Gadili Asi 21
1 Hina Gode da eno amane sia: i, “Isala: ili dunuma amo hamoma: ne sia: i olelema;
你要在眾人前立定這些法度：
2 Di da Hibulu udigili hawa: hamosu dunu bidi lasea, e da ode gafeyale amoga dia hawa: hamomu. Ode fesu amoga, e da hahawane halegale ahoanoma: ne, ea logo doasima. E da dima dabe hame ima: mu.
假使你買了一個希伯來人作奴隸，他只勞作六年，第七年應自由離去，無須贖金。
3 E da dia hawa: hamosu lasea uda hamelai galea, e da ahoasea, uda mae lalewane masunu. Be e da dia hawa: hamosu lasea udalai galea, defea, e da ahoasea uda amola oule masunu.
他若單身而來，也應單身而去；他若娶了妻子而來的，也應讓他的妻子與他同去。
4 Ea ouligisu dunu da ema uda ia galea, amo e da amo udama dunu mano o uda mano lalelegesea, amo uda amola ea mano da ea hina ea: Udigili hawa: hamosu dunu hi fawane da fisili masunu.
若主人給他娶了妻子，妻子也生了子女，妻子和子女都應歸於主人，他仍要單身離去。
5 Be amo udigili hawa: hamosu dunu da ea ouligisu dunu, ea uda amola ea mano amoma e da asigi amola e da udigili halegale ahoanumu higa: i amo sia: sea,
若是那奴隸聲明說：我愛我的主人和妻子子女，我不願離去作自由人。
6 amasea, ea ouligisu dunu da amo dunu sia: ne gadosu diasuga oule masunu. Amogai, ouligisu dunu da amo udigili hawa: hamosu dunu logo holei mimogodi ifa dafulili leloma: ne sia: ma: mu. Amasea, ouligisu dunu da amo dunu ea ge gala: mu. Amo ilegei hamoi dagoiba: le, udigili hawa: hamosu dunu da ea ouligisu dunu mae fisili, eso huluane amaiwane dialumu.
他的主人應領他到天主前，然後領他到門口或門框前，用錐子穿透他的耳朵，如此他可常久服侍主人。
7 Be dunu da idiwi udigili hawa: hamoma: ne bidi lasea, idiwi da ode fesu amoga dunu ilia hou defele, halegale hame masunu.
假使有人將女兒賣作婢女，她不可像男僕那樣離去。
8 Dunu eno da amo a: fini uda la: musa: bidi lasea, be fa: no e da higasea, e da amo uda ga fi dunuma bu bidi lamu da sema bagade. E da amo uda ea adama fawane bu bidi lama: mu. Bai e da amo udama asigiwane hame hamoiba: le.
若主人已定她為自己的妻子，以後又厭惡了她，應許她贖身，但因主人對她失了信，不能把她賣給外方人民。
9 Dunu da egefe lama: ne, udigili hawa: hamosu a: fini amo bidi lasea, e da amo a: fini idiwi defele noga: le ouligima: mu.
若主人定了她作自己兒子的妻子，就應以待女兒的法律待她。
10 Dunu da uda aduna lasea, e da ea musa: lai udama ha: i manu amola abula ema asigi hou e da musa: ema i defele, bu ima: mu.
若主人為自己另娶了一個，對前妻的飲食、衣服與合歡之誼，不可減少。
11 Be e da amo hou hame hamosea, e da ea musa: uda hahawane udigili masa: ne sia: ma: mu. E da bidi hamedafa lamu.
若對她不實行這三條，她可以離去，無贖金或代價。殺人或傷人的賠償法
12 Nowa dunu da dunu eno fanelegesea, amo dunu fanelegema.
凡打人至死的，應受死刑。
13 Be e da mae ougili giadofale eno dunu medosea, e da hobeale, Dabe Fasa: besa: le Gaga: su Moilai bai bagade amoga masunu da defea. Na da amo Dabe Fasa: besa: le Gaga: su Moilai bai bagade ilegemu. Amogai, e da se nabasu hame ba: mu.
但若不是有意殺人，而是天主許他的手行的，我給你指定一個他可以逃避的地方。
14 Be dunu da ougiliwane dunu eno fanelegesea, amo dunu medole legema. E da Na oloda hi gaga: ma: ne hobeasea, ema mae asigima. Amo fanelegesu dunu medole legema.
假使有人向人行兇，蓄意謀殺，應將他由我的祭壇前抓來處死。
15 Nowa da ea ada o ea ame amo fasea, amo medole legema.
凡打父親或母親的，應受死刑。
16 Nowa da dunu amo bidi lamusa: o udigili hawa: hamosu dunu hamoma: ne gasa fili gagulaligisia, amo dunu fanelegema.
凡拐帶人口的，無論已將人賣了，或者還在他手中，都應受死刑。
17 Nowa da ea ada o ame elama gagabusu aligima: ne sia: sea, amo fanelegema.
凡咒罵父親或母親的，應受死刑。
18 “Dunu da gegesea, amola dunu afae da dunu eno ea lobo usunawane fasea o igiga fasea, be amo dunu da hame bogosea, ema se nabasu mae ima. Be dunu e da fai dagoi, amo da ea debea da: iya golasea, be fa: no e da dagulu gaguiwane gadili ahoanebe dawa: sea, dunu da ema fai amo e da ea hawa: hamosu bidi oloiba: le fisi, amo huluane ema imunu. Amola e da amo dunu noga: le ouligimu. E da uhinisi dagoiba: le fawane ouligisu yolesimu.
假使兩人吵架，一人用石頭或鋤頭打了另一人，被打的人未死，卻應臥床休養，
他以後若能起床，能扶杖出外，打他的人，可免處分，但應賠償他失業的損失，把他完成醫好。
20 Dunu da ifa lale, ea udigili hawa: hamosu dunu o uda amo fabeba: le, udigili hawa: hamosu da hedolowane bogosea, amo dunuma se nabasu ima.
假使有人用棍杖打奴僕或婢女被打死在他手中，必受嚴罰。
21 Be amo udigili hawa: hamosu dunu o uda da eso afae o aduna esalu bogosea, ouligisu dunuma se nabasu mae ima. E da ea bidi lai amo fisi dagoiba: le, amo da ema se nabasu defele lai gala.
但若奴婢還活了一兩天，便不受處分，因為他是用銀錢買來的。
22 Dunu da gilisili gegesea, amola uda abula agui da se nababeba: le, mano ea hagomo ganodini gala amo fisisia, be eno se hame nabasea, dunu da se nabasu i amo da amo uda egoa ea sia: defele dabe imunu. Be fofada: su dunuma fofada: nanu, dabe imunu.
假使人們打假，撞傷了孕婦，以致流產，但沒有別的損害，傷人者為這罪應按女人的丈夫所提出的，判官所斷定的，繳納罰款。
23 Be amo uda hi da se bagade nabasea, dabe da esalusu fisi amo defele esalusu dabe imunu.
若有損害，就應以命償命，
24 Si wadela: sea, wadela: su dunu ea si dabe duga: ma. Bese gusia, dabe ea bese guma. Lobo o emo wadela: sea, amo dunu defele dabema.
以眼還眼，以牙還牙，以手還手，以腳還腳，
25 Laluga gia: sia, dabe gia: sima. Fa: gi o fofonomasu hamosea, dabe defele ima.
以烙還烙，以傷還傷，以疤還疤。
26 Dunu da ea udigili hawa: hamosu dunu o uda amo ea si fabeba: le si wadela: sea, e da dabe ima: ne amo udigili hawa: hamosu uda o dunu amo hahawane halegale masa: ne logo doasima: mu.
假使有人打壞奴僕或婢女的一隻眼睛，為了他的眼睛應讓他自由離去。
27 E da fabeba: le bese wadela: sea, e da amo udigili hawa: hamosu dunu o uda amoma dabe ima: ne ea logo doasima: mu.
若有人打掉奴隸或婢女的一隻牙，為了他的牙應讓他自由離去。牲畜傷人賠償法
28 “Bulamagau gawali da ea bese amoga dunu fabeba: le dunu da bogosea, amo bulamagau gawali igiga fanelegema. Ea hu amo mae moma. Be ea ouligisu dunu ema se nabasu mae ima.
牛無論牴死男或女，應用石頭砸死這牛，並且不許吃牠的肉，牛主不受懲罰。
29 Be amo bulamagau gawali da musa: mae fisili dunuma doagala: musa: dawa: lalu ganiaba amola ea ouligisu dunu da sisasu nabalu, amo bulamagau gagoi ganodini hame ouligisu, amo bulamagau da ea besega dunu fanelegesea, bulamagau igiga medole legema amola ea ouligisu dunu fanelegema.
但若這隻牛以前牴過人，牛主也受過警告，而仍不加防範，這牛無論牴死男女，牛應砸死，牛主也應受死刑。
30 Be eno dunu da bulamagau ouligisu amo ea esalusu gaga: musa: muni dabe imunu da defea sia: sea, defea, e da muni bagade huluane ima: ne sia: ma.
若是給他提出了贖價，他應照所提出的一切數目繳納贖命罰金。
31 Bulamagau gawali da dunu mano o uda mano fanelegesea, amo sema da defele diala.
牛若牴死了男女兒童，也應照這法律處理。
32 Bulamagau gawali da udigili hawa: hamosu dunu o uda fanelegesea, bulamagau ea ouligisu dunu da hawa: hamosu dunu o uda ea ouligisu amoma silifa fage muni 30 agoane imunu. Be bulamagau gawali amo igiga gala: le, medole legema.
牛若牴死了一個奴僕或婢女，應給僕婢的主人三十銀「協刻耳，」牛應砸死。傷害牲畜賠償法
33 Dunu afae da uli dogoi amo ea ga: lu fadegasea, o e da uli dogone ga: lu hame figisia amola bulamagau gawali o dougi da amo ganodini bosona dasea,
假使有人敞著旱井，或挖掘旱井時，不加掩蓋，無論牛或驢陷在裏面，
34 e da ohe ea ouligisu amoma muni dabe defele imunu. Be e da ohe medoi, amo gagumu.
井主應賠償，應給牛主銀錢，死的牲畜歸自己。
35 Dunu afae ea bulamagau gawali da dunu eno ea bulamagau gawali fanelegesea, amo dunu aduna da bulamagau gawali hame bogoi amo bidi lale, muni amo afafane, afae da la: di lamu eno da eno la: di lamu. Ela da bulamagau bogoi amo ea hu dadega: le, la: di la: di lamu.
假使一人的牛牴死別人的牛，應把活牛賣了，銀錢平分，死牛也平分。
36 Be amo bulamagau gawali da musa: mae fisili, eno bulamagau doagala: musa: dawa: lala ganiaba amola ea ouligisu dunu da gagoi ganodini hame ouligisu, amo dunu da bogoi bulamagau ouligisu dunuma bulamagau gawali esala imunu. Be e da bulamagau bogoi amo manusa: lamu.
但若查明這隻牛從前牴死過牛，牛主又不加以防範，牛主應該賠償，以牛還牛，死牛歸自己。偷竊賠償法
