Ma:diu 21
1 Yesu amola Ea ado ba: su dunu, ilia da Yelusaleme moilai bai bagadega doaga: musa: asili, Bedefage moilaiga doaga: i (Bedefage da Olife agolo soge ganodini galu). Yesu da Ea fa: no bobogesu dunu aduna, amo moilaiga asunasi.
耶稣和门徒去了耶路撒冷，来到橄榄山的伯法其小村。耶稣派两个门徒出门，
2 E amane sia: i, “Moilaiga doaga: sea, ali da dougi amola ea mano gidi bagelesi dialebe ba: mu. Elea bagei fadegale, Nama oule misa.
对他们说：“到那个村子里去，在那里，你会看见一头驴被绳子拴在那里，它身边还有一头小驴。把它们解开，牵来给我。
3 Eno dunu da alia logo hedofamusa: gagabole sia: sea, ali agoane sia: ma, ‘Hina da amo dougi amola ea mano Ema hawa: hamomusa: lamu.’ Amo sia: nababeba: le, ilia da alia logo hame hedofamu.”
如果有人问你们，就要说：‘主需要它们。’他会立刻让你们牵走。”
4 Amo hou da hemone balofede dunu ea sia: didili hamoi dagoi ba: i.
这应验了先知所说：
5 Balofede dunu hemone amane sia: i, “Saione moilai bai bagade fi ilima olelema! Dawa: ma! Dilia Hina Bagade da manebe! Ea hou da fonoboiwane. E da dougi amola dougi ea mano, amo da: iya fila heda: le manebe ba: mu.”
“告诉锡安子民，说：‘看哪，你的王来了，他生性谦卑，骑着一头驴，还带着那头驴的幼崽。’”
6 Amaiba: le, Yesu Ea ado ba: su dunu da Yesu Ea hamoma: ne sia: i hamoi.
这两位门徒照着耶稣的吩咐而行，
7 Ela da dougi amola ea mano oule misini, ela baligiga elea abula amoga dedeboi. Amalalu, Yesu da fila heda: i.
牵了母驴和小驴来，把衣服搭在驴身上，耶稣骑了上去。
8 Dunu bagohame da ilia abula fadegale, logoga ligisi. Eno da ifa amoda damuni, logoga ligisisi.
人群中有很多人把自己的衣服铺在路上，也有人从树上把树枝砍下，铺在路上。
9 Yesu da amo da: iya asili, dunu bagohame Yesuma bisili, eno bagohame ea baligia fa: no bobogele, huluane gilisili bagadewane nodone wele sia: i, “Da: ibidi Egefe Ema nodone sia: ma! Gode Ea Dioba: le misi Dunu da Gode Ea hahawane dogolegesu hou bagade ba: mu da defea! Godema nodone sia: ma!”
前呼后拥的民众喊叫着：“颂赞归于救世主，大卫的子孙，他奉主之名前来，有福了。高高在上和散那！。”
10 Yesu da Yelusaleme moilai bai bagadega golili daloba, dunu huluane da bagadewane fofogadigi. Ilia amane sia: i, “Go da nowala: ?”
耶稣进了耶路撒冷，全城轰动，城中人问：“此人是谁？”
11 Ea oule misi dunu gilisi ilia da bu adole i, “Go da balofede dunu, Yesu. E da Na: salede moilai Ga: lili soge ganodini amodili misi.”
人群回答：“这就是先知耶稣，来自加利利的拿撒勒。”
12 Yesu E da Debolo Diasu ganodini golili sa: ili, bidi lasu dunu huluane sefasi. E da su afadenesu dunu ilia fafai amola sio bidi lasu dunu ilia fisu delegili fafasi dagoi.
耶稣进了圣殿，把殿里所有买卖人都赶走，推倒换钱的桌子和卖鸽子小贩的凳子。
13 E amane sia: i, “Gode Sia: Dedei Buga ganodini agoane dedei diala, ‘Gode da amane sia: i, Dunu huluane da Na diasu da sia: ne gadosu diasu ilia da sia: mu.’ Be dilia da amo Diasu, wamolasu dunu ilia wamoaligisu diasu agoane hamosa.”
他对他们说：“经书上写着：‘我的殿应为祷告的殿。’你们竟把它弄成贼窝了。”
14 Si dofoi amola emo gasuga: igi dunu da Debolo Diasu amo ganodini Ema misi. E da amo dunu uhinisi dagoi.
殿里的盲人和瘸腿之人都走过来，耶稣医好了他们。
15 Gobele salasu dunu amola sema olelesu dunu da amo gasa bagade hou amola mano ilia Debolo Diasu ganodini Yesuma amane wele sia: nanu, “Da: ibidi Egefe Ema nodoma!” amo ba: beba: le, ilia da mi hanai galu.
祭司长和宗教老师眼见耶稣所行奇事，又看见小孩子在殿中喊叫“救世主，大卫的子孙”，就很忿怒，对耶稣说：“你听见孩子们说什么吗？”
16 Ilia da Yesuma amane adole ba: i, “Di da ilia nodosu sia: nabala: ?” Yesu E bu adole i, “Na naba! Dilia Gode Sia: dedei idibela: ? Amo sia: da agoane dedei diala, ‘Di da mano amola mano dudubudafa ilima nodone sia: ma: ne olelei dagoi.’”
耶稣说：“我听见了。你没念过这段经文？‘你从小孩和婴儿的口中，听到赞美。’”
17 Amalalu, Yesu da yolesili asili, Bedani moilaiga golamusa: asi.
耶稣于是离开他们出了城，来到伯大尼，在那里过了一夜。
18 Golale, hahabe, Yesu da Yelusaleme moilaiga bu doaga: musa: , logoga ahoanoba, ha: i nabi.
耶稣第二天清早回城的时候，觉得饿了。
19 E da figi ifa logo bega: ba: beba: le, ha: i manu faimusa: , figi ifa baia doaga: i. Be dulu hame ba: i, lubi fawane ba: i. Amaiba: le, Yesu da amo figi ifa amoma amane sia: i, “Di da hobea dulu bu hamedafa legemu.” Amalalu, figi ifa da hedolodafa bioi dagoi ba: i. (aiōn g165)
他看见路旁有一棵无花果树，就走过去，但树上除了叶子什么也没有，于是它对树说：“你永远不会结果了。”那棵树就立刻枯萎。 (aiōn g165)
20 Amo hou ba: beba: le, Yesu Ea fa: no bobogesu dunu da fofogadigili amane sia: i, “Figi ifa da abuliba: le hedolowane bioila: ?”
门徒看见了，十分惊奇，说：“这棵无花果树为什么立刻枯萎了？”
21 Yesu E bu adole i, “Na dilima dafawane sia: sa! Dilia da mae asaboiwane dafawaneyale dawa: sea, dilia da Na waha hou amo figi ifaga hamoi, dilia amola da hamomusa: dawa: mu. Eno amola dilia sia: beba: le, amo agolo da mugululi, hano wayabo bagadega bu dialebe ba: mu.
耶稣回答他们：“告诉你们实话，如果你们相信上帝，不怀疑，不但可以像我对无花果树所做的那样，还可以对这座山说‘移走吧，落入海中’。
22 Dilia da dafawaneyale dawa: beba: le sia: ne gadosea, dilia adole ba: su liligi huluane lamu.”
你们祷告，无论求什么，只要相信，必会心想事成。”
23 Yesu da Debolo Diasu gagoi ganodini golili sa: ili, Ea sia: olelelaloba, gobele salasu dunu amola Debolo Diasu ouligisu dunu da Yesuma misini, amane adole ba: i, “Di da amo hou hamoma: ne, nowa da ilegebela: ? Di da nowa ea sia: beba: le, agoane hamosala: ?”
耶稣走进圣殿，他在教导众人的时候，祭司长和民间长老前来问他：“你凭什么权力做这些事？谁给你这权力？”
24 Yesu E bu adole i, “Na amola da dilima adole ba: su afadafa gala. Dilia da Nama noga: le bu adole iasea, Na amola da Na hamosu ilegesu dunu dilima olelemu.
耶稣回答他们：“我也要问你们一句，如果你们回答我，我就告诉你们我凭什么权力行这些事。
25 Yone Ba: bodaise e da hanoga fane salasu hou hamoma: ne, nowa ilegebela: ? Gode da ilegebela: ? O osobo bagade dunu ilegebela: ?” Amo sia: nababeba: le, ilia gilisili logo hogosa agoane sia: dasu, “Ninia da adi sia: ma: bela: ? Ninia Gode Ea adoiba: le sia: sea, E da ninima ‘Dilia abuliba: le Yone ea sia: dafawaneyale hame dawa: bela: ?’ sia: mu galebe.
约翰的洗礼从何而来？从天上来，还是从人中来？”他们开始商讨：“如果我们说‘从天上来’，他会问我们‘那你们为什么不信他呢？’
26 Be ninia da ‘Osobo bagade dunu adoiba: le’ sia: sea, ninia da eno dunu ilia adi hamosayale beda: mu. Ilia da Yone Ba: bodaise da balofede dunu dawa: beba: le, ninima ougimu.”
如果我们说‘从人中来’，民众又会对付我们，因为他们会认为约翰就是先知。”
27 Amaiba: le, ilia da Yesuma amane sia: i, “Ninia hame dawa: !” Amalalu, Yesu E amane sia: i, “Na amola da nowa Ea ilegeiba: le Na gasa bagade hou hamosa, amo Na da dilima hame olelemu.”
于是他们回答耶稣：“我们不知道。” 耶稣也对他们说：“那我也不会告诉你们，我凭什么权力行这些事。
28 Yesu E amane sia: i, “Dilia adi dawa: bela: ? Osobo bagade dunu da dunu mano aduna esala. Eda da ea magobo manoma amane sia: i, ‘Nagofe! Wahadafa na ifabi ganodini hawa: hamomusa: masa!’
我来给你们一个比喻。一个人有两个儿子。他对大儿子说：‘孩子，你今天到葡萄园去工作吧。’
29 Be magobo mano da bu adole i, ‘Na higa: i!’ Be fa: no amo mano ea asigi dawa: su afadenene, e asili hawa: hamoi.
儿子回答：‘我不想去。’但后来他改变了主意，去了葡萄园。
30 Amalalu, eda da ea mano enoma hawa: hamomusa: masa: ne sia: i. Ea mano da amane sia: i, ‘Defea! Na da hahawane masunu,’ Be e da hamedafa asi.
父亲同样吩咐小儿子。小儿子说：‘父亲，我会去的。’但却没有去。
31 Nowa mano da eda ea sia: nabawane hamobela: ?” Ilia bu adole i, “Magobo mano da eda ea sia: nabi.” Amaiba: le Yesu da ilima amane sia: i, “Na dilima sia: sa! Su lidisu dunu amola aheda: i uda ilia dilima baligili asili, Gode Ea Hinadafa Hou amoma bisili doaga: mu.
你们说，这两个儿子，哪一个更听父亲的话？” 他们回答：“大儿子。” 耶稣对他们说：“我告诉你们实话，税吏和娼妓都会比你们先进入上帝之国。
32 Yone Ba: bodaise da logodafa dilima olelemusa: misi. Be dilia da ea sia: dafawaneyale hame dawa: i. Be su lidisu dunu amola aheda: i uda ilia da dafawaneyale dawa: i. Dilia da amo dunu ilia hou ba: loba, hame sinidigi amola Yone ea sia: dafawaneyale hame dawa: i.”
约翰前来指示你们上帝的正道之路，你们不信他，但税吏和娼妓却信他。你们看见后，仍未改变心意去信他。
33 Yesu E amane sia: i, “Fedege sia: eno nabima! Eso afaega, soge gagui dunu da waini sagai. E da amo noga: le gagole, waini dulu dugisu diasu hamomusa: uli dogoi. Amo bugi noga: le sosodo aligima: ne e da sedade diasu gado gagagula heda: i. E da ea waini sagai ouligima: ne, eno ouligisu dunu ilima i. Amalalu, E da soge badilia asi
这里还有一个比喻：有一位家主种了一个葡萄园，四面围上篱笆，在园子里挖了一个踩葡萄酿酒的池子，盖了一座瞭望台，然后把园子租给佃户，就远行去了。
34 Waini faimu eso doaga: loba, e da ea hawa: hamosu dunu, ilia amo waini sagai ouligisu dunuma ea dabe edegema: ne asunasi.
到了收获之时，园主派了仆人到佃户那里，去收属于他的葡萄。
35 Be waini sagaiga ouligisu dunu da ea hawa: hamosu dunu ba: loba, ilia da amo gasawane gaguli, afadafa ilia fegasuga fai, eno ilia medole legei, eno ilia igiga medoi.
佃户却攻击仆人，打伤一人，杀了一人，又用石头砸死一人。
36 Amalalu, waini sagai hina da eno hawa: hamosu dunu ilima asunasi. Be waini bugi ouligisu dunu da ilia musa: hou amo dunu ilima bu hamoi.
于是园主再派其他的仆人去，人数比前一次更多，但佃户用同样的方式对付他们。
37 Fa: nodafa, e da ea manodafa asunasi. E amane dawa: i, ‘Ilia da na manodafa hahawane ba: mu.’
最后他派了自己的儿子去，说：‘他们必尊敬我的儿子。’
38 Be waini sagai ouligisu dunu da ilia hina ea mano ba: beba: le, amane sia: i, ‘Defea! Hina ea mano manebe! Ninia da e medole legemu. Amasea, waini sagai amo, ninia fawane da gagulaligimu.’
佃户看见他的儿子，就开始商量：‘这是继承产业之人，杀了他，我们就能占有他的产业！’
39 Amaiba: le, ilia amo mano gasawane gaguli, gadili ha: digili, fane legei dagoi.
于是他们抓住园主之子，把他推到葡萄园外杀了。
40 Amo waini sagai ea hina da doaga: sea, e da amo ouligisu dunu ilima adi hamoma: bela: ?”
那么，如果葡萄园主前来，会怎样对待那些佃户？”
41 Ilia da bu adole i, “E da wadela: i ouligisu dunu fi medole lelegemu. Amasea e da ea waini sagai eno ouligisu dunu (noga: i dunu ilia da gamisu eso amoga ea bidi defele ema imunu) amo dunuma imunu.”
众人回答：“他会毫不留情地除掉那些恶人，把葡萄园租给按时缴纳葡萄的佃户。”
42 Yesu E amane sia: i, “Dilia da Gode Sia: Dedei hame idibela: ? ‘Diasu gagusu dunu da igi afae higa: i. Be amo igi da mimogo hamone, igi eno huluane baligi dagoi. Gode Hi da amo hou hamoi dagoi. Ninia da amo hou nodoiwane ba: sa.’
耶稣对他们说：“你可曾记得经上所说：‘建筑工人所弃的石头，成了房屋的奠基石，这是主所为，我们视为奇迹。’
43 Amaiba: le, Na da dilima sia: sa! Gode da Ea Hinadafa Hou diliga samogene, eno noga: i ouligisu dunu ilia hou dulu legema: ne defele gala, ilima imunu.
所以我要告诉你们，上帝之国将从你们这里取走，赐给那结正道之果的异教徒。
44 Nowa da amo igi da: iya dafasea, ea da: i da dadega: le fofonobomu. Be nowa amo igi da ema fana dasea, ea da: i hodo da amo igiga gagoudai dagoi ba: mu.”
摔在这石头上的人，必会粉身碎骨，这石头掉在谁的身上，也必将其压得粉碎。”
45 Gobele salasu amola Fa: lisi dunu da Yesu Ea fedege sia: da ili hou olelei, amo dawa: beba: le,
祭司长和法利赛人听了耶稣这番比喻，知道这是暗指他们。
46 ilia da Yesu afugili gagumusa: dawa: i galu. Be dunu huluane da Yesu da balofede dunu dawa: beba: le, Fa: lisi amola gobele salasu dunu da beda: iba: le yolesi.
他们想要逮捕耶稣，但又害怕民众，因为他们都认为耶稣是先知。
