Luka 1
1 Hörmətli Teofil, çoxları aramızda baş vermiş hadisələrin tarixçəsini yazmağa cəhd göstərib.
Since, indeed, many have attempted to set in order a narrative of the things that have been completed among us,
2 Əvvəldən bəri Kəlamı öz gözləri ilə görənlər və Ona xidmət edənlər bu hadisələri bizə nəql etdiyi kimi
just as they have been handed on to those of us who from the beginning saw the same and were ministers of the word,
3 mən də əvvəlcədən hər şeyi diqqətlə araşdırıb bunları sənə ardıcıllıqla yazmağı münasib bildim.
so it seemed good to me also, having diligently followed everything from the beginning, to write to you, in an orderly manner, most excellent Theophilus,
4 Belə ki sən öyrəndiyin şeylərin doğru olduğunu biləsən.
so that you might know the truthfulness of those words by which you have been instructed.
5 Yəhudeya padşahı Hirodun dövründə Aviya bölüyündən olan Zəkəriyyə adlı bir kahin var idi. Arvadı da Harun nəslindən idi, adı Elizavet idi.
There was, in the days of Herod, king of Judea, a certain priest named Zechariah, of the section of Abijah, and his wife was of the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.
6 Onların hər ikisi Allahın gözündə saleh idi və Rəbbin qoyduğu əmr və qaydaların hamısına nöqsansız əməl edirdilər.
Now they were both just before God, progressing in all of the commandments and the justifications of the Lord without blame.
7 Amma Elizavet sonsuz olduğuna görə onların övladı yox idi. Hər ikisinin yaşı çox idi.
And they had no child, because Elizabeth was barren, and they both had become advanced in years.
8 Bir gün Zəkəriyyə öz bölüyünün növbəsində Allahın önündə kahinlik xidmətini icra edirdi.
Then it happened that, when he was exercising the priesthood before God, in the order of his section,
9 Rəbbin məbədinə daxil olub buxur yandırmaq üçün kahinlik adətinə görə atılan püşk ona düşdü.
according to the custom of the priesthood, the lot fell so that he would offer incense, entering into the temple of the Lord.
10 Buxur yandırma zamanı bütün camaat məbəddən kənarda dua edirdi.
And the entire multitude of the people was praying outside, at the hour of incense.
11 Bu vaxt Rəbbin bir mələyi buxur qurbangahının sağında durub Zəkəriyyəyə göründü.
Then there appeared to him an Angel of the Lord, standing at the right of the altar of incense.
12 Zəkəriyyə bunu görüb təlaşa düşdü və çox qorxdu.
And upon seeing him, Zechariah was disturbed, and fear fell over him.
13 Mələk isə ona dedi: «Qorxma, Zəkəriyyə! Sənin duan eşidildi. Arvadın Elizavet sənə bir oğul doğacaq. Sən də onun adını Yəhya qoy.
But the Angel said to him: “Do not be afraid, Zechariah, for your prayer has been heard, and your wife Elizabeth shall bear a son to you. And you shall call his name John.
14 Sən sevinib şadlanacaqsan. Çox adam onun dünyaya gəlməsinə görə sevinəcək.
And there will be joy and exultation for you, and many will rejoice in his nativity.
15 Çünki o, Rəbbin gözündə böyük olacaq. O, şərab və başqa kefləndirici içki içməyəcək; hələ ana bətnində olarkən Müqəddəs Ruhla dolu olacaq.
For he will be great in the sight of the Lord, and he will not drink wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit, even from his mother’s womb.
16 O, İsrail övladlarının çoxunu Allahı Rəbb tərəfə döndərəcək.
And he will convert many of the sons of Israel to the Lord their God.
17 Ataların ürəklərini övladlarına, itaətsiz adamları salehlərin düşüncə tərzinə yönəltmək və Rəbbə hazırlanmış xalqı yetişdirmək üçün İlyasın ruhu və qüdrəti ilə Rəbbin önündə gedəcək».
And he will go before him with the spirit and power of Elijah, so that he may turn the hearts of the fathers to the sons, and the incredulous to the prudence of the just, so as to prepare for the Lord a completed people.”
18 Zəkəriyyə mələyə dedi: «Mən bunu necə bilərəm? Axı mən çox yaşlıyam, elə arvadımın da yaşı ötüb».
And Zechariah said to the Angel: “How may I know this? For I am elderly, and my wife is advanced in years.”
19 Mələk ona cavab verdi: «Mən Allahın önündə dayanan Cəbrayılam və səninlə danışıb bu müjdəni sənə çatdırmaq üçün göndərilmişəm.
And in response, the Angel said to him: “I am Gabriel, who stands before God, and I have been sent to speak to you, and to proclaim these things to you.
20 Budur, vaxtında həyata keçəcək sözlərimə inanmadığına görə bu yerinə yetən günədək sən lal olub danışa bilməyəcəksən».
And behold, you will be silent and unable to speak, until the day on which these things shall be, because you have not believed my words, which will be fulfilled in their time.”
21 Bu vaxt camaat Zəkəriyyəni gözləyirdi və onun məbəddə ləngiməsinə heyrət edirdi.
And the people were waiting for Zechariah. And they wondered why he was being delayed in the temple.
22 O isə məbəddən çıxıb xalqla danışa bilmədi. Onlar da Zəkəriyyənin məbəddə görüntü gördüyünü başa düşdülər. Zəkəriyyə xalqa işarə edirdi və lal olaraq qaldı.
Then, when he came out, he was unable to speak to them. And they realized that he had seen a vision in the temple. And he was making signs to them, but he remained mute.
23 Zəkəriyyə xidmət vaxtı qurtaranda evinə qayıtdı.
And it happened that, after the days of his office were completed, he went away to his house.
24 Bu vaxtdan sonra arvadı Elizavet uşağa qaldı və beş ay evindən çıxmadı.
Then, after those days, his wife Elizabeth conceived, and she hid herself for five months, saying:
25 O deyirdi: «Bunu mənim üçün Rəbb etdi. Bu vaxt O mənə nəzər salıb məni el arasında xəcalətdən qurtardı».
“For the Lord did this for me, at the time when he decided to take away my reproach among men.”
26 Elizavetin hamiləliyinin altıncı ayında mələk Cəbrayıl Allah tərəfindən Qalileyadakı Nazaret adlanan şəhərə,
Then, in the sixth month, the Angel Gabriel was sent by God, to a city of Galilee named Nazareth,
27 Davudun nəslindən olan Yusif adlı bir kişiyə nişanlanan bakirə qızın yanına göndərildi. Həmin qızın adı Məryəm idi.
to a virgin betrothed to a man whose name was Joseph, of the house of David; and the name of the virgin was Mary.
28 Mələk onun yanına gəlib dedi: «Salam, ey lütfə nail olmuş qız! Rəbb səninlədir».
And upon entering, the Angel said to her: “Hail, full of grace. The Lord is with you. Blessed are you among women.”
29 Məryəm bu sözlərdən tam lərzəyə gəldi və ürəyində bu salamın nə demək olduğu barədə düşünməyə başladı.
And when she had heard this, she was disturbed by his words, and she considered what kind of greeting this might be.
30 Mələk ona dedi: «Qorxma, Məryəm, çünki sən Allahın lütfünə nail oldun.
And the Angel said to her: “Do not be afraid, Mary, for you have found grace with God.
31 Sən hamilə olub bir Oğul doğacaqsan. Onun adını İsa qoy.
Behold, you shall conceive in your womb, and you shall bear a son, and you shall call his name: JESUS.
32 O, böyük olacaq və Haqq-Taalanın Oğlu adlanacaq. Rəbb Allah Ona atası Davudun taxtını verəcək.
He will be great, and he will be called the Son of the Most High, and the Lord God will give him the throne of David his father.
33 O, Yaqub nəslinin üzərində əbədi olaraq Padşah olacaq və Onun Padşahlığının sonu olmayacaq». (aiōn g165)
And he will reign in the house of Jacob for eternity. And his kingdom shall have no end.” (aiōn g165)
34 Məryəm mələyə dedi: «Bu necə olacaq? Mən heç kişi üzü görməmişəm».
Then Mary said to the Angel, “How shall this be done, since I do not know man?”
35 Mələk cavabında ona dedi: «Müqəddəs Ruh sənin üzərinə enəcək, Haqq-Taalanın qüdrəti üstünə kölgə salacaq. Buna görə də doğulacaq müqəddəs Övlad Allahın Oğlu adlanacaq.
And in response, the Angel said to her: “The Holy Spirit will pass over you, and the power of the Most High will overshadow you. And because of this also, the Holy One who will be born of you shall be called the Son of God.
36 Bax qohumun Elizavetin də yaşlı vaxtında bətninə oğlan uşağı düşüb. Onu sonsuz adlandırırdılar, amma o artıq altı aydır ki, hamilədir.
And behold, your cousin Elizabeth has herself also conceived a son, in her old age. And this is the sixth month for her who is called barren.
37 Çünki Allah üçün mümkün olmayan şey yoxdur».
For no word will be impossible with God.”
38 Onda Məryəm dedi: «Mən Rəbbin quluyam, qoy mənə sənin dediyin kimi olsun». Mələk onu tərk edib getdi.
Then Mary said: “Behold, I am the handmaid of the Lord. Let it be done to me according to your word.” And the Angel departed from her.
39 O vaxt Məryəm tələsik qalxıb Yəhudanın dağlıq bölgəsindəki bir şəhərə yollandı.
And in those days, Mary, rising up, traveled quickly into the hill country, to a city of Judah.
40 O, Zəkəriyyənin evinə girib Elizaveti salamladı.
And she entered into the house of Zechariah, and she greeted Elizabeth.
41 Elizavet Məryəmin salamını eşidəndə bətnindəki körpə tərpəndi. Elizavet də Müqəddəs Ruhla dolub
And it happened that, as Elizabeth heard the greeting of Mary, the infant leaped in her womb, and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.
42 uca səslə çığırdı: «Sən qadınlar arasında xeyir-dualısan, sənin bətninin bəhrəsi də xeyir-dualıdır!
And she cried out with a loud voice and said: “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb.
43 Bu necə oldu ki, Rəbbimin anası yanıma gəlib?
And how does this concern me, so that the mother of my Lord would come to me?
44 Bax sənin salamının səsi qulağıma çatanda bətnimdəki körpə sevinclə tərpəndi.
For behold, as the voice of your greeting came to my ears, the infant in my womb leaped for joy.
45 Rəbbin ona dediyi sözlərin yerinə yetəcəyinə inanan qadın nə bəxtiyardır!»
And blessed are you who believed, for the things that were spoken to you by the Lord shall be accomplished.”
46 Məryəm isə dedi:
And Mary said: “My soul magnifies the Lord.
47 «Qəlbim Rəbbi ucaldır, Ruhum Xilaskarım Allaha görə şadlanır,
And my spirit leaps for joy in God my Savior.
48 Çünki O Öz qulunun yazıq halını gördü. Bundan sonra bütün nəsillər məni bəxtiyar sayacaq,
For he has looked with favor on the humility of his handmaid. For behold, from this time, all generations shall call me blessed.
49 Çünki Qadir Olan mənim üçün böyük işlər etdi, Onun adı müqəddəsdir!
For he who is great has done great things for me, and holy is his name.
50 Onun mərhəməti də nəsildən-nəslə Ondan qorxanlara göstərilər.
And his mercy is from generation to generations for those who fear him.
51 O, qolu ilə qüdrətli işlər gördü, Ürəklərində qürurla düşünənləri pərən-pərən saldı.
He has accomplished powerful deeds with his arm. He has scattered the arrogant in the intentions of their heart.
52 Hökmdarları taxtlarından endirdi, Məzlumları yüksəltdi.
He has deposed the powerful from their seat, and he has exalted the humble.
53 Acları nemətlərlə doydurdu, Varlıları isə əliboş yola saldı.
He has filled the hungry with good things, and the rich he has sent away empty.
54 Rəbb qulu İsrailin imdadına çatdı, Ata-babalarımıza vəd etdiyi kimi İbrahimə və onun nəslinə əbədilik Mərhəmət göstərməyi yada saldı». (aiōn g165)
He has taken up his servant Israel, mindful of his mercy,
56 Məryəm Elizavetin yanında üç aya yaxın qalıb evinə qayıtdı.
Then Mary stayed with her for about three months. And she returned to her own house.
57 Elizavetin doğmaq vaxtı çatdı. O, bir oğlan doğdu.
Now the time for Elizabeth to give birth arrived, and she brought forth a son.
58 Onun qohum-qonşuları Rəbbin ona böyük mərhəmət göstərdiyini eşidəndə onunla birgə sevindilər.
And her neighbors and relatives heard that the Lord had magnified his mercy with her, and so they congratulated her.
59 Səkkizinci gün körpəni sünnət etməyə gəldilər. Ona atası Zəkəriyyənin adını qoymaq istədilər.
And it happened that, on the eighth day, they arrived to circumcise the boy, and they called him by his father’s name, Zechariah.
60 Körpənin anası isə dedi: «Yox, onun adı Yəhya olacaq».
And in response, his mother said: “Not so. Instead, he shall be called John.”
61 Ona dedilər: «Axı qohumların arasında belə adı olan bir kəs yoxdur».
And they said to her, “But there is no one among your relatives who is called by that name.”
62 Körpənin atasından körpəyə nə ad qoyulmasını işarə ilə soruşdular.
Then they made signs to his father, as to what he wanted him to be called.
63 O, bir yazı lövhəciyi istəyib yazdı: «Onun adı Yəhyadır». Hamı heyrətə gəldi.
And requesting a writing tablet, he wrote, saying: “His name is John.” And they all wondered.
64 Həmin o anda Zəkəriyyənin dili açıldı. O, Allaha alqış etməyə başladı.
Then, at once, his mouth was opened, and his tongue loosened, and he spoke, blessing God.
65 Qonşuların hamısı qorxuya düşdü. Bütün bu hadisələr haqqında Yəhudeyanın dağlıq bölgəsinin hər yerində danışırdılar.
And fear fell upon all of their neighbors. And all these words were made known throughout all the hill country of Judea.
66 Bu barədə eşidən hər bir kəs fikrə gedib deyərdi: «Bu körpə böyüyüb nə olacaq?» Çünki Rəbbin əli onun üzərində idi.
And all those who heard it stored it up in their heart, saying: “What do you think this boy will be?” And indeed, the hand of the Lord was with him.
67 Körpənin atası Zəkəriyyə Müqəddəs Ruhla dolub belə peyğəmbərlik etdi:
And his father Zechariah was filled with the Holy Spirit. And he prophesied, saying:
68 «Alqış olsun İsrailin Allahı Rəbbə! Çünki Öz xalqına nəzər salıb onları satın aldı.
“Blessed is the Lord God of Israel. For he has visited and has wrought the redemption of his people.
69 O, qulu Davudun nəslindən Bizə qüdrətli Xilaskar yetirdi.
And he has raised up a horn of salvation for us, in the house of David his servant,
just as he spoke by the mouth of his holy Prophets, who are from ages past: (aiōn g165)
71 Düşmənlərimizdən və bizə nifrət edənlərin əlindən bizi xilas etdi.
salvation from our enemies, and from the hand of all those who hate us,
72 Beləcə ata-babalarımıza mərhəmət göstərib Öz müqəddəs Əhdini xatırladı.
to accomplish mercy with our fathers, and to call to mind his holy testament,
73 Atamız İbrahimə and içdiyi kimi Bizə elə güc verdi ki,
the oath, which he swore to Abraham, our father, that he would grant to us,
74 Düşmənlərimizin əlindən qurtulub Həyatımız boyu qorxmadan Rəbbin önündə Müqəddəslik və salehliklə Ona ibadət edək.
so that, having been freed from the hand of our enemies, we may serve him without fear,
in holiness and in justice before him, throughout all our days.
76 Ey körpə, sən Haqq-Taalanın peyğəmbəri adlanacaqsan, Çünki Rəbbin önündə gedəcəksən, Onun yolunu hazırlayacaqsan.
And you, child, shall be called the prophet of the Most High. For you will go before the face of the Lord: to prepare his ways,
77 Onun xalqına günahlarının bağışlanması ilə Xilas olunmaları barədə bildirəcəksən.
to give knowledge of salvation to his people for the remission of their sins,
78 Axı Allahımızın ürəyi mərhəmətlidir, Onun bu mərhəmətinə görə Ucalarda bizim üçün Günəş doğacaq ki,
through the heart of the mercy of our God, by which, descending from on high, he has visited us,
79 Zülmətdə və ölüm kölgəsində oturanların üzərinə nur saçsın, Ayaqlarımızı sülh yoluna yönəltsin».
to illuminate those who sit in darkness and in the shadow of death, and to direct our feet in the way of peace.”
80 Körpə isə böyüyüb ruhən qüvvətlənirdi və İsrail xalqına görünən günədək çöldə qaldı.
And the child grew, and he was strengthened in spirit. And he was in the wilderness, until the day of his manifestation to Israel.
