मत्ती 5
1 यीशु भिड़ा जो दिखीकरी, पाहड़े पर थोड़ा उपर चली गिया, कने उना जो शिक्षा देणे तांई ओथु बेई गिया तां उदे चेले उदे बाल आये।
| ויהי כראותו את המון העם ויעל ההרה וישב שם ויגשו אליו תלמידיו׃ |
2 कने उना जो शिक्षा देणी शुरू किती:
| ויפתח את פיהו וילמד אותם לאמר׃ |
3 “धन्य न सै लोक, जड़े मने दे दीन न जिना जो परमेश्वर दी जरुरतां दा ऐहसास है, क्योंकि स्वर्गे दा राज्य उना दा ही है।
| אשרי עניי רוח כי להם מלכות השמים׃ |
4 धन्य न सै लोक, जड़े शोक करदे न, क्योंकि परमेश्वरे उना जो शांती देणी।
| אשרי האבלים כי הם ינחמו׃ |
5 धन्य न सै लोक, जड़े नम्र न, क्योंकि धरती उना दी होणी है।
| אשרי הענוים כי המה יירשו הארץ׃ |
6 धन्य न सै लोक, जड़े धार्मिकता ने जिन्दगी जिणे दी सच्ची भूख प्यास रखदे न, क्योंकि परमेश्वरे उना जो रजांणा है।
| אשרי הרעבים והצמאים לצדקה כי הם ישבעו׃ |
7 धन्य न सै लोक जड़े दयालु न, क्योंकि परमेश्वरे उना पर दया करणी।
| אשרי הרחמנים כי הם ירחמו׃ |
8 धन्य न सै लोक, जिना दे मन साफ न, क्योंकि उना परमेश्वरे जो दिखणा।
| אשרי ברי לבב כי הם יחזו את האלהים׃ |
9 धन्य न सै लोक, जड़े इकी दुज्जे दा मेल कराणे बाले न, क्योंकि उना जो परमेश्वरे दा पुत्र बोलया जाणा।
| אשרי רדפי שלום כי בני אלהים יקראו׃ |
10 धन्य न सै लोक, जड़े धर्मे दे कम्म करणे दिया बजा ने सताऐ जांदे न, क्योंकि स्वर्गे दा राज्य उना दा ही है।
| אשרי הנרדפים על דבר הצדקה כי להם מלכות השמים׃ |
11 धन्य न तुसां, जालू माणुऐ मेरिया बजा ने तुहाड़ी निन्दा करणी कने तुसां जो सताणा क्योंकि तुसां मेरे चेले न कने झूठ बोली-बोली करी तुहाड़े खिलाफ हर तरां दियां बुरियाँ गल्लां बोलगे।
| אשריכם אם יחרפו וירדפו אתכם וידברו בשקר עליכם כל רע בעבורי׃ |
12 तालू तुसां खुश कने मगन होनयो क्योंकि तुहाड़े तांई स्वर्गे च बडा इनाम है। इस तांई कि जड़े बड़े बकते पहले परमेश्वरे दा संदेश देणेबाले थे उना जो भी इयां ही सताया था।
| שמחו וגילו כי שכרכם רב בשמים כי כן רדפו את הנביאים אשר היו לפניכם׃ |
13 तुसां धरतिया पर लोकां तांई लूँणे सांई न; पर अगर लूँणे दा स्वाद बिगड़ी जा, तां फिरी सै कुसा चिजा ने लूँणका करणा? फिरी सै कुसी कम्मे दा नी है, सिर्फ इसी तांई कि इसयो बार सुटी दिया ताकि माणुआं दे पैरा हेठ ओए।
| אתם מלח הארץ ואם המלח היה תפל במה ימלח הן לא יצלח עוד לכל כי אם להשליך חוצה והיה מרמס לבני אדם׃ |
14 तुसां पुरे संसारे तांई ज्योति न। जड़ा शेहर पाहड़े पर बस्या है, सै कदी छुपी नी सकदा।
| אתם אור העולם עיר ישבת על ההר לא תוכל להסתר׃ |
15 कने लोक दिय्या बाली करी टोकरुऐ हेठ नी रखदे न, पर उसयो उपर धारिया पर रखदे न, ताकि घरे दे सारे लोकां जो लौ होऐ।
| גם אין מדליקים נר ושמים אותו תחת האיפה כי אם על המנורה ויאר לכל אנשי הבית׃ |
16 तियां ही तुहाड़ी लौ भी माणुआं सामणे चमके तां सै तुहाड़े भले कम्मा जो दिखीकरी तुहाड़े पिता दी बड़ाई करन, जड़ा स्वर्गे च है।
| כן יאר אורכם לפני בני האדם למען יראו מעשיכם הטובים ושבחו את אביכים שבשמים׃ |
17 ऐ मत समझा कि, मैं मूसा दी व्यवस्था या परमेश्वरे दा संदेश देणेबालयां दिया गल्लां जो खत्म करणा आया है, मैं उना जो खत्म करणा नी, पर उना जो पूरा करणा आया है।
| אל תחשבו כי באתי להפר את התורה או את דברי הנביאים לא באתי להפר כי אם למלאת׃ |
18 क्योंकि मैं तुसां ने सच्च बोलदा है, कि अम्बर कने धरती खत्म होई जांगे, पर परमेश्वरे दिया व्यवस्था ला कुछ भी, ऐथू दीकर इक बिंदु या मात्रा भी पूरा होयो बिना नी टलनी है। व्यवस्था दियां सारियां भविष्यवाणियाँ पुरियां होणियां न।
| כי אמן אמר אני לכם עד כי יעברו השמים והארץ לא תעבר יוד אחת או קוץ אחד מן התורה עד אשר יעשה הכל׃ |
19 इस तांई जड़ा कोई छोटे ला छोटे हुकम चे कुसकी इकी जो भी नी मनगा, कने तियां ही लोकां जो सिखांगा, तां उसयो स्वर्गे दे राज्य च सारयां ला छोटा बोलणा, पर जड़ा कोई उना दा पालन करगा कने उना जो सिखांगा, सिर्फ उसयो ही स्वर्गे च महान बोलणा है।
| לכן מי אשר יפר אחת מן המצות הקטנות האלה וכן ילמד את בני האדם קטון יקרא במלכות השמים ואשר יעשה וילמד אותן הוא גדול יקרא במלכות השמים׃ |
20 मैं तुसां ने बोलदा है, कि अगर तुसां चे कोई स्वर्ग दे राज्य च जाणा चांदा है, तां तुसां जो व्यवस्था जो सिखाणे बाले कने फरीसियां ला बदीकरी परमेश्वरे दी व्यवस्था दा पालन करणा चाईदा।
| כי אני אמר לכם אם לא תרבה צדקתכם מצדקת הסופרים והפרושים לא תבאו אל מלכות השמים׃ |
21 तुसां सुणया होंणा, व्यवस्था जो सिखाणे बालयां साड़े पूर्वजां जो दसया कि ‘हत्या मत करदे’, कने जड़ा कोई हत्या करगा उसयो यहूदी सभा च सजा मिलणी है।
| שמעתם כי נאמר לקדמונים לא תרצח ואשר ירצח מחיב הוא לבית דין׃ |
22 पर मैं तुसां जो ऐ बोलदा है, कि जड़ा कोई अपणे भाईऐ पर गुस्सा करगा, उसयो यहूदी सभा च सजा मिलणी: कने जड़ा कोई अपणे भाईऐ जो नकम्मा बोलगा उसयो महासभा च परमेश्वरे सजा देणी; जड़ा कोई अपणे भाईऐ जो निकम्मा कने मुर्ख बोले; उसयो नरके दी अग्गी दी सजा मिलणी। (Geenna g1067)
| אבל אני אמר לכם כל אשר יקצף על אחיו חנם מחיב הוא לבית דין ואשר יאמר אל אחיו רקא מחיב הוא לסנהדרין ואשר יאמר אתה הנבל מחיב לאש גיהנם׃ (Geenna g1067) |
23 इस तांई अगर तू अपणी भेंट चढ़ाणे तांई मंदरे जो लोऐ, कने ओथु तिजो याद ओऐ, कि मेरे भाईऐ दे मने च मेरे तांई कोई शिकायत है,
| לכן אם תקריב קרבנך אל המזבח ושם תזכר כי יש לאחיך דבר עליך׃ |
24 तां अपणी भेंट ओथु ही मंदरे दे सामणे छडी दे, कने पेहले जाई करी अपणे भाईये ने मेल मिलाप कर, तां फिरी आई करी अपणी भेंट चढ़ा।
| עזוב תעזב שם את קרבנך לפני המזבח וקדם ללכת לכפר פני אחיך ואחרי כן בוא הקרב את קרבנך׃ |
25 कचेरी जांदे बकते रस्ते च ही तू अपणे बिरोधी ने राजीनामा करी ले, ताकि तेरा बिरोधी तिजो न्याय करणे बाले दे हथे ना देई दे, कने न्याय करणे बाला तिजो जेला च पाई दे।
| מהר התרצה לאיש ריבך בעודך בדרך אתו פן יסגיר אתך איש ריבך אל השפט והשפט יסגירך לשוטר והשלכת את בית הכלא׃ |
26 मैं तुसां ने सच्च बोलदा है जालू दीकर तू इक-इक पैसा नी भरी दिंगा तालू दीकर तू जेलखाने ला नी छुटी सकदा है।”
| אמן אמר אני לך לא תצא משם עד אשר שלמת את הפרוטה האחרונה׃ |
27 तुसां सुणी बैठयो न कि परमेश्वरे हुकम दितया था, कि व्यभिचार मत करदे।
| שמעתם כי נאמר לקדמונים לא תנאף׃ |
28 पर मैं तुसां ने ऐ बोलदा है, जड़ा कोई कुसा जनानिया जो बुरिया नजरा ने दिखे तां सै अपणे मने च उसा ने व्यभिचार करी बैठा है।
| אבל אני אמר לכם כל אשר יביט באשה לחמד אותה נאף נאפה בלבו׃ |
29 अगर तेरी सजी हख तेरे पाप दी बजा बणे, तां उसा जो कडी करी सट्टी दे; क्योंकि तेरे तांई ऐ ही खरा है कि तेरे अंगा चे इकी दा नाश होई जाऐ ताकि तेरा बाकी शरीर नरक जाणे ला बची जा। (Geenna g1067)
| ואם תכשילך עין ימינך נקר אותה והשלך ממך כי טוב לך אשר יאבד אחד מאבריך מרדת כל גופך אל גיהנם׃ (Geenna g1067) |
30 कने अगर तेरा सज्जा हथ तेरे पाप करणे दी बजा बणे, तां तू उसयो बडी करी सुटी दे, क्योंकि तेरे तांई ऐ ही खरा है कि तेरे अंगा चे इक हिसा नाश होई जा, ताकि तेरा बाकी शरीर नरक जाणे ला बची जा। (Geenna g1067)
| ואם ידך הימנית תכשילך קצץ אותה והשלך ממך כי טוב לך אשר יאבד אחד מאבריך מרדת כל גופך אל גיהנם׃ (Geenna g1067) |
31 मूसा दिया व्यवस्था च ऐ भी बोलया था, कि जड़ा कोई अपणिया घरे बालिया जो तलाक देणा चांदा है, तां उसा जो तलाकनामा दे।
| ונאמר איש אשר ישלח את אשתו ונתן לה ספר כריתות׃ |
32 पर मैं तुसां जो ऐ बोलदा है, कि जड़ा कोई अपणिया घरे बालिया जो व्यभिचार दे सिवा कुसी होरसी बजा ने छडी दे, तां सै उसा ला व्यभिचार करवांदा है; कने जड़ा उसा छडिया ने बियाह करे, सै व्यभिचार करदा है।
| אבל אני אמר לכם המשלח את אשתו בלתי על דבר זנות עשה אתה נאפת והלקח את הגרושה לו לאשה נאף הוא׃ |
33 फिरी तुसां सुणी बैठयो न, कि व्यवस्था जो सिखाणे बालयां साड़े पूर्वजां बोलया था, झुठियां कसमां मत खांदे, पर परमेश्वरे दे सामणे खादियां अपणियां कसमां जो पुरियां करनयो।
| עוד שמעתם כי נאמר לקדמונים לא תשבע לשקר ושלם ליהוה שבעותיך׃ |
34 पर मैं तुसां ने ऐ बोलदा है, कि कदी कसम मत खांदे; ना ही स्वर्गे दी, क्योंकि स्वर्ग परमेश्वरे दा सिंहासन है।
| אבל אני אמר לכם לא תשבעו כל שבועה לא בשמים כי כסא אלהים המה׃ |
35 ना ही धरतिया दी, क्योंकि सै उदे पैरां दी चौंकी है; कने ना ही यरूशलेम शेहर दी क्योंकि सै महान राजा परमेश्वरे दा शेहर है।
| ולא בארץ כי הדום רגליו היא ולא בירושלים כי היא קרית מלך רב׃ |
36 कने अपणे सरे दी भी कसम मत खांदा क्योंकि तू अपणे इक बाले जो भी ना चिट्टा, कने ना काला करी सकदा है।
| אף בראשך אל תשבע כי אין ביכלתך להפך שער אחד ללבן או לשחר אך יהי דברין הן הן לא לא והיותר מאלה מן הרע הוא׃ |
37 पर तुहाड़ी गल्ल हां दी हां, कने ना दी ना हो; क्योंकि जड़ा कुछ इसला जादा होंदा है, सै शैतान ला होंदा है।
38 फिरी तुसां सुणी बैठयो न कि मूसा दिया व्यवस्था च लिखया है, कि अगर कोई तेरी हखी जो फोड़ी दे तां तुमी उदे बदले च उदी हख फोड़ी दे, कने इयां ही दंद दे बदले दंद तोड़ी दिया।
| שמעתם כי נאמר עין תחת עין שן תחת שן׃ |
39 पर मैं तुसां ने ऐ बोलदा है, कि तुसां बदला मत लेंदे; पर जड़ा तेरिया सजिया खाडिया पर थपड़ मारे, तां उदे सामणे दुई खाडी भी करी दिया।
| אבל אני אמר לכם אל תתקוממו לרע אך המכה אותך על הלפי הימנית הטה לו גם את האחרת׃ |
40 कने अगर कोई तिजो पर मुकद्दमा करी के जबरदस्ती तेरा कुरता लेणा चांदा है, तां उसयो अपणिया धोतिया भी लेणा दिया।
| ואשר יחפץ לריב עמך ולקחת את כתנתך תן לו גם את חמעיל׃ |
41 कने कोई रोमी सिपाई तिजो जबरदस्ती ही इक मील भर लेई जांदा है, तां उदे सोगी दो मील चली जा।
| והאנס אותך ללכת עמו דרך מיל לך אתו שנים׃ |
42 कने जड़ा कोई तिजो ला कुछ मंगे, तां उसयो देई दे; कने जड़ा तिजो ला उधार लेंणा चांदा है, उसयो मना मत करदे।
| השאל מאתך תן לו והבא ללות ממך אל תשב פניו׃ |
43 तुसां सुणी बैठयो न कि व्यवस्था च लिखया है; कि अपणे पड़ोसियां ने प्यार रखा, कने दुश्मणा ने दुशमणी रखा।
| שמעתם כי נאמר ואהבת לרעך ושנאת את איבך׃ |
44 पर मैं तुसां ने ऐ बोलदा है, कि अपणे दुशमणा ने प्यार रखा, कने जड़ा तुसां जो सतादां है उस तांई प्राथना करा।
| אבל אני אמר לכם אהבו את איביכם ברכו את מקקליכם היטיבו לשנאיכם והתפללו בעד מכאיביכם ורדפיכם׃ |
45 जिसने तुसां अपणे स्वर्गीय पिता दी ओलाद बणना है, क्योंकि सै खरे लोकां कने बुरे लोकां दोना उपर अपणा सूरज निकालदा है, कने धर्मियां कने अधर्मियां दोनो पर बरखा बरसांदा है।
| למען תהיו בנים לאביכם שבשמים אשר הוא מזריח שמשו לרעים ולטובים וממטיר על הצדיקים וגם על הרשעים׃ |
46 क्योंकि अगर तुसां अपणे चाहणे बालयां ने ही प्यार रखन, तां परमेश्वरे तुसां जो फल नी देणा, क्योंकि चुंगी लेंणे बाले भी इयां ही करदे न?
| כי אם תאהבו את אהביכם מה הוא שכרכם הלא גם המכסים יעשו זאת׃ |
47 कने अगर तुसां सिर्फ अपणे मसीह भाईंयां जो ही नमस्ते करदे न, तां तुसां दुज्जे लोकां दे बदले कोई बडा कम्म नी करदे न। क्योंकि होर जातियां जड़ियां परमेश्वरे दे हुकमा दा पालन नी करदियां न, सै भी तां इयां ही करदे न?
| ואם תשאלו לשלום אחיכם בלבד מה יתרון לכם הלא גם המכסים יעשו זאת׃ |
48 इस तांई तुहांजो उना जो प्यार करणा चाईदा जड़े तुहांजो प्यार नी करदे इस तरीके ने तुसां सिद्ध बणा, जियां तुहाड़ा स्वर्गीय पिता सिद्ध है।
| לכן היו שלמים כאשר אביכם שבשמים שלם הוא׃ |
