Yəhya 6
1 Bu hadisələrdən sonra İsa Qalileya – Tiberiya gölünün o biri sahilinə keçdi.
After these things Jesus went away beyond the sea of Galilee (of Tiberias),
2 Böyük bir izdiham Onun ardınca gedirdi, çünki Onun xəstələrlə göstərdiyi əlamətləri görürdü.
and there was following him a great multitude, because they were seeing his signs that he was doing on the ailing;
3 İsa dağa çıxıb şagirdləri ilə oturdu.
and Jesus went up to the mount, and he was there sitting with his disciples,
4 Yəhudilərin Pasxa bayramı yaxınlaşırdı.
and the passover was nigh, the feast of the Jews.
5 İsa başını qaldıraraq böyük bir izdihamın yanına gəldiyini görüb Filipə dedi: «Haradan çörək alıb bu adamları yedirək?»
Jesus then having lifted up [his] eyes and having seen that a great multitude doth come to him, saith unto Philip, 'Whence shall we buy loaves, that these may eat?' —
6 Bu sözləri onu sınamaq məqsədi ilə söylədi, çünki Özü nə edəcəyini bilirdi.
and this he said, trying him, for he himself had known what he was about to do.
7 Filip Ona cavab verdi: «Bunlara iki yüz dinarlıq çörək də çatmaz ki, hərəsi bir tikə yemək yesin».
Philip answered him, 'Two hundred denaries' worth of loaves are not sufficient to them, that each of them may receive some little;'
8 Şagirdlərindən biri olan Şimon Peterin qardaşı Andrey Ona dedi:
one of his disciples — Andrew, the brother of Simon Peter — saith to him,
9 «Burada beş kiçik arpa çörəyi ilə iki balığı olan bir oğlan var, amma bu qədər adam üçün bunlar nədir ki?»
'There is one little lad here who hath five barley loaves, and two fishes, but these — what are they to so many?'
10 İsa «xalqı yerə oturdun» dedi. Ora otla örtülmüşdü. Xalq da oturdu. Kişilərin sayı beş minə yaxın idi.
And Jesus said, 'Make the men to sit down;' and there was much grass in the place, the men then sat down, in number, as it were, five thousand,
11 O zaman İsa çörəkləri götürüb şükür edərək balıqlarla birgə, oturanlara – hər kəsə istədiyi qədər payladı.
and Jesus took the loaves, and having given thanks he distributed to the disciples, and the disciples to those reclining, in like manner, also of the little fishes as much as they wished.
12 Onlar yeyib-doyandan sonra İsa şagirdlərinə dedi: «Artıq qalan hissələri toplayın ki, heç bir şey zay olmasın».
And when they were filled, he saith to his disciples, 'Gather together the broken pieces that are over, that nothing may be lost;'
13 Bunları topladılar və beş arpa çörəyini yeyənlərin qabağından qalan hissələrdən on iki zənbil doldurdular.
they gathered together, therefore, and filled twelve hand-baskets with broken pieces, from the five barley loaves that were over to those having eaten.
14 O zaman İsanın göstərdiyi əlaməti görən adamlar «Həqiqətən, dünyaya gəlməli olan peyğəmbər Budur!» deyirdi.
The men, then, having seen the sign that Jesus did, said — 'This is truly the Prophet, who is coming to the world;'
15 İsa bildi ki, adamlar gəlib Onu padşah etmək üçün zorla aparmağa hazırlaşır, buna görə də təkbaşına dağa çəkildi.
Jesus, therefore, having known that they are about to come, and to take him by force that they may make him king, retired again to the mountain himself alone.
16 Axşam çatanda İsanın şagirdləri gölə enib
And when evening came, his disciples went down to the sea,
17 bir qayığa mindilər. Onlar gölün o biri sahilində olan Kefernahuma gedirdilər. Qaranlıq düşmüşdü, amma İsa hələ onların yanına gəlməmişdi.
and having entered into the boat, they were going over the sea to Capernaum, and darkness had already come, and Jesus had not come unto them,
18 Güclü külək əsdiyindən göl dalğalanırdı.
the sea also — a great wind blowing — was being raised,
19 Onlar beləcə avar çəkib iyirmi beş ya otuz stadi gedəndən sonra gördülər ki, İsa gölün üstü ilə yeriyir və qayığa yaxınlaşır. Qorxdular,
having pushed onwards, therefore, about twenty-five or thirty furlongs, they behold Jesus walking on the sea, and coming nigh to the boat, and they were afraid;
20 amma İsa onlara «Mənəm, qorxmayın» dedi.
and he saith to them, 'I am [he], be not afraid;'
21 Onda şagirdlər Onu məmnunluqla qayığa götürdülər. Sonra qayıq o andaca getdikləri sahilə çatdı.
they were willing then to receive him into the boat, and immediately the boat came unto the land to which they were going.
22 Ertəsi gün gölün o biri sahilində qalan xalq başa düşdü ki, orada yalnız bir qayıqolub, İsa Öz şagirdləri ilə həmin qayığa minməyib, şagirdləri Onsuz gedib.
On the morrow, the multitude that was standing on the other side of the sea, having seen that there was no other little boat there except one — that into which his disciples entered — and that Jesus went not in with his disciples into the little boat, but his disciples went away alone,
23 O arada Tiberiyadan digər qayıqlar Rəbb şükür edəndən sonra yemək yedikləri yerin yaxınlığına gəldilər.
(and other little boats came from Tiberias, nigh the place where they did eat the bread, the Lord having given thanks),
24 Beləcə xalq İsanın da, şagirdlərinin də orada olmadığını görüb qayıqlara minərək İsanı axtara-axtara Kefernahuma gəldi.
when therefore the multitude saw that Jesus is not there, nor his disciples, they also themselves did enter into the boats, and came to Capernaum seeking Jesus;
25 İsanı gölün o biri sahilində görəndə «Rabbi, buraya nə vaxt gəldin?» deyə soruşdular.
and having found him on the other side of the sea, they said to him, 'Rabbi, when hast thou come hither?'
26 İsa onlara cavab olaraq dedi: «Doğrusunu, doğrusunu sizə deyirəm: əlamətlər gördüyünüz üçün deyil, çörək yeyib doyduğunuz üçün Məni axtarırsınız.
Jesus answered them and said, 'Verily, verily, I say to you, Ye seek me, not because ye saw signs, but because ye did eat of the loaves, and were satisfied;
27 Keçib-gedən yemək üçün deyil, əbədi həyat verən, daim qalan yemək üçün işlər görün, onu sizə Bəşər Oğlu verəcək. Çünki Ata Allah Ona Öz möhürünü vurub». (aiōnios g166)
work not for the food that is perishing, but for the food that is remaining to life age-during, which the Son of Man will give to you, for him did the Father seal — [even] God.' (aiōnios g166)
28 Onlar İsadan soruşdular: «Allahın istədiyi işləri görmək üçün biz nə edək?»
They said therefore unto him, 'What may we do that we may work the works of God?'
29 İsa onlara cavab verdi: «Allahın istədiyi iş budur: Onun göndərdiyi Şəxsə iman edin».
Jesus answered and said to them, 'This is the work of God, that ye may believe in him whom He did send.'
30 Onlar İsaya dedilər: «Sən nə əlamət göstərərsən ki, görüb Sənə inanaq? Nə iş görəcəksən?
They said therefore to him, 'What sign, then, dost thou, that we may see and may believe thee? what dost thou work?
31 Ata-babalarımız çöldə manna yedi; bu barədə yazılıb: “Onlara yemək üçün göydən çörək verdi”».
our fathers the manna did eat in the wilderness, according as it is having been written, Bread out of the heaven He gave them to eat.'
32 Onda İsa onlara dedi: «Doğrusunu, doğrusunu sizə deyirəm: sizə göydən çörək verən Musa deyildi, göydən həqiqi çörəyi sizə verən Atamdır.
Jesus, therefore, said to them, 'Verily, verily, I say to you, Moses did not give you the bread out of the heaven; but my Father doth give you the true bread out of the heaven;
33 Çünki Allahın çörəyi budur ki, göydən enir və dünyaya həyat verir».
for the bread of God is that which is coming down out of the heaven, and giving life to the world.'
34 Ona dedilər: «Ağa, Sən daim bizə bu çörəyi ver».
They said, therefore, unto him, 'Sir, always give us this bread.'
35 İsa onlara dedi: «Həyat çörəyi Mənəm. Mənim yanıma gələn heç vaxt acmaz, Mənə iman edən heç vaxt susamaz.
And Jesus said to them, 'I am the bread of the life; he who is coming unto me may not hunger, and he who is believing in me may not thirst — at any time;
36 Lakin sizə dedim ki, Məni görürsünüz, amma iman etmirsiniz.
but I said to you, that ye also have seen me, and ye believe not;
37 Atanın Mənə verdiyi şəxslərin hamısı yanıma gələcək və yanıma gələni heç vaxt kənara atmaram.
all that the Father doth give to me will come unto me; and him who is coming unto me, I may in no wise cast without,
38 Çünki Öz iradəmi deyil, Məni Göndərənin iradəsini yerinə yetirmək üçün göydən enmişəm.
because I have come down out of the heaven, not that I may do my will, but the will of Him who sent me.
39 Məni Göndərənin iradəsi budur ki, Mənə verdiyi şəxslərin heç birini həlak olmağa qoymayım, lakin son gündə onları dirildim.
'And this is the will of the Father who sent me, that all that He hath given to me I may not lose of it, but may raise it up in the last day;
40 Çünki Atamın iradəsi budur ki, Oğulu görüb Ona iman edən hər şəxs əbədi həyata malik olsun və Mən onu son gündə dirildim». (aiōnios g166)
and this is the will of Him who sent me, that every one who is beholding the Son, and is believing in him, may have life age-during, and I will raise him up in the last day.' (aiōnios g166)
41 Bunun cavabında Yəhudilər İsanın «göydən enmiş çörək Mənəm» sözünə görə deyinib
The Jews, therefore, were murmuring at him, because he said, 'I am the bread that came down out of the heaven;'
42 dedilər: «Bu, ata-anasını tanıdığımız, Yusifin Oğlu olan İsa deyilmi? İndi necə olur ki, “göydən enmişəm” deyir?»
and they said, 'Is not this Jesus, the son of Joseph, whose father and mother we have known? how then saith this one — Out of the heaven I have come down?'
43 İsa onlara cavab verdi: «Öz-özünüzə deyinməyin.
Jesus answered, therefore, and said to them, 'Murmur not one with another;
44 Əgər Məni göndərən Ata bir kəsi cəzb etməsə, o Mənim yanıma gələ bilməz. Yanıma gələni isə Mən son gündə dirildəcəyəm.
no one is able to come unto me, if the Father who sent me may not draw him, and I will raise him up in the last day;
45 Peyğəmbərlərin kitablarında yazılıb: “Onların hamısını Allah öyrədəcək”. Atadan eşidib öyrənən hər kəs Mənim yanıma gəlir.
it is having been written in the prophets, And they shall be all taught of God; every one therefore who heard from the Father, and learned, cometh to me;
46 Əlbəttə, Allahdan gələn Şəxsdən savayı Atanı heç kəs görməyib, yalnız O, Atanı görüb.
not that any one hath seen the Father, except he who is from God, he hath seen the Father.
'Verily, verily, I say to you, He who is believing in me, hath life age-during; (aiōnios g166)
48 Həyat çörəyi Mənəm.
I am the bread of the life;
49 Ata-babalarınız çöldə manna yedilər və öldülər.
your fathers did eat the manna in the wilderness, and they died;
50 Bu isə göydən enən elə bir çörəkdir ki, ondan yeyən şəxs heç vaxt ölməz.
this is the bread that out of the heaven is coming down, that any one may eat of it, and not die.
51 Göydən enmiş canlı çörək Mənəm. Əgər kimsə bu çörəkdən yesə, əbədi yaşayar. Dünyanın həyatı üçün verəcəyim çörək Öz ətimdir». (aiōn g165)
'I am the living bread that came down out of the heaven; if any one may eat of this bread he shall live — to the age; and the bread also that I will give is my flesh, that I will give for the life of the world.' (aiōn g165)
52 Bunun cavabında Yəhudilər «Bu Adam yemək üçün Öz ətini bizə necə verə bilər?» deyib bir-birləri ilə mübahisə etdilər.
The Jews, therefore, were striving with one another, saying, 'How is this one able to give us [his] flesh to eat?'
53 Onda İsa onlara dedi: «Doğrusunu, doğrusunu sizə deyirəm: Bəşər Oğlunun ətindən yeyib qanından içməsəniz, daxilinizdə həyat olmayacaq.
Jesus, therefore, said to them, 'Verily, verily, I say to you, If ye may not eat the flesh of the Son of Man, and may not drink his blood, ye have no life in yourselves;
54 Mənim ətimdən yeyib qanımdan içən əbədi həyata malikdir və Mən onu son gündə dirildəcəyəm. (aiōnios g166)
he who is eating my flesh, and is drinking my blood, hath life age-during, and I will raise him up in the last day; (aiōnios g166)
55 Çünki Mənim ətim həqiqi yemək, qanım da həqiqi içkidir.
for my flesh truly is food, and my blood truly is drink;
56 Mənim ətimdən yeyib qanımdan içən Məndə qalır, Mən də onda qalıram.
he who is eating my flesh, and is drinking my blood, doth remain in me, and I in him.
57 Var olan Ata Məni göndərdiyi kimi, Mən də Atanın sayəsində yaşadığım kimi Məndən yeyən də Mənim sayəmdə yaşayacaq.
'According as the living Father sent me, and I live because of the Father, he also who is eating me, even that one shall live because of me;
58 Göydən enmiş çörək budur, ata-babalarınızın yediyi kimi deyil. Onlar öldülər, amma bu çörəyi yeyən əbədi yaşayacaq». (aiōn g165)
this is the bread that came down out of the heaven; not as your fathers did eat the manna, and died; he who is eating this bread shall live — to the age.' (aiōn g165)
59 İsa bu sözləri Kefernahumda, sinaqoqda təlim öyrədərkən söylədi.
These things he said in a synagogue, teaching in Capernaum;
60 Şagirdlərindən bir çoxu bu sözləri eşidəndə dedi: «Bu söz qəlizdir. Bunu kim anlaya bilər?»
many, therefore, of his disciples having heard, said, 'This word is hard; who is able to hear it?'
61 Lakin İsa şagirdlərinin buna görə deyindiklərini duyaraq onlara dedi: «Bu söz sizi büdrədirmi?
And Jesus having known in himself that his disciples are murmuring about this, said to them, 'Doth this stumble you?
62 Yaxşı, bəs Bəşər Oğlunun əvvəllər olduğu yerə qalxdığını görsəniz, necə?
if then ye may behold the Son of Man going up where he was before?
63 Həyat verən Ruhdur, cismani təbiətinsə heç faydası yoxdur. Sizə söylədiyim sözlər Ruh və həyat gətirir.
the spirit it is that is giving life; the flesh doth not profit anything; the sayings that I speak to you are spirit, and they are life;
64 Lakin sizin aranızda iman etməyənlər də var». Çünki İsa iman etməyənlərin və Ona xəyanət edəcək adamın kim olduğunu əvvəlcədən bilirdi.
but there are certain of you who do not believe;' for Jesus had known from the beginning who they are who are not believing, and who is he who will deliver him up,
65 O dedi: «Buna görə də sizə söylədim ki, əgər Ata bir kəsə imkan verməsə, o Mənim yanıma gələ bilməz».
and he said, 'Because of this I have said to you — No one is able to come unto me, if it may not have been given him from my Father.'
66 Bunlardan sonra şagirdlərinin çoxu İsadan ayrılıb daha Onunla gəzmirdi.
From this [time] many of his disciples went away backward, and were no more walking with him,
67 Onda İsa On İki şagirdə dedi: «Yoxsa siz də Məni tərk etmək istəyirsiniz?»
Jesus, therefore, said to the twelve, 'Do ye also wish to go away?'
68 Şimon Peter Ona cavab verdi: «Ya Rəbb, biz kimin yanına gedək? Əbədi həyatın sözlərini söyləyən Sənsən. (aiōnios g166)
Simon Peter, therefore, answered him, 'Sir, unto whom shall we go? thou hast sayings of life age-during; (aiōnios g166)
69 Biz də iman etmişik və bilirik ki, Allahın Müqəddəsi Sənsən».
and we have believed, and we have known, that thou art the Christ, the Son of the living God.'
70 İsa onlara dedi: «Siz On İki şagirdi Mən seçmədimmi? Amma sizdən biri iblisdir».
Jesus answered them, 'Did not I choose you — the twelve? and of you — one is a devil.
71 O bu sözləri Şimon İskaryot oğlu Yəhuda barədə söylədi, çünki On İki şagirddən biri olduğu halda İsaya xəyanət edəcəkdi.
And he spake of Judas, Simon's [son], Iscariot, for he was about to deliver him up, being one of the twelve.
