Yəhya 6
1 Bu hadisələrdən sonra İsa Qalileya – Tiberiya gölünün o biri sahilinə keçdi.
在这之后，耶稣离开这里，去往加利利海（又名提比里亚海）的另外一边。
2 Böyük bir izdiham Onun ardınca gedirdi, çünki Onun xəstələrlə göstərdiyi əlamətləri görürdü.
由于目睹了他治愈病患的神迹，一大群人跟随他而行。
3 İsa dağa çıxıb şagirdləri ilə oturdu.
耶稣走到山上，与门徒们坐在那里。
4 Yəhudilərin Pasxa bayramı yaxınlaşırdı.
此刻即将迎来犹太人的逾越节。
5 İsa başını qaldıraraq böyük bir izdihamın yanına gəldiyini görüb Filipə dedi: «Haradan çörək alıb bu adamları yedirək?»
耶稣环顾四周，看到大群人向他走来。于是他问腓力：“我们该到哪里买饼分给这些人？”
6 Bu sözləri onu sınamaq məqsədi ilə söylədi, çünki Özü nə edəcəyini bilirdi.
耶稣这样说只是想看看腓力的反应，其实他早知道该怎样做。
7 Filip Ona cavab verdi: «Bunlara iki yüz dinarlıq çörək də çatmaz ki, hərəsi bir tikə yemək yesin».
腓力回答：“就算花二百银币买饼，也不够给每人分一小块。”
8 Şagirdlərindən biri olan Şimon Peterin qardaşı Andrey Ona dedi:
有个门徒是西门（彼得）的弟弟安得烈，他对耶稣说：
9 «Burada beş kiçik arpa çörəyi ilə iki balığı olan bir oğlan var, amma bu qədər adam üçün bunlar nədir ki?»
“这里有个男孩，带着五块大麦饼和几条鱼。但这么多人，要怎么分才好呢？”
10 İsa «xalqı yerə oturdun» dedi. Ora otla örtülmüşdü. Xalq da oturdu. Kişilərin sayı beş minə yaxın idi.
耶稣说：“让大家坐下吧。”这里的地上长着很多草，众人全部坐下，其中大约有五千名男子。
11 O zaman İsa çörəkləri götürüb şükür edərək balıqlarla birgə, oturanlara – hər kəsə istədiyi qədər payladı.
耶稣拿起饼，感谢上帝后开始分给席地而坐的人群，然后以同样的方式分鱼，让所有人都获得了足够的食物。
12 Onlar yeyib-doyandan sonra İsa şagirdlərinə dedi: «Artıq qalan hissələri toplayın ki, heç bir şey zay olmasın».
大家吃饱了之后，耶稣对门徒说：“把剩下的零碎收拾起来，免得浪费。”
13 Bunları topladılar və beş arpa çörəyini yeyənlərin qabağından qalan hissələrdən on iki zənbil doldurdular.
门徒们开始收拾，五个大麦饼剩下的残渣，装满了十二个篮子。
14 O zaman İsanın göstərdiyi əlaməti görən adamlar «Həqiqətən, dünyaya gəlməli olan peyğəmbər Budur!» deyirdi.
众人看见耶稣显化的神迹，就说：“这的确就是将要来到世上的先知。”
15 İsa bildi ki, adamlar gəlib Onu padşah etmək üçün zorla aparmağa hazırlaşır, buna görə də təkbaşına dağa çəkildi.
耶稣意识到群众想要推举他为王，于是便离开众人，独自退回山中。
16 Axşam çatanda İsanın şagirdləri gölə enib
夜晚降临，他的门徒们下山到了海边，
17 bir qayığa mindilər. Onlar gölün o biri sahilində olan Kefernahuma gedirdilər. Qaranlıq düşmüşdü, amma İsa hələ onların yanına gəlməmişdi.
然后上了船准备渡海去往迦百农。天色已黑，但耶稣并未来到他们身边。
18 Güclü külək əsdiyindən göl dalğalanırdı.
忽然海上刮起狂风，巨浪翻滚。
19 Onlar beləcə avar çəkib iyirmi beş ya otuz stadi gedəndən sonra gördülər ki, İsa gölün üstü ilə yeriyir və qayığa yaxınlaşır. Qorxdular,
门徒们摇桨前行了大概六公里，看到耶稣在海面上行走，朝着船的方向走来。这情景让他们十分害怕。
20 amma İsa onlara «Mənəm, qorxmayın» dedi.
耶稣对他们说：“别怕！是我。”
21 Onda şagirdlər Onu məmnunluqla qayığa götürdülər. Sonra qayıq o andaca getdikləri sahilə çatdı.
他们立刻高兴起来，把他接上船，众人立刻抵达目的地的海滩。
22 Ertəsi gün gölün o biri sahilində qalan xalq başa düşdü ki, orada yalnız bir qayıqolub, İsa Öz şagirdləri ilə həmin qayığa minməyib, şagirdləri Onsuz gedib.
第二天，站在海另一边的人群看到只有一只小船停在那里，意识到耶稣并没有和门徒一同上船，门徒离开的时候，耶稣并未同行。
23 O arada Tiberiyadan digər qayıqlar Rəbb şükür edəndən sonra yemək yedikləri yerin yaxınlığına gəldilər.
但就在主之前为众人分饼的地方，附近停着几只从提比里亚来的船。
24 Beləcə xalq İsanın da, şagirdlərinin də orada olmadığını görüb qayıqlara minərək İsanı axtara-axtara Kefernahuma gəldi.
民众现在知道耶稣和门徒都不在那里，于是就上船去迦百农找耶稣。
25 İsanı gölün o biri sahilində görəndə «Rabbi, buraya nə vaxt gəldin?» deyə soruşdular.
他们在对岸找到了耶稣，就问他：“拉比，你什么时候到这里来的？”
26 İsa onlara cavab olaraq dedi: «Doğrusunu, doğrusunu sizə deyirəm: əlamətlər gördüyünüz üçün deyil, çörək yeyib doyduğunuz üçün Məni axtarırsınız.
耶稣回答：“告诉你实话，你们找我，不是因为看见了神迹，而是因为你们吃到了足够的饼。
27 Keçib-gedən yemək üçün deyil, əbədi həyat verən, daim qalan yemək üçün işlər görün, onu sizə Bəşər Oğlu verəcək. Çünki Ata Allah Ona Öz möhürünü vurub». (aiōnios g166)
食物必会腐烂，不要为此忧心忡忡，要关心人子赐给你们的永恒食物，它会带来永续生命，因为他已获得天父的批准。” (aiōnios g166)
28 Onlar İsadan soruşdular: «Allahın istədiyi işləri görmək üçün biz nə edək?»
众人问他：“那我们该做什么才算是遵从上帝旨意呢？”
29 İsa onlara cavab verdi: «Allahın istədiyi iş budur: Onun göndərdiyi Şəxsə iman edin».
耶稣回答：“上帝想让你们做的，就是相信他派来之人。”
30 Onlar İsaya dedilər: «Sən nə əlamət göstərərsən ki, görüb Sənə inanaq? Nə iş görəcəksən?
众人又问：“为了让我们信你，你要为我们显化什么神迹呢？你能做什么？
31 Ata-babalarımız çöldə manna yedi; bu barədə yazılıb: “Onlara yemək üçün göydən çörək verdi”».
我们的祖先在荒野中吃过吗哪，正如经上所记：‘他把来自天堂的食物赐给他们。’”
32 Onda İsa onlara dedi: «Doğrusunu, doğrusunu sizə deyirəm: sizə göydən çörək verən Musa deyildi, göydən həqiqi çörəyi sizə verən Atamdır.
耶稣回答道：“告诉你们实话，带给你们天堂食物之人并非摩西，而是我父，是他把真正的天堂食物赐给你们。
33 Çünki Allahın çörəyi budur ki, göydən enir və dünyaya həyat verir».
因为上帝的食物就是来自那天堂、为世人赋予生命之人。”
34 Ona dedilər: «Ağa, Sən daim bizə bu çörəyi ver».
众人说：“主啊，求你始终赐给我们这样的食物。”
35 İsa onlara dedi: «Həyat çörəyi Mənəm. Mənim yanıma gələn heç vaxt acmaz, Mənə iman edən heç vaxt susamaz.
耶稣说：“我就是生命的食物，到我这里来就不会再感到饥饿。信我之人，永远不会口渴。
36 Lakin sizə dedim ki, Məni görürsünüz, amma iman etmirsiniz.
但就像我之前所说，你们虽然见了我，但还仍然不信我。
37 Atanın Mənə verdiyi şəxslərin hamısı yanıma gələcək və yanıma gələni heç vaxt kənara atmaram.
天父赐给我之人必会走向我，我决不拒绝任何一人。
38 Çünki Öz iradəmi deyil, Məni Göndərənin iradəsini yerinə yetirmək üçün göydən enmişəm.
因为我从天国而降，并非来达成自己之愿，而是遵循派我前来之人的旨意。
39 Məni Göndərənin iradəsi budur ki, Mənə verdiyi şəxslərin heç birini həlak olmağa qoymayım, lakin son gündə onları dirildim.
他赐予我的人，我一个也不丢失，在末日要将他们复活。这就是他的旨意。
40 Çünki Atamın iradəsi budur ki, Oğulu görüb Ona iman edən hər şəxs əbədi həyata malik olsun və Mən onu son gündə dirildim». (aiōnios g166)
我父的旨意，就是让所有看到并相信人子之人实现永生，然后让我在末日之时鼓舞他们。” (aiōnios g166)
41 Bunun cavabında Yəhudilər İsanın «göydən enmiş çörək Mənəm» sözünə görə deyinib
因为耶稣说“我就是来自天堂的食物”，犹太人对此深感不满，于是议论纷纷。
42 dedilər: «Bu, ata-anasını tanıdığımız, Yusifin Oğlu olan İsa deyilmi? İndi necə olur ki, “göydən enmişəm” deyir?»
他们说：“这不是约瑟的儿子耶稣吗？我们认识他父母。现在他怎么能说‘我来自天堂’呢？”
43 İsa onlara cavab verdi: «Öz-özünüzə deyinməyin.
耶稣说：“不必再议论了。
44 Əgər Məni göndərən Ata bir kəsi cəzb etməsə, o Mənim yanıma gələ bilməz. Yanıma gələni isə Mən son gündə dirildəcəyəm.
如果不是派我前来的天父吸引了众人，根本不会有人能到我这里，我会在末日之时鼓舞他们。
45 Peyğəmbərlərin kitablarında yazılıb: “Onların hamısını Allah öyrədəcək”. Atadan eşidib öyrənən hər kəs Mənim yanıma gəlir.
先知书上记着：‘众人都必受上帝的教导。’聆听天父、遵其教诲的人，必会到我这里来。
46 Əlbəttə, Allahdan gələn Şəxsdən savayı Atanı heç kəs görməyib, yalnız O, Atanı görüb.
从未有任何人见过天父，只有来自上帝的那个人才见过。
告诉你们实话，信上帝，得永生。 (aiōnios g166)
48 Həyat çörəyi Mənəm.
我就是生命的食物，
49 Ata-babalarınız çöldə manna yedilər və öldülər.
你们的祖先在旷野吃过吗哪，但仍然会死去。
50 Bu isə göydən enən elə bir çörəkdir ki, ondan yeyən şəxs heç vaxt ölməz.
但这是从天上而降的食物，吃下它就不会死。
51 Göydən enmiş canlı çörək Mənəm. Əgər kimsə bu çörəkdən yesə, əbədi yaşayar. Dünyanın həyatı üçün verəcəyim çörək Öz ətimdir». (aiōn g165)
我就是来自天堂、赋予生命的食物，吃下这食物就能获得永生。这食物即我的身体，为了让世人获得生命而赐。” (aiōn g165)
52 Bunun cavabında Yəhudilər «Bu Adam yemək üçün Öz ətini bizə necə verə bilər?» deyib bir-birləri ilə mübahisə etdilər.
随后犹太人开始进行激烈的争论。他们不解的是：“这个人怎会把他的肉身给我们吃？”
53 Onda İsa onlara dedi: «Doğrusunu, doğrusunu sizə deyirəm: Bəşər Oğlunun ətindən yeyib qanından içməsəniz, daxilinizdə həyat olmayacaq.
耶稣告诉他们：“说实话，除非吃人子的肉、喝人子的血，否则就无法获得真正的生命。
54 Mənim ətimdən yeyib qanımdan içən əbədi həyata malikdir və Mən onu son gündə dirildəcəyəm. (aiōnios g166)
食我肉、饮我血才能永生，我会在末日让他们复活。 (aiōnios g166)
55 Çünki Mənim ətim həqiqi yemək, qanım da həqiqi içkidir.
因为我的肉是真正的食物，我的血是真正的饮品。
56 Mənim ətimdən yeyib qanımdan içən Məndə qalır, Mən də onda qalıram.
只有食我肉、饮我血之人，我才能与他们彼此同在。
57 Var olan Ata Məni göndərdiyi kimi, Mən də Atanın sayəsində yaşadığım kimi Məndən yeyən də Mənim sayəmdə yaşayacaq.
正如赐予生命的天父派我前来，我也因天父而活，食我肉身者即可因我而活。
58 Göydən enmiş çörək budur, ata-babalarınızın yediyi kimi deyil. Onlar öldülər, amma bu çörəyi yeyən əbədi yaşayacaq». (aiōn g165)
这就是来自天堂的食物，你们祖先吃下吗哪后仍然死了，但吃下天堂的食物必会永生。” (aiōn g165)
59 İsa bu sözləri Kefernahumda, sinaqoqda təlim öyrədərkən söylədi.
这番话，就是耶稣在迦百农会堂中对众人的教导。
60 Şagirdlərindən bir çoxu bu sözləri eşidəndə dedi: «Bu söz qəlizdir. Bunu kim anlaya bilər?»
他的很多门徒听完这番话后说：“这番话难以接受！谁会真正遵循它？”
61 Lakin İsa şagirdlərinin buna görə deyindiklərini duyaraq onlara dedi: «Bu söz sizi büdrədirmi?
耶稣看到门徒对这番话的不解，于是便问：“这话让你们感觉受到冒犯吗？
62 Yaxşı, bəs Bəşər Oğlunun əvvəllər olduğu yerə qalxdığını görsəniz, necə?
如果你们能目睹人子升入他原本所在的地方，又怎样呢？
63 Həyat verən Ruhdur, cismani təbiətinsə heç faydası yoxdur. Sizə söylədiyim sözlər Ruh və həyat gətirir.
是灵魂赋予人生命，绝非肉体。我对你们所说的就是灵，是生命！
64 Lakin sizin aranızda iman etməyənlər də var». Çünki İsa iman etməyənlərin və Ona xəyanət edəcək adamın kim olduğunu əvvəlcədən bilirdi.
但你们中却有人不信。”（耶稣从最开始就知道谁不信他，谁会背叛他）。
65 O dedi: «Buna görə də sizə söylədim ki, əgər Ata bir kəsə imkan verməsə, o Mənim yanıma gələ bilməz».
耶稣补充道：“所以我要说的是，是他让这成为可能，否则没有人能到我这里来。”
66 Bunlardan sonra şagirdlərinin çoxu İsadan ayrılıb daha Onunla gəzmirdi.
此后，他的门徒中有许多人都放弃了，不再追随于他。
67 Onda İsa On İki şagirdə dedi: «Yoxsa siz də Məni tərk etmək istəyirsiniz?»
于是耶稣对十二门徒说：“你们呢？你们也想离去吗？”
68 Şimon Peter Ona cavab verdi: «Ya Rəbb, biz kimin yanına gedək? Əbədi həyatın sözlərini söyləyən Sənsən. (aiōnios g166)
西门（彼得）回答：“主啊，我们还能追随谁呢？你才是讲述永生之道的那个人。 (aiōnios g166)
69 Biz də iman etmişik və bilirik ki, Allahın Müqəddəsi Sənsən».
我们相信你，我们确信你就是上帝的圣者。”
70 İsa onlara dedi: «Siz On İki şagirdi Mən seçmədimmi? Amma sizdən biri iblisdir».
耶稣说：“我不是选出你们十二个人吗？但你们中间有一个是魔鬼。”
71 O bu sözləri Şimon İskaryot oğlu Yəhuda barədə söylədi, çünki On İki şagirddən biri olduğu halda İsaya xəyanət edəcəkdi.
（耶稣所指为加略人西门的儿子犹大。虽然他是十二门徒之一，但后来背叛了耶稣。）
