Malasu 10
1 Soloumone ea malasu sia: da haguduga dedei diala: - Dunu mano e da asigi dawa: su ida: iwane galea, ea eda da hahawane ba: sa. Be gagaoui dunu mano ea hamobeba: le, ea ame da se bagade naba.
Spreuken van Salomon. Een verstandig kind is een vreugde voor zijn vader; Een kind, dat niet oppast, bezorgt zijn moeder verdriet.
2 Di da wadela: i hou hamobeba: le, liligi bagade gagusia, hahawane hame ba: mu. Be hou moloidafa hamosea, dia esalusu da gaga: i dagoi ba: mu.
Oneerlijk verkregen rijkdom zal niet baten, Alleen de rechtvaardigheid redt uit de dood.
3 Hina Gode da moloiwane dunu ha: ma: ne hame dawa: Be E da moloiwane hame hamosu dunu amo ea hanai lamu logo hedofamu.
Jahweh zal een rechtvaardige geen honger doen lijden, Maar de begeerlijkheid der bozen wijst Hij af.
4 Di da hihi dabuli galea di da liligi hame gagui dunu esalumu. Be gasa gala hawa: hamosea, di da liligi bagade gagui agoai esalumu.
Een vadsige hand kweekt armoe, De hand der vlijtigen maakt rijk.
5 Noga: le dawa: su dunu, ea ha: i manu faisu eso doaga: sea, ea ha: i manu noga: le faili gilisisa. Be ha: i manu gamibi galu amo ganodini golamu da defea hame. Amo da gogosiasu liligi.
Wie in de zomer voorraad opdoet, is wijs; Wie in de oogsttijd slaapt, wordt beschaamd.
6 Gode E da moloiwane dunu ema hahawane dogolegele hamosu dawa: Be wadela: le hamosu dunu ea sia: da ea nimi bagade wadela: i asigi dawa: su amo wamolegesa.
Zegen rust op het hoofd van den rechtvaardige, Maar geweld zal het gezicht der bozen bedekken
7 Dunu noga: idafa amo bogosea, dunu amola uda huluane da amo dunu ilia hame gogolesa. Amola dunu nowa da hou ida: iwane hame hamosu bogosea, ilia hedolowane gogolesa.
De nagedachtenis van den rechtvaardige wordt gezegend, De naam der bozen vervloekt.
8 Nowa dunu da asigi dawa: su ida: iwane galea, e da enoga sia: be noga: le naba. Nowa dunu da udigili sefe fisu sia: sea, e da wadela: lesi dagoi ba: mu.
Wie wijs is van harte, neemt voorschriften aan; Wie dwaze dingen zegt, komt ten val.
9 Dunu moloiwanedafa da hahawane gaga: iwane esalumu. Be wadela: i hou hamosu dunu da ea wadela: i hou wamo legemu hamedei ba: mu.
Hij gaat veilig, die onberispelijk wandelt; Maar wie zich op dwaalwegen waagt, wordt betrapt.
10 Nowa da dafawane sia: banesea, da mosolasu bagade hamosa. Be nowa da mae wamolegele gagabole sia: sea da olofosu fidima: ne hamosa.
Wie een oogje toedoet, veroorzaakt droefheid; Wie vrijmoedig terechtwijst, sticht vrede.
11 Moloidafa dunu ea sia: da hahawane esalalalusu hano iasu agoai gala. Be wadela: le hamosu dunu ea sia: da ea nimi bagade hou wamolegesa.
Een bron van leven is de mond van den rechtvaardige, De mond der bozen verbergt geweld.
12 Higasu hou amo ganodini da mosolasu bagade ba: sa. Be asigidafa hou da giadofasu huluane dedebosa.
De haat verwekt twist, Maar de liefde bedekt alle overtredingen.
13 Dunu asigi dawa: su moloiwane dawa: su dunu da hou moloi fawane olelesa. Be gasa fi gagaoui dunu da se iasu ba: mu da defea.
Op de lippen van een wijze vindt men wijsheid, Op de rug van een onverstandig mens dient de stok.
14 Nowa da asigi dawa: su moloiwane galea e da ea dawa: su asigilama: ne logo hogosa. Be gagaoui dunu ilia da sia: sea, mosolasu da doaga: mu agoai ba: sa.
Wijzen houden de kennis voor zich, Maar de mond van een dwaas is een dreigend onheil.
15 Liligi bagade gagui dunu ilia da gagoi ganodini hahawane esala. Be hame gagui dunu ilia da wadela: lesi dagoi agoai ba: sa.
Het bezit is voor den rijke een sterke burcht, De armoede voor de behoeftigen een ongeluk.
16 Noga: idafa hamosu dunu ilia da esalusu bidi lasa. Be wadela: i hamosu dunu da wadela: le hamobeba: le, e da fa: no wadela: i hou baligili hamonanumu.
Wat een rechtvaardige verdient, strekt ten leven; Maar de winst van een boze tot zonde.
17 Nowa dunu ilia da eno dunu ilia gagabole sia: nabasea, da esalusu ba: mu. Be nowa dunu da ilia wadela: i hou dodofesea da wadela: mu logoga ahoa.
Wie de tucht in ere houdt, betreedt de weg ten leven; Wie vermaningen in de wind slaat, verdwaalt.
18 Nowa dunu da ea eno dunuma higasu hou wamolegesea da ogogosa. Amola nowa da eno dunu eno dunuma baligidu sia: sea, amo dunu e da gagaoui agoane.
Eerlijke lippen houden hatelijkheden binnen; Wie lasterpraatjes verspreidt, is een dwaas.
19 Dia sia: bagade sia: sea, hedolowane wadela: i hou hamomu. Di da asigi dawa: su ida: iwane galea, di da ouiya: le esalebe ba: mu.
In een vloed van woorden wordt licht een fout begaan; Wijs dus hij, die zijn lippen opeenknijpt!
20 Dunu ida: iwane ea sia: amo da noga: i silifa agoane gala. Be wadela: i hamosu dunu amo ea hou amo ganodini da hamedeidafa ba: sa.
Het fijnste zilver is de tong van een rechtvaardige, Het hart der bozen is weinig waard.
21 Amola dunu ida: iwane ea sia: da dunu bagohame fidisa. Be gagaoui hou da dina: fane legesu dawa:
De lippen van een rechtvaardige kunnen velen leiden, Maar de bozen gaan aan hun onverstand dood.
22 Hina Gode da hahawane dogolegele fidibiba: le, di da bagade gaguiwane ba: mu. Be disu gasa gala hamosea fawane, bagade gaguiwane hame ba: mu.
Het is de zegen van Jahweh, die rijk maakt; Eigen beslommering voegt er niets aan toe.
23 Wadela: i hou amoga nodosea da gagaoui agoane gala. Be bagade dawa: su dunu ilia da Bagade Dawa: su Hou amo dawa: sea, hahawane bagade ba: sa.
Voor den dwaze is kwaaddoen een genot, Voor een man van inzicht het betrachten van wijsheid.
24 Moloidafa dunu da ilia hanai amo da lamu. Be wadela: le hamosu ilia da liligi amoma ilia da baligiliwane beda: i, amo fawane lamu.
Wat de boze ducht, dat overkomt hem; Wat een rechtvaardige verlangt, wordt hem geschonken.
25 Isu misini fulabobe defele, wadela: le hamosu dunu da foga mini asili, hamedafa ba: mu. Be hou ida: iwane dawa: su dunu da eso huluane hahawane gaga: i dagoi ba: sa.
Steekt er een storm op, dan is de boze verdwenen; Maar de rechtvaardige staat blijvend vast.
26 Hihi dabuli dunu amo da dia hawa: hamoma: ne mae lama. Amasea di da hahawane hame ba: mu amola di da se nabimu galebe. E da siaboi hano dia bese wadela: sa amola dia si mobiga ga: i agoai ba: mu.
Azijn voor de tanden en rook voor de ogen, Dàt is de luiaard voor wie hem een boodschap laat doen.
27 Di da Godema dawa: ma, amasea di da fifi asi helemu. Wadela: le hamosu e da ea bogosu eso ilegei mae doaga: le hedolo bogosa.
Het ontzag voor Jahweh verlengt het leven, Maar de jaren der bozen zijn kort.
28 Dunu moloidafa da dafawane hamoma: beyale dawa: beba: le, hahawane hou da ilima doaga: mu. Be hahawane hou da wadela: i hamosu dunu ilima hame doaga: mu.
De hoop der rechtvaardigen eindigt in vreugde, De verwachting der bozen loopt uit op niets.
29 Hina Gode da moloidafa dunu gaga: sa. Be E da wadela: i hamosu dunu gugunufinisisa.
Jahweh is een steun voor wie onberispelijk wandelen, Maar een verschrikking voor allen, die kwaad doen.
30 Moloidafa dunu da eso huluane gaga: su ba: mu. Be wadela: i hamosu dunu da soge ganodini hame esalumu.
De rechtvaardige zal in der eeuwigheid niet wankelen, De bozen zullen de aarde niet blijven bewonen.
31 Moloidafa dunu da bagade dawa: su sia: sia: sa. Be dunu da wadela: i sia: sia: sea, ea lafi da ga: i dagoi ba: mu.
De mond van een rechtvaardige brengt wijsheid voort, Maar een sluwe tong wordt uitgerukt.
32 Moloidafa dunu da asigi sia: sia: musa: dawa: Be wadela: i hamosu dunu da dunu eno se nabima: ne fawane sia: sa.
De lippen van een rechtvaardige weten wat welgevallig is, Maar de mond der bozen heeft slinkse streken.
