Süleymanin Məsəlləri 23
1 Bir ağa ilə süfrəyə əyləşəndə Qarşında olana yaxşı bax.
When you sit down for a meal with a ruler, look carefully at what is placed before you,
2 İştahan çox olsa da, boğazına sərhəd qoy.
and cut down if you have a big appetite.
3 Onun ləziz xörəklərinə tamah salma, Çünki bu yemək adamı aldadar.
Don't be greedy for his fancy food, for it's offered with deceptive motives.
4 Sərvət qazanmaq üçün özünü əldən salma, İdraklı ol, bu fikirdən vaz keç.
Don't wear yourself out trying to get rich—be wise enough not to bother!
5 Gözünü sərvətə diksən, yox olar, Birdən qanadlanar, uçub qartal tək göyə qalxar.
It disappears in the blink of an eye, suddenly growing wings and flying off into the sky like an eagle.
6 Xəsisin çörəyini yemə, Onun ləziz xörəklərinə tamah salma.
Don't accept meal invitations from miserly people; don't be greedy for their fancy food,
7 O, ürəyində hər şeyin hesabını edər. Dilində sənə «ye, iç» deyər, Amma ürəyi ilə dili bir deyil.
for what they're thinking inside is what they really are. They say, “Come on, eat and drink!”—but in their minds they don't really care about you.
8 Yediyin loğmanı qusarsan, Dediyin bütün şirin sözlər boşa çıxar.
You'll vomit up the little pieces you've eaten, and your kind words of appreciation will be wasted.
9 Axmağın qulağına söz demə, Çünki sənin ağıllı sözlərinə xor baxar.
Don't talk to stupid people because they'll ridicule your wise words.
10 Qədim sərhəd daşının yerini dəyişmə, Yetimlərin əkininə girmə.
Don't move ancient boundary markers, and don't encroach on fields belonging to orphans,
11 Çünki onların Hamisi qüvvətlidir, Səninlə olan münaqişəyə O baxar.
for their Protector is powerful and he will plead their case against you.
12 Qəlbini tərbiyəyə, Qulaqlarını bilik sözlərinə ver.
Focus your mind on instruction; listen intently to words of knowledge.
13 Uşağa tərbiyə ver, bundan vaz keçmə, Tərbiyə kötəyi ona ölüm gətirməz.
Don't keep from disciplining your children—a beating won't kill them.
If you use physical correction you can save them from death. (Sheol h7585)
15 Oğlum, ürəyin hikmətli olarsa, Mənim də ürəyim sevinər.
My son, if you think wisely then I'll be happy;
16 Dilindən düz sözlər çıxarsa, Könlüm sevincdən cuşa gələr.
I'll be delighted when you say what's right.
17 Ürəyin günahkarlara qibtə etməsin, Ancaq bütün gün Rəbb qorxusu ilə yaşa.
Don't think enviously of sinners, but always remember to honor the Lord,
18 Sənin də bir aqibətin var, Ümidin boşa çıxmaz.
for there's definitely a future for you, and your hope will not be crushed.
19 Oğlum, dinlə, hikmətli ol, Qəlbini düz yola bağla.
Pay attention, my son, and be wise; make sure your mind concentrates on following the right way.
20 Şərab düşkünü olan əyyaşlara, Ət qapan qarınqululara qoşulma.
Don't join in with people who drink too much wine or who stuff themselves with meat.
21 Çünki əyyaş və qarınqulu yoxsullaşar, Yeyib-içib, məst olan cır-cındır içində qalar.
For people who get drunk and overeat lose all they've got, and they spend so much time dozing that all they have left to wear is rags.
22 Doğma atana qulaq as, Qoca anana xor baxma.
Pay attention to your father, and don't disregard your mother when she's old.
23 Həqiqət al, onu satma, Hikməti, tərbiyəni, idrakı qoruyub-saxla.
Invest in truth—and don't sell it! Invest in wisdom, instruction, and understanding.
24 Salehin atası bolluca fərəhlənəcək, Hikmətlinin övladı onu sevindirəcək.
Children who do right make their fathers very happy; a wise son brings joy to his father.
25 Qoy ata-anan sevinsin, Səni doğan fərəhlənsin.
Make your father and mother happy; bring joy to her who gave birth to you.
26 Oğlum, ürəyini mənə yönəlt, Gözlərin mənim yollarımı nəzərdən keçirsin.
My son, give me your undivided attention, and cheerfully follow my example.
27 Fahişə dərin bir çuxurdur, Yad arvad dar quyudur.
A prostitute is like being trapped in a pit; an immoral woman is like getting stuck a narrow well,
28 Quldur kimi pusqu qurar, İnsanlar arasında xainləri artırar.
Like a robber, she lies in wait ready to ambush men and make more of them unfaithful to their wives.
29 Kimdir yaslı? Kimdir dərdli? Kimin münaqişəsi var? Kimin şikayəti var? Kim boş yerə yaralandı? Kimin gözləri qızarar?
Who's in trouble? Who's in pain? Who's arguing? Who's complaining? Who's injured for no reason? Who's got bloodshot eyes?
30 Şərab içməyə oturub qalxmayan, Gedib müxtəlif şərab dadanlar!
—those who spend a long time drinking wine, those who are always trying some new cocktail.
31 Şərabın al rənginə, Qədəhdə parlamasına, rahat içilməsinə baxma.
Don't let the look of wine tempt you—how red it is, how it sparkles in the cup, how smooth it feels as it goes down.
32 Axırda ilan kimi sancar, Əfi ilan kimi zəhərlər.
In the end it bites like a serpent, it stings like a snake.
33 Gözlərinə qəribə şeylər görünər, Qəlbinə əyri fikirlər gələr.
You'll hallucinate, seeing strange things, and your confused mind will make you say all kinds of craziness.
34 Özünü dənizin ortasında sanarsan, Sanki gəmi dirəyinin başında yatmısan.
You'll stumble around like you're on the rolling ocean, you'll be tossed about like someone lying down at the top of a ship's mast, saying,
35 Deyərsən: «Məni vurublar, hiss etməmişəm, Məni döyüblər, heç bilməmişəm. Yenə içmək üçün nə zaman ayılacağam?»
“People punched me, but it didn't hurt me; they beat me, but I didn't feel a thing. I've got to get up because I need another drink.”
