Mousese Ea Malasu 32
1 “Osobo bagade amola mu! Na sia: noga: le nabima!
诸天哪，侧耳，我要说话； 愿地也听我口中的言语。
2 Na olelesu da gibu dadadi agoane sa: imu amola osobo bagadega oubi baea agoane dialumu. Na sia: da gibu gisia dahabe defele sa: imu. Asaboi gibu da asaboi gisiga daha agoane.
我的教训要淋漓如雨； 我的言语要滴落如露， 如细雨降在嫩草上， 如甘霖降在菜蔬中。
3 Na da Hina Gode Ea Dio amoma nodomu. Amola Ea fi dunu da Ea noga: idafa gasa bagade hou olelemu.
我要宣告耶和华的名； 你们要将大德归与我们的 神。
4 Hina Gode da dilia gasa bagade Gaga: su Dunu. Ea hou huluane ganodini da noga: idafa amola moloidafa fawane ba: sa. E da yolesimu hame dawa: E da dafawanedafa hou hamosa. E da moloidafa fawane hamosa.
他是磐石，他的作为完全； 他所行的无不公平， 是诚实无伪的 神， 又公义，又正直。
5 Be dilia da moloi hou hame dawa: Dilia amo hou hedolo fisisa. Dilia da wadela: i amola ogogosu bagade dawa: Dilia da Ea fi dunu esalumu defele hame agoai ba: sa.
这乖僻弯曲的世代向他行事邪僻； 有这弊病就不是他的儿女。
6 Dilia gagaoui amola asigi dawa: su hame fi! Dilia Hina Godema agoane hamomu da defeala: ? Hame mabu! Bai E da dilia Ada, dili Hahamosu Dunu. Ea hamobeba: le, dilia da fi gasa bagade hamoi.
愚昧无知的民哪，你们这样报答耶和华吗？ 他岂不是你的父、将你买来的吗？ 他是制造你、建立你的。
7 Musa: hemone eso bu dawa: ma! Musa: hou hamoi amo dilia ada ilima adole ba: ma! Musa: hemonega hou ba: i amo dawa: ma: ne, dilia da: i hamoi dunuma adole ba: ma!
你当追想上古之日， 思念历代之年； 问你的父亲，他必指示你； 问你的长者，他必告诉你。
8 Hina Gode Gasa Bagade da fifi asi gala ilia soge olei ilegei dagoi. E da dunu fi esaloma: ne ilia soge ilegei. E da Isala: ili ea mano ilia idi defele amo soge huluane ilegei.
至高者将地业赐给列邦，将世人分开， 就照以色列人的数目立定万民的疆界。
9 Be Ya: igobe egaga fi, E da Ea fidafa hamoma: ne ilegei.
耶和华的分本是他的百姓； 他的产业本是雅各。
10 E da Ya: igobe ea fi amo hafoga: i amola ha: i manu hame soge amo ganodini hogole ba: i. Amo soge da wadela: idafa, foga fai dagoi. E da amo fi Ea si amoga ouligisu hou defele, ili noga: le gaga: i amola ouligi.
耶和华遇见他在旷野— 荒凉野兽吼叫之地， 就环绕他，看顾他， 保护他，如同保护眼中的瞳人。
11 Buhiba da ea sio bibi dusa: le fasisia amola ea mano gadodili fananea amola ea ougia amo mano da: ma: ne wa: sa, ea mano gaguli ahoa,
又如鹰搅动巢窝， 在雏鹰以上两翅搧展， 接取雏鹰，背在两翼之上。
12 amo defele Hina Gode Hisu da Ea fi bisili oule asi. Ga fi dunu ilia ogogosu ‘gode’ liligi da ilima hame sigi asi.
这样，耶和华独自引导他， 并无外邦神与他同在。
13 E da hamobeba: le, ilia da goumi soge ouligisu amola ilia da soge ha: i manu bugi amo nasu. E da agime hani igi ganodini sali amola olife susuligi igi agologa lai ili moma: ne, ilima i.
耶和华使他乘驾地的高处， 得吃田间的土产； 又使他从磐石中咂蜜， 从坚石中吸油；
14 Ilia bulamagau amola goudi da dodo maga: me bagade iasu. Ilia sibi, goudi amola bulamagau da eno baligili, noga: idafa ba: i. Amola widi amola waini eno baligili, noga: i nasu.
也吃牛的奶油， 羊的奶，羊羔的脂油， 巴珊所出的公绵羊和山羊， 与上好的麦子， 也喝葡萄汁酿的酒。
15 Hina Gode Ea fi dunu da bagade gaguiwane ba: i. Be gasa fi amola odoga: su hou da heda: i. Ilia da sefe bagade sadi bagadewane ba: i. Ilia da ili Hahamosu Gode yolesi dagoi. Ilia gasa bagade Gaga: su Gode higale yolesiagai.
但耶书 渐渐肥胖，粗壮， 光润，踢跳，奔跑， 便离弃造他的 神， 轻看救他的磐石；
16 Ilia loboga hamoi ‘gode’ ogogosu liligi amoma sia: ne gadosu hou ba: beba: le, Hina Gode da mudale ba: i. E da ilia wadela: i hou ba: beba: le, ougi bagade ba: i.
敬拜别神，触动 神的愤恨， 行可憎恶的事，惹了他的怒气。
17 Ilia da ogogosu ‘gode’ liligi amoma gobele salasu hou hamosu. Isala: ili dunu da hame nabasu hou hamone, gaheabolo ‘gode’ liligi amo ilia aowalali da hame dawa: i, ilima gobele salasu hou hamosu.
所祭祀的鬼魔并非真神， 乃是素不认识的神， 是近来新兴的， 是你列祖所不畏惧的。
18 Be ilia Gode, ilia gasa bagade Gaga: su Gode amo da esalusu ilima i, amo ilia da gogolei.
你轻忽生你的磐石， 忘记产你的 神。
19 Hina Gode da amo hou ba: beba: le, ougi bagade ba: i. E da egefelali amola idiwilali yolesi.
耶和华看见他的儿女惹动他， 就厌恶他们，说：
20 E amane sia: i, “Na da ili bu hame fidimu. Amasea, amo hame nabasu wadela: i hamosu dunu ilima adi hou da doaga: ma: bela: ? Na da ba: mu.
我要向他们掩面， 看他们的结局如何。 他们本是极乖僻的族类， 心中无诚实的儿女。
21 Ilia da loboga hamoi ‘gode’ liligi dawa: beba: le, Na da ougi ba: i. Ilia ogogosu ‘gode’ liligi (amo da ‘gode’ hame) ilima dawa: beba: le, Na da mudale ba: i. Amaiba: le, Na da hamedei fi amo ili ougima: ne amola gagaoui fi ili mudama: ne, amo ilima asunasimu.
他们以那“不算为神”的触动我的愤恨， 以虚无的神惹了我的怒气。 我也要以那“不成子民”的触动他们的愤恨， 以愚昧的国民惹了他们的怒气。
22 Na ougi da lalu agoane heda: mu. Liligi huluane osobo bagadega diala da amoga nene dagomu. Amo lalu da bogoi sogega doaga: le, goumi ea bai huluane nene dagomu. (Sheol h7585)
因为在我怒中有火烧起， 直烧到极深的阴间， 把地和地的出产尽都焚烧， 山的根基也烧着了。 (Sheol h7585)
23 Na da se nabasu idimu gogolei ilima imunu. Na da Na dadi huluane amoga ili doagala: le gala: mu.
我要将祸患堆在他们身上， 把我的箭向他们射尽。
24 Ilia da ha: iba: le amola asugiba: le bogogia: mu. Na da sigua amola gasonasu ohe fi ilima doagala: ma: ne asunasimu. Amola saya: be ilima gasomoma: ne asunasimu.
他们必因饥饿消瘦， 被炎热苦毒吞灭。 我要打发野兽用牙齿咬他们， 并土中腹行的，用毒气害他们。
25 Gegesu ganodini ilia da moilai logoga bogomu. Ilia diasu ganodini bagade beda: mu. Ayeligi amola a: fini da bogogia: mu. Mano dubusa amola da: i hamoi dunu da bogogia: mu.
外头有刀剑，内室有惊恐， 使人丧亡，使少男、童女、 吃奶的、白发的，尽都灭绝。
26 Na amo fi huluane, ilia dio bu mae dawa: ma: ne, dafawane gugunufinisi dagoma: ne dawa: i galu.
我说，我必将他们分散远方， 使他们的名号从人间除灭。
27 Be ilima ha lai ilisu da Na fi gugunufinisimu, amo ilia da dawa: sa: besa: le, Na da huluane hame gugunufinisi. Bai Nisu da Na fi gugunufinisi.’
惟恐仇敌惹动我， 只怕敌人错看，说：是我们手的能力， 并非耶和华所行的。
28 Isala: ili da gagaoui fi. Ilia da asigi dawa: su hamedafa gala.
因为以色列民毫无计谋， 心中没有聪明。
29 Eno dunu fi da ili hasali. Be ilia da amo hou ea bai hame ba: sa. Ilia da hou ilima doaga: i amo ea bai hamedafa dawa:
惟愿他们有智慧， 能明白这事，肯思念他们的结局。
30 Dunu 1000agoane da abuliba: le dunu afaega hasalila: ? Dunu 10,000 agoane da abuliba: le dunu adunaga fane legebala: ? Bai Hina Gode, ilia Gode, da ili yolesi dagoi. Ilia gasa bagade Gode da ili yolesiagai.
若不是他们的磐石卖了他们， 若不是耶和华交出他们， 一人焉能追赶他们千人？ 二人焉能使万人逃跑呢？
31 Ilima ha lai dunu da ilisu ogogosu ‘gode’ liligi da gasa hame amo dawa: be. Ilia da Isala: ili Gode amo Ea gasa bagade defele hame gala.
据我们的仇敌自己断定， 他们的磐石不如我们的磐石。
32 Ilima ha lai fi da Sodame amola Gomoula fi amo defele, wadela: idafa. Ilia da waini efe amo da gamogai amola medosu waini legesa defele ba: sa.
他们的葡萄树是所多玛的葡萄树， 蛾摩拉田园所生的； 他们的葡萄是毒葡萄， 全挂都是苦的。
33 Ilia da waini hano amo saya: be ea medosu defo amoga hamoi defele.
他们的酒是大蛇的毒气， 是虺蛇残害的恶毒。
34 Hina Gode da Isala: ili fi ilima ha lai dunu ilia hou hame gogolesa. E da ilima se iasu ima: ne eso amo doaga: ma: ne ouesala.
这不都是积蓄在我这里， 封锁在我府库中吗？
35 Hina Gode da ilima dabe imunu. E da ilima se imunu. Ilia dafasu eso da doaga: mu. Ilia gugunufinisimu eso da gadenei.
他们失脚的时候，伸冤报应在我； 因他们遭灾的日子近了； 那要临在他们身上的必速速来到。
36 Hina Gode da Ea fi dunu gaga: mu. E da ilisu gasa da dagoi ba: sea amola ilisu da ili fidimu gogoleiba: le, E da ilima gogolema: ne olofosu imunu.
耶和华见他百姓毫无能力， 无论困住的、自由的都没有剩下， 就必为他们伸冤， 为他的仆人后悔。
37 Amasea, Hina Gode da Ea fi dunuma amane adole ba: mu, “Amo gasa bagade ‘gode’ liligi dilia dafawaneyale dawa: i, amo da habila: ?
他必说：他们的神， 他们所投靠的磐石，
38 Dilia da dilia gobele salasu sefe amo ili moma: ne i, amola ilima waini hano moma: ne olei. Ilia da wali dili fidima: ne hehenaia misunu da defea.
就是向来吃他们祭牲的脂油， 喝他们奠祭之酒的，在哪里呢？ 他可以兴起帮助你们， 护卫你们。
39 Na fawane da Godedafa. Eno ‘gode’ liligi huluane da ogogosu. Na da medole legesu amola Na da esalusu iaha. Na da fa: gisa amola Na da uhinisisa. Na hawa: hamosu logo enoga hedofamu da hamedei.
你们如今要知道： 我，惟有我是 神； 在我以外并无别神。 我使人死，我使人活； 我损伤，我也医治， 并无人能从我手中救出来。
我向天举手说： 我凭我的永生起誓：
41 Na da Gode Esala. Na da Na lobo amo Hebene amoga ligia gadole amane sia: sa, Na hadigi gobihei Na da debesa. Moloidafa hou Na da hamomu. Na da Nama ha lai dunu dabemu amola Nama higa: i dunu ilima se imunu.
我若磨我闪亮的刀， 手掌审判之权， 就必报复我的敌人， 报应恨我的人。
42 Na dadi amoga da ilia maga: me bagade dialebeba: le, dadabimu. Amola Na gegesu gobihei bagade da nowa Nama gegesea amo medole legemu. Na da nowama da Nama gegesea, ema hame asigimu. Fa: gi hamoi dunu amola se iasu diasu hamosu dunu huluane da bogogia: mu.’
我要使我的箭饮血饮醉， 就是被杀被掳之人的血。 我的刀要吃肉， 乃是仇敌中首领之头的肉。
43 Fifi asi gala huluane! Dilia Hina Gode Ea Fi ilima nodoma: mu. Nowa da ili medole legesea, E da ilima se iaha. E da Ema ha lai dunu amo dabesa. Amola Ea fi dunu ilia wadela: i hou gogolema: ne olofosa.”
你们外邦人当与主的百姓一同欢呼； 因他要伸他仆人流血的冤， 报应他的敌人， 洁净他的地，救赎他的百姓。
44 Mousese amola Yosiua (Nane ea mano) da Isala: ili dunu huluane nabima: ne, amo gesami olelei.
摩西和嫩的儿子约书亚去将这歌的一切话说给百姓听。
45 Mousese da Gode Ea olelesu amo Isala: ili dunuma olelei dagosea,
摩西向以色列众人说完了这一切的话，
46 e da amane sia: i, “Hamoma: ne sia: i na da wali eso dilima olelei amo huluane noga: le nabima. Dilia mano da Gode Ea olelesu amo mae fisili, noga: le fa: no bobogema: ne, amo sia: ilima bu olelema.
又说：“我今日所警教你们的，你们都要放在心上；要吩咐你们的子孙谨守遵行这律法上的话。
47 Amo olelesu da hamedei liligi hame. Ilia da dilia esalusudafa. Amo noga: le nabasea, dilia da ode bagohame Yodane Hano na: iyado bega: soge dilia gesowale fimu soge, amo ganodini esalumu.
因为这不是虚空、与你们无关的事，乃是你们的生命；在你们过约旦河要得为业的地上必因这事日子得以长久。”
48 Amo esoha Hina Gode da Mousesema amane sia: i,
当日，耶和华吩咐摩西说：
49 “Di A: balime Goumiga gilisisu (Moua: be soge ganodini, Yeligou moilai bai bagade gadenene) amoga masa. Nibou Goumiba: le heda: le, Ga: ina: ne soge amo Na da Isala: ili dunuma iaha, amo ba: ma.
“你上这亚巴琳山中的尼波山去，在摩押地与耶利哥相对，观看我所要赐给以色列人为业的迦南地。
50 Dia ola Elane da Ho Goumia bogoi amo defele di da Nibou Goumia bogomu.
你必死在你所登的山上，归你列祖去，像你哥哥亚伦死在何珥山上，归他的列祖一样。
51 Bai ali da Isala: ili dunu huluane ba: ma: ne, Na Dio hame gaguia gadoi. Di da Meliba hano (Ga: idesie soge gadenene, wadela: i soge Sine ganodini) amoga esalea, dunu huluane ba: ma: ne Na Dio hame gaguia gadoi.
因为你们在寻的旷野，加低斯的米利巴水，在以色列人中没有尊我为圣，得罪了我。
52 Di da sedagawane amo soge ba: mu, be soge amo Na da Isala: ili dunuma iaha, amo ganodini hame masunu,” Hina Gode da amane sia: i.
我所赐给以色列人的地，你可以远远地观看，却不得进去。”
