< Ma:diu 6 >
1 “Dilia Godema sia: ne gadosu o nodosu hou hamosea, dunu eno ba: ma: ne mae hamoma. Dilia da dunu eno ba: ma: ne ogogole hamosea, dilia Ada Hebene ganodini esala da dilima bidi hame imunu.
Προσέχετε τὴν ἐλεημοσύνην ὑμῶν μὴ ποιεῖν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων, πρὸς τὸ θεαθῆναι αὐτοῖς· εἰ δὲ μήγε, μισθὸν οὐκ ἔχετε παρὰ τῷ πατρὶ ὑμῶν τῷ ἐν τοῖς οὐρανοῖς.
2 Dilia da eno hame gagui dunuma liligi udigili imunusa: dawa: sea, dunu huluane dawa: ma: ne, dalabede mae duma. Ogogosu dunu da eno dunu ilia hou ba: ma: ne, sinagoge diasuga amola logoga agoane hamosa. Na dafawane sia: sa! Ilia da ilia bidi lai dagoi. Eno hame lamu.
Ὅταν οὖν ποιῇς ἐλεημοσύνην, μὴ σαλπίσῃς ἔμπροσθέν σου, ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ ποιοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς ῥύμαις, ὅπως δοξασθῶσιν ὑπὸ τῶν ἀνθρώπων· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν.
3 Be dilia da hame gagui dunu ilima liligi udigili imunusa: dawa: sea, dia lobo fofadi da dia lobodafa ea hou hame dawa: mu da defea.
Σοῦ δὲ ποιοῦντος ἐλεημοσύνην, μὴ γνώτω ἡ ἀριστερά σου τί ποιεῖ ἡ δεξιά σου,
4 Dia iasu hou da wamolegei agoane ba: mu da defea. Amasea, dia Ada Hi da wamolegei hou huluane ba: lalebeba: le, bidi ida: iwane dima imunu.”
ὅπως ᾖ σου ἡ ἐλεημοσύνη ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ αὐτὸς ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ.
5 “Dilia da Godema sia: ne gadosea, ogogosu dunu agoane mae sia: ne gadoma. Ilia da sinagoge diasuga amola logoga, eno dunu ilia siga ba: ma: ne, sia: ne gadosa lela. Na dafawane sia: sa! Ilia bidi huluane ilia da lai dagoi. Eno hame lamu.
Καὶ ὅταν προσεύχῃ, οὐκ ἔσῃ ὥσπερ οἱ ὑποκριταί, ὅτι φιλοῦσιν ἐν ταῖς συναγωγαῖς καὶ ἐν ταῖς γωνίαις τῶν πλατειῶν ἑστῶτες προσεύχεσθαι, ὅπως ἂν φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν.
6 Be di da Godema sia: ne gadomusa: dawa: sea, dia diasu ganodini ahoasea, logo ga: sili, dia Ada wamoaligisu ganodini esala, amoma wamowane sia: ne gadoma. Dia Ada da wamo liligi ba: beba: le, dima bidi ida: iwane imunu.
Σὺ δέ, ὅταν προσεύχῃ, εἴσελθε εἰς τὸ ταμιεῖόν σου, καὶ κλείσας τὴν θύραν σου, πρόσευξαι τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ.
7 Godema sia: ne gadosea, Gode Ea hou hame lalegagui dunu defele, udigili sia: ga fawane mae sia: ne gadoma. Gode Ea hou hame lalegagui dunu da Godema sia: sedagawane hiougibiba: le, Gode da noga: le nabimu ilia da dawa: lala.
Προσευχόμενοι δὲ μὴ βαττολογήσητε, ὥσπερ οἱ ἐθνικοί· δοκοῦσι γὰρ ὅτι ἐν τῇ πολυλογίᾳ αὐτῶν εἰσακουσθήσονται.
8 Be dia Ada da dia esalusu hanai liligi huluane di mae adole, Ea dawa: Amaiba: le, ilia hou defele mae hamoma.
Μὴ οὖν ὁμοιωθῆτε αὐτοῖς· οἶδε γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὧν χρείαν ἔχετε, πρὸ τοῦ ὑμᾶς αἰτῆσαι αὐτόν.
9 Be dilia da Godema sia: ne gadosea, agoane sia: ma, ‘Ninia Ada Gode Hebene ganodini esala! Dia hadigi Dio amoma dunu ilia nodone sia: mu da defea.
Οὕτως οὖν προσεύχεσθε ὑμεῖς· Πάτερ ἡμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς, ἁγιασθήτω τὸ ὄνομά σου.
10 Hebene ganodini fi da Dia Hinadafa Hou hamonana. Amo hou da osobo bagadega doaga: mu da defea.
Ἐλθέτω ἡ βασιλεία σου. Γενηθήτω τὸ θέλημά σου, ὡς ἐν οὐρανῷ, καὶ ἐπὶ τῆς γῆς.
11 Ninia wali eso ha: i manu defele, ha: i manu ninima sagoma.
Τὸν ἄρτον ἡμῶν τὸν ἐπιούσιον δὸς ἡμῖν σήμερον.
12 Ninia eno dunu ilia wadela: i hou ninima hamoi gogolema: ne olofosu, amo defele ninia wadela: i hou hamoi, Di gogolema: ne olofoma.
Καὶ ἄφες ἡμῖν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν.
13 Be Sa: ida: ne da ninima dafama: ne ado ba: su hou mae olelema: ne, Di fidima. Amola Sa: ida: ne da nini wadela: sa: besa: le, Di gaga: ma.’
Καὶ μὴ εἰσενέγκῃς ἡμᾶς εἰς πειρασμόν, ἀλλὰ ῥῦσαι ἡμᾶς ἀπὸ τοῦ πονηροῦ. Ὅτι σοῦ ἐστιν ἡ βασιλεία καὶ ἡ δύναμις καὶ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.
14 Dilia da eno dunu ilia wadela: i hou hamoi gogolema: ne olofosea, dilia Hebene esala Adadafa da dilia wadela: i hou amola gogolema: ne olofomu.
Ἐὰν γὰρ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, ἀφήσει καὶ ὑμῖν ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος·
15 Be dilia da eno dunu ilia wadela: i hou hame gogolema: ne olofosea, dilia Ada da dilia wadela: i hou amola hame gogolema: ne olofomu.
ἐὰν δὲ μὴ ἀφῆτε τοῖς ἀνθρώποις τὰ παραπτώματα αὐτῶν, οὐδὲ ὁ πατὴρ ὑμῶν ἀφήσει τὰ παραπτώματα ὑμῶν.
16 Dilia Godema sia: ne gadomusa: ha: i hame nasea, ogogosu dunu ilia hou agoane mae hamoma. Eno dunu ilia da ha: i hame mai amo ba: ma: ne, ilisu ilia odagi wadela: sa. Na da dilima dafawane sia: sa! Ilia bidi huluane ilia da lai dagoi. Eno hame lamu.
Ὅταν δὲ νηστεύητε, μὴ γίνεσθε ὥσπερ οἱ ὑποκριταὶ σκυθρωποί· ἀφανίζουσι γὰρ τὰ πρόσωπα αὐτῶν, ὅπως φανῶσι τοῖς ἀνθρώποις νηστεύοντες· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι ἀπέχουσι τὸν μισθὸν αὐτῶν.
17 Be dilia sia: ne gadomusa: ha: i hame nasea, dilia dialuma da: iya woilo sogadigili, dilia odagi ulima.
Σὺ δὲ νηστεύων ἄλειψαί σου τὴν κεφαλήν, καὶ τὸ πρόσωπόν σου νίψαι,
18 Dilia hou eno dunuga mae ba: le, dilia Ada fawane da dilia hou wamowane ba: mu. Amasea, E da bidi ida: iwane dilima imunu.
ὅπως μὴ φανῇς τοῖς ἀνθρώποις νηστεύων, ἀλλὰ τῷ πατρί σου τῷ ἐν τῷ κρυπτῷ· καὶ ὁ πατήρ σου ὁ βλέπων ἐν τῷ κρυπτῷ ἀποδώσει σοι ἐν τῷ φανερῷ.
19 Dilia gobolo liligi ida: iwane osobo bagadega mae gilisima. Aouwaba da amo liligi hedolowane wadela: sa amola liligi da hedolo dasasa. Wamolasu dunu amola ilia da diasu gadelale, liligi wamolasa.
Μὴ θησαυρίζετε ὑμῖν θησαυροὺς ἐπὶ τῆς γῆς, ὅπου σὴς καὶ βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται διορύσσουσι καὶ κλέπτουσι·
20 Be dilia gobolo liligi ida: iwane Hebene ganodini gilisima. Amo soge ganodini, liligi da aouwabaga hame wadela: sa, hame dasasa, amola wamolasuga wamolamu da hamedei.
θησαυρίζετε δὲ ὑμῖν θησαυροὺς ἐν οὐρανῷ, ὅπου οὔτε σὴς οὔτε βρῶσις ἀφανίζει, καὶ ὅπου κλέπται οὐ διορύσσουσιν οὐδὲ κλέπτουσιν.
21 Dilia gobolo ligisisu, amo sogebiga dilia dogo amola da legei dialebe ba: mu.
Ὅπου γάρ ἐστιν ὁ θησαυρὸς ὑμῶν, ἐκεῖ ἔσται καὶ ἡ καρδία ὑμῶν.
22 Si da da: i hodo ea gamali agoane. Dia si da noga: iwane galea, hadigi da dia da: i hodo nabamu.
Ὁ λύχνος τοῦ σώματός ἐστιν ὁ ὀφθαλμός· ἐὰν οὖν ὁ ὀφθαλμός σου ἁπλοῦς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου φωτεινὸν ἔσται·
23 Be dia si da wadela: i galea, gasi da dia da: i hodo nabamu. Dia hadigi da gasiwane galea, gasi da bagadedafa ba: mu
ἐὰν δὲ ὁ ὀφθαλμός σου πονηρὸς ᾖ, ὅλον τὸ σῶμά σου σκοτεινὸν ἔσται. Εἰ οὖν τὸ φῶς τὸ ἐν σοὶ σκότος ἐστί, τὸ σκότος πόσον;
24 “Dunu afadafa da hina aduna ela hawa: hamomu da hamedei. Amai galea, e da hina afadafa ema asigimu. Enoma e da higamu. E da enoma fa: no bobogemu. Eno e da hihini ba: mu. Gode Ea hawa: amola osobo bagade muni dawa: su ea hawa: gilisili hamomu da hamedei galebe.
Οὐδεὶς δύναται δυσὶ κυρίοις δουλεύειν· ἢ γὰρ τὸν ἕνα μισήσει, καὶ τὸν ἕτερον ἀγαπήσει· ἢ ἑνὸς ἀνθέξεται, καὶ τοῦ ἑτέρου καταφρονήσει. Οὐ δύνασθε Θεῷ δουλεύειν καὶ μαμμωνᾷ.
25 Amaiba: le dilia ha: i manu liligi amola da: i salasu abula, da: i dioiwane mae dawa: ma. Dunu ea esalusu da ha: i nasu baligi dagoi amola da: i hodo da abula baligi dagoi.
Διὰ τοῦτο λέγω ὑμῖν, μὴ μεριμνᾶτε τῇ ψυχῇ ὑμῶν, τί φάγητε καὶ τί πίητε· μηδὲ τῷ σώματι ὑμῶν, τί ἐνδύσησθε. Οὐχὶ ἡ ψυχὴ πλεῖόν ἐστι τῆς τροφῆς, καὶ τὸ σῶμα τοῦ ἐνδύματος;
26 Muagado sio fi ba: ma! Ilia da ha: i manu hame bugisa amola hame faisa. Be dilia muagado Ada da ilima ha: i manu iaha. Dilia esalusu da ilia esalusu amoga baligi dagoi.
Ἐμβλέψατε εἰς τὰ πετεινὰ τοῦ οὐρανοῦ, ὅτι οὐ σπείρουσιν, οὐδὲ θερίζουσιν, οὐδὲ συνάγουσιν εἰς ἀποθήκας, καὶ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος τρέφει αὐτά· οὐχ ὑμεῖς μᾶλλον διαφέρετε αὐτῶν;
27 Dilia da: i dioiwane dawa: beba: le, dilia esalusu eso ilegei da sedagima: bela: ? Hame mabu!
Τίς δὲ ἐξ ὑμῶν μεριμνῶν δύναται προσθεῖναι ἐπὶ τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ πῆχυν ἕνα;
28 Dilia abula lamu hanaiba: le, abuliga da: i dioiwane dawa: bela: ? Sogea ea hou ba: ma! Ilia da hawa: hamosu amola amunasu hame dawa:
Καὶ περὶ ἐνδύματος τί μεριμνᾶτε; Καταμάθετε τὰ κρίνα τοῦ ἀγροῦ, πῶς αὐξάνει· οὐ κοπιᾷ, οὐδὲ νήθει·
29 Be Na da dilima sia: sa! Soloumane da muni bagade gaguiba: le abula noga: idafa salasu. Be amo sogea ilia abula ida: iwane ba: su da Soloumane ea abula ba: su baligi dagoi.
λέγω δὲ ὑμῖν ὅτι οὐδὲ Σολομὼν ἐν πάσῃ τῇ δόξῃ αὐτοῦ περιεβάλετο ὡς ἓν τούτων.
30 Amaiba: le, gisi da wali diala be aya laluga gobele sali dagoi ba: mu. Be Gode da amo gisi abula ida: iwane amoga idiniginisiba: le, ea iasu hou dilima da goe hou bagadewane baligimu. Dilia dafawaneyale dawa: su hou da fonobahadi.
Εἰ δὲ τὸν χόρτον τοῦ ἀγροῦ, σήμερον ὄντα, καὶ αὔριον εἰς κλίβανον βαλλόμενον, ὁ Θεὸς οὕτως ἀμφιέννυσιν, οὐ πολλῷ μᾶλλον ὑμᾶς, ὀλιγόπιστοι;
31 Amaiba: le da: i dioiwane mae dawa: ma. ‘Ninia da adi moma: bela: ? Ninia da adihano moma: bela: ? Ninia da adi abula amoga idiniginisima: bela: ?’ amo sia: mae sia: ma.
Μὴ οὖν μεριμνήσητε, λέγοντες, Τί φάγωμεν, ἢ τί πίωμεν, ἢ τί περιβαλώμεθα;
32 Gode Ea hou hame lalegagui dunu da amo liligi amoma dawa: lala. Be dilia wali esaloma: ne lamu liligi defele, amo dilia muagado Ada Ea dawa:
Πάντα γὰρ ταῦτα τὰ ἔθνη ἐπιζητεῖ· οἶδε γὰρ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ οὐράνιος ὅτι χρῄζετε τούτων ἁπάντων.
33 Be dilia Gode Ea Hinadafa Hou amola Ema moloidafa nabasu hou hidadea hogoi helema. Fa: no E da waha sia: i esalusu liligi dilima imunu.
Ζητεῖτε δὲ πρῶτον τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν δικαιοσύνην αὐτοῦ, καὶ ταῦτα πάντα προστεθήσεται ὑμῖν.
34 Aya misunu hou da: i dioiwane mae dawa: ma. Aya da hi fawane amo hou dawa: mu da defea. Wali eso da: i dioi liligi diala, amoga fawane dawa: mu da defea.
Μὴ οὖν μεριμνήσητε εἰς τὴν αὔριον· ἡ γὰρ αὔριον μεριμνήσει τὰ ἑαυτῆς. Ἀρκετὸν τῇ ἡμέρᾳ ἡ κακία αὐτῆς.