< Luge 12 >

1 Dunu bagohamedafa gilisili guba: le, dunu eno dunu enoma osa: le heda: mu: agoai galu, Yesu da Ea ado ba: su dunu ilima hidadea sia: i, “Fa: lisi dunu ilia ogogosu hou da yisidi agoane. Liligi huluane da ilia hou amoga wadela: sa: besa: le, dawa: ma: i.
En esto, juntándose muchos acompañantes, tanto que unos a otros se pisaban, comenzó a decir a sus discípulos: Primeramente guardaos de la levadura de los fariseos, que es la hipocresía.
2 Be liligi dedeboi galea da hobea bu ba: mu. Dunu ilia da wamolegei hou huluane hobea dawa: mu.
Porque nada hay encubierto, que no haya de ser descubierto; ni oculto, que no haya de ser sabido.
3 Dilia da gasi ganodini sia: su, hobea dunu ilia da hadigi ganodini bu nabimu. Dilia diasu ganodini sadoga sia: su, dunu ilia hobea diasu da: iyamogoa amoga heda: le, wele sia: nanumu.”
Por tanto, las cosas que dijisteis en tinieblas, a la luz serán oídas; y lo que hablasteis al oído en los aposentos, será pregonado en los tejados.
4 “Na na: iyado dunu! Na dilima dafawane sia: sa! Da: i hodo fane legesu dunu ilima mae beda: ma. Da: i hodo medole legebeba: le, ilia eno wadela: i hou dilima hamomu hame dawa: mu.
Mas os digo, amigos míos: No temáis de los que matan el cuerpo, y después no tienen más que hacer.
5 Be afadafa fawane beda: ma! Dunu afadafa esala. E da dunu ea da: i hodo medole legele, ea a: silibu Helo sogega galadigimu dawa: Dafawane! Amo dunuma beda: ma! (Geenna g1067)
Mas os enseñaré a quién temáis: temed a aquel que después de ser matado, tiene potestad de echar en el quemadero; así os digo: a éste temed. (Geenna g1067)
6 Dunu ilia da diogonabo biyale gala amo doea aduna amoga bidi lasa. Be Gode da diogonabo afadafa huluane hame gogolesa.
¿No se venden cinco pajarillos por dos blancas? Pues ni uno de ellos está olvidado de Dios.
7 Be, dilia! Dilia dialuma hinabo huluanedafa afae afae Gode da idisa. Amaiba: le mae beda: ma! Dilia lasu defei da diogonabo bagohame ilia lasu defei baligisa.”
Y aun los cabellos de vuestra cabeza están todos contados. No temáis pues; de más estima sois que muchos pajarillos.
8 “Na da dilima sia: sa. Nowa dunu da eno dunu nabima: ne, ‘Na da Gelesu dunu,’ sia: sea, amo dunu Na, Dunu Egefe, Na da Gode Ea a: igele dunu nabima: ne, amo dunu da Na fi dunu sia: mu.
Y os digo que todo aquel que me confesare delante de los hombres, también el Hijo del hombre le confesará delante de los ángeles de Dios;
9 Be nowa dunu e da eno dunu nabima: ne, ‘Na da Yesu higasa,’ sia: sea, Na da Gode Ea a: igele dunu nabima: ne, amo dunu da Na fi dunu hame sia: mu.
mas el que me negare delante de los hombres, será negado delante de los ángeles de Dios.
10 Nowa da Dunu Egefema lasogole sia: sea, Gode da ea hou gogolema: ne olofomu dawa: Be nowa da Gode Ea A: silibu Hadigidafa Ema lasogole sia: sea, e da gogolema: ne olofosu hamedafa ba: mu.
Y todo aquel que dice palabra contra el Hijo del Hombre, hay perdón para él; mas al que blasfemare contra el Espíritu Santo, no le será perdonado.
11 Ilia da dili sinagoge diasu ganodini fofada: sea amola ouligisu hina dunuma ilima fofada: musa: hiouginana ahoasea, dilia da sia: bu adole imunu dawa: beba: le, mae da: i dioma.
Y cuando os trajeren a las sinagogas, y a los magistrados y potestades, no estéis solícitos cómo o qué hayáis de responder, o qué habréis de decir;
12 Bai amo esoga, Gode Ea A: silibu Hadigidafa da dilia bu adole iasu dilima olelemu.”
porque el Espíritu Santo os enseñará en la misma hora lo que será necesario decir.
13 Dunu gilisisu amo ganodini, dunu afae da Yesuma amane sia: i, “Olelesu! Na olama sia: ma. E da ania ada ea muni amola liligi mogili, la: idi nama ima: ne ema sia: ma.”
Y le dijo uno de la multitud: Maestro, di a mi hermano que parta conmigo la herencia.
14 Be Yesu E bu adole i, “Na da di amola dia ola alima osobo bagade liligi hahamomusa: fofada: su dunu hame ilegei.”
Mas él le dijo: Hombre, ¿quién me puso por juez o partidor sobre vosotros?
15 Amalalu, E da dunu huluane ilima amane sia: i, “Dawa: ma! Uasu hou da dilia hou wadela: sa: besa: le dawa: ma! Dunu da liligi bagadedafa gaguiba: le, amo da ea esalusu bai hame gala.”
Y les dijo: Mirad, y guardaos de toda avaricia; porque la vida del hombre no consiste en la abundancia de los bienes que posee.
16 Amalalu, Yesu E da fedege sia: ilima olelei, “Bagade gagui dunu afadafa ea ifabi da ha: i manu noga: le legesu.
Y les refirió una parábola, diciendo: La heredad de un hombre rico había llevado muchos frutos;
17 Amalalu, e da ea asigi dawa: su ganodini agoane dawa: i, ‘Na da adi hamoma: bela: ? Na liligi legesu diasu da nabaiba: le, na ha: i manu salimu da hamedei galebe.’
y él pensaba dentro de sí, diciendo: ¿qué haré, porque no tengo dónde juntar mis frutos?
18 Amalalu, ea asigi dawa: su ganodini e da bu dawa: i, ‘Defea! Na liligi legesu diasu huluane na da mugululi, diasu eno bagadedafa bu gaguli, na liligi amola gagoma huluane amo ganodini salimu.
Y dijo: Esto haré: derribaré mis alfolíes, y los edificaré mayores, y allí juntaré todos mis frutos y mis bienes;
19 Amasea, na asigi dawa: su ganodini na da agoane sia: mu, ‘Defea! Di da liligi bagadewane ode bagohamega manusa: defelewane legei diala. Hawa: mae hamone, ha: i nawane, adini nawane, hahawane esaloma,’ amo na da sia: mu,’
y diré a mi alma: Alma, muchos bienes tienes almacenados para muchos años; repósate, come, bebe, regocíjate.
20 Be Gode da ema amane sia: i, ‘Gagaoui dunu di! Wali gasia dia a: silibu Na da lamu. Amasea, dia liligi dina: fidimusa: gilisi, nowa lama: bela: ?’”
Y le dijo Dios: Necio, esta noche vuelven a pedir tu alma; y lo que has prevenido, ¿de quién será?
21 Yesu da sia: dagomusa: amane sia: i, “Nowa dunu da liligi bagade gagusia, be Gode Ea hou hame lalegagusia, da amo gagaoui dunu agoane ba: mu.”
Así es el que hace para sí tesoro, y no es rico en Dios.
22 Amalalu, Yesu da Ea ado ba: su dunu ilima amane sia: i, “Amaiba: le, Na da dilima sia: sa. Dilia ha: i manusa: , da: i dioiwane mae dawa: ma. Dilia abula salimusa: , bagadewane mae dawa: ma.
Y dijo a sus discípulos: Por tanto os digo: No estéis afanosos de vuestra vida, qué comeréis; ni del cuerpo, qué vestiréis.
23 Dunu ea esalusu da ha: i nasu baligi dagoi, amola da: i hodo da abula baligi dagoi.
La vida es más que la comida, y el cuerpo que el vestido.
24 Muagado sio fi ba: ma. Ha: i manu ilia mae bugili da, udigili faisa. Ilia da ha: i manu legesu diasu hame gagusa. Be Gode da ilima ha: i manu iaha! Be dilia esalusu labe defei da ilia labe defei bagadewane baligisa.
Considerad los cuervos, que ni siembran, ni siegan; que ni tienen cillero, ni alfolí; y Dios los alimenta. ¿Cuánto de más estima sois vosotros que las aves?
25 Dilia da: i dioiwane dawa: beba: le, dilia esalusu eso da eso afaewane sedagima: bela: ? Hame mabu!
¿Y quién de vosotros podrá con su afán añadir a su estatura un codo?
26 Amaiba: le, amo hou fonobahadi dilia hamomu hame dawa: beba: le, abuliba: le eno liligi hamomusa: gini dilia da: i dioiwane dawa: ma: bela: ?
Pues si no podéis aun lo que es menos, ¿para qué estaréis afanosos de lo demás?
27 Sogea ilia heda: su hou ba: ma. Hawa: hamosu amola amunasu hou ilia hame dawa: Be ilia ba: su da Soloumane ea hadigi abula ba: su baligisa.
Considerad los lirios, cómo crecen; no labran, ni hilan; y os digo, que ni Salomón con toda su gloria se vistió como uno de ellos.
28 Sogea gisi da wali diala be ayawane gobele nasu laluga gobesi dagoi ba: mu. Amaiba: le, Gode da amo gisi abula ida: iwane amoga idiniginisiba: le, Ea dilima imunu hou da amo hou bagadewane baligimu. Dilia dafawaneyale dawa: su hou da fonobahadi!
Y si así viste Dios a la hierba, que hoy está en el campo, y mañana es echada en el horno; ¿cuánto más a vosotros, los de poca fe?
29 Amaiba: le, dilia ha: i manu logo amola dilia hano manu logo da: i dioiwane mae dawa: ma!
Vosotros, pues, no procuréis qué tengáis de comer, o qué tengáis de beber; ni andéis elevados.
30 (Bai Gode Ea hou hame lalegagui fifi asi gala dunu amo liligima bagadewane dawa: lala.) Dilia Ada Gode da dilia wali esaloma: ne liligi lamu huluane dawa:
Porque todas estas cosas buscan los gentiles del mundo; que vuestro Padre sabe que necesitáis estas cosas.
31 Be dilia Gode Ea Hinadafa Hou hidadea hogoi helema. Fa: no E da musa: sia: i liligi dilima imunu.
Mas procurad el Reino de Dios, y todas estas cosas os serán añadidas.
32 Sibi fi fonobahadi! Dilia mae beda: ma! Gode da Ea Hinadafa Hou, dilima imunusa: bagadewane hanai gala.
No temáis, manada pequeña; porque al Padre ha placido daros el Reino.
33 Dilia liligi huluane bidi lale, muni lai hame gagui dunuma ima. Muni salasu, mae heane dialumu liligi lama. Gobolo liligi ida: iwane Hebene diasu ganodini hame ebelemuba: le, amo liligi lama. Agoai liligi, wamolasu dunu da hame wamolamu amola aowaba da hame wadela: lesimu.
Vended lo que poseéis, y dad limosna; haceos bolsas que no se envejecen, tesoro en los cielos que nunca falta; donde ladrón no llega, ni polilla corrompe.
34 Bai adi sogebiga dilia dogolegei liligi da momagei dialea, amogawi dilia asigi dawa: su da dialumu.
Porque donde está vuestro tesoro, allí también estará vuestro corazón.
35 Dilia abula salawane, gamali wa: le momagele ha: esaloma!
Estén ceñidos vuestros lomos, y vuestras lámparas encendidos;
36 Hawa: hamosu dunu, ilia hina da uda lasu lolo Nasu amoga asili, e da bu misunu dawa: beba: le, ouesalumu. Dilia amo dunu ilia hou agoane hamoma. E da bu misini, logoga lulufigisia, ilia da logo hedolowane doasimu.
y vosotros semejantes a hombres que esperan cuando su señor ha de volver de las bodas; para que cuando viniere, y tocare, luego le abran.
37 Ilia hina da bu doaga: sea, e da ea hawa: hamosu dunu mae golale, momagele, ouesalebe ba: mu. Na dilima sia: sa. Ilia hina da ea abula idiniginisili, ilima fili, ha: i manusa: sia: beba: le, hi fawane da ha: i manu ilima imunu.
Bienaventurados aquellos siervos, a los cuales cuando el Señor viniere, hallare velando; de cierto os digo, que él se ceñirá, y hará que se sienten a la mesa, y pasando les servirá.
38 E da gasimogoa o fa: no agoane doaga: sea, amola ilia mae golale momagele, ha: esalebe ba: sea, ilia da hahawane bagade ba: mu.
Y aunque venga a la segunda vigilia, y aunque venga a la tercera vigilia, y los hallare así, bienaventurados son los tales siervos.
39 Be dawa: ma! Diasu hina da wamolasu ea misunu eso hidadea dawa: i ganiaba, e da wamolasu ea diasuga mae misa: ne ea logo ga: la: loba.
Pero esto sabed, que si supiese el padre de familia a qué hora había de venir el ladrón, velaría ciertamente, y no dejaría minar su casa.
40 Dilia mae golale momagele esaloma! Dilia hame dawa: i eso amoga Dunu Egefe da doaga: muba: le, mae golale esaloma.”
Vosotros pues también, estad apercibidos; porque a la hora que no pensáis, el Hijo del hombre vendrá.
41 Bida e amane sia: i, “Di da amo fedege sia: niniamusu dawa: ma: ne olelebela: ? Ma dunu huluane dawa: ma: ne olelebela: ?”
Entonces Pedro le dijo: Señor, ¿dices esta parábola a nosotros, o también a todos?
42 Hina Yesu E bu adole i, “Moloidafa amola bagade dawa: su hawa: hamosu dunu da nowala: ? Diasu hina dunu da agoaiwane bagade dawa: su amola nabasu dunu ema ouligisu hawa: hamosu iaha. Amasea, amo dunu da ea hina ea sia: nababeba: le, e da eno hawa: hamosu dunu ilima ilia ha: i manu defelewane iaha.
Y dijo el Señor: ¿Quién es el mayordomo fiel y prudente, al cual el señor pondrá sobre su familia, para que a tiempo les dé su ración?
43 Ea hina da bu masea, e da amo hawa: ida: iwane hamonanebe ba: beba: le, hahawane bagade ba: mu.
Bienaventurado aquel siervo, al cual, cuando el señor viniere, hallare haciendo así.
44 Na da dilima sia: sa. Ema hahawaneba: le, ea hina da ema ea liligi amola soge huluane amoma ouligisu hou imunu.
En verdad os digo, que él le pondrá sobre todos sus bienes.
45 Be amo hawa: hamosu dunu da ea asigi dawa: su ganodini ea hina da hedolo hame misunu dawa: beba: le, e da hawa: hamosu dunu amola uda bagadewane fasea, amola e da ha: i bagade nasea amola waini hano bagade nasea, feloasa,
Mas si el tal siervo dijere en su corazón: Mi señor tarda en venir; y comenzare a herir a los siervos y a las criadas, y a comer y a beber y a embriagarse;
46 amo dunu ea hina da ea hame dawa: i eso amoga hedolowane doaga: mu. Amasea, hina dunu da amo wadela: i ouligisu dunu amo gegesu gobiheiga hedofale, fofonobone salimu. E da hame nabasu dunu ilia se dabe iasu amo defele lamu.
vendrá el señor de aquel siervo el día que él no espera, y a la hora que él no sabe, y le apartará, y pondrá su parte con los infieles.
47 Amasea, amo hawa: hamosu dunu da ea hina ea hanai dawa: be amo hame hamosu, e da fegasuga bagadewane fananebe ba: mu.
Porque el siervo que entendió la voluntad de su señor, y no se apercibió, ni hizo conforme a su voluntad, será azotado mucho.
48 Be eno hawa: hamosu dunu, e da hame dawa: beba: le hame nabasu hou hamosea, e da fegasuga se dabe iasu fonobahadi fawane lamu. Nowa dunu da Godema bagadewane lai galea, Gode da ema bagadewane lamu. Gode da nowa dunu ema baligili bagadewane ia dagoiba: le, E da ema baligiliwane lamu.
Mas el que no entendió, e hizo cosas dignas de azotes, será azotado poco; porque a cualquiera que fue dado mucho, mucho será vuelto a demandar de él; y al que encomendaron mucho, más le será pedido.
49 Na da osobo bagadega lalu galagudumusa: misi. Be Na da osobo bagade wahadafa lalu agoane ulagisi ganea: ba.
Fuego vine a meter en la tierra; ¿y qué quiero, sino que se encienda?
50 Na da ba: bodaise hou lalu agoane hamomu galebe, be amo hou da hame dagoiba: le, Na da se naba.
Pero de un bautismo me es necesario ser bautizado; y ¡cómo me angustio hasta que sea cumplido!
51 Na da osobo bagadega olofosu hou olelemusa: misibayale dilia dawa: bela: ? Hame mabu! Olofosu hame be afafasa hou na da olelela misi.
¿Pensáis que he venido a la tierra a dar paz? No, os digo; sino disensión.
52 Wahawinini, sosogo fi ganodini, dunu biyale ilia da ha lamu. Nasubu na: iyado udiana ilia da eno nasubu na: iyado aduna elama gegemu. Amola aduna da eno udiana ilima gegemu.
Porque estarán de aquí adelante cinco en una casa divididos; tres contra dos, y dos contra tres.
53 Eda da egefema gegene, egefe da edama bu gegemu. Eme da idiwima gegene, idiwi da emema bu gegemu. Awa da ea awama gegene, amola ea awa da ema bu dabe gegemu.”
El padre estará dividido contra el hijo, y el hijo contra el padre; la madre contra la hija, y la hija contra la madre; la suegra contra su nuera, y la nuera contra su suegra.
54 E da dunu huluanema eno sia: olelei agoane, “Dilia da guma: goe mu mobi heda: lebe ba: sea, dilia da hedolo, ‘Gibu sa: imu galebe,’ sia: sa. Amasea, gibu da sa: imu.
Y decía también a la multitud: Cuando veis la nube que sale del poniente, luego decís: Agua viene; y es así.
55 Dilia da gagoe (south) amodili fo manebe ba: sea, dilia da ‘Eso bagade da gia: mu!’ sia: sa. Amasea, eso da gia: sa.
Y cuando sopla el austro, decís: Habrá calor; y lo hay.
56 Dilia ogogosu dunu! Osobo dawa: digima: ne olelesu amola mu dawa: digima: ne olelesu amo ba: beba: le, dilia fa: no misunu liligi bagade dawa: Amaiba: le, abuliba: le wali eso ea hou dili hame dawa: bela: ?”
¡Hipócritas! Sabéis discernir la faz del cielo y de la tierra; ¿y cómo no discernáis este tiempo?
57 “Dilia da abuliba: le hou ida: iwane amola wadela: i hou amo afafamusa: hame dawa: bela: ?
¿Y por qué aun de vosotros mismos no juzgáis lo que es justo?
58 Dilima ha lai dunu da dilima fofada: musa: dawa: sea, defea, alia logoga ahoasea, fofada: su dunuma mae doaga: le, amo liligi hedolowane hahamoma. Agoane hame hamosea, e da fofada: su dunu ema dili gasawane hiougili, fofada: lalu, dadi gagui dunuma imunu. Amasea, dilia da se iasu diasu ganodini sali dagoi ba: mu.
Pues cuando vas al magistrado con tu adversario, procura en el camino librarte de él; para que no te arrastre al juez, y el juez te entregue al alguacil, y el alguacil te meta en la cárcel.
59 Amo ganodini di ouesalu, dia dabe huluane ia dagoiba: le fawane, se iasu diasu logo bu doasibi ba: mu.”
Te digo que no saldrás de allá, hasta que hayas pagado hasta el último centavo.

< Luge 12 >