2 Hou Olelesu 25
1 A: masaia da lalelegele ode 25 agoane esalu, e da muni Yuda hina bagade hamoi, amola e da Yelusaleme moilai bai bagadega esala, ode 29 agoanega Yuda fi ouligilalu. Ea eme da Yelusaleme fi uda ea dio amo Yihoua: da: ne.
Viginti quinque annorum erat Amasias cum regnare cœpisset, et viginti novem annis regnavit in Jerusalem: nomen matris ejus Joadan de Jerusalem.
2 E da Hina Gode hahawane ba: ma: ne hamoi. Be e da ea aowa, hina bagade Da: ibidi defele, hame hamoi.
Fecitque bonum in conspectu Domini, verumtamen non in corde perfecto.
3 A: masaia da ea ouligisu hou gasawane lai dagoloba, e da eagene ouligisu dunu ilia da musa: ea ada medole legei, amo dabele huluane medole lelegei.
Cumque roboratum sibi videret imperium, jugulavit servos qui occiderant regem patrem suum,
4 Be e da ilia manolali hame medole lelegei. E da Hina Gode Ea hamoma: ne sia: i, Mousese ea Sema ganodini amane dedei, “Manolali da wadela: i hou hamosea, ilia ada amola ame mae medole legema. Amola, edalali da wadela: i hou hamosea, manolali mae medole legema. Dunu da hi wadela: i hou hamoiba: le fawane, medole legei dagoi ba: ma: mu!”, amo dawa: beba: le, eagene ouligisu dunu ilia manolali hame medole lelegei.
sed filios eorum non interfecit, sicut scriptum est in libro legis Moysi, ubi præcepit Dominus, dicens: Non occidentur patres pro filiis, neque filii pro patribus suis, sed unusquisque in suo peccato morietur.
5 Hina bagade A: masaia da Yuda amola Bediamini fi dunu huluane gilisili, ilia sosogo fi defele momogili, mogi idi 1000 agoane amola 100 agoane amoga ouligisu dunu ilegei. Ea dadi gagui wa: i da dunu huluane amo da lalelegele ode 20 esalu amola ode 20 baligi. Huluane idi da300,000agoane ba: i. Ilia da ilegei dunu fawane, amola ilia da goge agei amola da: igene ga: su amoga gegemusa: , medenegi dunu agoai ba: i.
Congregavit igitur Amasias Judam, et constituit eos per familias, tribunosque et centuriones in universo Juda et Benjamin: et recensuit a viginti annis supra, invenitque trecenta millia juvenum qui egrederentur ad pugnam, et tenerent hastam et clypeum:
6 Amola e da Isala: ili dadi gagui dunu eno 100,000 agoane, silifa osodayale ‘danese’ amowali iawane, e fidima: ne hiougi.
mercede quoque conduxit de Israël centum millia robustorum, centum talentis argenti.
7 Be balofede dunu afae da hina bagade ema asili, amane sia: i, “Amo Isala: ili dadi gagui dunu maedafa oule masa! Hina Gode da amo ga (north) Isala: ili fi dunuma gai hame.
Venit autem homo Dei ad illum, et ait: O rex, ne egrediatur tecum exercitus Israël: non est enim Dominus cum Israël, et cunctis filiis Ephraim:
8 Ilia da dia gegesu noga: le fidima: beyale dia dawa: sa. Be Gode Hi fawane da di hasalasimu o hame hasalasimu hamosa. E da dia ha lai amoea di hasalima: ne, logo doasimu.”
quod si putas in robore exercitus bella consistere, superari te faciet Deus ab hostibus: Dei quippe est et adjuvare, et in fugam convertere.
9 A: masaia da balofede dunuma amane adole ba: i, “Be na da ili hiougimusa: , silifa bidi bagohame i dagoi.” Balofede dunu da bu adole i, “Mae dawa: ma! Hina Gode da dima amo baligiliwane imunusa: dawa:”
Dixitque Amasias ad hominem Dei: Quid ergo fiet de centum talentis, quæ dedi militibus Israël? Et respondit ei homo Dei: Habet Dominus unde tibi dare possit multo his plura.
10 Amaiba: le, A:masaia da hiougi dadi gagui dunu ilia diasua buhagima: ne sia: i. Ilia da Yuda fi dunuma bagade ougiliwane, ili diasua buhagima: ne asi.
Separavit itaque Amasias exercitum qui venerat ad eum ex Ephraim, ut reverteretur in locum suum: at illi contra Judam vehementer irati, reversi sunt in regionem suam.
Porro Amasias confidenter eduxit populum suum, et abiit in vallem Salinarum, percussitque filios Seir decem millia:
12 A: masaia da hi dogo denesili, ea dadi gagui wa: i amo Deme Fagoga oule asi. Amogawi, ilia da gegene, Idome fi dadi gagui dunu 10,000 agoane medole legei amola eno 10,000 agoane gagulaligi. Ilia da amo dunu gafulu amo da Sila moilai bai bagade gadenene gala, amoga hiouginana asili, ili huluane bogoma: ne gafulua fulisasali.
et alia decem millia virorum ceperunt filii Juda, et adduxerunt ad præruptum cujusdam petræ, præcipitaveruntque eos de summo in præceps: qui universi crepuerunt.
13 Amogaluwane, Isala: ili fi dadi gagui dunu amo A: masaia da mae gegena misa: ne sia: i, ilia da Yuda soge moilai bai bagade Samelia amola Bede Houlane dogoa fifi lai amo huluane doagala: le, dunu 3,000 agoane medole legei amola liligi bagohame susugui.
At ille exercitus quem remiserat Amasias ne secum iret ad prælium, diffusus est in civitatibus Juda, a Samaria usque ad Bethoron, et interfectis tribus millibus, diripuit prædam magnam.
14 A: masaia da Idome fi dunu hasalasili, buhagisia, e da Idome dunu ilia loboga hamoi ogogosu ‘gode’ liligi gaguli misi. E da amo liligi bugili, ilima nodone sia: ne gadoi amola ilima gabusiga: manoma gobele sali.
Amasias vero post cædem Idumæorum, et allatos deos filiorum Seir, statuit illos in deos sibi, et adorabat eos, et illis adolebat incensum.
15 E da agoane hamobeba; le, Hina Gode da ougi ba: i. E da balofede dunu afae A: masaiama asunasi. Balofede dunu da ema ha: giwane amane adole ba: i, “Di da abuliba: le ga fi ilia ogogosu ‘gode’ liligi ilima nodone sia: ne gadobela: ? Di da dia fidafa wadela: sa. Amola amo ogogosu ‘gode’ da dia fidafa fi amo wadela: su hou amoga gaga: mu hamedei.”
Quam ob rem iratus Dominus contra Amasiam misit ad illum prophetam, qui diceret ei: Cur adorasti deos qui non liberaverunt populum suum de manu tua?
16 E sia: nanobawane, A:masaia da ea sia: dedebole, amane sia: i, “Di da hina bagade ea fada: i sia: su dunu hamobela: ? Sia: yolema! Hame yolesea, na da di fane legema: ne sia: mu!” Balofede dunu da sia: ouiya: i. Be hidadea, e amane sia: i, “Na da wali dawa: ! Gode da di gugunufinisimusa: ilegei dagoi. Bai di da amo hou hamoi amola na fada: i sia: nabimu higa: i.”
Cumque hæc ille loqueretur, respondit ei: Num consiliarius regis es? quiesce, ne interficiam te. Discedensque propheta: Scio, inquit, quod cogitaverit Deus occidere te quia fecisti hoc malum, et insuper non acquievisti consilio meo.
17 Hina bagade A: masaia amola ea fada: i sia: su dunu da Isala: ili fi ilima gegemusa: ilegei. Amalu, A:masaia da Isala: ili hina bagade Yihoua: se (Yihouaha: se egefe amola Yihiu ea aowa) ema molole gegena misa: ne sia: si.
Igitur Amasias rex Juda inito pessimo consilio, misit ad Joas filium Joachaz filii Jehu regem Israël, dicens: Veni, videamus nos mutuo.
18 Be hina bagade Yihoua: se da ema bu dabe amane adosi, “Eso afaega aya: gaga: nomei ifa Lebanone Goumia dialu da dolo ifa amoma amane sia: si, ‘Didiwi amo nagofe igili lama: ne ima’. Be sigua ohe da baligili ahoanoba, aya: gaga: nomei ifa osa: la heda: le lologei.
At ille remisit nuntios, dicens: Carduus qui est in Libano misit ad cedrum Libani, dicens: Da filiam tuam filio meo uxorem: et ecce bestiæ quæ erant in silva Libani, transierunt, et conculcaverunt carduum.
19 Defea! A: masaia! Di da Idome dunu hasali dagoiba: le, disu da gasa fi amo di hidale dawa: sa. Dunu da dima nodone dawa: beba: le, di eno gegemusa: mae dawa: le, dia sogedafa amoga hahawane esalumu da defea. Di da bidi hamosea, di amola dia fi dunu da gugunufinisisu ba: mu.”
Dixisti: Percussi Edom, et idcirco erigitur cor tuum in superbiam: sede in domo tua: cur malum adversum te provocas, ut cadas et tu, et Juda tecum?
20 Be A: masaia da Yihoua: se ea sia: nabimu higa: i. Gode Ea hanai da Yihoua: sie da A: masaia hasalimu. Bai A: masaia da Idome loboga hamoi ogogosu ‘gode’ ilima nodone sia: ne gadosu.
Noluit audire Amasias, eo quod Domini esset voluntas ut traderetur in manus hostium propter deos Edom.
21 Amaiba: le, Isala: ili hina bagade Youa: sie amola ea dadi gagui dunu huluane da gadili mogodigili asili, Yuda soge ganodini Bede Simese moilaiga, A:masaiama gegei.
Ascendit igitur Joas rex Israël, et mutuos sibi præbuere conspectus: Amasias autem rex Juda erat in Bethsames Juda:
22 Isala: ili hina bagade Yihoua: se da A: masaia ea dadi gagui wa: i hasalabeba: le, ea dadi gagui dunu da ilila: diasua hobeale afia: i.
corruitque Juda coram Israël, et fugit in tabernacula sua.
23 Yihoua: se da A: masaia gagulaligili, e Yelusalemega hiouginana asi. E da Yelusaleme moilai bai bagade doagala: musa: wa: i asili, gagoi amo da Ifala: ime Logo Ga: sua amoganini asili, Hegomai Logo Ga: sua doaga: le amo ea sedade defei 200 mida gadenene agoai, amo huluane mugululi sali.
Porro Amasiam regem Juda, filium Joas filii Joachaz, cepit Joas rex Israël in Bethsames, et adduxit in Jerusalem: destruxitque murum ejus a porta Ephraim usque ad portam anguli quadringentis cubitis.
24 E da silifa amola gouli amola Debolo Diasu ganodini hawa: hamosu liligi (Oubede Idome egaga dunu da amo liligi sosodo aligisu) amola hina bagade diasu ganodini modai liligi amo huluane lale, Samelia moilai bai bagadega gaguli asi. Amola Yuda fi da ema bu mae doagala: ma: ne, e da Yuda dunu oda gagulaligili, Samelia sogega oule asi. Amo da Yuda fi ilima sisasu. Ilia da bu doagala: sea, e da amo gagulaligi dunu medole legema: ne sia: i. (hostages)
Omne quoque aurum et argentum, et universa vasa quæ repererat in domo Dei, et apud Obededom in thesauris etiam domus regiæ, necnon et filios obsidum, reduxit in Samariam.
25 Isala: ili hina bagade Yihoua: se da bogoloba, Yuda hina bagade A: masaia da ode15eno agoane bu esalu, bogoi.
Vixit autem Amasias filius Joas rex Juda, postquam mortuus est Joas filius Joachaz rex Israël, quindecim annis.
26 A: masaia ea hou eno huluane, ea muni ouligisu hou amola dagosu ouligisu hou, amo da “Yuda hina bagade amola Isala: ili hina bagade Ilia Hawa: Hamonanu Meloa” amo ganodini dedene legei.
Reliqua autem sermonum Amasiæ priorum et novissimorum scripta sunt in libro regum Juda et Israël.
27 A: masaia da Hina Godema odoga: i amola amogalu Yelusaleme dunu mogili da A: masaia medole legemusa: wamo sia: sa: i. Amo sia: nababeba: le, A:masaia da La: igisi moilai bai bagadega hobea: i. Be ema ha lai dunu da ema fa: no bobogele, amola amogawi e medole legei.
Qui postquam recessit a Domino, tetenderunt ei insidias in Jerusalem. Cumque fugisset in Lachis, miserunt, et interfecerunt eum ibi.
28 Ea fi dunu ea da: i hodo hosi da: iya ligisili, Yelusaleme moilai bai bagadega gaguli asili, hina bagade gele gelabo sogebi Da: ibidi Moilai bai bagadega amo ganodini sali.
Reportantesque super equos, sepelierunt eum cum patribus suis in civitate David.
