Süleymanin Məsəlləri 6
1 Oğlum, qonşuna zamin durub, Yadlarla əlbir olub,
[My] son, if you become surety for your friend, you shall deliver your hand to an enemy.
2 Ağzından çıxan sözlərlə tələyə düşmüsənsə, Ağzından çıxan sözlərlə ələ keçmisənsə,
For a man's own lips become a strong snare to him, and he is caught with the lips of his own mouth.
3 Demək bu qonşunun əlinə düşmüsən. Oğlum, çalış, özünü qurtar: Get onun ayağına düş, yalvar-yaxar.
[My] son, do what I command you, and deliver yourself; for on your friend's account you are come into the power of evil [men]: faint not, but stir up even your friend for whom you are become surety.
4 Qoy gözünə yuxu getməsin, Kirpiklərin ağırlaşmasın.
Give not sleep to your eyes, nor slumber with your eyelids;
5 Özünü ovçunun əlindən ceyran kimi, Quşbazın əlindən quş kimi qurtar.
that you may deliver yourself as a doe out of the toils, and as a bird out of a snare.
6 Ey tənbəl, qarışqalara diqqət yetir, Onların həyatından ibrət götür.
Go to the ant, O sluggard; and see, and emulate his ways, and become wiser than he.
7 Onların nə başçıları var, Nə nəzarətçiləri, nə də hökmdarları.
For whereas he has no husbandry, nor any one to compel him, and is under no master,
8 Yayda azuqələrini yığar, Biçin vaxtı özlərinə yem toplayarlar.
he prepares food for himself in the summer, and lays by abundant store in harvest. Or go to the bee, and learn how diligent she is, and how earnestly she is engaged in her work; whose labors kings and private men use for health, and she is desired and respected by all: though weak in body, she is advanced by honouring wisdom.
9 Ey tənbəl, nə qədər yatacaqsan? Nə vaxt yuxudan oyanacaqsan?
How long will you lie, O sluggard? and when will you awake out of sleep?
10 Bir az da uzanıb yuxuya dalsan, Əl-qolunu uzadaraq yatsan,
You sleep a little, and you rest a little, and you slumber a short [time], and you fold your arms over your breast a little.
11 Yoxsulluq soyğunçu kimi üstünə gələr, Ehtiyac quldur kimi sənə hücum çəkər.
Then poverty comes upon you as an evil traveller, and lack as a swift courier: but if you be diligent, your harvest shall arrive as a fountain, and poverty shall flee away as a bad courier.
12 Yaramaz adam – şər insan Əyri danışaraq dolanar,
A foolish man and a transgressor goes in ways that are not good.
13 Göz vurar, ayaqları ilə işarə edər, Barmaqları ilə göstərər.
And the same winks with the eye, and makes a sign with his foot, and teaches with the beckonings of his fingers.
14 Qəlbinin məkrli niyyəti var, Həmişə şər qurar, nifaq salar.
[His] perverse heart devises evils: at all times such a one causes troubles to a city.
15 Ona görə başına qəfildən bəla gələr, Birdən yıxılıb çarəsiz qalar.
Therefore his destruction shall come suddenly; overthrow and irretrievable ruin.
16 Rəbbin zəhləsi altı şeydən gedir, Yeddi şey var, ondan ikrah edir:
For he rejoices in all things which God hates, and he is ruined by reason of impurity of soul.
17 Təkəbbürlə baxan gözlər; Yalan danışan dil; Nahaq qan tökən əllər;
The eye of the haughty, a tongue unjust, hands shedding the blood of the just;
18 Məqsədi şər olan ürək; Şərə çatmaq üçün qaçan ayaqlar;
and a heart devising evil thoughts, and feet hastening to do evil, —[are hateful to God].
19 Nəfəsini yalanla çıxaran yalançı şahid; Qardaşlar arasında nifaq salan şəxs.
An unjust witness kindles falsehoods, and brings on quarrels between brethren.
20 Oğlum, atanın əmrini yerinə yetir, Ananın öyrətdiklərini atma.
[My] son, keep the laws of your father, and reject not the ordinances of your mother:
21 Onları qəlbinin başına yapışdır, Həmişə onları boynuna bağla.
but bind them upon your soul continually, and hang them as a chain about your neck.
22 Gəzəndə onlar sənə yol göstərər, Yatanda səni hifz edər, Oyananda sənə məsləhət verər.
Whenever you walk, lead this along and let it be with you; that it may talk with you when you wake.
23 Bu əmr çıraqdır, bu təlim nurdur, Tərbiyə üçün edilən məzəmmət həyat yoludur.
For the commandment of the law is a lamp and a light; a way of life; reproof also and correction:
24 Bunlar səni pozğun qadından, Şirindilli yad arvaddan qoruyar.
to keep you continually from a married woman, and from the calumny of a strange tongue.
25 Onun gözəlliyinə aşiq olma, Onun kirpiklərinin əsiri olma.
Let not the desire of beauty overcome you, neither be you caught by your eyes, neither be captivated with her eyelids.
26 Fahişənin üzündən insan bir tikə çörəyə möhtac qalar, Kiminsə zinakar arvadı insanın qiymətli canını ovlar.
For the value of a harlot is as much as of one loaf; and a woman hunts for the precious souls of men.
27 Bir kişi qoynuna od alanda Əyin-başı yanmazmı?
Shall any one bind fire in his bosom, and not burn his garments?
28 Köz üzərində gəzənin Ayaqları bişməzmi?
or will any one walk on coals of fire, and not burn his feet?
29 Qonşusunun arvadının yanına girənin də halı belədir, O qadına toxunan cəzasını çəkər.
So is he that goes in to a married woman; he shall not be held guiltless, neither any one that touches her.
30 Qarnını doydurmaq üçün ac oğru oğurlarsa, Kimsə onu qınamaz.
It is not to be wondered at if one should be taken stealing, for he steals that when hungry he may satisfy his soul:
31 Amma onu tutsalar, yeddi qat ödəməlidir, Evinin var-yoxunu verməlidir.
but if he should be taken, he shall repay sevenfold, and shall deliver himself by giving all his goods.
32 Qadınla zina edən qanmazdır, Özünü məhv etmək istəyən belə edər.
But the adulterer through lack of sense procures destruction to his soul.
33 Bu kişinin nəsibi kötək, şərəfsizlikdir, Biabırçılığı üzərindən silinməz.
He endures both pain and disgrace, and his reproach shall never be wiped off.
34 Çünki ərini qeyrət coşdurar, Ondan amansızcasına qisas alar.
For the soul of her husband is full of jealousy: he will not spare in the day of vengeance.
35 Heç nə ilə ərinin qarşısını almaq olmaz, Nə verilsə belə, o razılaşmaz.
He will not forego [his] enmity for any ransom: neither will he be reconciled for many gifts.
