Eseda 1
1 Besia eagene hina bagade ea dio amo Segesisi da moilai bai bagade amo Susa, amo ganodini ea ouligisu hawa: hamonanu. E da soge fi hihi 127 agoane ouligisu. Amo soge fi hihi da Inidia soge asili Suda: ne soge amo ganodini esalu.
在薛西斯為王時，發生了這樣的事：──這薛西斯當時管轄的版圖，自印度至雇士，共計一百二十七省──
他在穌撒禁城登極後，
3 Ode osodayale ea ouligisu ganodini, e da lolo mai. E da ea lolo manusa: , eagene ouligisu dunu, soge fi hihi ilia ouligisu amola hina dunu, Besia dadi gagui dunu amola Midia dadi gagui dunu, amo huluane hiougi.
第三年設宴款待所有的公卿朝臣，波斯與瑪待的將官，各省的賢達與總督，
4 E da oubi gafeyale amoga e da ea diasu amola Susa moilai amo liligi noga: idafa amo hiougi misi dunu ilima olelesa lalalu.
一連一百八十天，天天誇耀他帝國的豪華富裕，和他赫赫堂皇的榮耀。
5 Amalalu, hina bagade da lolo nasu bagade, amo ea diasu gagoi ganodini hamoi. Amo hamonana hi afae galagai, amola amoga misa: ne, e da dunu huluane, bagade gagui amola hame gagui, amo huluane hiougi.
這些日子過了以後，王又在官內的御苑裏，一連七天，歡宴穌撒禁城的全體人民，不分尊卑，都來參加。
6 Hina bagade ea gagoi da nina: hamoi noga: idafa ba: i. Gasiga: su abula da haisewe amola ahea: iai ba: i. Ilia da oga: iya: i efe amoga silifa gedu amoga la: gilisili amola igi ogelu duni bugi ili amoga gosagisi. Iluwa: su fafai amo da gouli amola silifa amoga hamoi da gagoi ganodini ligisi dialebe ba: i, amola gagoi da ogelu amola yoi gele noga: idafa amola su ela: mei amola ela: mei haisewe igi, amoga fa: i.
庭院各處裝飾著白色和紫紅色的壁氈，繫著純白色和朱紅色的彩帶，懸在白大理石柱的銀環子上；在碧玉、白玉、珍珠和寶石舖砌的地面上，陳設了金銀的床榻。
7 Waini hano moma: ne, ilia da gouli faigelei hisu hisu hahamoi amo ganodini soga: sasali. Hina bagade da ea waini nodone bagade sagoi.
進飲的器皿，都是金銀製的，大小俱全；御釀豐美，以示王家的厚贈。
8 Hina bagade da ea hawa: hamosu dunu ilima ilia da mae hihini dunu huluane ilia waini hano manusa: defele ilima ima: ne sia: i.
飲酒隨意，無須強勸，因為王已命宮內侍役，應隨各人所好，善加招待。
9 Amo galu, hina bagade uda Fa: sedai da hina bagade diasu ganodini, lolo manusa: uda fawane hiougi.
同時瓦市提皇后，在薛西斯王的後宮，也擺設盛宴，款待婦女。
10 Lolo nabe eso fesuga, hina bagade da waini nanu amola hahawane ba: su. Amalalu, e da ea gulusu danai hawa: hamosu dunu fesuale gala amo ema misa: ne sia: i. Ilia dio da Mihiuma: ne, Bisida, Habouna, Bigida, Aba: geda, Sida amola Gaga: se.
至第七日，君王一時酒酣耳熱，就命默胡曼、彼次達、哈波納、彼革達、阿巴革達、則塔爾和加爾加斯，──七個侍從薛西斯王的宦官──
11 E da amo dunu ilia da hina bagade uda Fa: sedai amo habuga ea dialumaga figisili, ema oule misa: ne sia: i. Fa: sedai da uda noga: idafa ba: su. Hina bagade da Fa: sedai ea noga: idafa ba: su, amo ea hiougi dunuma olelemusa: dawa: i galu.
去召瓦市提王后，叫她頭戴后冠，到君王跟前來，讓眾百姓與朝臣瞻仰她的美麗，因為她的容貌，嬌媚可愛。
12 Be hawa: hamosu dunu da ema hina bagade ea hamoma: ne sia: i olelebeba: le, Fa: sedai hihini hame misunu sia: i. Hina bagade da amo sia: nababeba: le, ougi bagade ba: i.
但是瓦市提王后拒絕前來，不肯遵行宦官傳來的王命。於是君王勃然大怒，五內如焚，
13 Hina bagade ea hou da bagade dawa: su dunuma, abuli hamoma: beyale adole ba: su. Amaiba: le, e da ea fada: i sia: ne iasu dunuma ilia sia: nabimusa: wele sia: i.
遂與通達時務的朝臣商議說：──因為當時君王要辦一事，必與精通法律民情的朝臣商議；
14 Hina bagade ea fada: i sia: ne iasu ouligisu dunu mimogo fesuale gala, Besia amola Midia soge ganodini ilia dio da Gasina, Sieda, A:damada, Dasisi, Milese, Ma: sina, amola Mimiuga: ne.
那時在王身傍有加爾舍納、舍塔爾、阿德瑪達、塔爾史士、默勒斯、瑪色納、默慕干，七位波斯和瑪待的公卿；他們常在君王左右，分居國家的高位──「
15 E da amo dunuma amane sia: i, “Na da hina bagade Segesisi! Ni da na hawa: hamosu dunuma ilia da na uda Fa: sedai e da nama oule misa: ne adosi. Be e da na sia: nabimu higa: i. Ninia da ema adi hamoma: bela: ? Sema dedei da adi sia: sala: ?”
按法律應如何處置瓦市提王后呢﹖因為沒有覆行宦官傳下的王命。」
16 Amalalu, Mimiuga: ne da hina bagade amola eagene ouligisu dunu ilima amane sia: i, “Hina bagade uda Fa: sedai da hina bagade ema fawane hame gadele sia: i. Be e da eagene ouligisu dunu huluane amola dunu huluane Besia amola Midia soge ganodini, amo huluane ilima gadele sia: i dagoi.
默慕干在君王及公卿前建議說：「瓦市提王后不但得罪了君王，並且還得罪了薛西斯王各省的諸候與人民，
17 Bai uda huluane hina bagade ea ouligisu fifi asi gala amo ganodini da Fa: sedai ea hihi sia: nababeba: le, ilia da egoama hihi ba: mu. Ilia da amane sia: mu, ‘Hina bagade Segesisi da ea uda Fa: sedai ema misa: ne sia: i, be e da higa: i.’
因為王后的這種行為，一傳到所有的婦女耳中，她們必將效尤，輕視自己的丈夫，而且說：薛西斯王命人召瓦市提王后到他跟前，她卻沒有來；
18 Besia amola Midia ouligisu dunu ilia uda da amo hou nababeba: le, ilia da wali eso, amo hame nabasu hou ilia egoama olelemu. Uda huluane da ilia egoama hame dogolegemu, amola egoa ilia da idua ilima ougi ba: mu.
今日凡聽到王后這種舉動的波斯與瑪待的公主貴婦，也必說同樣的話，對一切王家公卿，也照樣輕視忿怒。
19 Hina bagade! Di da hanai galea, hina bagade sema amane hamoma, ‘Fa: sedai da dima bu hamedafa misunu’. Amo sema da Besia amola Midia ela sema dedei amo ganodini dedenanu, bu hamedafa afadenemu, di sia: ma. Amasea, Fa: sedai ea hina bagade uda sogebi, amo eno baligili noga: i udama ima.
陛下如果贊成，可下一道上諭，附於波斯與瑪待的法典內，成為法律，禁止瓦市提后今後朝見薛西斯王；至於她的后位，王可賜與另一位比她賢淑的國妃。
20 Dia fifi asi gala da bagadedafa. Dunu huluane amo ganodini esala, da dia sia: amo nababeba: le, uda huluane da ilia egoa (bagade gagui amola hame gagui defele), ilima nodone dawa: le, nabasu hou bu hamomu.”
當君王下的這道命令，傳遍整個版圖廣闊的國土時，全國的婦女，不拘尊卑，對自己的丈夫必表示尊敬。」
21 Hina bagade amola eagene ouligisu dunu da amo hou da noga: i dawa: beba: le, hina bagade da Mimiuga: ne ea sia: i defele hamoi.
對這建議，君王和公卿都表示贊成；王就依照默慕干的建議施行，
22 E da ea ouligisu fifi asi gala huluane ilima, e da ilila: sia: amola idisu amola dedesu hou defele, ilima sema amane dedene iagagai, “Egoa huluane da ilia sosogo fi ilima hinawane esalumu, amola eno da ilia sia: gua: mu da hamedei.”
向全國各省，傳遞文告，依各省的文字和各民族的語言，敕令天下所有的丈夫，應為一家之主，可隨意發號施令。
