2 Hina 25
1 Sedegaia da Ba: bilone hina bagade Nebiuga: denesema odoga: i. Amaiba: le, eso nabu amola oubi nabu, Sedegaia ea ouligibi ode sesege amoga, Nebiuga: denese da ea dadi gagui wa: i oule asili, Yelusaleme doagala: musa: misi. Ilia da moilai hamega, ha wa: i amo fisilalu, doagala: musa: , osobo gasa: le lelegela heda: i,
Andin xundaⱪ boldiki, uning sǝltǝnitining toⱪⱪuzinqi yili, oninqi ayning oninqi künidǝ Babil padixaⱨi Neboⱪǝdnǝsar pütkül ⱪoxuniƣa yetǝkqilik ⱪilip Yerusalemƣa ⱨujum ⱪilixⱪa kǝldi; ⱨǝmdǝ uni ⱪorxiwelip bargaⱨ ⱪurup, uning ǝtrapida ⱪaxa-potǝylǝrni ⱪuruxti.
2 Ilia da eale disili, doagala: lalu, Sedegaia ea ouligilaloba ode gida da doaga: i.
Xuning bilǝn xǝⱨǝr Zǝdǝkiyaning on birinqi yiliƣiqǝ muⱨasiridǝ turdi.
3 Amo odega, eso sesege amola oubi biyadu amoga Yelusaleme dunu da ha: i manu hamedafa galu.
Xu yili tɵtinqi ayning toⱪⱪuzinqi küni xǝⱨǝrdǝ eƣir ⱪǝⱨǝtqilik ⱨǝmmini basⱪan wǝ zemindikilǝr üqünmu ⱨeq ax-ozuⱪ ⱪalmiƣanidi.
4 Amo esoga, Ba: bilone dadi gagui dunu da Yelusaleme gagoi dogoa fili, ganodini golili sa: i. Ba: bilone dadi gagui dunu ilia da Yelusaleme eale disi ba: i. Be Yuda dadi gagui dunu da gasia hobea: i. Ilia da hina bagade ea ifabia amodili asili, logo holei amo da gagoi aduna di dialu amodili, Yodane Fagoa doaga: musa: hobeale afia: i.
Xǝⱨǝr sepili bɵsüldi; barliⱪ jǝnggiwar lǝxkǝrlǝr ⱪaqmaⱪqi bolup, tün keqidǝ bǝdǝr tikiwetixti. Ular padixaⱨning baƣqisiƣa yeⱪin «ikki sepil» ariliⱪidiki dǝrwazidin ketixti (kaldiylǝr bolsa xǝⱨǝrning ⱨǝryenida turatti). Ular [Iordan jilƣisidiki] «Arabaⱨ tüzlǝngliki»ni boylap ⱪeqixti.
5 Be Ba: bilone dadi gagui wa: i da hina bagade Sedegaia se bobogele, umi soge amo da Yeligou moilai bai bagade gadenene, amoga e gagulaligi. Amalu, Sedegaia ea dadi gagui dunu huluane da e fisiaga: lu, mugululi afia: i.
Lekin kaldiylǝrning ⱪoxuni padixaⱨni ⱪoƣlap Yeriho tüzlǝnglikidǝ Zǝdǝkiyaƣa yetixti; uning pütün ⱪoxuni uningdin tarⱪilip kǝtkǝnidi.
6 Ba: bilone dadi gagui dunu da Sedegaia amo hina bagade Nebiuga: denese da Libila esalu, amoga e oule asili, Nebiuga: denese da ema fofada: nanu, ema se bidi imunu ilegei.
Wǝ ular padixaⱨni tutup, Riblaⱨ xǝⱨirigǝ, Babil padixaⱨining aldiƣa apardi; ular xu yǝrdǝ uning üstigǝ ⱨɵküm qiⱪardi.
7 Sedegaia da hi ba: lobawane, ilia da eagofelali fufuga: lelegei. Amalu, Nebiuga: denese da sia: beba: le, ilia da Sedegaia ea si aduna duga: le fasilalu, sia: inega la: gilalu, e Ba: bilone sogega hiouginana asi.
[Babil padixaⱨi] Zǝdǝkiyaning oƣullirini uning kɵz aldida ⱪǝtl ⱪildi; andin Zǝdǝkiyaning kɵzlirini oyuwǝtti; u uni mis kixǝnlǝr bilǝn baƣlap, Babilƣa elip bardi.
8 Eso fesu amola oubi bi, Ba: bilone hina bagade Nebiuga: denese ea ouligibi ode 19 amoga, Nebiusala: ida: ne (hina bagade ea fada: i sia: ne iasu dunu amola ea dadi gagui wa: i ouligisu dunu) e da Yelusaleme doagala: la sa: i.
Wǝ bǝxinqi ayning yǝttinqi künidǝ (bu Babil padixaⱨi Neboⱪǝdnǝsarning on toⱪⱪuzinqi yili idi) Babil padixaⱨining hizmǝtkari, pasiban begi Nebozar-Adan Yerusalemƣa yetip kǝldi.
9 E da Debolo Diasu amola hina bagade diasu amola mimogo dunu Yelusalemega esafulu ilia diasu, amo huluane ulagili sali.
U Pǝrwǝrdigarning ɵyini, padixaⱨning ordisini wǝ xǝⱨǝrdiki barliⱪ ɵylǝrni kɵydüriwǝtti; barliⱪ bǝⱨǝywǝt imarǝtlǝrgǝ u ot ⱪoyup kɵydüriwǝtti.
10 Ea dadi gagui dunu da moilai gagoi mugululi sali.
Wǝ pasiban begi yetǝkqilikidiki kaldiylǝrning pütkül ⱪoxuni Yerusalemning ǝtrapidiki pütkül sepilini ɵrüwǝtti.
11 Amalu, Nebiusala: ida: ne da dunu oda hame hobea: i moilai ganodini esalu, amola hawa: hamosu bagade dawa: dunu musa: hame mugululi asi amo huluane, amola dunu amo da musa: Ba: bilone dadi gagui wa: i ilima hobeale madelala asi, amo huluane e da Ba: bilone sogega hiouginana asi.
Pasiban begi Nebozar-Adan xǝⱨǝrdǝ ⱪalƣan baxⱪa kixilǝrni, Babil padixaⱨi tǝrǝpkǝ ⱪeqip tǝslim bolƣanlarni wǝ ⱪalƣan ⱨünǝrwǝnlǝrni ǝsir ⱪilip ularni elip kǝtti.
12 Be hamedafa gagui dunu, amo da soge hame gagui, amo e da waini sagaiga amola ifabi amoga hawa: hamoma: ne, e da Yuda sogega esaloma: ne yolesi.
Lekin pasiban begi zemindiki ǝng namratlarning bir ⱪismini üzümzarliⱪlarni pǝrwix ⱪilixⱪa wǝ teriⱪqiliⱪ ⱪilixⱪa ⱪaldurdi.
13 Ba: bilone dadi gagui wa: i dunu da balasega hamoi duni bugi, amola balasega hamoi gaguli fula ahoasu liligi amo Debolo Diasu ganodini diafulu, amola balasega hamoi ofodo sugi, amo huluane fifili, Ba: bilone sogega gaguli asi.
Kaldiylǝr Pǝrwǝrdigarning ɵyidiki mistin yasalƣan ikki tüwrükni, das tǝgliklirini wǝ Pǝrwǝrdigarning ɵyidiki mistin yasalƣan «dengiz»ni qeⱪip, barliⱪ mislirini Babilƣa elip kǝtti.
14 Ilia da safala amola nasubu gasa: su yaeya (amoga ilia da oloda doa: su), gamali gesosu liligi, gobele salimusa: maga: me disu ofodo, amola balasega hamoi Debolo hawa: hamosu liligi, amo huluane gagaguli afia: i.
Ular yǝnǝ [ibadǝttǝ ixlitilidiƣan] idixlar, gürjǝk-bǝlgürjǝklǝr, lahxigirlar, piyalǝ-tǝhsilǝr ⱨǝm mistin yasalƣan barliⱪ ǝswablarni elip kǝtti;
15 Amola ilia da liligi huluane amo da gouliga hamoi o silifaga hamoi, amola ofodo sugi fonobahadi, amola lalu oso gaguli ahoasu yaeya, amo huluane amolawane gagaguli asi.
huxbuydanlar wǝ ⱪaqilarni bolsa, altundin yasalƣan bolsimu, kümüxtin yasalƣan bolsimu, ularning ⱨǝmmisini pasiban begi elip kǝtti.
16 Balasega hamoi liligi amo hina bagade Soloumane da Debolo amogili sia: ne hahamoi, (duni bugi aduna, gaguli fula ahoasu huluane, amola ofodo sugi bagade) amo da dioi bagadeba: le, defemu hamedei ba: i.
Wǝ Sulayman [padixaⱨ] Pǝrwǝrdigarning ɵyi üqün mistin yasatⱪan ikki tüwrük wǝ «dengiz»ni, xundaⱪla das tǝgliklirini elip kǝtti; bu mis saymanlarning eƣirliⱪini ɵlqǝx mumkin ǝmǝs idi.
17 Amo duni bugi aduna da ela defeledafa ba: i. Ela seda defei da 8 mida. Amola balasega hamoi bada amo ela seda defei da 1.3 mida. Amo bada ela sisiga: le da balasega hamoi gigiadomai. Amo da balasega hamoi bomegala: nidi fage amoga nina: hamoi ba: i.
Birinqi tüwrükning egizliki on sǝkkiz gǝz, uning üstidiki taji bolsa mis bolup, egizliki üq gǝz idi; uning pütün aylanmisi tor xǝklidǝ ⱨǝm anar nushisida bezǝlgǝnidi, ⱨǝmmisi mistin idi; ikkinqi tüwrükmu uningƣa ohxax bolup, umu anar nushisida bezǝlgǝnidi.
18 Ba: bilone dadi gagui wa: i ouligisu dunu Nebiusala: ida: ne, e da gobele salasu Ouligisudafa Sela: ia, amola ea afoha gobele salasu dunu Sefenaia, amola Debolo ouligisu dunu mimogodafa udiana, amo huluane e da Ba: bilone sogega hiouginana asi.
Pasiban begi Nebuzar-Adan bolsa bax kaⱨin Seraya, orunbasar kaⱨin Zǝfaniya wǝ ibadǝthanidiki üq nǝpǝr ixikbaⱪarnimu ǝsirgǝ aldi.
19 Amola Yelusalemega, e da Yuda dadi gagui wa: i ouligisudafa, amola e fidisu dunu (e da dadi gagui wa: i hamonanu meloa dedei ouligisu), Yuda hina bagade ea fada: i sia: ne iasu dunu biyale gala, amola mimogo dunu eno 60 agoane, amo huluane hiouginana asi.
U xǝⱨǝrdin lǝxkǝrlǝrni baxⱪuridiƣan bir aƣwat ǝmǝldarni, xǝⱨǝrdin tapⱪan orda mǝsliⱨǝtqiliridin bǝxini, yǝrlik hǝlⱪni lǝxkǝrlikkǝ tizimliƣuqi, yǝni ⱪoxunning sǝrdarining katipini wǝ xǝⱨǝrdin atmix nǝpǝr yǝrlik kixini tutti.
Pasiban begi Nebuzar-Adan bularni Babil padixaⱨining aldiƣa, Riblaⱨƣa elip bardi.
21 Nebiusala: ida: ne da ili huluane amo Ba: bilone hina bagade Libina moilai bai bagade (Ha: ima: de sogega gala) amoga esalu, ema hiouginana asi. Amogawi, hina bagade Nebiuga: denese da sia: beba: le, ilia amo dunu huluane bubulufananu, medole lelegei. Ilia da amanewane Yuda fi dunu mugululi hiouginana asi.
Babil padixaⱨi Hamat zeminidiki Riblaⱨda bu kixilǝrni ⱪiliqlap ɵltürüwǝtti. Xu yol bilǝn Yǝⱨuda ɵz zeminidin sürgün ⱪilindi.
22 Ba: bilone hina bagade Nebiuga: denese da Gedalaia (Ahaiga: me egefe amola Sia: ifa: ne ea aowa) Yuda soge ouligisu dunu hamoi. E da Gedalaiama Yuda dunu amo da Ba: bilonega mugululi hame asi, amo ouligima: ne sia: i.
Yǝⱨuda zeminida ⱪalƣan kixilǝrni, yǝni Babil padixaⱨi Neboⱪadnǝsar ⱪaldurƣan kixilǝrni bolsa, u ularni idarǝ ⱪilix üqün, ularning üstigǝ Xafanning nǝwrisi, Aⱨikamning oƣli Gǝdaliyani tǝyinlidi.
23 Yuda dadi gagui wa: i ouligisu dunu amo da hamedafa goaiya: i, ilia amo sia: nababeba: le, ilia da Misiba moilaiga Gedalaiama madelai. Amo ouligisu dunu da Isiama: iele (Nedanaia egefe), Youha: ina: ne (Galia egefe), Sela: ia (Da: nahiumede egefe. E da Nidoufa dunu misi) amola Yesanaia (Ma: iaga dunu misi).
Dalada ⱪalƣan Yǝⱨudaning lǝxkǝr baxliⱪliri ⱨǝm lǝxkǝrliri Babil padixaⱨining Xafanning nǝwrisi, Aⱨikamning oƣli Gǝdaliyani zemin üstigǝ ⱨɵkümranliⱪ ⱪilixⱪa bǝlgiligǝnlikini anglap ⱪaldi; xuning bilǝn [bu lǝxkǝr baxliⱪliri adǝmliri bilǝn] Mizpaⱨ xǝⱨirigǝ, Gǝdaliyaning yeniƣa kǝldi; baxliⱪlar bolsa Nǝtaniyaning oƣli Ixmail, Kareaⱨning oƣli Yoⱨanan, Nǝtofatliⱪ Tanhumǝtning oƣli Seraya wǝ Maakat jǝmǝtidin birsining oƣli Jaazaniya idi.
24 Gedalaia da ilima amane sia: i, “Ba: bilone ouligisu dunu ilima mae beda: ma! Amo soge ganodini ha: ini fili, Ba: bilone hina bagade ea hawa: hamosu hamoma. Amasea, dilia da hahawane ba: mu.”
Gǝdaliya ular wǝ adǝmlirigǝ: «Kaldiylǝrgǝ beⱪinixtin ⱪorⱪmanglar; zeminda olturaⱪlixip Babil padixaⱨiƣa beⱪininglar, xundaⱪ ⱪilsanglar silǝrgǝ yahxi bolidu» dǝp ⱪǝsǝm ⱪildi.
25 Be amo odega, oubi fesu agoane, Isiama: iele (Nedanaia egefe amola Ilisiama ea aowa. E da hina bagade ea sosogo fi dunu), e da Misiba moilaiga dunu nabuane gala oule asili, Gedalaia doagala: le, e medole legei. Amola e da Yuda fi dunu amola Ba: bilone fi dunu Gedalaia bisili amogai esalu, amo huluane medole legei.
Əmdi yǝttinqi ayda xundaⱪ boldiki, xaⱨzadǝ Əlixamaning nǝwrisi, Nǝtaniyaning oƣli Ixmail on adǝm elip kelip, Gǝdaliyani ⱨǝm Mizpaⱨda uning yenida turƣan Yǝⱨudiylar wǝ Kaldiylǝrni urup ɵltürdi.
26 Amalalu, Isala: ili dunu, (bagade gagui amola hame gagui) ilia huluane amola dadi gagui ouligisu dunu huluane da amo soge fisili, Idibidi sogega hobea: i. Bai ilia da Ba: bilone dunuba: le beda: i galu.
Xuning bilǝn barliⱪ hǝlⱪ, kiqik bolsun, qong bolsun, wǝ lǝxkǝr baxliⱪliri ornidin turup Misirƣa kirdi; qünki ular Kaldiylǝrdin ⱪorⱪatti.
27 Ode afaega, Ifilimelouda: ge da Ba: bilone hina bagade hamoi. Amo odega, e da Yuda hina bagade Yihoiaginima asigiba: le, e da se iasu diasu ganodini esalu, ga masa: ne logo doasi. Ilia da Yihoiagini Ba: bilone sogega hiouginana asili, e da ode 37 agoane se iasu diasu ganodini esalu, amalu amo odega, eso 27 amola oubi fago, amoga Ba: bilone hina bagade da e se iasu diasu ganodini esalu amo logo doasi.
Wǝ xundaⱪ boldiki, Yǝⱨuda padixaⱨi Yǝⱨoakin sürgün bolƣan ottuz yǝttinqi yili on ikkinqi ayning yigirmǝ yǝttinqi küni munu ix yüz bǝrdi; Əwil-Merodaⱪ Babilƣa padixaⱨ bolƣan birinqi yili, Yǝⱨuda padixaⱨi Yǝⱨoakinning ⱪǝddini kɵtürüp, uni zindandin qiⱪardi;
28 Ifilimelouda: ge da ema asigiwane hamoi. E da eno hina bagade dunu Ba: bilone sogega mugululi misi, ilima Yihoiagimi e bisilua dunu hamone ouligima: ne sogebi ema i.
U uningƣa mulayim sɵz ⱪilip, uning ornini ɵzi bilǝn birgǝ Babilda turƣan baxⱪa padixaⱨlarning ornidin yuⱪiri ⱪildi;
29 Amaiba: le, Ifilimelouda: ge da sia: beba: le, Yihoiagini da ea se iasu diasua ga: su abula amo gisa: le, eno gaheabolo ga: i. Amola ea fifi manu amoga e da hina bagade e bisili ha: i mai.
Xuning bilǝn Yǝⱨoakin zindandiki kiyimlirini seliwetip, ɵmrining ⱪalƣan ⱨǝrbir künidǝ ⱨǝrdaim padixaⱨ bilǝn billǝ ⱨǝmdastihan boluxⱪa muyǝssǝr boldi.
30 Amola eso huluane, ea fifi manu amoga, ea esala lamu liligi defele, ilia da igili bidi iasu. Sia: ama dagoi
Uning nesiwisi bolsa, [Babil] padixaⱨining uningƣa beƣixliƣan daimliⱪ iltipati idi; bu iltipat kündilik idi, yǝni uningƣa ɵmrining ⱨǝrbir küni muyǝssǝr ⱪilinƣan.
