ՄԱՏԹԷՈՍ 22
1 Յիսուս դարձեալ առակներով խօսեցաւ անոնց եւ ըսաւ.
Jesus spoke to them using more illustrated stories.
2 «Երկինքի թագաւորութիւնը կը նմանի թագաւորի մը՝ որ հարսանիք ըրաւ իր որդիին, ու ղրկեց իր ծառաները՝ կանչելու հարսանիքին հրաւիրեալները.
“The kingdom of heaven is like a king who organized a wedding celebration for his son,” Jesus explained.
3 սակայն անոնք չուզեցին գալ:
“He sent out his servants to everyone who was invited to the wedding to tell them to come, but they refused.
4 Դարձեալ ուրիշ ծառաներ ղրկեց եւ ըսաւ. “Ըսէ՛ք հրաւիրեալներուն. «Ահա՛ պատրաստեցի իմ ճաշս. զուարակներս ու գէր անասուններս մորթուած են, եւ ամէն բան պատրաստ է. եկէ՛ք հարսանիքի»”:
So he sent out more servants, with the instructions, ‘Tell those who are invited that I've prepared the wedding banquet. The bulls and fattened calves have been killed—everything's ready. So come to the wedding!’
5 Բայց անոնք անհոգութիւն ընելով՝ գացին մէկը իր արտը, ու միւսը՝ իր առեւտուրին:
But they ignored the invitation and left. One went to his fields; another to take care of his business.
6 Ուրիշներ՝ բռնեցին անոր ծառաները, նախատեցին եւ սպաննեցին:
The rest grabbed the king's servants, mistreated them, and killed them.
7 Թագաւորն ալ՝ երբ լսեց՝ բարկացաւ. ղրկեց իր զօրքերը, կորսնցուց այդ մարդասպանները ու այրեց անոնց քաղաքը:
The king became furious. He sent his soldiers to destroy those murderers and burn down their town.
8 Այն ատեն ըսաւ իր ծառաներուն. “Հարսանիքը պատրաստ է, բայց հրաւիրեալները արժանի չէին:
Then the king said to his servants, ‘The wedding banquet is ready, but those who were invited didn't deserve to attend.
9 Ուրեմն գացէ՛ք դէպի ճամբաներուն գլուխները, եւ ո՛վ որ գտնէք՝ հրաւիրեցէ՛ք հարսանիքի”:
Go into the streets and invite everyone you find to come to the wedding.’
10 Այդ ծառաները դուրս ելան՝ դէպի ճամբաներուն գլուխները, եւ ո՛վ որ գտան՝ թէ՛ չար, թէ՛ բարի, բոլորն ալ հաւաքեցին. ու հարսնետունը լեցուեցաւ հրաւիրեալներով:
So the servants went out into the streets and brought back everyone they could find, both the good and the bad. The wedding hall was full.
11 Երբ թագաւորը մտաւ՝ տեսնելու հարսնեւորները, տեսաւ մարդ մը՝ որ հագած չէր հարսանիքի հագուստ:
But when the king came in to meet the guests, he noticed a man who didn't have a wedding robe on.
12 Ըսաւ անոր. “Ընկե՛ր, ի՞նչպէս մտար հոս՝ առանց հարսանիքի հագուստի”: Ան ալ պապանձեցաւ:
He asked him, ‘My friend, how did you get in here without a wedding robe?’ The man had nothing to say.
13 Այն ատեն թագաւորը ըսաւ սպասարկուներուն. “Կապեցէ՛ք ասոր ոտքերն ու ձեռքերը, եւ առէ՛ք ու նետեցէ՛ք զայն դուրսի խաւարը. հոն պիտի ըլլայ լաց եւ ակռաներու կրճտում”:
Then the king told his servants, ‘Bind his hands and feet, and throw him out into the dark, where there'll be crying and grinding of teeth.’
14 Որովհետեւ կանչուածները շատ են, բայց ընտրուածները՝ քիչ»:
For many are invited, but few are chosen.”
15 Այն ատեն Փարիսեցիները գացին խորհրդակցելու, թէ ի՛նչպէս խօսքով ձգեն զայն ծուղակի մէջ:
Then the Pharisees left and met together to plot how they could trap him by what he said.
16 Ու ղրկեցին անոր իրենց աշակերտները՝ Հերովդէսեաններուն հետ, եւ ըսին. «Վարդապե՛տ, գիտենք թէ ճշմարտախօս ես ու ճշմարտութեամբ կը սորվեցնես Աստուծոյ ճամբան, եւ հոգ չես ըներ ոեւէ մէկուն համար, քանի որ երեսպաշտութիւն չես ըներ մարդոց:
They sent their disciples to him, together with some of Herod's supporters. “Teacher, we know you are a honest man, and that you teach God's way is the truth,” they began. “You don't allow yourself to be influenced by anyone, and you don't care about rank or status.
17 Ուստի ըսէ՛ մեզի, ի՞նչ է քու կարծիքդ. “Արտօնուա՞ծ է տուրք տալ կայսրին՝ թէ ոչ”»:
So let us know your opinion. Is it right to pay Caesar's taxes, or not?”
18 Յիսուս՝ գիտնալով անոնց չարամտութիւնը՝ ըսաւ. «Ինչո՞ւ կը փորձէք զիս, կեղծաւորնե՛ր:
Jesus knew their motives were evil. He asked them, “Why are you trying to trap me, you hypocrites?
19 Ցո՛յց տուէք ինծի տուրքին դրամը»: Անոնք դահեկան մը բերին իրեն:
Show me the coin that is used to pay the tax.” They brought a denarius coin to him.
20 Ըսաւ անոնց. «Որո՞ւնն են այս պատկերն ու գրութիւնը»:
“Whose image and whose title is inscribed here?” he asked them.
21 Ըսին անոր. «Կայսրի՛ն»: Այն ատեն ըսաւ անոնց. «Ուրեմն ինչ որ կայսրինն է՝ տուէ՛ք կայսրին, եւ ինչ որ Աստուծոյ է՝ Աստուծո՛յ»:
“Caesar's,” they replied. “You should give back to Caesar what belongs to Caesar, and to God what belongs to God,” he told them.
22 Երբ լսեցին՝ զարմացան, ու թողուցին զայն եւ գացին:
When they heard Jesus' answer they were stunned. They went away and left him.
23 Նոյն օրը անոր քով եկան Սադուկեցիները, որոնք կ՚ըսեն թէ յարութիւն չկայ, ու հարցուցին անոր.
Later the same day some Sadducees came to see him. (They are the ones who say there's no resurrection.)
24 «Վարդապե՛տ, Մովսէս ըսաւ. “Եթէ մէկը մեռնի առանց զաւակի, անոր եղբայրը թող ամուսնանայ անոր կնոջ հետ, եւ զարմ հանէ իր եղբօր”:
They asked him, “Teacher, Moses said that if a married man dies without having children, his brother should marry his widow and have children on behalf of his brother.
25 Ուրեմն եօթը եղբայրներ կային մեր քով: Առաջինը ամուսնացաւ ու վախճանեցաւ, եւ զարմ չունենալուն համար՝ իր կինը թողուց իր եղբօր:
Well, once there were seven brothers here with us. The first married, and died, and since he had no children he left his widow to his brother.
26 Նմանապէս ալ երկրորդն ու երրորդը՝ մինչեւ եօթներորդը:
The same thing happened to the second and third husband, right up to the seventh.
27 Ամենէն ետք կինն ալ մեռաւ:
In the end the woman died too.
28 Ուրեմն, յարութեան ատեն՝ այդ եօթնէն որո՞ւն կինը պիտի ըլլայ. որովհետեւ բոլորն ալ ունեցան զայն իբր կին»:
So when the resurrection takes place, whose wife of the seven brothers will she be, for she married all of them?”
29 Յիսուս պատասխանեց անոնց. «Դուք մոլորած էք. ո՛չ Գիրքերը գիտէք, ո՛չ ալ Աստուծոյ զօրութիւնը:
Jesus replied, “Your mistake is you don't know Scripture or what God can do.
30 Քանի որ յարութեան ատեն՝ ո՛չ կ՚ամուսնանան եւ ո՛չ ամուսնութեան կը տրուին, հապա երկինքի մէջ՝ Աստուծոյ հրեշտակներուն պէս են:
For in the resurrection people don't marry, and they aren't given in marriage either—they're like the angels in heaven.
31 Բայց մեռելներուն յարութեան մասին չէ՞ք կարդացեր Աստուծմէ ձեզի ըսուած խօսքը.
As for the resurrection of the dead—haven't you read what God said to you,
32 “Ե՛ս եմ Աբրահամի Աստուածը, Իսահակի Աստուածը եւ Յակոբի Աստուածը”: Աստուած մեռելներուն Աստուածը չէ, հապա՝ ողջերուն»:
‘I am the God of Abraham, and the God of Isaac, and the God of Jacob’? He's not the God of the dead, but of the living.”
33 Բազմութիւնը ասիկա լսելով՝ կ՚ապշէր անոր ուսուցումին վրայ:
When the crowds heard what he said, they were amazed at his teaching.
34 Բայց Փարիսեցիները՝ երբ լսեցին թէ ան պապանձեցուց Սադուկեցիները, տեղ մը հաւաքուեցան,
When the Pharisees heard that he'd left the Sadducees speechless, they got together and went to ask some more questions.
35 եւ անոնցմէ օրինական մը հարցուց՝ զայն փորձելով.
One of them, who was a legal expert, asked him a question to try to trap him:
36 «Վարդապե՛տ, ո՞ր պատուիրանը մեծ է Օրէնքին մէջ»:
“Teacher, which is the greatest commandment in the law?”
37 Յիսուս ըսաւ անոր. «“Սիրէ՛ Տէրը՝ քու Աստուածդ՝ ամբողջ սիրտովդ, ամբողջ անձովդ եւ ամբողջ միտքովդ”:
Jesus told them, “‘Love the Lord your God in all you think, in all you feel, and in all you do.’
38 Ա՛յս է առաջին ու մեծ պատուիրանը:
This is the greatest commandment, the first commandment.
39 Եւ երկրորդը՝ ասոր նման. “Սիրէ՛ ընկերդ քու անձիդ՝՝ պէս”:
The second is just like it, ‘Love your neighbor as yourself.’
40 Այս երկու պատուիրաններէն կախուած են ամբողջ Օրէնքն ու Մարգարէները»:
All biblical law and the writings of the prophets depend on these two commandments.”
41 Երբ Փարիսեցիները հաւաքուեցան, Յիսուս հարցուց անոնց.
While the Pharisees were gathered there, Jesus asked them a question.
42 «Քրիստոսի մասին ի՞նչ է ձեր կարծիքը. որո՞ւ որդին է»:
“What do you think about the Messiah?” he asked. “Whose son is he?” “The son of David,” they replied.
43 Ըսին իրեն. «Դաւիթի՛»: Յիսուս ըսաւ անոնց. «Հապա ի՞նչպէս Դաւիթ Հոգիով զայն Տէր կը կոչէ ու կ՚ըսէ.
“But how can David under inspiration call him ‘Lord’?” Jesus asked them. “He says,
44 “Տէրը ըսաւ իմ Տէրոջս. «Բազմէ՛ իմ աջ կողմս, մինչեւ որ քու թշնամիներդ պատուանդան դնեմ ոտքերուդ»”:
‘The Lord said to my Lord, sit down at my right hand until I defeat all your enemies.’
45 Ուրեմն եթէ Դաւիթ զայն Տէր կը կոչէ, ի՞նչպէս ան իր որդին կ՚ըլլայ»:
If David called him Lord, how can he be his son?”
46 Ո՛չ մէկը կրնար խօսքո՛վ մը պատասխանել անոր: Այդ օրէն ետք՝ ո՛չ մէկը կը յանդգնէր բան մը հարցնել անոր:
Nobody could answer him, and from then on nobody dared to ask him any more questions.
