Malasu 12

1 Nowa da Bagade Dawa: su Hou amoma asigi galea, e da ea hou hahamomusa: gagabole sia: amo nabimu hanai. Hou hahamomusa: sia: su amoma higamu da gagaoui.

Sinumang umiibig sa disiplina ay iniibig ang kaalaman, pero sinumang namumuhi sa pagtatama ay mangmang.

2 Hina Gode da dunu noga: i hahawane dogolegele ba: sa. Be nowa da wadela: le hamomusa: ilegesea, E da ilima fofada: nanu, se iasu imunu agoai galebe.

Nagbibigay si Yahweh ng pabor sa mabuting tao, pero pinarurusahan niya ang taong gumagawa ng masasamang plano.

3 Wadela: i hou hamosu da gaga: su hamedafa iaha. Be moloidafa dunu da gasawane lela.

Ang isang tao ay hindi tatatag sa pamamagitan ng kasamaan, pero silang gumagawa ng katuwiran ay hindi mabubunot kailanman.

4 Egoa da uda noga: idafa amo hahawane ba: sa. Be uda da moloi hou hame hamosea, egoa da gogosiasa. Amola amo uda da egoa ema olo ea gasa ganodini madelabe defele amo dunu ea hou wadela: sa.

Ang isang karapat-dapat na asawang babae ay korona ng kaniyang asawang lalaki, ngunit ang babaeng nagdadala nang kahihiyan ay tulad ng isang sakit na sumisira ng kaniyang mga buto.

5 Moloidafa dunu da dilima moloi hou fawane hamosa. Be wadela: i dunu da dilima ogogosu hou fawane hamosa.

Ang mga balakin ng lahat ng gumagawa ng tama ay makatarungan, ngunit ang payo ng masasama ay mapanlinlang.

6 Wadela: i hamosu dunu ilia sia: da dunu eno wamo bogoma: ne fane legebe defele. Be moloidafa dunu ilia sia: da dunu amo da enoga magagisa, ilima gaga: su agoane ba: sa.

Ang mga salita ng masasamang tao ay bitag na nakaabang ng pagkakataong pumatay, ngunit ang mga salita ng matutuwid ang siyang nag-iingat sa kanila.

7 Wadela: i hamosu dunu da dafane bogosea, iligaga fi hame ba: mu. Be moloidafa dunu iligaga fi da esalumu.

Ang masasama ay bumabagsak at naglalaho, pero ang bahay ng mga taong gumagawa ng tama ay mananatili.

8 Di da asigi dawa: su ida: iwane galea, dunu amola uda huluane da dia dio gaguia gadomu. Be di da gagaoui agoane hamosea, ilia di da hamedei dunu agoai dawa: mu.

Pinupuri ang isang tao sa kaniyang karunungan, ngunit sinumang gumagawa ng baluktot na mga pagpili ay kinamumuhian.

9 Di da mafua dunu amola di hawa: hamobeba: le fawane ha: i manu lamu da defea. Be di da ogogole mimogo gasa fi di fawane hamosea, be ha: i manu hame ba: mu da defea hame.

Mas mabuti na magkaroon ng mababang katayuan—ang maging isang lingkod lamang, kaysa ang magmalaki patungkol sa iyong katayuan ngunit walang namang makain.

10 Bagade dawa: su dunu e da ea ohe amoma asigisa, amola e da noga: le ouligisa. Amola dunu moloi hou hame hamobe ea da ea ohe amoma dodona: gini, noga: le hame ouligisa.

Nagmamalasakit ang matuwid sa pangangailangan ng kaniyang alagang hayop, pero maging ang habag ng masasama ay kalupitan.

11 Ifabi ouligisu dunu da gasa gala hawa: hamosea, amo dunu e ha: i manu bagade ba: sa. Be udigili hamedei hawa: hamosu hamomu da gagaoui agoai.

Sinumang nagbubungkal ng kaniyang lupain ay magkakaroon ng kasaganaan ng pagkain, pero sinumang naghahabol ng mga proyektong walang halaga ay hindi nag-iisip.

12 Wadela: i hamosu dunu da wadela: i hou hamomusa: , amo logo fawane hogosa. Be moloidafa dunu da gasawane lela.

Hinahangad ng masama ang mga ninakaw ng makasalanan mula sa iba, pero ang bunga ng mga matuwid ay galing sa kanilang mga sarili.

13 Wadela: i hamosu dunu da ea sia: beba: le, hina: sani amoga daha. Be moloidafa dunu da mosolasu amoba: le hobeale ahoa.

Ang masamang tao ay nabibitag ng kaniyang masamang pananalita, pero ang mga taong gumagawa ng tama ay nakaliligtas sa kapahamakan.

14 Di da dia hou hamosu amola dia sia: sia: su amo defele bidi lamu. Dia hamoi defele bidi lamu.

Mula sa bunga ng kaniyang mga salita, ang tao ay napupuno ng mabuting mga bagay, tulad ng paggagantimpala ng mga kamayy niyang nagtatrabaho.

15 Gagaoui dunu da ilia hou da defeayale ili dawa: sa. Be bagade dawa: su dunu ilia da fada: i sia: ne iasu naba.

Ang kaparaanan ng isang mangmang ay tama sa kaniyang paningin, pero ang taong may karunungan, sa payo ay nakikinig.

16 Gagaoui dunu da ougi ba: sea, e da dunu huluane nabima: ne ea ougi hedolo olelesa. Be asigi dawa: su noga: i dunu da odagia sisa: nosu nabasea, dabe hame sia: sa.

Ang mangmang ay kaagad nagpapakita ng galit, pero ang nagsasawalang-kibo sa insulto ay maingat.

17 Di da dafawane moloi sia: sia: sea, fofada: su da moloidafa ba: mu. Be dunu da ogogosu sia: sia: sea, moloidafa fofada: su da hame ba: mu.

Sinumang nagsasabi ng totoo ay nagsasalita ng tama, pero ang bulaang saksi ay nagsasabi ng kasinungalingan.

18 Hedolowane udigili sia: dasu da gegesu gobihei bagade ea hou defele, fa: gisa. Be noga: le dawa: le sia: dasu da uhinisisu agoai.

Ang mga salitang padalos-dalos ay tulad ng saksak ng isang espada, pero ang dila ng matalino, kagalingan ang dinadala.

19 Ogogosu hou da hedolowane bogosa. Be dafawanedafa hou da eso huluane esalalalumu.

Ang makatotohanang mga labi ay tumatagal habang-buhay, pero ang sinungaling na dila ay panandalian lamang.

20 Nowa da wadela: i hamomusa: dawa: sea da beda: ga fofogadigimu. Be nowa da hou ida: iwane hamomusa: dawa: sea da hahawane ba: mu.

Mayroong panlilinlang sa puso ng mga taong nagbabalak ng kasamaan, pero kagalakan ang dumarating sa mga tagapagpayo ng kapayapaan.

21 Wadela: lesisu da noga: idafa dunu ema hame doaga: sa. Be wadela: i hamosu dunu da mosolasu fawane ba: sa.

Walang karamdaman ang dumarating sa mga matuwid, pero ang masasama ay puno ng paghihirap.

22 Hina Gode da ogogosu dunu ilima higasa. Be E da molole sia: su dunu ilima hahawane gala.

Galit si Yahweh sa sinungaling na mga labi, pero ang mga namumuhay nang tapat ay ang kasiyahan ng Diyos.

23 Asigi dawa: su noga: i dunu da ilia dawa: i liligi bagade hame sia: sa. Be gagaoui dunu da bagade sia: beba: le, ilia hame dawa: su hou eno dunuma olelesa.

Itinatago ng taong maingat ang kaniyang kaalaman, pero ang puso ng hangal ay sumisigaw ng kamangmangan.

24 Di da gasa bagade hawa: hamosea, di da gasa lamu. Be hihini hawa: hamosea, di da udigili hawa: hamosu dunu hamoi dagoi ba: mu.

Ang kamay ng matiyaga ay maghahari, pero ang tamad ay sasailalim sa sapilitang pagtatrabaho.

25 Da: i diosu hou da fedege agoane, dia hahawane hou wamolamu. Be asigi sia: da dunu ea dogo bu denesimu dawa:

Ang pangamba sa puso ng tao ay nagpapabigat sa kaniya, ngunit nagpapagalak ang mabuting salita.

26 Moloidafa dunu da ea na: iyado dunuma logo noga: le olelesa. Be wadela: i hamosu dunu da wadela: i logoga ahoabeba: le, dafamu.

Ang matuwid ay gabay sa kaniyang kaibigan, pero ang paraan ng masama ay nag-aakay sa kanila sa lihis na daan.

27 Di da hihi dabulili hawa: hamosea, dia hanai liligi hame lamu. Be di da gasa bagade hawa: hamosea, bagade gaguiwane ba: mu.

Ang mga tamad ay hindi niluluto ang kanilang sariling huli, pero ang matiyaga ay magkakaroon pa ng yamang natatangi.

28 Moloidafa hou da esalusu logo olelesa. Be wadela: i hou da bogosu logo ahoasu olelesa.

Ang mga lumalakad sa tamang daan, buhay ang nasusumpungan at sa kaniyang landas ay walang kamatayan.