Ma:diu 21
1 Yesu amola Ea ado ba: su dunu, ilia da Yelusaleme moilai bai bagadega doaga: musa: asili, Bedefage moilaiga doaga: i (Bedefage da Olife agolo soge ganodini galu). Yesu da Ea fa: no bobogesu dunu aduna, amo moilaiga asunasi.
Et cum appropinquassent Ierosolymis, et venissent Bethphage ad Montem Oliveti: tunc Iesus misit duos discipulos,
2 E amane sia: i, “Moilaiga doaga: sea, ali da dougi amola ea mano gidi bagelesi dialebe ba: mu. Elea bagei fadegale, Nama oule misa.
dicens eis: Ite in castellum, quod contra vos est, et statim invenietis asinam alligatam, et pullum cum ea: solvite, et adducite mihi:
3 Eno dunu da alia logo hedofamusa: gagabole sia: sea, ali agoane sia: ma, ‘Hina da amo dougi amola ea mano Ema hawa: hamomusa: lamu.’ Amo sia: nababeba: le, ilia da alia logo hame hedofamu.”
et si quis vobis aliquid dixerit, dicite quia Dominus his opus habet: et confestim dimittet eos.
4 Amo hou da hemone balofede dunu ea sia: didili hamoi dagoi ba: i.
Hoc autem totum factum est, ut adimpleretur quod dictum est per prophetam, dicentem:
5 Balofede dunu hemone amane sia: i, “Saione moilai bai bagade fi ilima olelema! Dawa: ma! Dilia Hina Bagade da manebe! Ea hou da fonoboiwane. E da dougi amola dougi ea mano, amo da: iya fila heda: le manebe ba: mu.”
Dicite filiæ Sion: Ecce Rex tuus venit tibi mansuetus, sedens super asinam, et pullum filium subiugalis.
6 Amaiba: le, Yesu Ea ado ba: su dunu da Yesu Ea hamoma: ne sia: i hamoi.
Euntes autem discipuli fecerunt sicut præcepit illis Iesus.
7 Ela da dougi amola ea mano oule misini, ela baligiga elea abula amoga dedeboi. Amalalu, Yesu da fila heda: i.
Et adduxerunt asinam, et pullum: et imposuerunt super eos vestimenta sua, et eum desuper sedere fecerunt.
8 Dunu bagohame da ilia abula fadegale, logoga ligisi. Eno da ifa amoda damuni, logoga ligisisi.
Plurima autem turba straverunt vestimenta sua in via: alii autem cædebant ramos de arboribus, et sternebant in via:
9 Yesu da amo da: iya asili, dunu bagohame Yesuma bisili, eno bagohame ea baligia fa: no bobogele, huluane gilisili bagadewane nodone wele sia: i, “Da: ibidi Egefe Ema nodone sia: ma! Gode Ea Dioba: le misi Dunu da Gode Ea hahawane dogolegesu hou bagade ba: mu da defea! Godema nodone sia: ma!”
turbæ autem, quæ præcedebant, et quæ sequebantur, clamabant, dicentes: Hosanna Filio David: benedictus, qui venit in nomine Domini: hosanna in altissimis.
10 Yesu da Yelusaleme moilai bai bagadega golili daloba, dunu huluane da bagadewane fofogadigi. Ilia amane sia: i, “Go da nowala: ?”
Et cum intrasset Ierosolymam, commota est universa civitas, dicens: Quis est hic?
11 Ea oule misi dunu gilisi ilia da bu adole i, “Go da balofede dunu, Yesu. E da Na: salede moilai Ga: lili soge ganodini amodili misi.”
Populi autem dicebant: Hic est Iesus Propheta a Nazareth Galilææ.
12 Yesu E da Debolo Diasu ganodini golili sa: ili, bidi lasu dunu huluane sefasi. E da su afadenesu dunu ilia fafai amola sio bidi lasu dunu ilia fisu delegili fafasi dagoi.
Et intravit Iesus in templum Dei, et eiiciebat omnes vendentes, et ementes in templo, et mensas numulariorum, et cathedras vendentium columbas evertit:
13 E amane sia: i, “Gode Sia: Dedei Buga ganodini agoane dedei diala, ‘Gode da amane sia: i, Dunu huluane da Na diasu da sia: ne gadosu diasu ilia da sia: mu.’ Be dilia da amo Diasu, wamolasu dunu ilia wamoaligisu diasu agoane hamosa.”
et dicit eis: Scriptum est: Domus mea domus orationis vocabitur: vos autem fecistis illam speluncam latronum.
14 Si dofoi amola emo gasuga: igi dunu da Debolo Diasu amo ganodini Ema misi. E da amo dunu uhinisi dagoi.
Et accesserunt ad eum cæci, et claudi in templo: et sanavit eos.
15 Gobele salasu dunu amola sema olelesu dunu da amo gasa bagade hou amola mano ilia Debolo Diasu ganodini Yesuma amane wele sia: nanu, “Da: ibidi Egefe Ema nodoma!” amo ba: beba: le, ilia da mi hanai galu.
Videntes autem principes sacerdotum, et Scribæ mirabilia, quæ fecit, et pueros clamantes in templo, et dicentes: Hosanna Filio David: indignati sunt,
16 Ilia da Yesuma amane adole ba: i, “Di da ilia nodosu sia: nabala: ?” Yesu E bu adole i, “Na naba! Dilia Gode Sia: dedei idibela: ? Amo sia: da agoane dedei diala, ‘Di da mano amola mano dudubudafa ilima nodone sia: ma: ne olelei dagoi.’”
et dixerunt ei: Audis quid isti dicunt? Iesus autem dixit eis: Utique. Numquam legistis: Quia ex ore infantium, et lactentium perfecisti laudem?
17 Amalalu, Yesu da yolesili asili, Bedani moilaiga golamusa: asi.
Et relictis illis, abiit foras extra Civitatem in Bethaniam: ibique mansit.
18 Golale, hahabe, Yesu da Yelusaleme moilaiga bu doaga: musa: , logoga ahoanoba, ha: i nabi.
Mane autem revertens in Civitatem, esuriit.
19 E da figi ifa logo bega: ba: beba: le, ha: i manu faimusa: , figi ifa baia doaga: i. Be dulu hame ba: i, lubi fawane ba: i. Amaiba: le, Yesu da amo figi ifa amoma amane sia: i, “Di da hobea dulu bu hamedafa legemu.” Amalalu, figi ifa da hedolodafa bioi dagoi ba: i. (aiōn g165)
Et videns fici arborem unam secus viam, venit ad eam: et nihil invenit in ea nisi folia tantum, et ait illi: Numquam ex te fructus nascatur in sempiternum. Et arefacta est continuo ficulnea. (aiōn g165)
20 Amo hou ba: beba: le, Yesu Ea fa: no bobogesu dunu da fofogadigili amane sia: i, “Figi ifa da abuliba: le hedolowane bioila: ?”
Et videntes discipuli, mirati sunt, dicentes: Quomodo continuo aruit?
21 Yesu E bu adole i, “Na dilima dafawane sia: sa! Dilia da mae asaboiwane dafawaneyale dawa: sea, dilia da Na waha hou amo figi ifaga hamoi, dilia amola da hamomusa: dawa: mu. Eno amola dilia sia: beba: le, amo agolo da mugululi, hano wayabo bagadega bu dialebe ba: mu.
Respondens autem Iesus, ait eis: Amen dico vobis, si habueritis fidem, et non hæsitaveritis, non solum de ficulnea facietis, sed et si monti huic dixeritis, Tolle, et iacta te in mare, fiet.
22 Dilia da dafawaneyale dawa: beba: le sia: ne gadosea, dilia adole ba: su liligi huluane lamu.”
Et omnia quæcumque petieritis in oratione credentes, accipietis.
23 Yesu da Debolo Diasu gagoi ganodini golili sa: ili, Ea sia: olelelaloba, gobele salasu dunu amola Debolo Diasu ouligisu dunu da Yesuma misini, amane adole ba: i, “Di da amo hou hamoma: ne, nowa da ilegebela: ? Di da nowa ea sia: beba: le, agoane hamosala: ?”
Et cum venisset in templum, accesserunt ad eum docentem, principes sacerdotum, et seniores populi, dicentes: In qua potestate hæc facis? Et quis tibi dedit hanc potestatem?
24 Yesu E bu adole i, “Na amola da dilima adole ba: su afadafa gala. Dilia da Nama noga: le bu adole iasea, Na amola da Na hamosu ilegesu dunu dilima olelemu.
Respondens Iesus dixit eis: Interrogabo vos et ego unum sermonem: quem si dixeritis mihi, et ego vobis dicam in qua potestate hæc facio.
25 Yone Ba: bodaise e da hanoga fane salasu hou hamoma: ne, nowa ilegebela: ? Gode da ilegebela: ? O osobo bagade dunu ilegebela: ?” Amo sia: nababeba: le, ilia gilisili logo hogosa agoane sia: dasu, “Ninia da adi sia: ma: bela: ? Ninia Gode Ea adoiba: le sia: sea, E da ninima ‘Dilia abuliba: le Yone ea sia: dafawaneyale hame dawa: bela: ?’ sia: mu galebe.
Baptismus Ioannis unde erat? e cælo, an ex hominibus? At illi cogitabant inter se, dicentes:
26 Be ninia da ‘Osobo bagade dunu adoiba: le’ sia: sea, ninia da eno dunu ilia adi hamosayale beda: mu. Ilia da Yone Ba: bodaise da balofede dunu dawa: beba: le, ninima ougimu.”
Si dixerimus, e cælo, dicet nobis: Quare ergo non credidistis illi? Si autem dixerimus, ex hominibus, timemus turbam: omnes enim habebant Ioannem sicut prophetam.
27 Amaiba: le, ilia da Yesuma amane sia: i, “Ninia hame dawa: !” Amalalu, Yesu E amane sia: i, “Na amola da nowa Ea ilegeiba: le Na gasa bagade hou hamosa, amo Na da dilima hame olelemu.”
Et respondentes Iesu, dixerunt: Nescimus. Ait illis et ipse: Nec ego dico vobis in qua potestate hæc facio.
28 Yesu E amane sia: i, “Dilia adi dawa: bela: ? Osobo bagade dunu da dunu mano aduna esala. Eda da ea magobo manoma amane sia: i, ‘Nagofe! Wahadafa na ifabi ganodini hawa: hamomusa: masa!’
Quid autem vobis videtur? Homo quidam habebat duos filios, et accedens ad primum, dixit: Fili, vade hodie, operare in vinea mea.
29 Be magobo mano da bu adole i, ‘Na higa: i!’ Be fa: no amo mano ea asigi dawa: su afadenene, e asili hawa: hamoi.
Ille autem respondens, ait: Nolo. Postea autem, pœnitentia motus, abiit.
30 Amalalu, eda da ea mano enoma hawa: hamomusa: masa: ne sia: i. Ea mano da amane sia: i, ‘Defea! Na da hahawane masunu,’ Be e da hamedafa asi.
Accedens autem ad alterum, dixit similiter. At ille respondens, ait: Eo, domine, et non ivit.
31 Nowa mano da eda ea sia: nabawane hamobela: ?” Ilia bu adole i, “Magobo mano da eda ea sia: nabi.” Amaiba: le Yesu da ilima amane sia: i, “Na dilima sia: sa! Su lidisu dunu amola aheda: i uda ilia dilima baligili asili, Gode Ea Hinadafa Hou amoma bisili doaga: mu.
Quis ex duobus fecit voluntatem patris? Dicunt ei: Primus. Dicit illis Iesus: Amen dico vobis, quia publicani, et meretrices præcedent vos in regnum Dei.
32 Yone Ba: bodaise da logodafa dilima olelemusa: misi. Be dilia da ea sia: dafawaneyale hame dawa: i. Be su lidisu dunu amola aheda: i uda ilia da dafawaneyale dawa: i. Dilia da amo dunu ilia hou ba: loba, hame sinidigi amola Yone ea sia: dafawaneyale hame dawa: i.”
Venit enim ad vos Ioannes in via iustitiæ, et non credidistis ei. Publicani autem, et meretrices crediderunt ei: vos autem videntes nec pœnitentiam habuistis postea, ut crederetis ei.
33 Yesu E amane sia: i, “Fedege sia: eno nabima! Eso afaega, soge gagui dunu da waini sagai. E da amo noga: le gagole, waini dulu dugisu diasu hamomusa: uli dogoi. Amo bugi noga: le sosodo aligima: ne e da sedade diasu gado gagagula heda: i. E da ea waini sagai ouligima: ne, eno ouligisu dunu ilima i. Amalalu, E da soge badilia asi
Aliam parabolam audite: Homo erat paterfamilias, qui plantavit vineam, et sepem circumdedit ei, et fodit in ea torcular, et ædificavit turrim, et locavit eam agricolis, et peregre profectus est.
34 Waini faimu eso doaga: loba, e da ea hawa: hamosu dunu, ilia amo waini sagai ouligisu dunuma ea dabe edegema: ne asunasi.
Cum autem tempus fructuum appropinquasset, misit servos suos ad agricolas, ut acciperent fructus eius.
35 Be waini sagaiga ouligisu dunu da ea hawa: hamosu dunu ba: loba, ilia da amo gasawane gaguli, afadafa ilia fegasuga fai, eno ilia medole legei, eno ilia igiga medoi.
Et agricolæ, apprehensis servis eius, alium ceciderunt, alium occiderunt, alium vero lapidaverunt.
36 Amalalu, waini sagai hina da eno hawa: hamosu dunu ilima asunasi. Be waini bugi ouligisu dunu da ilia musa: hou amo dunu ilima bu hamoi.
Iterum misit alios servos plures prioribus, et fecerunt illis similiter.
37 Fa: nodafa, e da ea manodafa asunasi. E amane dawa: i, ‘Ilia da na manodafa hahawane ba: mu.’
Novissime autem misit ad eos filium suum, dicens: Verebuntur filium meum.
38 Be waini sagai ouligisu dunu da ilia hina ea mano ba: beba: le, amane sia: i, ‘Defea! Hina ea mano manebe! Ninia da e medole legemu. Amasea, waini sagai amo, ninia fawane da gagulaligimu.’
Agricolæ autem videntes filium, dixerunt intra se: Hic est hæres, venite, occidamus eum, et habebimus hereditatem eius.
39 Amaiba: le, ilia amo mano gasawane gaguli, gadili ha: digili, fane legei dagoi.
Et apprehensum eum eiecerunt extra vineam, et occiderunt.
40 Amo waini sagai ea hina da doaga: sea, e da amo ouligisu dunu ilima adi hamoma: bela: ?”
Cum ergo venerit dominus vineæ, quid faciet agricolis illis?
41 Ilia da bu adole i, “E da wadela: i ouligisu dunu fi medole lelegemu. Amasea e da ea waini sagai eno ouligisu dunu (noga: i dunu ilia da gamisu eso amoga ea bidi defele ema imunu) amo dunuma imunu.”
Aiunt illi: Malos male perdet: et vineam suam locabit aliis agricolis, qui reddant ei fructum temporibus suis.
42 Yesu E amane sia: i, “Dilia da Gode Sia: Dedei hame idibela: ? ‘Diasu gagusu dunu da igi afae higa: i. Be amo igi da mimogo hamone, igi eno huluane baligi dagoi. Gode Hi da amo hou hamoi dagoi. Ninia da amo hou nodoiwane ba: sa.’
Dicit illis Iesus: Numquam legistis in Scripturis: Lapidem, quem reprobaverunt ædificantes, hic factus est in caput anguli. A Domino factum est istud, et est mirabile in oculis nostris:
43 Amaiba: le, Na da dilima sia: sa! Gode da Ea Hinadafa Hou diliga samogene, eno noga: i ouligisu dunu ilia hou dulu legema: ne defele gala, ilima imunu.
ideo dico vobis, quia auferetur a vobis regnum Dei, et dabitur genti facienti fructus eius.
44 Nowa da amo igi da: iya dafasea, ea da: i da dadega: le fofonobomu. Be nowa amo igi da ema fana dasea, ea da: i hodo da amo igiga gagoudai dagoi ba: mu.”
Et qui ceciderit super lapidem istum, confringetur: super quem vero ceciderit, conteret eum.
45 Gobele salasu amola Fa: lisi dunu da Yesu Ea fedege sia: da ili hou olelei, amo dawa: beba: le,
Et cum audissent principes sacerdotum, et Pharisæi parabolas eius, cognoverunt quod de ipsis diceret.
46 ilia da Yesu afugili gagumusa: dawa: i galu. Be dunu huluane da Yesu da balofede dunu dawa: beba: le, Fa: lisi amola gobele salasu dunu da beda: iba: le yolesi.
Et quærentes eum tenere, timuerunt turbas: quoniam sicut prophetam eum habebant.
