लूका 6
1 फिरी सै सब्ते दे रोजे खेतरां चे होईकरी चलया था, कने उदे चेले बेलां तोड़ी-तोड़ी करी कने हथा ने मल्ली-मल्ली करी खांदे जा दे थे।
En hviledag, da Jesus og disiplene gikk langs noen kornåkrer, nappet disiplene av noen aks og gned mellom hendene for å kunne spise kornet.
2 तालू फरीसियाँ चे कोई बोलणा लग्गे, “तुसां सै कम्म कजो करदे न जड़ा सब्ते दे रोज करणा ठीक नी है?”
Men noen av fariseerne sa:”Hvorfor gjør dere dette? Det er jo forbudt i Moseloven å høste på hviledagen.”
3 यीशुऐ उना जो जबाब दिता, की तुसां ऐ नी पढ़या, कि राजा दाऊदे जालू सै कने उदे साथी भूखे थे तां उना क्या किता?
Da svarte Jesus:”Har dere aldri lest hva kong David gjorde da han og mennene hans ble sultne?
4 दाऊद कियां परमेश्वरे दे घरे गिया, कने भेंट चढ़ाईयां रोटियां लेईकरी खादियां कने अपणे साथियां जो भी दितियां, जिना जो सिर्फ याजक लोक ही खाई सकदे थे?
Han gikk inn i Guds hus og spiste av det spesielle brødet som bare prestene har lov til å spise av og delte også ut til de andre. Dette var jo også et brudd på loven.”
5 कने यीशुऐ उना ने बोलया, “मैं माणुऐ दा पुत्र ऐ बोलणे दा हक रखदा है कि लोकां जो सब्ते बाले रोजे क्या करणा चाईदा कने क्या नी करणा चाईदा।”
Videre sa Jesus til fariseerne:”Jeg, Menneskesønnen, har rett til å avgjøre hva som er tillatt på hviledagen.”
6 कने इक दिन इयां होया की सै कुसी होर सब्ते दे रोजे यहूदी जंज घर च जाई करी उपदेश देणा लग्गा; कने ओथु इक माणु था, जिदा सज्जा हथ सुक्या था।
En annen hviledag underviste Jesus i synagogen. Der satt det en mann som var handikappet i sin høyre hånd.
7 व्यवस्था जो सिखाणे बालयां कने फरीसी उस पर दोष लगाणे दे मोके दीया ताका पर थे, की दिखदे न की सै सब्त दे रोजे ठीक करदा है की नी।
De skriftlærde og fariseerne holdt skarpt oppsyn med Jesus. Ville han våge å helbrede hånden til mannen på hviledagen? I så tilfelle ville de få noe å anklage ham for.
8 पर सै उना दे बिचार जाणदा था; तांई तां उनी सुक्यो हथे बाले माणुऐ जो बोलया, “उठ, खड़ोई जा।” सै उठी होया।
Jesus forsto godt hva de tenkte. Derfor sa han til mannen med den handikappede hånden:”Reis deg og kom fram så alle kan se deg.” Mannen gjorde som Jesus sa.
9 यीशुऐ उना जो बोलया, “मैं तुसां ला ऐ पुछदा है की सब्त दे रोजे क्या ठीक है, भला करणा या बुरा करणा; जान बचणा या मारणा?”
Så vendte Jesus seg til fariseerne og de skriftlærde og sa:”La meg få spørre dere om en ting: Hva er tillatt å gjøre på hviledagen i følge Moseloven? Skal vi gjøre godt eller skal vi gjøre ondt? Skal vi redde liv eller skal vi drepe noen?”
10 तालू यीशुऐ उना लोकां पासे दिखया। कने उस माणुऐ जो बोलया, “अपणा हथ कर रुआं।” उनी किता, कने उदा हथ खरा होई गिया।
Etter tur satte han øynene i en etter en av tilskuerne, og sa til mannen:”Rekk hånden din fram.” Da mannen gjorde det, ble hånden normal igjen!
11 पर ऐ दिखीकरी फरीसी कने मूसा दी व्यवस्था जो सिखाणे बाले बड़े गुस्सा होई गे कने अपु चे बोलणा लग्गे की असां यीशुऐ दा क्या करन?
Motstanderne av Jesus ble rasende og begynte å prate med hverandre om hvordan de kunne få ryddet ham av veien.
12 उदे बाद यीशु धारा पर प्राथना करणे तांई गिया, कने परमेश्वरे ने प्राथना करणे च सारी रात बिताई।
Noen dager seinere gikk Jesus opp på et fjell for å be. Han ba hele natten.
13 जालू दिन होया, तां उनी अपणे चेलयां जो सदीकरी उना चे बाहरा चुणी ले, कने उना जो प्रेरित बोलया।
Da det lysnet av dag, kalte han sammen disiplene og valgte ut tolv til å bli hans nærmeste disipler.
14 कने सै ऐ न: शमौन जिदा ना उनी पतरस भी रखया; कने उदा भाई अन्द्रियास, कने याकूब, कने यूहन्ना, कने फिलिप्पुस, कने बरतुलमै,
Det var: Simon, som han ga navnet Peter, Simon sin bror Andreas, Jakob, Johannes, Filip, Bartolomeus,
15 कने मत्ती, कने थोमा, कने हलफई दा पुत्र याकूब, कने शमौन जिसयो जेलोतेस बोलदे न,
Matteus, Tomas, sønnen til Alfeus som het Jakob, Simon, som ble kalt”den ivrige”,
16 कने याकूब दा पुत्र यहूदा, कने यहूदा इस्करियोती, जड़ा उसयो पकड़वाणे बाला बणया।
Jakob sønnen sin Judas og Judas Iskariot, han som seinere forrådte Jesus.
17 तालू सै उना सोगी उतरिकरी चौरस दिया जगा पर खड़ोता, कने उदे चेलयां दी मती भीड़ कने सारे यहूदिया प्रदेश, कने यरूशलेम शेहर, कने सूर कने सैदा शेहरां दे कने समुद्रे दे बखे ला बतेरे लोक,
Da Jesus hadde kommet ned fra fjellet sammen med sine tolv utvalgte disipler, stanset de på en stor slette. Der hadde mange av disiplene fra den videre kretsen samlet seg. En stor folkemasse fra hele Judea og Jerusalem og fra kysten nær Tyrus og Sidon
18 जड़े उदी सुणना कने अपणियां बमारियां ला ठीक होणे तांई उस बाल आयो थे, ओथु थे। कने बुरियां आत्मा दे सताये होऐ लोक भी ठीक होंदे थे।
hadde kommet for å høre ham og for å bli helbredet fra sykdommene sine. Jesus drev ut mange onde ånder.
19 कने सारे उसयो छूणा चांदे थे, क्योंकि उसला शक्ति निकलदी थी जड़ी सबना जो ठीक करदी थी।
Alle forsøkte å røre ved ham, etter som det gikk ut en kraft fra ham som gjorde folk friske.
20 तालू उनी अपणे चेलयां पासे दिखीकरी बोलया, “धन्य न तुसां, जड़े दीन न, क्योंकि परमेश्वरे दा राज्य तुहाड़ा है।”
Han vendte seg til disiplene og sa:”Lykkelige er dere som innser at dere er fattige, for dere skal få være Guds eget folk!
21 “धन्य न तुसां, जड़े की हुण भूखे न; क्योंकि तुसां रजाऐ जाणे न। धन्य न तुसां, जड़े की हुण रोंदे न, क्योंकि तुसां हसणा है।”
Lykkelige er dere som nå sulter, for dere skal bli mettet. Lykkelige er dere som nå gråter, for dere skal få smile og le.
22 “धन्य न तुसां, जालू माणुऐ दे पुत्रे दिया बजा ने लोकां तुहांजो ने दुशमणी रखणी है, कने तुसां जो कडी देणा, कने तुहाड़ी निंदा करणी, कने तुहाड़ा ना बुरा समझीकरी तुहांजो बडी देणा है।”
Ja, dere er lykkelige når de hater dere, tar avstand fra dere, håner dere og taler dårlig om dere fordi dere er disipler av meg, Menneskesønnen.
23 “उस रोजे खुश होनयो, क्योंकि तुहाड़े तांई स्वर्गे च बडा इनाम है। उना दे बाप-दादे भी परमेश्वरे दा संदेश देणेबालयां सोगी इयां ही करदे थे।”
Gled dere når dette skjer! Ja, dans av glede, for Gud skal lønne dere. Husk på at profetene som før i tiden bar fram Guds budskap, ble like dårlig behandlet av forfedrene.
24 “पर तुहाड़े तांई बड़ी बुरी सजा होणी जड़े बड़े अमीर न, क्योंकि तुहांजो पेहले ही अपणी खुशी मिली गियो है।”
Men ulykken vil ramme dere som er rike, for dere har allerede tatt ut gledene deres.
25 “तुहाड़े तांई बड़ी बुरी सजा होणी जड़े हुण रजी करी खांदे न, क्योंकि उना भूखे रेणा है। तुहाड़े तांई बड़ी बुरी सजा होणी; जड़े हुण हसदे न, क्योंकि बादे च शोक करणा कने रोणा है।”
Ulykken vil ramme dere som nå er mette, dere vil måtte gå sultne. Ulykken vil ramme dere som nå ler, for dere vil måtte sørge og gråte.
26 “तुहाड़े तांई बड़ी बुरी सजा होणी, जालू सारे माणु तुहांजो खरा बोलगे, क्योंकि तुहाड़े पूर्वजां उना लोकां दे बारे च खरियाँ गल्लां बोलियां जड़े परमेश्वरे दे संदेश देणेबाले झूठे लोक थे। इसला पता चलदा की तुसां भी परमेश्वरे दे संदेश देणेबाले झूठे लोक न।”
Ja, ulykken vil ramme dere som det nå blir snakket godt om. Husk på at de profetene som før i tiden opptrådte med falske budskap om Gud, ble populære og behandlet godt av forfedrene.
27 पर तुसां सुणने बालयां जो मैं बोलदा है, की अपणे दुश्मणा ने प्यार रखा; जड़े तुहांजो ने बैर करन, उना दा भला करा।
Men til dere som vil høre på det jeg sier, har jeg dette å fortelle: Elsk fiendene deres. Gjør godt mot dem som hater dere.
28 जड़े तुहांजो श्राप देन, उना जो आशीष दिया; जड़े तुहाड़ी बेजती करन, उना तांई प्राथना करा।
Be om at Gud skal gi alt godt til dem som forbanner dere, og be om at han skal hjelpe dem som håner dere.
29 जड़ा तेरिया इकी खाडिया पर थपड़ मारगा तां तू दूजी भी उस पासे करी दे, कने जड़ा तेरी चादर खोई ले, उसयो अपणा कुरता देणे ला भी मत रोक।
Slår noen deg på det ene kinnet, da vend også det andre til! Vil noen ta ditt yterplagg, da la ham også få skjorten.
30 जड़ा कोई तिजो ला मंगे, उसयो देई दे; कने जड़ा तेरी चिज खोई ले, उसला मंगदा मत।
Gi til alle som ber deg, og om noen tar det som er ditt, da krev det ikke tilbake.
31 कने जियां तुसां चांदे न की लोक तुहांजो ने करन, तुसां भी उना ने तदिया ही करा।
Dere skal behandle andre slik som dere vil at de skal behandle dere.
32 अगर तुसां अपणे ने प्यार रखणेबाले ने प्यार रखन, तां तुहाड़ी क्या बड़ाई? क्योंकि पापी भी तां अपणे ने प्यार रखणे बालयां सोगी प्यार रखदे न।
Dersom dere bare elsker dem som elsker dere, er dere da verd noe ekstra ros og ære for det? Selv onde mennesker elsker jo dem som gir kjærlighet tilbake.
33 कने अगर तुसां अपणे ने भलाई करणे बाले ने ही भलाई करदे न, तां तुहाड़ी कोई कजो बड़ाई करे? क्योंकि पापी भी तां इयां ही करदे न।
Dersom dere gjør godt mot dem som gjør godt mot dere, er det noe så ekstra med det? Det gjør jo de onde menneskene også!
34 कने अगर तुसां उसयो ही उधार दिन्दे न, जिसला बापस मिलणे दी आस रखदे न, तां तुहाड़ी कोई कजो बड़ाई करे? क्योंकि पापी भी पापियां जो उधार दिन्दे न, ताकि उतणा ही बापस मिल्ले।
Dersom dere låner ut penger til dem som kan betale tilbake, er det noe som dere bør takkes så veldig ydmykt for? Selv onde mennesker låner jo ut til sine venner om de bare får pengene sine igjen.
35 अपणे दुश्मणा ने प्यार रखा, कने भलाई करा, कने फिरी बापस नी मिलणे दी इच्छा नी रखीकरी उधार दिया; कने तुहाड़े तांई बडा इनाम होणा है; कने तुसां परम प्रधान परमेश्वर दे सन्तान बणना, क्योंकि सै उना पर जड़े परमेश्वरे दा धन्यबाद नी करदे न कने बुरे लोकां पर भी दया करदे न।
Nei, elsk fiendene deres og gjør godt mot dem. Lån ut pengene deres uten å bekymre dere for om dere får de tilbake. Da vil Gud lønne dere. Dere handler da som ekte barn av Gud, for han er selv god også mot dem som er utakknemlige og onde.
36 जियां तुहाड़ा पिता दयाबान है, तियां ही तुसां भी दयाबान बणा।
Vis samme medfølelse mot dine medmennesker som deres Far i himmelen gjør, han som har medfølelse med alle.
37 “कुसी पर दोष मत लगा; तां तुहांजो पर भी परमेश्वरे दोष नी लगाणा: कुसी जो सजा नी देणी, तुसां भी दुजयां जो माफ करगे तां तुहांजो भी परमेश्वरे माफ करणा।”
Døm ikke andre. Da skal dere ikke selv bli dømt. Erklær ingen skyldige. Da skal ikke Gud erklære dere som skyldige. Vær beredt å tilgi. Da skal dere selv få tilgivelse.
38 दिया करा, तां तुहांजो भी मिलणा। लोकां पूरा नाप दबाई-दबाई करी कने हिलाई-हिलाई करी कने उभरदा होया तुहाड़िया गोदा च पांणा, क्योंकि जिस नापे ने तुसां नापदे न, उसी नापे ने तुहाड़े तांई भी नापया जाणा।
Dersom dere gir, kommer dere til å få. Ja, dere kommer til å få tilbake mer enn dere ga, et breddfullt mål, godt presset og ristet, slik at mye får plass. For det målet dere bruker på andre, det kommer Gud til å bruke på dere.”
39 फिरी यीशुऐ उना ने न इक होर कहाणी बोली: क्या कोई अन्ना माणु, कुसी अन्ने जो रस्ता दसी सकदा है? क्या इना दोना खड्डे च नी पोंणा?
Jesus illustrerte hva han mente ved å fortelle to bilder. Han sa:”Hvilken mening er det i at en blind leder en annen blind? Begge kommer til å falle i samme grøften.
40 चेला अपणे गुरुऐ ला बडा नी होंदा, पर जड़ा कोई पूरा शिक्षित होंगा, सै ही अपणे गुरुऐ सांई होणा।
Og en disippel står ikke over sin mester, men når han er fullt utlært, kan han bli like dyktig som sin mester.
41 तू कजो अपणे भाईऐ दियां छोटियां-छोटियां गलतियां जो दिखदा है, जड़ियां उदिया हखी च पिये छोटे दे कखे सांई न, कने तिजो अपणियां बडियां-बडियां गलतियां नी मिलदियाँ, जड़ियां तेरियां हखी च इक लठे सांई न।
Hvorfor henger du deg opp i de små svakhetene som du ser hos andre, når du ikke erkjenner dine egne feil som er mye større?
42 जद की तिजो अपणी ही हखी दा लठा नी मिलदा है, तां अपणे भाईये जो कियां बोली सकदा है, भाई रुक मैं तेरी हखी दे तिनके जो कडी दिन्दा है? हे कपटी मने दे लोको पेहले तां अपणी हखी दे लठे जो कडा, तां जड़ा तिनका तेरे भाईऐ दी हखी च है, उसयो ढंगे ने दिखीकरी कडी सकदे न।
Hvorfor sier du til andre:’Kom hit så skal jeg åpne øynene på deg slik at du kan se feilene dine’, når du samtidig er blind for dine egne synder? Du falske menneske som bare later som om du er lydig mot Gud! Rett først dine egne feil! Etterpå kan du se klart og forsøke å hjelpe dine medmennesker.
43 कोई ऐसा खरा रुख नी है, जड़ा बेकार फल दे, कने ना ही तां कोई बेकार रुख है, जड़ा खरा फल दे।
Et godt tre kan aldri bære dårlig frukt, og et dårlig tre kan aldri bære god frukt.
44 हर कोई रुख अपणे फले ने पछयेणा जांदा है; क्योंकि लोक झिल्लां चे अंजीर नी तोड़दे न, कने ना बेरी दे झीले ला अंगूर तोड़दे न।
Vi kjenner treet igjen på den frukten det bærer. Ingen finner fiken på tistler eller druer på tornebusker.
45 भला माणु अपणे मने दे भले भंडारे ला खरियाँ गल्लां कडदा है; कने बुरा माणु अपणे मने दे बुरे भंडारे ला बुरियाँ गल्लां ही कडदा है; क्योंकि जड़ा मने च भरुया होंदा हे सेई मुऐ च ओंदा है।
På samme måten viser ordene fra et godt menneske den godhet som finnes i hjertet, mens ordene fra et ondt menneske avslører den ondskap som finnes i dette menneske. Munnen sier det hjertet er fullt av.
46 जालू तुसां मेरा बोलया नी मंदे, तां कजो मिंजो प्रभु-प्रभु बोलदे न?
Hvorfor kaller dere meg’Herre’, når dere likevel ikke er lydige mot meg?
47 जड़ा कोई मेरे बाल ओंदा है, कने मेरियां गल्लां सुणीकरी उना जो मनदा है, मैं तुहांजो दसदा है की सै कुसदे सांई है?
Den som kommer til meg og hører undervisningen min og handler etter den, hvem han er lik skal jeg kort og klart fortelle dere.
48 सै उस माणुऐ सांई है, जिनी घर बणादे बेले ढुगी जमीन खणीकरी पथरां दी नियां बणाईयां न, कने जालू बाढ़ आई तां पांणी उस घरे ने लग्गा, पर उसयो हिलाई नी सकया, क्योंकि सै पक्का बणया था।
Han ligner en mann som vil bygge seg hus. Han graver så dypt at han kan legge grunnmuren på fast fjell. Når elven flommer over og vannet kaster seg mot huset, da står det fast, etter som det er bygget på sikker grunn.
49 “पर जड़े सुणीकरी नी मंदे न, सै उस माणुऐ सांई न, जिनी मिटीया पर बिना नियां दा घर बणाया है, जालू उस पर पांणी लगया, तालू सै झट ढेई गिया, कने सै ढेईकरी टूटी भजी गिया।”
Men den som hører og ikke handler, han ligner en mann som bygger huset sitt direkte på jorden uten å grave noe fundament. Og når elven kaster seg mot huset, faller det straks sammen med en kjempesmell.”
