< Malasu 14 >

1 Uda amo da asigi dawa: su ida: iwane gala, da ea sosogo fi noga: le ouligisa. Be gagaoui uda da amo sosogo fi hedolo wadela: sa.
Мудрая жена устроит дом свой, а глупая разрушит его своими руками.
2 Moloidafa hou hamoma! Amasea, di da dia Hina Godema nabasu hou amo eno dunu ilima olelemu. Be moloi hou hame hamosea, di da Hina Godema hame nabasu hou amo dunu eno ili ba: ma: ne olelesa.
Идущий прямым путем боится Господа; но чьи пути кривы, тот небрежет о Нем.
3 Gagaoui dunu da gasa fi hamobeba: le, udigili bagade sia: daha. Be nowa dunu da asigi dawa: su ida: iwane galea, ea sia: noga: i da ema gaga: su liligi agoai gala.
В устах глупого - бич гордости; уста же мудрых охраняют их.
4 Di da bulamagau dia osobo gidinasu hiougisu galea, dia ha: i manu ligisisu diasu da gagoma bagade amoga nabai ba: mu. Be bulamagau hame galea, ha: i manu amola hame ba: mu.
Где нет волов, там ясли пусты; а много прибыли от силы волов.
5 Noga: idafa ba: su dunu da fofada: sea, moloidafa sia: fawane sia: sa. Be moloi hame ba: su dunu da ogogosu fawane sia: sa.
Верный свидетель не лжет, а свидетель ложный наговорит много лжи.
6 Hi hou hidale dawa: su dunu da hi hou da bagade dawa: beba: le, da bagade dawa: su hamedafa lamu. Be asigi dawa: su noga: i dunu da hedolo dawa: lamu.
Распутный ищет мудрости, и не находит; а для разумного знание легко.
7 Gagaoui dunu ilima gasigama. Ilia da dima olelemu hamedei.
Отойди от человека глупого, у которого ты не замечаешь разумных уст.
8 Bagade dawa: su dunu da habodane bagade dawa: sala: ? Bai e da adi hamomusa: dawa: sea, e da dawa: iwane hamosa. Amola gagaoui dunu da habodane gagaouila: ? Bai hi da liligi huluane dawa: hi fawane dawa: sa, be e da hame dawa:
Мудрость разумного - знание пути своего, глупость же безрассудных - заблуждение.
9 Gagaoui dunu da mae dawa: iwane hahawane wadela: i hou hamosa. Be noga: i dunu da wadela: i hamosea, ilia da gogosiane gogolema: ne olofosu hogosa.
Глупые смеются над грехом, а посреди праведных - благоволение.
10 Dia hahawane hou da dia hou fawane. Amola dia da: i ea hou da dia hou fawane. Eno dunu da dia hou gilisili lamu da hamedei.
Сердце знает горе души своей, и в радость его не вмешается чужой.
11 Wadela: i hamosu dunu ea sosogo fi da hedolowane wadela: lesi dagoi ba: mu. Be dunu ida: iwane ea sosogo fi da gasawane lelumu.
Дом беззаконных разорится, а жилище праведных процветет.
12 Dunu ilia da logo dialebe ba: sa amola amo da logodafa ilia da dawa: lala. Be amo logo da bogosu doaga: ma: ne diala.
Есть пути, которые кажутся человеку прямыми; но конец их - путь к смерти.
13 Hahawane ousa da da: i dioi hou fonobahadi dedebosa. Be fa: no, hahawane hou da dagosea, da: i dioi da dialebe ba: mu.
И при смехе иногда болит сердце, и концом радости бывает печаль.
14 Wadela: i hamosu dunu da ilia hamoi defele wadela: i bidi lamu. Be noga: i dunu da ilia hamoi defele bidi ida: iwane lamu.
Человек с развращенным сердцем насытится от путей своих, и добрый - от своих.
15 Gagaoui dunu da liligi huluane udigili dafawaneyale dawa: mu. Be bagade dawa: su dunu da noga: le ba: lala, hou hi hamobe amo.
Глупый верит всякому слову, благоразумный же внимателен к путям своим.
16 Noga: i dawa: su dunu da dawa: iwane ahoabeba: le, wadela: i hou amoga gasigasa. Be gagaoui dunu da mae dawa: iwane hedolo hamosa amola ea ougi hou da hedolo heda: sa.
Мудрый боится и удаляется от зла, а глупый раздражителен и самонадеян.
17 Nowa dunu da ea ougi hedolo heda: sa da gagaoui hou hamosa. Be noga: i dawa: dunu da asaboiwane ouesalumu.
Вспыльчивый может сделать глупость; но человек, умышленно делающий зло, ненавистен.
18 Hame dawa: su dunu da ilia gagaoui hou defele wadela: i dabe laha. Be noga: i asigi dawa: su dunu ilia asigi dawa: su hou da asigilamu.
Невежды получают в удел себе глупость, а благоразумные увенчаются знанием.
19 Wadela: i hamosu dunu da hobea moloidafa dunu ilima beguduli amola ilima edegemu.
Преклонятся злые пред добрыми и нечестивые - у ворот праведника.
20 Ema gadenene fi dunu amola dunu huluane da hame gagui dunu ema hame asigisa. Be bagade gagui dunu da ema asigi na: iyado dunu bagohame esalebe ba: sa.
Бедный ненавидим бывает даже близким своим, а у богатого много друзей.
21 Di da hame gagui dunu ilima asigi galea, di da hahawane ba: mu. Be dunu enoma higasu hou da wadela: i bagade.
Кто презирает ближнего своего, тот грешит; а кто милосерд к бедным, тот блажен.
22 Di da dunu eno fidima: ne amola hou noga: i hamosea, eno dunu da dima dafawaneyale dawa: le nodomu. Be di da wadela: le hamosea, di da giadofasa.
Не заблуждаются ли умышляющие зло? не знают милости и верности делающие зло; но милость и верность у благомыслящих.
23 Nowa da gasa gala hawa: hamosea, e da bidi ida: iwane lamu. Be nowa da udigili esala sia: dalea da hame gagui agoai esalumu.
От всякого труда есть прибыль, а от пустословия только ущерб.
24 Noga: i dawa: su dunu da bidi ida: iwane lamu. Be eno dunu ilia da gagaoui dunu ilia udigili gagaoui hou fawane ba: sa.
Венец мудрых - богатство их, а глупость невежд глупость и есть.
25 Ba: su dunu da molole fofada: sea, e da eno dunu ilia esalusu gaga: sa. Be e da ogogole sia: sea, eno dunu ilima hohonosa.
Верный свидетель спасает души, а лживый наговорит много лжи.
26 Nowa dunu e da Hina Godema nodone beda: sea, e da adi hou doaga: sea, e da mae beda: ne gasalale aligimu. Amola ea sosogo fi amola mano da hahawane gaga: iwane esalumu.
В страхе пред Господом - надежда твердая, и сынам Своим Он прибежище.
27 Di da bogosu fisimu hanabela: ? Hina Godema nodosu da esalusu hano bubuga: su agoai.
Страх Господень - источник жизни, удаляющий от сетей смерти.
28 Hina bagade da dunu bagohame ouligisia, gasa bagade ba: sa. Be ea dunu fi da hame galea, e amola da hamedei ba: mu.
Во множестве народа - величие царя, а при малолюдстве народа беда государю.
29 Noga: i asigi dawa: su dunu da asaboiwane esalebe ba: sa. Be di da hedolowane ougisia, amo da dia gagaoui hou olelesa.
У терпеливого человека много разума, а раздражительный выказывает глупость.
30 Dia asigi dawa: su ganodini amo asaboi olofosu galea, hahawane ba: mu. Be mudasu hou da olo bagadewane, dia hu amola gasa na dagosa.
Кроткое сердце - жизнь для тела, а зависть - гниль для костей.
31 Di da hame gagui dunu banenesisia, di da Gode (E da amo dunu hahamoi) Ema gadesa. Be di da hame gagui ilima asigi hou olelesea, amo da Godema nodone sia: ne gadosu defele gala.
Кто теснит бедного, тот хулит Творца его; чтущий же Его благотворит нуждающемуся.
32 Wadela: i hamosu dunu da wadela: i hamobeba: le, ilisu dafamu logo fodosa. Be noga: i dunu da ilia hou ida: iwane gala amoga gaga: i dagoi ba: sa.
За зло свое нечестивый будет отвергнут, а праведный и при смерти своей имеет надежду.
33 Noga: idafa dawa: su dunu amo ea dogo da dawa: su hou amoga nabai gala. Be gagaoui dunu da noga: i dawa: su hou hamedafa dawa:
Мудрость почиет в сердце разумного, и среди глупых дает знать о себе.
34 Moloidafa hou hamobeba: le, osobo bagade fi da noga: idafa ba: mu. Be wadela: i hou hamobeba: le, osobo bagade fi da gogosiasu ba: mu.
Праведность возвышает народ, а беззаконие - бесчестие народов.
35 Hina bagade dunu da eagene ouligisu noga: i amo hahawane ba: sa. Be eagene ouligisu da noga: le hame hamosea, hina bagade da ema se iasu iaha.
Благоволение царя - к рабу разумному, а гнев его против того, кто позорит его.

< Malasu 14 >