बोलदा है, जड़ा कोई कुसा जनानिया जो बुरिया नजरा ने दिखे तां सै अपणे मने च उसा ने व्यभिचार करी बैठा है।
Vayi minu ndikulukamba ti woso wuntala nketo mu kunzinina, buna vengi yandi kitsuza mu ntimꞌandi.
29 अगर तेरी सजी हख तेरे पाप दी बजा बणे, तां उसा जो कडी करी सट्टी दे; क्योंकि तेरे तांई ऐ ही खरा है कि तेरे अंगा चे इकी दा नाश होई जाऐ ताकि तेरा बाकी शरीर नरक जाणे ला बची जा। (Geenna g1067)
Diawu enati dieso diaku, di lubakala Dilembo kuvodisa masumu, mboti mu kudidovula ayi ku diloza thama. Bila bulutidi mboti kuidi ngeyo mu kambu nama kimosi ki nituꞌaku ayi mu tala nitu aku yimvimba yilozama ku bulungi. (Geenna g1067)
30 कने अगर तेरा सज्जा हथ तेरे पाप करणे दी बजा बणे, तां तू उसयो बडी करी सुटी दे, क्योंकि तेरे तांई ऐ ही खरा है कि तेरे अंगा चे इक हिसा नाश होई जा, ताकि तेरा बाकी शरीर नरक जाणे ला बची जा। (Geenna g1067)
Bosi enati koko kuaku, ku lubakala, kulembo kuvodisa masumu, mboti wukuzenga ayi wukuloza thama, bila bulutidi mboti kuidi ngeyo mu kambu nama kimosi ki nituꞌaku ayi mu tala nitu aku yimvimba yilozama ku bulungi. (Geenna g1067)
31 मूसा दिया व्यवस्था च ऐ भी बोलया था, कि जड़ा कोई अपणिया घरे बालिया जो तलाक देणा चांदा है, तां उसा जो तलाकनामा दे।
—Bakamba diaka: “Woso mutu botudi nketo andi buna bufueni kamvana nkanda wu kimbangi wumonisa ti vondidi dikuela.”
32 पर मैं तुसां जो ऐ बोलदा है, कि जड़ा कोई अपणिया घरे बालिया जो व्यभिचार दे सिवा कुसी होरसी बजा ने छडी दे, तां सै उसा ला व्यभिचार करवांदा है; कने जड़ा उसा छडिया ने बियाह करे, सै व्यभिचार करदा है।
Vayi minu ndikulukamba: woso bakala wumvambana ayi nketo andi, bika sia ti mu diambu di kitsuza, buna niandi wunyekudi mu vanga kitsuza. Ayi woso wunkuela nketo wowo mamvandi vengi kitsuza.
33 फिरी तुसां सुणी बैठयो न, कि व्यवस्था जो सिखाणे बालयां साड़े पूर्वजां बोलया था, झुठियां कसमां मत खांदे, पर परमेश्वरे दे सामणे खादियां अपणियां कसमां जो पुरियां करनयो।
—Luwa diaka ti bakamba kuidi bakulu beto: “kadi vonda ndefi wuleva, vayi dukisa ndefi wuvana Pfumu.”
34 पर मैं तुसां ने ऐ बोलदा है, कि कदी कसम मत खांदे; ना ही स्वर्गे दी, क्योंकि स्वर्ग परमेश्वरे दा सिंहासन है।
Minu ndikulukamba lubika kueno levanga ndefi. Kadi levilanga ndefi mu “dizina di Diyilu” bila Diyilu diawu kundu ki Nzambi.
35 ना ही धरतिया दी, क्योंकि सै उदे पैरां दी चौंकी है; कने ना ही यरूशलेम शेहर दी क्योंकि सै महान राजा परमेश्वरे दा शेहर है।
Lubika levilanga ndefi mu dizina di ntoto bila va ntoto vawu Nzambi keti tetika malu mandi. Lubika levilanga ndefi mu dizina di Yelusalemi bila diawu divula di Ntinu wunneni.
36 कने अपणे सरे दी भी कसम मत खांदा क्योंकि तू अपणे इक बाले जो भी ना चिट्टा, कने ना काला करी सकदा है।
Kadi levilanga ndefi va “ntuꞌaku” bila kulendi kitula lusuki lumosi phembi ko voti ndombi ko.
37 पर तुहाड़ी गल्ल हां दी हां, कने ना दी ना हो; क्योंकि जड़ा कुछ इसला जादा होंदा है, सै शैतान ला होंदा है।
Bika lutubanga kaka “Nyinga” bu lufueti tuba nyinga ayi “nana” bu lufueti tuba nana. Bila mambu moso meti buelama va yilu kuidi Satana meti ba.
38 फिरी तुसां सुणी बैठयो न कि मूसा दिया व्यवस्था च लिखया है, कि अगर कोई तेरी हखी जो फोड़ी दे तां तुमी उदे बदले च उदी हख फोड़ी दे, कने इयां ही दंद दे बदले दंद तोड़ी दिया।
—Luwa bu bakamba: “Enati mutu tobudi dieso di ndiandi, niandi mamvandi bafueti tobula dieso diandi; enati mutu kodidi dieno di ndiandi, niandi mamvandi bafueti kola diano diandi.”
39 पर मैं तुसां ने ऐ बोलदा है, कि तुसां बदला मत लेंदे; पर जड़ा तेरिया सजिया खाडिया पर थपड़ मारे, तां उदे सामणे दुई खाडी भी करी दिया।
Vayi minu ndikulukamba: —Lubika kakidila mutu tidi kuvangila mambimbi! Enati bazubidi mbata mu luvenga lumosi, wuntambika diaka luvenga lunkaka.
40 कने अगर कोई तिजो पर मुकद्दमा करी के जबरदस्ती तेरा कुरता लेणा चांदा है, तां उसयो अपणिया धोतिया भी लेणा दिया।
Enati mutu tidi kufunda ayi ziona kikhutu kiaku, buna wunyekudila ayi yunga kiaku.
41 कने कोई रोमी सिपाई तिजो जबरदस्ती ही इक मील भर लेई जांदा है, तां उदे सोगी दो मील चली जा।
Enati mutu wukuikidi wudiata yandi mu tezo ki kilometele kimosi, ngeyo buela diati yandi mu tezo ki bikilometele biodi.
42 कने जड़ा कोई तिजो ला कुछ मंगे, तां उसयो देई दे; कने जड़ा तिजो ला उधार लेंणा चांदा है, उसयो मना मत करदे।
Vana kuidi mutu wowo wukulomba ayi kadi yimina mutu wowo wunzola deva kuidi ngeyo.
43 तुसां सुणी बैठयो न कि व्यवस्था च लिखया है; कि अपणे पड़ोसियां ने प्यार रखा, कने दुश्मणा ने दुशमणी रखा।
—Luwa ti bakamba: “zolanga ndiaku ayi lendanga mbeni aku”
44 पर मैं तुसां ने ऐ बोलदा है, कि अपणे दुशमणा ने प्यार रखा, कने जड़ा तुसां जो सतादां है उस तांई प्राथना करा।
Vayi minu ndikulukamba: Luzola bambeni beno! Lusambidila bobo bakuluyamisanga!
45 जिसने तुसां अपणे स्वर्गीय पिता दी ओलाद बणना है, क्योंकि सै खरे लोकां कने बुरे लोकां दोना उपर अपणा सूरज निकालदा है, कने धर्मियां कने अधर्मियां दोनो पर बरखा बरसांदा है।
Buawu bobo luela bela bana bakiedika ba Dise dieno didi ku Diyilu. Bila niandi weta kienzudila thangu andi kuidi batu bambimbi ayi batu bamboti; weta nokisa mvula kuidi batu basonga ayi kuidi bobo bakambulu basonga.
46 क्योंकि अगर तुसां अपणे चाहणे बालयां ने ही प्यार रखन, तां परमेश्वरे तुसां जो फल नी देणा, क्योंकि चुंगी लेंणे बाले भी इयां ही करदे न?
Enati lueta zola bobawu beta kuluzola, buna mbi mfutu lumbaka? Bila mimfutisi mi ziphaku mamvawu beta bu vanga.
47 कने अगर तुसां सिर्फ अपणे मसीह भाईंयां जो ही नमस्ते करदे न, तां तुसां दुज्जे लोकां दे बदले कोई बडा कम्म नी करदे न। क्योंकि होर जातियां जड़ियां परमेश्वरे दे हुकमा दा पालन नी करदियां न, सै भी तां इयां ही करदे न?
Enati lueta vana kaka mboti kuidi bakhomba zieno, buna diambu mbi diviatukidi lumvanga e? Keti Bapakanu mamvawu beti bu vanga.
48 इस तांई तुहांजो उना जो प्यार करणा चाईदा जड़े तुहांजो प्यार नी करदे इस तरीके ने तुसां सिद्ध बणा, जियां तुहाड़ा स्वर्गीय पिता सिद्ध है।
Vayi beno bufueni luba batu bafuana banga buididi Dise dieno widi ku Diyilu widi wufuana.

< मत्ती 5 >