Malasu 31

1 Goe da gogolosu sia: amo hina bagade Lemiuele ea: me da ema sia: i,

سخنان الهام بخش مادر لموئیلِ پادشاه به او:

2 “Di da na dogolegei manodafa. Na da Godema sia: ne gadoiba: le, E da di nama i. Na da dima adi adoma: bela: ?

ای پسر من، ای پسری که تو را در جواب دعاهایم یافته‌ام،

3 Dia gasa huluane dagosa: besa: le, wadela: i uda adole lasu hou maedafa hamoma. Dia muni amoga mae galagama, wadela: i uda adole lasu amoga. Amo wadela: i uda da hina bagade dunu wadela: lesimusa: dawa:

نیروی جوانی خود را صرف زنان نکن، زیرا آنها باعث نابودی پادشاهان شده‌اند.

4 Lemiuele! Nabima! Hina bagade dunu da waini (adini) hame manu da defea. Amola ilia waini hame hanamu da defea.

ای لموئیل، شایستهٔ پادشاهان نیست که میگساری کنند،

5 Be ilia da adini nasea ilia da sema gogolesa amola ilia da hame gagui dunu ilia moloiwane fofada: su hame dawa: sa.

چون ممکن است قوانین را فراموش کرده نتوانند به داد مظلومان برسند.

6 Adini da amo dunu bogolalebe ilia liligi, amola nowa dunu da da: i dioi bagade galea amo ilia liligi.

شراب را به کسانی بده که در انتظار مرگند و به اشخاصی که دلتنگ و تلخکام هستند،

7 Amaiba: le, ilia nawene, hame gagui hou amola da: i dioi hou gogolema: ne manu da defea.

تا بنوشند و فقر و بدبختی خود را فراموش کنند.

8 Nowa dunu da ha: gi sia: mu gogolei galea, amo fidima: ne ha: gi sia: ma. Gasa hame dunu fidima: ne ouligima!

دهان خود را باز کن و از حق کسانی که بی‌زبان و بی‌چاره‌اند دفاع کن.

9 Ili fidili, molole sia: ne fofada: ma. Moloiwane hame gagui amo gaga: ma amola fidima: ne fofada: ma!”

دهان خود را باز کن و به انصاف داوری نما و به داد فقیران و محتاجان برس.

10 Moloidafa uda lamu da hogoi helele gasa bagade ba: sa. Moloidafa uda ea lasu da igi noga: i muni bagadega lasu amo bagadewane baligisa.

زن خوب را چه کسی می‌تواند پیدا کند؟ ارزش او از جواهر هم بیشتر است!

11 Amo uda ea egoa da idua ea hou da moloidafa dafawaneyale dawa: sa. Amola egoa da eso huluane liligi defele gagui dialumu.

او مورد اعتماد شوهرش می‌باشد و نمی‌گذارد شوهرش به چیزی محتاج شود.

12 Amaiwane uda esalea, egoa noga: le fidisa amola egoama da: i diosu hame iaha.

در تمام روزهای زندگی به شوهرش خوبی خواهد کرد، نه بدی.

13 E da eso huluane hawa: hamosa esala. E da wulo gobea ha: sa amola abula amuna esala.

پشم و کتان می‌گیرد و با دستهای خود آنها را می‌ریسد.

14 E da dusagai bagade defele, ha: i manu amo soge sedadega gaguli maha.

او برای تهیه خوراک، مانند کشتیهای بازرگانان به راههای دور می‌رود.

15 Agoaiwane uda e da hame hadigia, wa: legadole, ea sosogo fi amogili ha: i manu gobesa, amola ea fidisu a: fini ilima hawa: hamosu hamoma: ne olelesa.

قبل از روشن شدن هوا، بیدار می‌شود و برای خانواده‌اش خوراک آماده می‌کند و دستورهای لازم را به کنیزانش می‌دهد.

16 Amaiwane uda e da soge ba: lalu bu amo soge bidilasa. Amola muni ea lai amoga e da amo soge ganodini waini hawa: bugisa.

مزرعه‌ای را در نظر می‌گیرد و پس از بررسیهای لازم آن را می‌خرد و با دسترنج خود تاکستان ایجاد می‌کند.

17 Agoaiwane uda e da gasa bagade gala. Amola e da hawa: obenane gasa bagade hamosa.

او قوی و پرکار است.

18 E da ea hamobe huluane ea lamu defei amo dawa: Amola e da gasibi galu mae helefili, hawa: hamonana.

به امور خرید و فروش رسیدگی می‌نماید و شبها تا دیر وقت در خانه کار می‌کند.

19 Amaiwane uda da hifawane gobea ha: le, amola ea abula hi fawane amuna.

با دستهای خود نخ می‌ریسد و پارچه می‌بافد.

20 E da hame gagui dunu ilima asigiba: le, liligi iaha.

او دست و دل باز است و به فقرا کمک می‌کند.

21 Anegagi eso doaga: sea e da hame da: i diosa. Bai e da ea sosogo fi ilia anegagi abula hahamoi dagoiba: le.

از برف و سرما باکی ندارد، چون برای تمام اهل خانه‌اش لباس گرم بافته است.

22 E da ea sosogo fi ilia golamusa: fafai amo da: iya abula ida: iwane fa: sisa. Amola e da oga: yei abula amo sala.

برای خود نیز لباسهای زیبا از پارچه‌های نفیس می‌دوزد.

23 Egoa da dunu huluane ilia e dawa: Amola e da ea fi ganodini bisilua esala.

او لباس و کمربند تهیه می‌کند و به تاجرها می‌فروشد. شوهر چنین زنی در میان بزرگان شهر مورد احترام خواهد بود.

24 Amaiwane uda da abula amola idinigisu bulu hahamosa. Amalalu, e da bidi lasu dunu ilima amo liligi bidi lasa.

25 Amola amo uda e da gasa bagade amola eno dunu da ema nodosa. Amola e da fa: no misunu hou amoga hame beda: sa.

او زنی است قوی و باوقار و از آینده نمی‌ترسد.

26 Amola e da asabole, dawa: le sia: sa.

سخنانش پر از حکمت و نصایحش محبت‌آمیز است.

27 Amola amo uda da mae hihini amola hame helefisa. E da ea sosogo fi ilia hanai liligi huluane defele hamosa.

او تنبلی نمی‌کند، بلکه به احتیاجات خانواده‌اش رسیدگی می‌نماید.

28 Ea mano amola egoa da ema hahawane nodosa.

فرزندانش او را می‌ستایند و شوهرش از او تمجید نموده، می‌گوید:

29 Egoa da ema amane sia: sa, “Uda oda da noga: i, be dia hou da uda huluane ilia hou baligidafa.”

«تو در میان تمام زنانِ خوب، بی‌نظیر هستی!»

30 Uda mogili da ogogole obebenale hamosa. Amola noga: iwane ba: su hou da fisi dagoi ba: mu. Be nowa uda da Hina Gode Ea hou ida: iwane dafawaneyale dawa: sea, amo udama nodomu da defea.

زیبایی فریبنده و ناپایدار است، اما زنی که خداترس باشد قابل ستایش است.

31 Amaiwane uda da noga: le hamoiba: le, e da dabe ea hamoi defele lamu da defea. Amola dunu huluane ema nodomu da defea. Sia: Ama Dagoi

پاداش کارهایش را به او بدهید و بگذارید همه او را تحسین کنند.